محاسبه و واریز سود سهام

اقتصاد

انواع افزایش سرمایه و نحوه محاسبه قیمت پس از آن

اگر به تازگی وارد بازارهای مالی شده باشید قطعا به مفهوم افزایش سرمایه برخورد کرده اید و کنجاوید تا در مورد آن اطلاعات کسب کنید .در مقاله پیش رو با انواع افزایش سرمایه و مفاهیم کلی و مزایا و ویژگی های انواع افزایش سرمایه آشنا میشویم.

سرمایه به میزان ریالی ثبت شده در سازمان ثبت شرکت ها گفته می شود .

نکته ای که سرمایه گذاران باید یه آن توجه کنند این است که سرماه ثبتی شرکت برابر با میزان دارایی های روز شرکت نیست .زیرا شرکت ها پس از ثبت اقدام به خرید و فروش دارایی های مختلف کرده و می توانند از این محل کسب سود کرده و یا زیان متحمل شوند و همین عاملی است که شرکت ها پس از مدتی به سمت افزایش سرمایه و بروز کردن دارایی ها می روند.

2. انواع افزایش سرمایه

به طور کلی شرکت ها از 4 محل اقدام به افزایش سرمایه میکنند:

1.افزایش سرمایه از سود انباشته

2.افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

3.افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهام داران

4.افزایش سرمایه از محل صرف سهام

.3مراحل افزایش سرمایه

شرکت ها فارغ از نوع افزایش سرمایه باید مراحل مشخصی را برای ثبت سرمایه جدید طی کنند

1.ابتدا هییت مدیره شرکت پیشنهاد افزایش سرمایه را ارایه می دهد و با تایید اکثریت سهام داران تصویب می شود

2.سپس اطلاعات مربوط به افزایش سرمایه و مفروضات و برنامه های شرکت پس از افزایش سرمایه به اطلاع حسابرس می رسد که حسابرس می تواند با تمام یا بخشی از این افزایش موافقت کند

3.در مرحله بعد اطلاعات جهت تایید به سازمان بورس ارسال می شود

4.پس از تایید سازمان بورس اطلاعیه ای جهت تشکیل مجمع فوق العاده توسط شرکت برای تصمیم گیری برای درصد افزایش سرمایه و قیمت هر سهم برگزار می شود

1. پس از مجمع تصمیمات مجمع عمومی فوق‌العاده بر روی سایت کدال درج می‏‌شود که در آن مبلغ افزایش سرمایه و درصد افزایش سرمایه به طور قطعی اعلام می‌‏شود و افزایش سرمایه شرکت در اداره ثبت شرکت‌ها ثبت می‌شود.

-شایان ذکر است که تمامی مراحل بالا توسط شرکت از طریق سامانه کدال به اطلاع سهام داران می رسد

4.دلایل افزایش سرمایه

شرکت ها به دلایل متعددی اقدام به افزایش سرمایه میکنند از جمله

1.بهبود ساختار مالی شرکت و به روز رسانی ترازنامه ها

2.تامین نقدینگی مورد نیاز برای انجام طرح های توسعه

3.حفظ و افزایش قدرت رقابت شرکت در بازار

4.جلوگیری از خروج نقدینگی از شرکت

5.خارج شدن از شمولیت قانون 141 تجارت

6.افزایش اعتبار شرکت به منظور دریافت تسهیلات بانکی

-حال به بررسی هر یک از انواع افزایش سرمایه می پردازیم

5. افزایش سرمایه از محل سود انباشته

شرکت ها با انجام فعالیت های اقتصادی به سود دست پیدا میکنند که طبق تصمیم سهام داران در جلسه مجمع عمومی بخشی از این سود را بین سهام داران تقسیم کرده و بخشی دیگر را طبق قانون تجارت باید در نزد خود نگه داری کنند

پس از گذشت چند سال مالی اندوخته قابل توجهی از سود در نزد شرکت ذخیره می شود که شرکت ها معمولا از این اندوخته برای انجام افزایش سرمایه استفاده می کنند

همچنین کسب این سود می تواند از فروش دارایی ها یا سهام یا از محل سرمایه گذاری های شرکت تامین شود

در این روش درصد مالکیت شما در شرکت تغییری پیدا نمی کند. یعنی به همان نسبت که سرمایه شرکت زیاد می شود تعداد سهام شما نیز افزایش پیدا می کند. از نظر تئوریک میزان دارایی شما نیز تغییری نمی کند، یعنی به همان نسبت که تعداد سهام شما زیاد می شود قیمت سهام کاهش پیدا می کند.

