تتر را بیشتر بشناسید

اشتباه‌های نگارشی رایج در متون فارسی را بشناسیم — راهنمایی برای عموم

رعایت دستور زبان و اصول نگارش فارسی، یکی از مهم‌ترین وظایفی است که هر یک از ما، نسبت به زبان ملی خود داریم. علاوه بر حفاظت از زبان و نهادینه شدن الگوی نگارش صحیح، نهایتاً خوانایی متونی که با رعایت اصول نگارش و قواعد دستوری نوشته شده‌اند، به مراتب بیشتر است و به همین دلیل، اثر، کارایی و ماندگاری زیادتری هم خواهند داشت.

با یک بررسی مختصر در متون منتشر شده در سطح وب، کتاب‌ها، روزنامه‌ها، مقالات و نامه‌های اداری، می‌توان غلط‌های رایج و فراوانی را دید. اجتناب از این غلط‌های نگارشی هم کار ساده‌ای است و هم باعث غنای بیشتر مطالب خواهد شد. در این نوشته، سعی داریم تعدادی از موارد رایج را که این روزها به وفور دیده می‌شوند، به همراه مثال‌هایی جامع بررسی کنیم.

۱. عدم استفاده یا استفاده نادرست از علائم نگارشی

احتمالاً شما نیز طی مطالعات روزانه، با متونی برخورد می‌کنید که در آن‌ها، از هیچ یک از علائم و نشانه‌های نگارشی استفاده نشده است؛ گویا نویسنده اعتقادی به علامت‌های نگارشی ندارد و آن‌ها را بخشی تزئینی و لوکس از نوشته می‌داند. چنین متن‌هایی، به وضوح نامناسب تلقی می‌شوند و مستقل از نوع و نحوه استفاده محدود یا احتمالی از علائم نگارشی، نیازمند بررسی و بهینه‌سازی هستند.

از سوی دیگر متن‌هایی نیز هستند که از علائم نگارشی، به شکل نادرست استفاده کرده‌اند و شیوه استفاده از این علامت‌ها، نیازمند بازنگری و تصحیح است. در ادامه این نوشته به روش استفاده صحیح از چند علامت نگارشی مرسوم، اشاره کرده‌ایم. در صورتی که این علائم، طبق راهنمای زیر در متن درج شده باشند، یک متن صحیح خواهیم داشت.

در خصوص نحوه درج نشانه‌ها در متن نیز، توضیحاتی ارائه شده‌ است. ذکر این نکته ضروری است که منظور از چسبیدن نشانه به یک کلمه (قبل یا بعد)، به معنی عدم استفاده از فاصله (space) بین نشانه و کلمه است. مثلاً زمانی که گفته می‌شود علامت سؤال فقط به کلمه پیش از خود می‌چسبد، منظور این است که میان علامت سؤال و کلمه قبل از آن، فاصله وجود ندارد؛ اما بین علامت سؤال و کلمه بعدی، حتماً باید فاصله وجود داشته باشد.

الف. علامت نقطه (.)

اصلی‌ترین استفاده نقطه، در پایان جملات عادی است که ماهیت پرسشی یا تعجبی ندارند. علامت نقطه، فقط به کلمه پیش از خودش می‌چسبد و حتماً با کلمه بعد، فاصله دارد.

• مثال: دماوند، بلندترین کوه ایران و خاورمیانه است.

البته لازم است به این نکته هم اشاره کنیم که استفاده از نقطه در تیتری که برای متون خود انتخاب می‌کنید امری اشتباه خواهد بود و در انتهای تیتر هرگز نقطه درج نمی‌شود.

ب. علامت کاما یا ویرگول (،)

این نشانه، کاربردهای گوناگونی دارد که فهرست آن‌ها، در ادامه آمده است. علامت ویرگول، صرفاً به کلمه قبل از خودش می‌چسبد و با کلمه بعدی، حتماً دارای فاصله است.

ب.۱. میان جملات مستقل، که عبارت بزرگ‌تری را می‌سازند و معنای آن‌ها، بدون یکدیگر، کامل نیست.

• مثال: ادیسون با ایده‌های بزرگی که داشت و تلاشی که برای تحقق آن‌ها از خود نشان داد، توانست به یکی از بزرگ‌ترین مخترعین تاریخ بشر تبدیل شود.

ب.۲. برای پیشگیری از تکرار حرف عطف «و»، به جای آن از کاما استفاده می‌شود.

• مثال: هلیوم، نئون، آرگون، کریپتون و زنون از گازهای نجیب هستند.

ب.۳. زمانی که امکان دارد خواننده دو واژه متوالی را به صورت ترکیب اضافی یا وصفی بخواند.

• مثال: پدر، علی را بازخواست کرد.

ب.۴. اما برای ایجاد مکث و گروه‌بندی کلمات نیز به کار می‌رود.

• مثال: بخشش، لازم نیست اعدامش کنید. در مقابل این‌که: بخشش لازم نیست، اعدامش کنید.

ب.۵. ویرگول پس از منادا (طرف خطاب جمله) کاربرد دارد.

• مثال: آقای مهندس، لطفاً طرح را یک بار دیگر بررسی کنید.

ب.۶. ویرگول برای بیان بدل یا توصیف به کار می‌آید.

• مثال: عمر خیام، ریاضی‌دان و شاعر نامی ایرانی، ابداع کننده دقیق‌ترین نظام گاه‌شماری جهان است.

پ. علامت پرسش (؟)

کاربردهای این علامت در ادامه آمده‌اند. علامت پرسش نیز، مانند نقطه، فقط به کلمه پیش از خودش می‌چسبد.

پ.۱. در پایان جملات سؤالی.

• مثال: آیا می‌دانید مهم‌ترین دلیل ایجاد تورم چیست؟

پ.۲. نشان دادن نایقینی.

• مثال: بیل گیتس با 48 (؟) میلیارد دلار دارایی، ثروتمندترین فرد روی زمین است.

پ.۳. نشان دادن مفهوم استهزا یا تشکیک.

• مثال: او یک هنرمند (؟) برجسته است.

ت. علامت تعجب یا توجه (!)

این علامت در دو جایگاه قابل استفاده است. علامت تعجب نیز، مانند نقطه و علامت سؤال، فقط به کلمه پیش از خودش می‌چسبد و با کلمه بعدی، فاصله دارد.