هر چند فرآیند عرضه و تقاضا پس از بازگشایی سهم باعث اختلاف قیمت سهم با میزان تیوریک آن می شود.

فرمول محاسبه قیمت تیوریک سهم پس از بازگشایی به شرح زیر است:

مثلا فرض کنید قیمت سهام یک شرکت 4000 ریال باشد، اگر این شرکت 60 درصد افزایش سرمایه از این نوع داشته باشد، قیمت جدید هر سهم از فرمول بالا به دست می‌آید:

و به همان میزان نیز به تعداد سهام شما افزوده می شود که به آن سهام جایزه گفته می شود در نتیجه سرمایه شما تغییری نمی کند

در این روش عملا جریان نقدینگی جدید به شرکت وارد نمی شود.

علت اقبال سرمایه گذاران به این نوع افزایش سرمایه جذاب شدن قیمت سهم پس از اعمال افزایش سرمایه و همچنین بازگشایی بدون دامنه نوسان در روز بازگشایی است که معمولا موجب رشد قیمت سهم می شود.

6. افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها

در این روش شرکت از محل دارایی های ثابت خود از جمله زمین ساختمان و تجهیزات و همچنین از محل سرمایه گذاری ها اقدام به تجدید ارزیابی دارایی ها می کند.

-در این روش نیز سرمایه جدیدی وارد شرکت نمی شود و تنها تغییراتی در صورت های مالی شرکت رخ می دهد.

-این روش بسیار به روش افزایش از سود انباشته شبیه است با یک تفاوت مهم وآن اینکه در این روش تجدید ارزیابی از دارایی های استحلاک پذیر مانند ساختمان و تجهیزات باعث افزایش بار مالی بر صورت های مالی شرکت می شود در نتیجه سود آوری شرکت کاهش می یابد.

-یکی از دیگر دلایلی که شرکت ها یه این نوع افزایش سرمایه روی می آورند خروج از شمولیت قانون141تجارت است که موجب معافیت مالیاتی شرکت نیز می شود

7. افزایش سرمایه از آورده نقدی و مطالبات حال شده

برخی مواقع شرکت ها برای توسعه کسب و کارشان به منابع مالی نیاز پیدا می کنند در این مواقع شرکت ها دو راه برای تامین مالی پیش رو دارند

اول دریافت تسهیلات با بهره از بانک دوم دریافت سرمایه مورد نیاز از سهام داران بدیهی است که روش دوم مطلوب تر است به این منظور شرکت ها اقدام به افزایش سرمایه از محل آورده نقدی سهامداران می کنند

برای جذب سرمایه جدید شرکت ها اولویت را به سهامداران خود می دهند به این منظور به سهامداران شرکت حق تقدم تعلق می گیرد که بیانگر اولویت سهامدار در تامین مالی شرکت است

نماد حق تقدم سهام شرکت‌ها همان نماد سهام عادی شرکت است که حرف “ح” به آخر آن اضافه شده است. به عنوان مثال نماد بورسی شرکت ایران خودرو در بورس “خودرو” است و نماد حق تقدم آن “خودروح” می‌باشد.

سهام دار به سه شکل میتواند از عواید حق تقدم بهره مند شود:

1.با پرداخت مبلغ اسمی هر سهم(1000ریال)به حساب شرکت و به میزان وجه واریزی سهم عادی به سهامدار تعلق می گیرد.

2.همچنین سهام دار قادر است تا در زمان مسخص (2ماه) اقدام به فروش حق تقدم خود به سایر سرمایه گذاران بکند.

3.در آخر پس از گذشت زمان قانونی اگر سهام دار ما به تفاوت ریالی هر سهم را پرداخت نکند و همچنین به فروش حق تقدم ها دست نزند .شرکت می تواند حق تقدم ها به فروش رسانده و پس از کسر مبلغ اسمی هر سهم و کارمزد مورد نظر وجه باقی مانده را به حساب سهام دار واریز کند.

فرمولی که پس از این نوع افزایش سرمایه برای قیمت جدید سهم محاسبه می شود به شرح زیر است:

به عنوان مثال اگر شرکتی بخواهد 200 درصد افزایش سرمایه داشته باشد و قیمت هر سهم قبل از افزایش سرمایه 6000 ریال باشد، شرکت هم از هر سهامدار مبلغ 1000 ریال به ازای هر سهم درخواست ‌کند. به این ترتیب قیمت جدید هر سهم و ارزش حق تقدم آن به شکل زیر محاسبه می‌شود:

8. افزایش سرمایه از محل صرف سهام یا سلب حق تقدم

در این روش شرکت ها مبلغی بیش از مبلغ اسمی هر سهم (1000ريال)را طی پذیره نویسی از سرمایه گذار دریافت می کند

این اصافه ارزش دریافتی می تواند به صورت سهم به سهامداران قبلی تعلق گیرد یا به حساب اندوخته شرکت افزوده شود و یا به صورت نقدی به سهام داران پرداخت شود.

-این روش در بازار ایران مرسوم نیست و تا به حال انجام نگرفته است

در نهایت باید اشاره کرد که با توجه به تفاوت ساختار شرکت ها با یکدیگر نمی توان به طور قطع روش خاصی از افزایش سرمایه را به دیگر روش ها ترجیح داد اما به طور کلی روش هایی که در آن سرمایه جدید به شرکت وارد می شود از جذابیت بیشتری برخوردار بوده و برای شرکت ها در بلند مدت مفید تر هستند

بنابراین افزایش میزان سرمایه از طریق آورده نقدی و همچنین صرف سهام به صورت کلی بهتر قلمداد می‌شوند

همچنین افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی برای شرکت هایی که دارای زیان انباشته بالایی هستند و مشمول قانون141 تجارت می شوند با توجه به معاف بودن از مالیات مناسب می باشد.

سود سهام عدالت برای ۴۹ محاسبه و واریز سود سهام میلیون نفر قبل از پایان سال واریز می‌شود / سود هر نفر حدود ۶۰۰ هزار تومان

رئیس سازمان خصوصی سازی گفت: سود سهام عدالت سال ۹۹ تا پایان سال جاری به حساب سهامداران پرداخت می‌شود و رقم محاسبه شده برای هر نفر حدود ۶۰۰ هزار تومان است.

پایگاه خبری تحلیلی انتخاب (Entekhab.ir) :

تسنیم: رئیس سازمان خصوصی سازی گفت: سود سهام عدالت سال ۹۹ تا پایان سال جاری به حساب سهامداران پرداخت می‌شود و رقم محاسبه شده برای هر نفر حدود ۶۰۰ هزار تومان است.

حسین قربان زاده به آخرین وضعیت پرداخت سود سال ۹۹ سهام عدالت به حساب سهامداران اشاره کرد و گفت: تاکنون رقم کلی نهایی و زمان واریز آن مشخص شده است.

وی اضافه کرد: براساس محاسبات انجام شده، احتمالا محاسبه و واریز سود سهام تا پایان سال رقمی حدود ۶۰۰ هزار تومان به حساب هر سهامدار پرداخت شود.

قربان زاده گفت: ۴۹ میلیون سهامداری که دارای سهام عدالت هستند، بعد از ابلاغ رهبر انقلاب و نیز آئین نامه شورای عالی بورس قادر به انتخاب دو روش مدیریت مستقیم و غیرمستقیم بودند.