ت.۱. پس از جملات تعجبی، عاطفی یا صرفاً برای تأکید روی محتوا و جلب‌توجه خواننده.

• مثال: این قافله عمر عجب می‌گذرد!

ت.۲. پس از حروف ندا و منادا.

• مثال: ای مرد بزرگ! تو را چه شده است؟

ث. علامت دونقطه یا کولون (:)

این علامت نیز در چند محل کاربرد دارد که مهم‌ترین موارد آن در ادامه آمده‌اند. علامت دونقطه، حتماً به کلمه پیش از خودش می‌چسبد و با کلمه بعدی، فاصله دارد.

ث.۱. پیش از نقل‌قول.

• مثال: در پاسخ به او گفتم: «این موضوع کاملاً شخصی است».

ث.۲. شرح، شمارش و ذکر اقلام.

• مثال: دو چیز آفت سخن است: گفتن به وقت خاموشی و خاموشی به وقت گفتن.

ج. علامت‌ نقل‌قول یا گیومه («»)

این دو علامت به صورت زوجی و با هم به کار می‌روند. کاربردهای گیومه، در ادامه آمده است. گیومه باز (که ابتدای نقل‌قول را مشخص می‌کند) به کلمه بعد از خودش می‌چسبد. در مقابل، گیومه بسته (که در انتهای نقل‌قول می‌آید)، فقط به کلمه قبل از خودش می‌چسبد.

ج.۱. نقل‌قول مستقیم از یک منبع یا فرد، با بیان عین عبارت.

• مثال: مولوی در این باره، چنین می‌سراید: «هم‌دلی از هم‌زبانی بهتر است».

ج.۲. تأکید بر کلمات مهم، فنی یا تخصصی، که برای نخستین بار در متن استفاده می‌شوند.

• مثال: بشر با توسعه «هوش مصنوعی»، به دنبال ایجاد ابزارهایی است که به جای او، فکر کنند. در واقع، قرار است هوش مصنوعی جایگزین قوه تشخیص و پردازش ما بشود؛ همان‌طور که «قدرت مصنوعی» جایگزین ماهیچه‌های انسان و اسب‌ها شد.

چ. علامت نقطه‌ویرگول یا سِمی‌کولون (؛)

این علامت، مفهومی میان نقطه و ویرگول را دارد و عموماً برای جداسازی جملاتی به کار می‌رود که با هم، عبارت بزرگ‌تری را ایجاد می‌کنند. این کاربرد مشابه با کاما یا ویرگول است؛ با این تفاوت که در اینجا، جملات جدا شده با نقطه ویرگول، می‌توانند به تنهایی، معنای نسبتاً کاملی داشته باشند. در خصوص فاصله‌گذاری نیز، نقطه ویرگول، دقیقاً مانند نقطه و ویرگول است و فقط به کلمه پیش از خودش می‌چسبد.

• مثال: او امروز صبح اینجا آمد؛ مدتی با من و بقیه دوستان صحبت کرد؛ چایی و کیک خوردیم؛ بعد از یک ساعت هم به فرودگاه رفت.

ح. علامت‌ پارانتز (())

این دو علامت حتماً با یکدیگر استفاده می‌شوند و کاربرد اصلی آن‌ها، بیان کلمه، عبارت، توصیف یا جمله، خارج از متن جمله اصلی است؛ به نحوی که با حذف این بخش، لطمه‌ای به معنای جمله وارد نشود. مانند گیومه، پارانتر باز، به کلمه پس از خودش و پارانتز بسته، به کلمه پیش از خودش می‌چسبد. کاربردهای پارانتز در ادامه آمده است:

ح.۱. بیان معنی و معادل یک واژه.

• مثال: الگوریتم‌های فرا ابتکاری (متاهیوریستیک) از مهم‌ترین ابزارهای حل مسائل پیچیده بهینه‌سازی هستند.

ح.۲. بیان توضیح بیشتر.

• مثال: در نگارش دفتر دوم مثنوی معنوی (همان‌طور که خود مولوی نیز در ابتدای دفتر توضیح می‌دهد) تأخیری ناخواسته پیش آمده است.

خ- علامت‌ کروشه یا قلاب ([])

این دو علامت حتماً با یکدیگر استفاده می‌شوند. نحوه درج آن‌ها، مشابه پارانتز است؛ با این تفاوت که محتوای داخل کروشه‌ها، بخشی از اصل مطلب نیستند و بر حسب تشخیص یا نیاز، به متن اضافه می‌شوند. کاربردهای کروشه، در ادامه آمده‌اند.

خ.۱. افزودن کلمات و عبارات برای کامل‌تر کردن آن.

• مثال: آن مرد این کتاب را به من هدیه داد و [تو آن را] از من به زور گرفتی.

خ.۲. بیان حالات و احساسات، به خصوص در نمایشنامه‌ها.

• مثال: رعنا [در حالی که فنجان چای را به آرامی روی میز می‌گذارد] می‌گوید: چرا این را همان موقع به من نگفتید؟

د- علامت خط تیره (-)

کاربردهای خط تیره در ادامه آمده‌اند.

د.۱. برای اشاره به دو یا چند جنبه مختلف از یک پدیده. در این حالت، خط تیره با هیچ یک از دو کلمه قبل و بعدش، فاصله ندارد.

• مثال: این موضوع از منظر سیاسی-اقتصادی قابل بررسی است.

د.۲. برای جدا کردن جمله معترضه. در این حالت، خط تیره با هر دو کلمه قبل و بعد از خودش، فاصله دارد.

• مثال: آموزش برنامه‌نویسی – که امروزه یکی از مهارت‌های ضروری و پایه هر دانشجو شده است – هیچ گاه به این آسانی نبوده است.

د.۳. به معنای «تا» و «به» کاربرد دارد. در این حالت، خط تیره با هیچ یک از دو کلمه قبل و بعدش، فاصله ندارد.

• مثال: هواپیمای تبریز-تهران، بدون تأخیر پرواز خواهد کرد.
• مثال: فاصله سنی 12-15 سال، یکی از حساس‌ترین زمان‌های زندگی است.

د.۴. برای جدا کردن طرفین گفتگو در بیان مکالمه بین دو نفر. در این حالت، جمله با خط تیره شروع می‌شود و میان خط تیره و کلمه بعدی، رعایت فاصله ضروری است.