معاون وزیر اقتصاد و دارایی افزود: بعد از انتخاب نوع روش مدیریت، سهامداران مستقیم خود سهامدار شرکت‌های سرمایه پذیر و سهامداران غیرمستقیم، سهامدار شرکت‌های سرمایه گذاری استانی شدند.

وی گفت: شرکت‌های سرمایه پذیر دارای سهامداران عدالت به دو دسته شرکت‌های بورسی و غیربورسی تقسیم می‌شود که شرکت‌های بورسی دارای ۳۶ شرکت بورسی و شرکت‌های غیربورسی شامل ۱۳ شرکت هستند.

قربان‌زاده افزود: سود سال ۹۹ سهام عدالت شرکت‌های غیر بورسی حدود ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان و سود شرکت‌های بورسی رقمی حدود ۲۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است.

رئیس سازمان خصوصی سازی ادامه داد: جمع سود دو شرکت بورسی و غیربورسی عددی معادل حدود ۳۱ هزار میلیارد تومان است که این رقم باید میان ۴۹ میلیون سهامدار توزیع شود، بر این اساس تا پایان سال به هر سهامدار احتمالا رقمی حدود ۶۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه جمع سود شرکت‌های بورسی و غیربورسی نسبت به سال ۹۸ حدود سه برابر افزایش پیدا کرده است، افزود: جمع سود سال ۹۸ که سال گذشته به حساب سهامداران پرداخت شد، حدود ۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود که امسال این عدد به بیش از ۳۱ هزار میلیارد تومان رسیده است.

معاون وزیر اقتصاد و دارایی گفت‌: در زیرمجموعه شورای عالی بورس، کارگروهی برای تعیین تکلیف موضوعات مرتبط با سهام عدالت تشکیل شده است که در آن نمایندگانی از سازمان خصوصی‌سازی، سازمان بورس و اوراق بهادار، اتاق تعاون، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، دستگاه‌های نظارتی و کانون سهام عدالت حضور دارند.

وی افزود: در این کارگروه در تلاش هستیم که جزییات نحوه پرداخت سود سهامداران غیرمستقیم مشخص و قوانین آن رعایت شود تا سهامداران آن بتوانند هر چه زودتر به سود مدنظر دست پیدا کنند.

سازمان خصوصی سازی پیگیر تعیین تکلیف باقیمانده سود سال ۹۸ سهام عدالت
وی همچنین در خصوص زمان پرداخت باقی‌مانده سود سال ۹۸ سهام عدالت به حساب مشمولان نیز، گفت: برخی از شرکت‌های بزرگ مانند دخانیات، مخابرات و . سود سال‌های گذشته خود را به طور کامل پرداخت نکردند، سازمان خصوصی سازی مکلف به پیگیری از این شرکت‌ها است و موارد حقوقی لازم در مورد آن‌ها را اعمال کرده است تا این شرکت‌ها هر چه زودتر باقی‌مانده سود سال گذشته را پرداخت کنند.

قربان زاده گفت: اقدام محاسبه و واریز سود سهام حقوقی مربوط به این شرکت‌ها را انجام دادیم و ماده ۴۸ قانون محاسبات عمومی را بر این شرکت‌ها اعمال کردیم، براین اساس دیگر امکان ثبت صورت جلسات برای آن‌ها وجود ندارد و این شرکت‌ها باید هر چه زودتر معوقات را پرداخت کنند.

رئیس سازمان خصوصی سازی افزود: اکنون در حال مذاکرات با هیئت مدیره این دو شرکت بزرگ هستیم تا بتوانند سود معوقه را در قالب دریافت تسهیلات از بانک پرداخت کنند، اما تاکنون زمان دقیقی برای پرداخت این سود اعلام نشده است.

واریز سود ۶۰۰ هزار تومانی سهام عدالت تا پایان سال برای ۴۹ میلیون نفر/ پیگیر واریز سود معوقه سال ۹۸

رئیس سازمان خصوصی سازی گفت: سود سهام عدالت سال ۹۹ تا پایان سال جاری به حساب سهامداران پرداخت می‌شود و رقم محاسبه شده برای هر نفر حدود ۶۰۰ هزار تومان است.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ حسین قربان‌زاده به آخرین وضعیت پرداخت سود سال ۹۹ سهام عدالت به حساب سهامداران اشاره کرد و گفت: تاکنون رقم کلی نهایی و زمان واریز آن مشخص شده است.

وی اضافه کرد: براساس محاسبات انجام شده، احتمالا تا پایان سال رقمی حدود ۶۰۰ هزار تومان به حساب هر سهامدار پرداخت شود.

قربان زاده گفت: ۴۹ میلیون سهامداری که دارای سهام عدالت هستند، بعد از ابلاغ رهبر انقلاب و نیز آئین نامه شورای عالی بورس قادر به انتخاب دو روش مدیریت مستقیم و غیرمستقیم بودند.

معاون وزیر اقتصاد و دارایی افزود: بعد از انتخاب نوع روش مدیریت، سهامداران مستقیم خود سهامدار شرکت‌های سرمایه پذیر و سهامداران غیرمستقیم، سهامدار شرکت‌های سرمایه گذاری استانی شدند.

وی گفت: شرکت‌های سرمایه پذیر دارای سهامداران عدالت به دو دسته شرکت‌های بورسی و غیربورسی تقسیم می‌شود که شرکت‌های بورسی دارای ۳۶ شرکت بورسی و شرکت‌های غیربورسی شامل ۱۳ شرکت هستند.

قربان‌زاده افزود: سود سال ۹۹ سهام عدالت شرکت‌های غیر بورسی حدود ۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان و سود شرکت‌های بورسی رقمی حدود ۲۹ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان است.

رئیس سازمان خصوصی سازی ادامه داد: جمع سود دو شرکت بورسی و غیربورسی عددی معادل محاسبه و واریز سود سهام حدود ۳۱ هزار میلیارد تومان است که این رقم باید میان ۴۹ میلیون سهامدار توزیع شود، بر این اساس تا پایان سال به هر سهامدار احتمالا رقمی حدود ۶۰۰ هزار تومان پرداخت می‌شود.

وی با تاکید بر اینکه جمع سود شرکت‌های بورسی و غیربورسی نسبت به سال ۹۸ حدود سه برابر افزایش پیدا کرده است، افزود: جمع سود سال ۹۸ که سال گذشته به حساب سهامداران پرداخت شد، حدود ۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان بود که امسال این عدد به بیش از ۳۱ هزار میلیارد تومان رسیده است.

معاون وزیر اقتصاد و دارایی گفت‌: در زیرمجموعه شورای عالی بورس، کارگروهی برای تعیین تکلیف موضوعات مرتبط با سهام عدالت تشکیل شده است که در آن نمایندگانی از سازمان خصوصی‌سازی، سازمان بورس و اوراق بهادار، اتاق تعاون، وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، دستگاه‌های نظارتی و کانون سهام عدالت حضور دارند.

وی افزود: در این کارگروه در تلاش هستیم که جزییات نحوه پرداخت سود سهامداران غیرمستقیم مشخص و قوانین آن رعایت شود تا سهامداران آن بتوانند هر چه زودتر به سود مدنظر دست پیدا کنند.

وی همچنین در خصوص زمان پرداخت باقی‌مانده سود سال ۹۸ سهام عدالت به حساب مشمولان نیز، گفت: برخی از شرکت‌های بزرگ مانند دخانیات، مخابرات و . سود سال‌های گذشته خود را به طور کامل پرداخت نکردند، سازمان خصوصی سازی مکلف به پیگیری از این شرکت‌ها است و موارد حقوقی لازم در مورد آن‌ها را اعمال کرده است تا این شرکت‌ها هر چه زودتر باقی‌مانده سود سال گذشته را پرداخت کنند.