• مثال از فیلم پاپیون:

– این تنها راه نجات ماست؛ مگر نه؟
– بله.
– فکر می‌کنی موفق می‌شویم؟
– مگر فرقی هم می‌کند؟

۲. جمع بستن نادرست اسامی

جمع بستن کلمات فارسی با روش‌های جمع عربی، یکی از شایع‌ترین غلط‌های نگارشی و گفتاری در فارسی است. چند نمونه از این اشتباه‌ها، در ادامه آمده است.

الف. جمع بستن کلمات فارسی با پسوند جمع مؤنث «ات» عربی.

مثال: گزارشات، سفارشات، دستورات، نمرات، فرمایشات و آزمایشات همگی غلط هستند و باید به صورت گزارش‌ها، سفارش‌ها، مشاهده‌ها، دستورها، نمره‌ها، فرمایش‌ها و آزمایش‌ها نوشته شوند.

ب. جمع بستن کلمات فارسی با پسوند «ین» عربی.

مثال: بازرسین صحیح نیست و باید به صورت بازرسان جمع بسته شود.

پ. جمع مکسر (شکسته) کلمات فارسی با قواعد عربی.

• مثال: استاد یک تتر را بیشتر بشناسید کلمه فارسی است و جمع بستن آن به صورت اساتید، صحیح نیست و باید به صورت استادان یا استادها جمع بسته شود. همین‌طور کلمه بندر فارسی است و جمع بستن آن به صورت بنادر، صحیح نیست.

۳. استفاده از تنوین پس از کلمات فارسی

افزودن تنوین به کلمات غیر عربی صحیح نیست.

• مثال: کلمات گاهاً، جاناً و تلفناً صحیح نیستند و مثلاً می‌توان به جای آن‌ها از این عبارات استفاده کرد: گهگاه، از نظر جانی، و به صورت تلفنی.

۴. استفاده از قالب کلمات عربی بر روی ریشه غیر عربی

کلمات نقش، کفش و قند همگی فارسی هستند؛ اما غلط مصطلح است که بر وزن فعّال، از این کلمات صفت مبالغه به صورت نقاش، کفاش و قناد ساخته شده است، که برای اسامی مشاغل استفاده می‌شود. هر چند این موارد بسیار پرکاربرد هستند، اما در واقع از نظر زبانی، کلمات صحیحی محسوب نمی‌شوند. به عنوان یک مثال دیگر، مُهر یک کلمه فارسی است و استفاده از آن برای ساختن صفت مفعولی به صورت ممهور، صحیح نیست.

۵. افزودن تنوین به کلمات عربی غیر منصرف

کلماتی مانند اقل و اکثر، صفت تفضیلی هستند و به دلیل غیر منصرف بودن، امکان افزودن تنوین به آن‌ها وجود ندارد. از این‌رو، استفاده از کلماتی نظر اقلاً یا اکثراً، از نظر قواعد زبان عربی صحیح نیست و استفاده از آن‌ها در فارسی نیز، اشتباه است. به جای آن‌ها توصیه می‌شود از عبارت‌هایی مانند «دست‌کم»، «در بیشتر موارد»، «بیشتر زمان‌ها» یا عبارت‌های مشابه استفاده شود.

۶. افزودن «ی» نکره به کلمات دارای «ی» نسبت

کلماتی که با افزودن «ی» نسبت به صفت تبدیل شده‌اند، امکان دریافت «ی» نکره ندارند. این مشکل، اغلب در ترکیبات وصفی اتفاق می‌افتد.

• مثال: او با رویکرد محافظه‌کارانه و سنتی‎ای که داشت، تقریباً همه را از خودش رنجاند.

این جمله به یکی از دو صورت زیر، قابل اصلاح تتر را بیشتر بشناسید است.

الف. با افزودن «ی» نکره به موصوف

او با رویکردی محافظه‌کارانه و سنتی که داشت، تقریباً همه را از خودش رنجاند.

ب. با جابجایی دو صفت

او با رویکرد سنتی و محافظه‌کارانه‌ای که داشت، تقریباً همه را از خودش رنجاند.

۷. حذف به قرینه لفظی نادرست و استفاده از افعال ناقص

برای پیشگیری از تکرار الفاظ، این امکان وجود دارد که جمله زیر، به شکل بهتری بازنویسی شود.

جمله اصلی

من اتاق را تمیز کرده‌ام، همه لوازم را به دقت در آن چیده‌ام و کلید را هم به ایشان تحویل داده‌ام.

جمله خلاصه، با حذف به قرینه لفظی

من اتاق را تمیز کرده، همه لوازم را به دقت در آن چیده و کلید را هم به ایشان تحویل داده‌ام.

یکی از غلط‌های رایج در نگارش فارسی، استفاده از این حذف به قرینه لفظی، در محل نامناسب است. به طوری که باعث ایجاد افعال ناقص می‌شود.

استفاده نادرست از حذف به قرینه لفظی

من این موضوع را قبلاً گفته و در جلسه آتی نیز، با تأکید بیشتر خواهم گفت.

استفاده درست از حذف به قرینه لفظی

من این موضوع را قبلاً گفته‌ام و در جلسه آتی نیز، با تأکید بیشتر خواهم گفت.

۸. ایجاد مصدر نادرست با پسوند «یّت» عربی با کلمات فارسی

افزودن پسوند مصدرساز «یّت» به کلمات فارسی، اشتباه است. از این‌رو، ترکیب‌هایی مانند ایرانیّت، منیّت و زنیّت، صحیح نیستند.

۹. صفت مؤنث نادرست برای کلمات غیر عربی یا کلمات غیر مونث

عباراتی مانند نامه مربوطه، بخش مربوطه، بخش‌نامه واصله، پرونده متشکله و مشاهدات عدیده، همگی غلط هستند.

۱۰. استفاده از پیشوند «لا» یا «بلا» در ابتدای کلمات غیر عربی

به عنوان مثال، یکی از ترجمه‌های رایج برای عبارت Real-Time در فارسی، کلمه مرکب «بلادرنگ» است که به دلیل فارسی بودن کلمه «درنگ»، صحیح نیست و باید به صورت «بی‌درنگ» یا هر عبارت مناسب دیگر، تصحیح شود.

۱۱. مکان نامناسب حرف مفعولی «را» در جملات

حرف مفعولی «را» باید در نزدیک‌ترین محل ممکن به مفعول قرار بگیرد.

استفاده نادرست از «را»

به عنوان مثال جمله زیر را در نظر بگیرید: من این موفقیت تحصیلی، که نشان‌دهنده بخشی از روحیه تلاشگر شماست را، به شما و خانواده محترمتان تبریک می‌گویم.

استفاده درست از «را»

این جمله باید به صورت زیر بازنویسی و تصحیح تتر را بیشتر بشناسید شود: من این موفقیت تحصیلی را، که نشان‌دهنده بخشی از روحیه تلاشگر شماست، به شما و خانواده محترمتان تبریک می‌گویم.

نتیجه‌گیری

در این نوشته تلاش کردیم برخی از موارد اشتباه‌های فاحش نگارشی را فهرست کنیم تا بتوان با مروری سریع از تکرار آن‌ها در متونی که نوشته می‌شوند، اجتناب کرد. هنر ساده‌نویسی و نگارش بی‌پیرایه از جهات مختلف حائز اهمیت است. نویسندگانی که به درستی از علائم نگارشی استفاده می‌کنند و سعی می‌کنند از اشتباه‌های نگارشی پرهیز کنند، علاوه بر امکان سهولت در خواندن نوشته، حس یک متن حرفه‌ای و عاری از اشتباه را به خواننده منتقل می‌کنند. به عبارت دیگر پیراستن فرم نوشته از خطاها نوید بی‌اشکال بودن محتوای آن را نیز به خواننده می‌دهد.

از طرف دیگر با ورود به عصر فناوری، اینک غالب متونی که نگارش می‌شوند، به جای چاپ بر روی کاغذ به صورت داده‌های الکترونیکی روی اینترنت قرار می‌گیرند. اهمیت درست‌نویسی در این محیط به‌مراتب بیشتر از رسانه‌های کاغذی است. زیرا موتورهای جستجو و دیگر انواع پردازش‌های گسترده‌ای که روی متون وب انجام می‌گیرند، تنها در صورتی اعتبار خواهند داشت که در زمان نوشتن، از اصول نگارشی صحیح و عاری از خطا استفاده شده باشد. امیدواریم این متن آموزشی به شما در جهت بهبود فرایند نگارش کمک کند.

اگر این مطلب برای شما مفید بوده است، آموزش‌های زیر نیز به شما پیشنهاد می‌شوند:

نت های موم زنبور عسل در عطرها را بیشتر بشناسید

موم زنبور عسل یکی از کمیاب‌ترین مواد مورد استفاده در صنعت عطرسازی است و بیشتر با نام فرانسوی ابسلوت سیر دابی (Absolute Cire d’Abeille) شناخته می‌شود. این ماده از طریق انحلال الکلی موم زنبور عسل به دست می‌آید و در سراسر دنیا تولید می‌شود. چیزی که در عطرسازی استفاده می‌شود در واقع عصاره‌ای است که از کندو و زمانی که دیگر مواد از آن جدا شده‌اند به دست می‌آید. این یکی از محصولات به دست آمده از زنبور عسل اپیس ملیفرا (Apis Mellifera) است. جالب است که موم زنبور عسل یکی از معدود مواد خوشبوی حیوانی است که می‌توان آن را بدون صدمه زدن به حیوان جمع‌آوری کرد و به همین دلیل علاوه بر بوی شیرین و قابلیت‌های اثبات‌کننده (به بهترین شکل با نت های فرارتر مانند نت های مرکبات ترکیب می‌شود) ارزش زیادی دارد. موم همچنین به عنوان محصولی حیوانی، سرزندگی خاصی دارد که همیشه مورد توجه مصرف‌کنندگان بوده است.

تولیدکنندگان پیشرو موم زنبور عسل در دنیا آنگولا، کالیفرنیا، هاوایی، نیوزیلند، استرالیا، شیلی و اسپانیا هستند. اگرچه این محصولات همه از منظر شیمیایی دارای ساختاری مشابه هستند ولی عطرسازهای حرفه‌ای می‌توانند اصالت موم را با مشخصاتی تتر را بیشتر بشناسید مانند بوی مربوط به هر مکان و همچنین نوع گل‌هایی که زنبورها از آن در فرایند تولید موم تغذیه شده‌اند تشخیص دهند. موم آنگولا بنگوئلا یکی از پرطرفدارترین موارد در اروپا است و به وفور در عطرها و محصولات آرایشی استفاده می‌شود. عطرسازهای فرانسوی هنوز هم موم‌های گراس (Gras) را می‌پسندند چرا که توسط زنبورهایی تولید شده که از مزارع بزرگ اسطوخودوس، رز و یاسمن تغذیه شده‌اند.

ماده ابسلوت موم زنبور عسل ترکیبی جامد و مومی با رنگ زرد روشن است که رایحه‌ای اندک شیرین و دلپذیر دارد و نت‌هایی از غلات، تنباکو و کومارین دارد. این ماده بسیار شبیه ترکیبی است روغن بذر کتان و عسل است. در صنعت عطرسازی اصولاً‌ از آن به عنوان تثبیت‌کننده (مابین نت های بالا و پایین) استفاده می‌شود. برخی مواقع در صورت وجود نسبت‌های بالای مواد مصنوعی که باید طبیعی‌تر جلوه داده شوند موم زنبور عسل اضافه می‌شود. این ماده به خوبی با یاسمن، میموزا، بنفشه و تنباکو ترکیب می‌شود و غالباً به عنوان بخشی از بیس‌های عسلی مورد استفاده قرار می‌گیرد که رایحه‌های چمنزار را با بوهای سنگین عسلی و گیاهی مخلوط می‌کند (بابونه، صمغ و کومارین).

انواع بلیط هواپیما را بهتر بشناسید!