قربان زاده گفت: اقدام حقوقی مربوط به این شرکت‌ها را انجام دادیم و ماده ۴۸ قانون محاسبات عمومی را بر این شرکت‌ها اعمال کردیم، براین اساس دیگر امکان ثبت صورت جلسات برای آن‌ها وجود ندارد و این شرکت‌ها باید هر چه زودتر معوقات را پرداخت کنند.

رئیس سازمان خصوصی سازی افزود: اکنون در حال مذاکرات با هیئت مدیره این دو شرکت بزرگ هستیم تا بتوانند سود معوقه را در قالب دریافت تسهیلات از بانک پرداخت کنند، اما تاکنون زمان دقیقی برای پرداخت این سود محاسبه و واریز سود سهام اعلام نشده است.

صفر تا ۱۰۰ محاسبه مبلغ سود تقسیمی سهام عدالت در سال ۹۹ + جدول

بررسی‌ها از اطلاعات منتشر شده درخصوص سود تقسیمی سال مالی منتهی به ۱۳۹۹ حکایت از پرداخت ۳۵۲ هزار تومان سود برای پرتفوی ۵۳۲ هزار تومانی و پرداخت ۶۶۵ هزار تومان برای پرتفوی یک میلیون تومانی دارد.

به گزارش بازار به نقل از پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، مبلغ سود شناسایی شده قابل تقسیم سهام عدالت در سال مالی ۱۳۹۹ و واریز آن به حساب سهامداران سهام عدالت از جمله موضوعاتی است که در طی چند روز اخیر همراه با انتشار خبرهایی از واریز احتمالی سود سهام عدالت تا پایان سال، سردرگمی و ابهاماتی را ایجاد کرده است.

سهامداران سهام عدالت براساس ارزش دارایی پرتفوی‌شان در محاسبه و واریز سود سهام ۴ دسته یک میلیون، ۵۳۲، ۴۹۲ و ۴۵۲ هزار تومانی تقسیم می‌شوند که هر کدام از این سهامداران به میزان دارایی خود از سود سال مالی شرکت ها برخوردار می‌شوند. از مجموع ۴۹ شرکت موجود در پورتفوی سهام عدالت، ۳۶ شرکت‌ بورسی با توجه به پایان سال مالی، تاریخ برگزاری مجامع و همچنین براساس ارزش پرتفوی سهامداران، اقدام به توزیع سود به حساب سهامداران خود خواهند کرد.

نکته اساسی در ارتباط با توزیع سود سهام عدالت سال مالی ۱۳۹۹، زمان برگزاری مجامع شرکت‌های موجود در پورتفوی سهام عدالت است. از آنجا که پایان سال مالی این شرکت‌ها متفاوت است و همچنین با توجه به قانون تجارت که شرکت‌ها موظف به برگزاری مجمع تا «۴ ماه پس از پایان سال مالی» هستند و با درنظر گرفتن اینکه شرکت‌ها مهلت ۸ ماهه‌ای بعد از برگزاری مجمع برای پرداخت سود تقسیمی را به حساب سهامداران دارند، از این‌رو، زمان واریز سود شرکت‌های موجود در سامانه سهام عدالت نه تنها متفاوت است، بلکه با توجه به سال مالی محاسبه و واریز سود سهام و زمان برگزاری مجمع، ممکن است فرصت واریز سود تا سال آتی نیز ادامه یابد.

براساس، بررسی‌های «سنا» مبتنی بر تصمیمات مجامع شرکت‌های بورسی موجود در پرتفوی سهام عدالت منتشر شده در سامانه کدال، سود تقسیمی (DPS) سال مالی منتهی به ۱۳۹۹ برای سهامدارانی که پرتفوی آنها به ارزش ۱۰میلیون ریال است، مبلغ ۶ میلیون و ۶۵۹ هزار ریال (معادل ۶۶۵ هزار تومان) برآورد شده است.

همچنین، سود تقسیمی سال مالی منتهی به ۱۳۹۹ برای سهامدارانی که پرتفوی آنها به ارزش ۵ میلیون ۳۲۰ هزار ریال است، مبلغ ۳ میلیون و ۵۲۲ هزار ریال (معادل ۳۵۲ هزار تومان) تخمین زده می‌شود.