مزایای سفر با هواپیما باعث شده است تا این روزها طرفداران سفر با این وسیله نقلیه هوایی در مقایسه با علاقمندان به استفاده از دیگر شیوه‌های سفر به طور قابل ملاحظه‌ای افزایش پیدا کند. همزمان با بالا رفتن تقاضا برای خرید بلیط هواپیما به مقاصد مختلف داخلی و خارجی از سوی گردشگران، صنعت هوانوردی نیز پیشرفت‌های بسیاری داشته است. بطوری که در این صنعت به متقاضیان و به عبارتی خریداران بلیط‌های هواپیما خدمات گوناگونی ارائه می‌شود. همین تنوع خدمات هوایی نیز منجر به پدید آمدن انواع مختلفی از بلیط‌های هواپیما شده است. از این رو در هنگام خرید و رزرو بلیط هواپیما گردشگران با گزینه‌های مختلفی رو به رو هستند و گاه به دلیل اصطلاحات تخصصی که برای انواع این بلیط‌ها بکار گرفته شده است در انتخاب از میان این گزینه‌ها دچار سردرگمی می‌شوند و در نهایت نمی‌توانند به درستی دست به امتخاب بزنند. بنابراین در این نوشتار تصمیم گرفتیم تا انواع بلیط‌های رایج هواپیما را بصورت کاربردی و ساده شرح دهیم. اگر شما هم با انواع بلیط هواپیما آشنا نیستید و می‌خواهید در این زمینه اطلاعاتی بدست آورید ادامه مطلب را دنبال کنید.

بلیط هواپیما سیستمی

بلیط هواپیما سیستمی را می‌توان قدیمی‌ترین و شناخته شده‌ترین نوع از انواع بلیط هواپیما دانست. اگر بخواهیم فارغ از تعاریف تخصصی این بلیط هواپیما را تعریف کنیم باید بگوییم زمانی که یک شرکت هواپیمایی یا ایرلاین بر اساس نرخ‌های مصوب که از سوی سازمان هوایی کشور اعلام شده است اقدام به فروش پرواز در یک مسیر مشخص و تاریخ معین می‌کند، این بلیط را با عنوان بلیط هواپیما سیستمی می‌شناسند. همانطور که گفته شد این بلیط‌ها تقریبا در یک محدوده خاصی به فروش می‌رسند و چنانچه بعد از صدور بلیط خریدار قصد کنسلی بلیط را داشته باشد بر طبق قانون و بر طبق زمان اعلام کنسلی و مدت زمان باقی مانده تا شروع پرواز مبلغی به عنوان جریمه کنسلی در نظر گرفته می‌شود و مابقی مبلغ به حساب خریدار برگشت داده می‌شود. نکته دیگری که در خصوص قیمت این بلیط‌ها می‌توان گفت این است که نرخ بلیط کودکان و بزرگسالان متفاوت است و بلیط کودکان ارزان‌تر تتر را بیشتر بشناسید است.

بلیط هواپیما چارتری

بلیط هواپیما چارتری نیز یکی از انواع بلیط‌های هواپیما است که جزو پرفروش‌ترین‌ها محسوب می‌شود. برای تعریف این بلیط هواپیما لازم است ابتدا واژه چارتر تعریف شود. این واژه به معنای اجاره کردن است و مقصود از بلیط هواپیما چارتری بلیط‌هایی است که قبل از آنکه خریدار آنها را مستقیم از شرکت هواپیمایی خریداری کرده باشد یک شرکت مسافرتی اقدام به خرید عمده بلیط‌های یک پرواز خاص کرده باشد. در این حالت خریدار برای خرید بلیط در یک پرواز خاص باید آن را از شرکت چارترکننده و به اصطلاح شرکت اجاره کننده پرواز خریداری کند. حال ممکن است این سوال برایتان پیش بیاید که چه تفاوتی بین این نوع بلیط و بلیط سیستمی وجود دارد. در پاسخ به این سوال باید گفت در این نوع بلیط‌ها تعیین نرخ بلیط پرواز بر عهده شرکت چارترکننده است و از این رو نرخ این پرواز می‌تواند ارزان تر یا گران‌تر از موقعی باشد که خریدار بلیط را بصورت مستقیم از شرکت اصلی خریداری کرده است. گفتنی است که شرایط کنسلی بلیط هواپیما چارتر نیز توسط شرکت چارتر کننده تعیین می شود و از این رو به خریداران توصیه می‌شود تا اگر برنامه ریزی دقیقی برای سفر ندارند و احتمال لغو سفر از سوی آنها زیاد است اقدام به خرید چنین بلیطی نکنند زیرا اغلب شرکت‌های چارترکننده حاضر به پرداخت هزینه در صورت کنسلی بلیط نیستند.

بلیط هواپیما لحظه آخری

بلیط هواپیما لحظه آخری را می‌توان یکی از رایج‌ترین و معروف‌ترین بلیط‌های هواپیما دانست. این بلیط‌ها در واقع همان بلیط هواپیما چارتر هستند با این تفاوت که این بلیط‌ها همانطور که از اسمشان هم پیدا است در تاریخ‌های نزدیک به شروع پرواز ارائه می‌شوند. در توضیح علت ارزان بودن این نوع بلیط‌ها هم می‌توان اینطور گفت که وقتی بلیط برای یک مقصد مشخص با تقاضای کمی برای خرید رو به رو شود و زمان زیادی هم تا شروع پرواز باقی نمانده است، شرکت چارتر کننده برای جلوگیری از خسارت مالی خود اقدام به پایین آوردن قیمت‌ها می‌کند و از این رو بطور کلی این بلیط‌ها در میان گردشگران به بلیط ارزان هواپیما شهرت دارند. ناگفته نماند که خریداران این نوع بلیط باید توجه داشته باشند که این بلیط‌ها بطور معمول مشمول استرداد وجه در صورت کنسلی نمی‌شوند، بنابراین اگر شما هم قصد خرید این نوع بلیط‌ها را دارید بهتر است با در نظر گرفتن این نکته اقدام به خرید کنید. علاوه بر ان باید در نظر داشته باشید که بلیط‌های لحظه آخری برای همه مسیرها و در همه بازه‌های زمانی ارائه نمی‌شوند و افرادی که بطور تتر را بیشتر بشناسید مشخص باید در تاریخ خاصی به سفر بروند بهتر است ریسک عدم ارائه این بلیط برای مسیر انتخابی خود را در نظر بگیرند و برای آنکه از رزرو جا نمانند انواع دیگر بلیط را تهیه کنند. با این حال اگر برای سفرتان محدودیت زمانی ندارید و آمادگی شروع سفر در هر لحظه را دارید می توانید با رزرو بلیط هواپیما لحظه آخری از سیاحت پرواز دنیا از یک سفر مقرون به صرفه لذت ببرید.

بلیط هواپیما یک طرفه و بلیط هواپیما رفت و برگشت

یکی از اصلی‌ترین دسته‌بندی‌های بلیط هواپیما را می‌توان بلیط یک طرفه و بلیط رفت و برگشت دانست. این دو نوع بلیط تعریف ساده‌ای دارند و در حقیقت تعریف آنها در اسم بلیط شرح داده شده است. با این حال در تعریف این دو بلیط می‌توان گفت بلیط یک طرفه به آن دسته از بلیط‌های هواپیما گفته می شود که مسافر برای یک مسیر معین در زمانی خاص بلیط هواپیما رزرو می‌کند در حالی که بلیط هواپیما رفت و برگشت شامل دو پرواز می‌شود و مسافر پس از انکه به مقصد می‌رسد در هنگام برگشت به شهر مبدا نیز با همان بلیط اقدام به شرکت در پرواز دیگری می‌شود. حال ممکن است با خود بگویید اصولا چه دلیلی وجود دارد تا فردی اقدام به خرید بلیط رفت و برگشت کند در حالی که می‌تواند دو بلیط جداگانه در مسیر رفت و برگشت رزرو کند؟ در جواب این سوال باید گفت بطور معمول قیمت بلیط‌های یک طرفه در مقایسه با هزینه بلیط‌های رفت و برگشت بیشتر است و همین مقرون به صرفه‌تر بودن قیمت بلیط رفت و برگشت موجب جذابیت بیشتر این نوع بلیط‌ها برای خریداران می‌شود.

انواع بلیط هواپیما بر اساس کلاس‌ های پروازی

اگر زیاد اهل سفرهای هوایی باشید حتما تا حدودی با کلاس‌های پروازی مختلف آشنا هستید. با این حال اگر تا به حال به تفاوت انواع پروازهایی که به یک مقصد یکسان داشته‌اید دقت نکرده‌اید باید بگوییم در مجموع بلیط‌های هواپیما بر مبنای خدمات و نوع هواپیما در سه دسته بندی یا درجه کیفیت متفاوت ارزیابی می‌شوند که به آنها کلاس‌های پروازی می‌گویند. این کلاس‌ها یا درجه‌بندی‌ها شامل کلاس اکونومی، بیزینس و فرست کلاس هستند. کلاس پروازی اکونومی یا اقتصادی به آن دسته از پروازهایی گفته می‌شود که خدمات ارائه شده در این پروازها پایین‌تر از دو کلاس دیگر است و معمولا هواپیمایی که برای پرواز استفاده می کنند نیز تعداد صندلی های بیشتری دارد. کلاس بعدی کلاس بیزینس یا تجاری است که به آن دسته از پروازهایی گفته می شود که در طول پرواز خدمات بیشتری به مسافران ارایه می‌شود و هواپیمایی که در پرواز استفاده می‌شود نیز از فضای نشیمن مناسب‌تر و راحت‌تری برخوردار است و به همین دلیل هم قیمت بالاتری نسبت به کلاس اکونومی دارند. در نهایت گزینه بعدی کلاس پروازی فرست کلاس است که جزو لوکس‌ترین پروازها است و معمولا افراد سرشناس با پرداخت هزینه‌های زیاد خواهان خرید بلیط در این نوع کلاس پروازی هستند. تعداد صندلی‌ها در هواپیما نیز کمتر است و در عوض فضای بیشتری برای هر مسافر وجود دارد تا بتواند با حفظ حریم شخصی بیشتر پرواز بهتری را تجربه کند.

بلیط هواپیما پرواز با توقف اجباری

گاه ممکن است به دلایل متعدد زمانی که پروازی به یک مقصد مشخص انجام می‌شود نیاز باشد تا در میانه مسیر هواپیما به ناگزیر توقف کند و سپس مجدد ادامه مسیر را طی کند به چنین پروازهایی در اصطلاح تخصصی حوزه هوانوردی پرواز با توقف اجاری (Layover) می‌گویند. یکی از اصلی‌ترین دلایل چنین توقفی را می‌توان سوختگیری مجدد هواپیما در مسیرهای طولانی ذکر کرد. در چنین حالتی ممکن است حتی مسافران بین دو هواپیما جا به جا شوند بنابراین اگر به سفر کاری می‌روید و می‌خواهید در زمانتان بیشترین صرفه جویی در زمان را داشته باشید توصیه ما به شما این است که در هنگام خرید آنلاین بلیط هواپیما عبارت پرواز با توقف را مد نظر قرار دهید و با صرف نظر کردن از این گزینه‌ها اقدام به خرید بلیط هواپیما مستقیم کنید.

بلیط هواپیما قابل استرداد و بلیط هواپیما غیر قابل استرداد

بطور کلی شناخت انواع بلیط هواپیما به گردشگران کمک می‌کند تا در هنگام رزرو و خرید بلیط هواپیما با آگاهی بیشتری دست به انتخاب بزنند. زیرا انواع بلیط‌ها می‌توانند شامل امکانات و خدماتی باشند که در صورت عدم اطلاع قبلی از آنها در هنگام انتخاب بین گزینه‌های مختلف ممکن است گردشگران سردرگم شوند. یکی از انواع بلیط‌ها که لازم است گردشگران قبل از خرید نسبت به آن شناخت داشته باشند دو نوع بلیط قابل استرداد (Refundable) و بلیط غیر قابل استرداد (Nonrefundable) است. بلیط قابل استرداد به بلیطی گفته می‌شود پس از صدور امکان کنسلی و دریافت هزینه پرداختی آن برای خریدار مهیا است اما بلیط‌های غیر قابل استرداد که قیمتی ارزان دارند قابلیت کنسلی ندارند و در صورت کنسلی تتر را بیشتر بشناسید رزرو مشمول بازپرداخت وجه نیستند.

جاذبه‌های گردشگری منطقه هورامان را بیشتر بشناسیم

سنندج - ایرنا - منطقه هورامان با دارا بودن معماری پله کانی، آب و هوای مطبوع، آداب و رسوم سنتی، پوشش خاص، صنایع دستی و غذاهای محلی خود دارای جاذبه‌های گردشگری متنوعی است که همواره مورد توجه گردشگران بسیاری قرار گرفته است.