سهم شرکت‌های غیربورسی در پرداخت سود سهام عدالت
سخنگوی شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سهام عدالت در خصوص نحوه توزیع سود ۱۳ شرکت غیربورسی سهام عدالت، اظهار کرد: مطابق فرمان ۸ بندی مقام معظم رهبری در سال ۸۵ و در پی آن تصویب فصل ششم قانون اجرای اصل ۴۴، تنها شرکت‌های بورسی در پرتفوی سهامداران سهام عدالت لحاظ می‌شوند.

اکبر حیدری افزود: در طول سال‌هایی که این طرح در دست اجرا بود، با توجیه این امر که میزان سهام قابل تخصیص بورسی به سبد سهام عدالت، تامین‌کننده دارایی تخصیصی و مورد نیاز به نسبت جمعیت سهامداران نیست، سهام تعدادی از شرکت‌های غیر بورسی را نیز در آن لحاظ کردند.

او تأکید کرد: باوجود مخالفت‌ها با انجام این اقدام، مسئولان وقت با ادله متعددی از جمله مشروط کردن این تخصیص به قید لزوم انجام تمهیدات برای ورود این شرکت‌ها به بورس، بخشی از سهام این ۱۳ شرکت را به پرتفوی سهام عدالت افزودند.

سخنگوی سهام عدالت گفت: اما چنین امری رخ نداد، به طوری که در سال ۹۵ با وجود به پایان رسیدن پرداخت اقساط ۱۰ ساله سهام عدالت، نه تنها این شرکت‌ها در بورس پذیرفته نشدند، بلکه نحوه فعالیت و سود عملکرد این سیزده شرکت نیز به تبع آن در هاله‌ای از ابهام باقی مانده است.

او بیان کرد: در حال حاضر نیز عدم ورود این شرکت‌ها به بازار سرمایه و همچنین مشخص نبودن تعداد و ارزش سهم‌ها در پرتفوی سهامداران، چالش‌ها و ابهامات متعددی را به وجود آورده، به‌گونه‌ای که نمی‌توان به طور دقیق سود مشخصی را برای هر سهامدار تعیین کرد. در نتیجه، این شرکت‌ها در توزیع سود سهام عدالت نقشی ندارند.

حیدری در پایان خاطرنشان کرد: برای حل این چالش، دو پیشنهاد عملیاتی در جلسات تخصصی مطرح شده و در دست بررسی است تا در فرآیند اصلاح آیین‌نامه آزادسازی سهام عدالت در شورای‌عالی بورس مورد جمع‌بندی قرار گیرد.

به گفته سخنگوی سهام عدالت، انجام هریک از این دو مدل موجب شفافیت در تمامی فرآیندها به نفع مردم از جمله تعیین تکلیف میزان و ارزش سهام و به تبع آن سود عملکرد متعلقه خواهد شد و امید می‌رود هرچه سریع‌تر سازمان خصوصی سازی به همراه سازمان بورس تکلیف ورود این شرکت ها یا تبدیل و جابجایی آنها را مشخص کند.

لازم به ذکر است، از آنجا که بورسی شدن دو شرکت از مجموعه ۱۳ شرکت غیربورسی هم در همین راستا محقق شده اما این مهم پس از ابلاغیه آزادسازی و مهلت انتخاب روش انجام شده، برای تخصیص سهام آنها و سایر موارد از جمله وصول و تقسیم سود این دو شرکت نیز تا زمان تعیین تکلیف کلیات سهام عدالت، تصدی امور همچنان بر عهده سازمان خصوصی‌سازی است.

ارزش سود سهام عدالت چطور محاسبه می‌شود؟

نحوه محاسبه و ارزش‌گذاری سهام عدالت از ابتدای واگذاری آن به مردم تا اکنون که مدتی است بحث پرداخت سود و آزادسازی آن مطرح است، در حاله‌ای از ابهام است و همچنان از شفافیت برخوردار نیست.