به گزارش ایرنا، منطقه هورامان که استان‌های کردستان، کرمانشاه و حتی بخشی از اقلیم کردستان عراق را نیز در برمی‌گیرد، در کردستان شامل بخش‌هایی از شهرستان سنندج، کامیاران و بخش عمده‌ای از سروآباد می‌شود که عمدتا روستا هستند.

بر اساس بررسی‌های صورت گرفته هورامان بیش از ۷۰۰ روستا را در این ۲ استان غربی ایران شامل می‌شود، اما در زمان حاضر فقط حدود ۶۰ روستای آن به صورت بکر و دست نخورده باقی مانده است.

هورامان تخت و روستاهای اطرافش، مهمترین روستاهای شناخته شده با ویژگی‌های اصیل منطقه هورامان هستند اما در شهرستان سنندج و کامیاران نیز منطقه ژاوه رود را داریم که دارای همان ویژگی‌های خاص منطقه هورامان است.

شواهد تاریخی، قدمت بالا، سبک خاص معماری، نوع سبک زندگی روستانشینان و جاذبه‌های متنوع دیگر منطقه هورامان، باعث شده تا از چند سال گذشته بحث جهانی شدن منظر فرهنگی این منطقه مطرح و اسناد و مدارک لازم نیز برای سازمان علمی ، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) تهیه و ارسال شود و قرار است در چهل و چهارمین جلسه کمیته میراث جهانی یونسکو پرونده هورامان بررسی ‌شود.

هورامان هر فصل جاذبه‌های گردشگری خاص خود را دارد

کارشناس گردشگری اداره کل میراث فرهنگی کردستان اعتقاد دارد که منطقه هورامان از چند بُعد حائز اهمیت است و این منطقه هر فصل جاذبه‌های گردشگری منحصر به فرد خود را داراست.

طبیعت هورامان ترکیبی از مراتع، جنگل‌های ون و بلوط، دشت‌های سرسبز، کوه‌ها، رودخانه‌های خروشان، چشمه‌های فصلی و نیمه فصلی، گل و گیاه و گونه‌های جانوری است

آوات مکاری در گفت و گو با خبرنگار ایرنا، طبیعت هورامان را ترکیبی از مراتع، جنگل‌های ون و بلوط، دشت‌های سرسبز، کوه‌ها، رودخانه‌های خروشان، چشمه‌های فصلی و نیمه فصلی، گل و گیاه و گونه‌های جانوری دانست که در فروردین و اردیبهشت ماه زیبایی‌های این منطقه دوصد چندان می‌شود.

وی به شعار "اردیبهشت همه جای ایران زیباست، اما کردستان جای دیگری است" اشاره و دلیل این مسئله را پوشش رنگارنگ لباس کردی مردمان این خطه از کشورمان عنوان کرد که در هیچ جای دیگری چنین تنوع رنگی را سراغ نداریم.

کردستان سرزمین رنگ، آواز و مهربانی

کارشناس گردشگری اداره کل میراث فرهنگی کردستان شعار معرفی این استان را "کردستان، سرزمین رنگ، آواز و مهربانی" عنوان کرد که دلیل این نامگذاری بر اساس رنگ به دلیل طبیعت و پوشش خاص مردم آن، آواز به دلیل فرهنگ و سنندج شهر خلاق موسیقی جهان و مهربانی همان مهمانوازی کُردها بوده است.

وی با تاکید بر اینکه بهتر از هورامان در بحث گردشگری رویداد جایی را سراغ نداریم؛ انواع و اقسام جشن‌ها و مراسم‌ سنتی از جمله عروسی پیرشالیار، کومسای، بولاو روستای دولاوب، انار روستای سلین، توت فرنگی روستای شیان، گردو روستاهای هویه و سرهویه و ده‌ها جشن دیگر همچون جشن خرمن و غیره را بخشی از رویدادهای مهم منطقه هورامان نام برد.

مکاری با اشاره به اینکه امروز در تورهای گردشگری بحث گردشگری موسیقی و فرهنگی مطرح است؛ وجود موسیقی خانقاهی و عرفانی همچون دف‌نوازی و یا سازهای محلی همچون شمشال تتر را بیشتر بشناسید را از دیگر جاذبه‌های گردشگری هورامان دانست.

وی گردشگری سلامت در منطقه هورامان را نیز یادآور شد و گفت: وجود آب و هوای پاک و گیاهان دارویی که در طب سنتی مورد استفاده قرار می گیرند از دیگر جنبه‌های گردشگری در منطقه هورامان است.

توسعه گردشگری آبی در هورامان

مکاری، گردشگری آبی را هم از دیگر جاذبه‌های گردشگری این منطقه دانست و افزود: وجود منابع آبی خوب در هورامان باعث شده که ورزش‌هایی همچون قایقرانی در آب‌های خروشان(رفتینگ) نیز در این منطقه ایجاد شود و در آینده این بخش بیشتر توسعه خواهد یافت.

کارشناس گردشگری اداره کل میراث فرهنگی کردستان با بیان اینکه امروزه دیدن یک منظره با معماری پله‌کانی ذهن انسان را متوجه هورامان می‌کند، افزود: عکس گرفتن یکی از قسمت‌های اصلی گردشگری است که هورامان با توجه به معماری پله کانی و مناظر بکر و سرسبز خود بیشترین جلوه‌های بصری برای عکس گرفتن را داراست.

کلاش دوزی (گیوه)، ارغوان بافی یا سبدبافی، جولایی (نساجی سنتی)، نمدبافی، چاقوسازی، سفالگری و بافته‌های سنتی از جمله مهمترین صنایع دستی منطقه هورامان است

وی کلاش دوزی (گیوه)، ارغوان بافی یا سبدبافی، جولایی (نساجی سنتی)، نمدبافی، چاقوسازی، سفالگری و بافته‌های سنتی را از جمله مهمترین صنایع دستی منطقه هورامان برشمرد و گفت: سوغات بخش جدایی ناپذیر از سفرهای ما را تشکیل می‌دهد که در هورامان می‌توان به این منظور از صنایع دستی خاص این منطقه خرید کرد.

مکاری، مراکز خرید صنایع دستی در هورامان را بازار سنتی و فروشگاه صنایع دستی هورامان تخت و اقامتگاه‌های بومگردی فعال در روستاهای این منطقه نام برد.

وجود ۲۶ اقامتگاه بومگردی در روستاهای کردستان

وی به وجود ۲۶ اقامتگاه بومگردی در روستاهای استان اشاره کرد و افزود که ۱۸ مورد آنها در منطقه هورامان و ژاوه رود سنندج فعال هستند و این اقامتگاه‌ها باعث اشتغالزایی برای ساکنان این مناطق شده است.

کارشناس گردشگری اداره کل میراث فرهنگی کردستان به بحث میراث معنوی و ناملموس نیز گریزی زد و گفت: در این منطقه درصدد احیای برخی از شغل‌ها، بازی‌ها و حتی غذاهای سنتی که امکان فراموش شدن را دارند هستیم و برخی از این آثار نیز به ثبت ملی رسیده‌اند.

وی به برگزاری تورهای گردشگری و تور آشناسازی (فم تورها) در منطقه هورامان طی سالیان اخیر اشاره و عنوان کرد: برگزاری این تورها باعث شد که هورامان بیشتر شناخته شود و مسیرهای جدید گردشگری که کمتر شناخته شده بودند ایجاد شود.

مکاری با بیان اینکه این مسئله باعث شده که تقاضا برای ایجاد اقامتگاه‌های بومگردی در منطقه هورامان بیشتر شود، ادامه داد: سرمایه گذاری در این منطقه نیز افزایش یافته و علاوه بر وجود سه هتل در روستاهای اورامان تخت، نوین و سلین، سرمایه گذاری برای احداث ۲ هتل و هتل آپارتمان دیگر در هورامان در حال انجام است.

طرح تغییر معیشت زندگی کوله بران با ایجاد اقامتگاه‌های بومگردی

وی عنوان کرد: با توجه به اینکه بخشی از مردم روستاهای این منطقه به کوله بری مشغول هستند طرح تغییر معیشت تتر را بیشتر بشناسید زندگی کوله بران با ایجاد اقامتگاه‌های بومگردی با حمایت اداره کل میراث فرهنگی استان آغاز شده و تاکنون ۲۰ نفر در این زمینه ثبت نام کرده‌اند.

کارشناس گردشگری اداره کل میراث فرهنگی کردستان ادامه داد: اکثر این کوله بران در روستاهای هورامان دارای خانه هستند که می‌توان این خانه‌ها را به اقامتگاه‌های بومگردی تبدیل کرد تا از این راه امرار معاش کنند.

وی با اشاره به اینکه از چند سال گذشته بحث ثبت جهانی منظر فرهنگی هورامان در دستور کار قرار گرفته است؛ به ثمر نشستن این کار را در رونق گردشگری و اقتصاد منطقه بسیار موثر دانست و گفت: در صورتی که هورامان ثبت جهانی شود بزرگترین منطقه جغرافیایی است که منظر فرهنگی آن به ثبت رسیده است، زیرا استان‌های کردستان، کرمانشاه و بخشی از اقلیم کردستان عراق را شامل می‌شود.

وی ابراز امیدواری کرد که با ثبت جهانی هورامان شاهد توسعه گردشگری و اشتغالزایی در این منطقه و کاهش مهاجرت روستاییان به شهرها و حفظ فرهنگ‌های اصیل باشیم.

استان کردستان دارای یک هزار و ۵۲۴ اثر تاریخی شناسایی شده و ۹۱۵ اثر تاریخی ثبت شده شامل آثار تاریخی، غارهای طبیعی، درختان کهنسال، میراث منقول، قنات و مکان‌های طبیعی بوده که ۹۱۵ اثر ثبت شده استان در فهرست آثار ملی شامل ۷۷۸ اثر غیر منقول (شامل آثار تاریخی، تپه، محوطه و بنا)، ۲۵ مورد میراث طبیعی، ۹۳ مورد میراث معنوی و ۲۹ مورد میراث منقول است.

بازیکن جدید استقلال را بیش‌تر بشناسید

یازالده گومز پینتو، بازیکن جدید مدنظر استقلال آمار ضعیفی در گلزنی دارد.

خبرگزاری ‌ایسنا: تیم فوتبال استقلال می‌خواهد با مهاجم جدیدی به نام یازالده گومز پینتو قرارداد امضا کند. او ملیتی گینه‌ای - پرتغالی دارد و در شهر ویلا دو کونده پرتغال متولد شده است.

مهاجم ۲۹ ساله در حال‌ حاضر بازیکن آزاد محسوب می‌شود. گومز پیش از این نیز برای ریوه اوه پرتغال بازی می‌کرد و ارزش کنونی‌اش ۴۰۰ هزار یورو است. پینتو فوتبالش را از سال ۲۰۰۱ شروع و برای تیم‌های پایه ورزیم پرتغال بازی کرد، سپس به تیم اصلی راه یافت. او برای تیم‌هایی هم‌چون براگا، اولا ننسه، بیرا مار ، گالابا ، گیل ویسنته و آسترا جورجیو بازی کرد. نکته قابل توجه دوران ورزشی مهاجم گینه‌ای قرضی بازی کردن برای تیم‌های مختلف بوده است. ارزش اولیه گومز ۴۰۰ هزار یورو بود که در سال ۲۰۱۳ به دو میلیون و ۸۰ هزار یورو رسید.

مهاجم گینه‌ای - پرتغالی تاکنون ۲۸۶ بازی باشگاهی در تمام دوران ورزشی‌اش انجام داده که تنها ۴۷ گل به ثمر رسانده است. میانگین گلزنی این بازیکن ۳۸۱ ‌دقیقه برای هر گل است.

گومز در تیم زیر ۲۰ و ۲۱ سال پرتغال نیز حضور داشت و ۲۵ بازی برای این تیم‌ها انجام داد. او توانست هشت گل به ثمر برساند. این بازیکن سپس تصمیم گرفت برای تیم‌ ‌ملی گینه بازی کند.

پینتو تجربه قهرمانی نیز داشته است. او به همراه آسترا جورجینو تجربه قهرمانی داشته است. مهاجم گینه‌ای در فصل ۱۴-۲۰۱۳ قهرمان لیگ رومانی شد.