اقتصاد

یکی از اقداماتی که در دولت نهم در دستور کار فوری دولتمردان قرار گرفت، تخصیص نوعی از سهام دولتی، تحت عنوان سهام عدالت به مردم بود که در واقع همان توزیع سهام شرکت‌های بزرگ و متوسط دولتی برای بسیاری از افراد جامعه بود. پیش از این، طرح‌های مشابه در لهستان و شوروی و رومانی و چکسلواکی اجرا شد که بدون استثنا با شکست مواجه شدند. محمود جام‌ساز اقتصاددان و استاد دانشگاه در گفت‌وگو با گسترش نیوز، در رابطه با ابعاد مختلف این طرح اقتصادی دولت پیشین، به اظهار نظر پرداخته است.

قیمت‌گذاری یکسان برای سهام عدالت عاقلانه نیست

این اقتصاددان در پاسخ به پرسشی در ارتباط با نحوه تعیین ارزش سهام توسط دولت اظهار داشت: در بازار بورس که در واقع محفلی برای سپرده‌گذاری ریسکی سرمایه است، دولت می‌تواند از ناحیه خودش اقدام به ارزش‌گذاری سهام یک شرکت دولتی قابل مبادله کند با این حال، برای سهام دولتی که فقط به شکل بلوکه شده از ناحیه خود دولت عرضه می‌شود، ارزش‌گذاری یک‌طرفه خریداری ندارد و در بازار با کاهش ارزش نهایی و مطلوبیت کلی مواجه می‌شود. سهام عدالت از نیمه دهه هشتاد از سوی دولت تعیین تکلیف شد و بدون حضور در بورس و بدون ارزش‌گذاری بازاری، برای تمامی سهام و تمامی شرکت‌های در کمال ناباوری قیمت یک‌سان تعیین کردند. مثلا برای سهام فولاد مبارکه و سهام شرکت مخابرات، به شکل یکسان ارزش‌گذاری شدند و سال‌ها هم ارزش ثابتی داشتند.

وعده آزادسازی سهام محقق نشد

وی در ادامه افزود: در دولت بعد وعده داده شد که این سهام عدالت آزادسازی می‌شود و دولت می‌خواهد که آن‌ها را در بورس کشف قیمت کند و سود معوقه این سال‌ها را به مردم بپردازد. هرچند نمی‌شود درباره ارزش این سهام گمانه‌زنی جدی کرد اما واقعا باید مسئولین را به پرسش کشاند که چگونه ممکن است ارزش یکسانی برای همه سهام فارغ از میزان مبادله و مطلوبیت نزد مردم داشته باشد؟ چگونه ممکن است در شرایطی که بیش از پانزده سال از آغاز این طرح می‌گذرد، همه این شرکت‌های منقسم، سودده بوده باشند؟

ارزش‌گذاری سهام عدالت مبنای علمی و اقتصادی ندارد

محمود جامساز در ادامه یادآور شد: در این سال‌ها اقتصاد ایران با تحریم و مشکلات مرتبط با سرمایه‌گذاری و صادرات مواجه بوده است و آیا امکان دارد با این حال و با وجود افزایش استهلاک در ارزش دارایی‌ها، ارزش سهام عدالت و شکت‌هایی که در ذیل آن سهامشان به مردم داده شده، همه سودده شده باشند؟ در منطق علم اقتصاد چنین چیزی امکان ندارد و دولت در جایگاه تعیین ارزش نیست مگر این که یا خودش از این شرایط منتفع شود یا بخواهد طبق معمول عدم صداقت با مردم را در دستور کار خود قرار دهد. من به شما اطمینان می‌دهم که ارزش این سهام بسیار سیال است و هنوز هیچ کس نمی‌داند که دقیقا باید به چه شکل با این سهام در بازار سرمایه مواجهه داشت. به نظر من خود مردم می‌دانند که باید با این سهام در شرایط اقتصادی فعلی ایران با احتیاط کامل برخورد کنند که خدای نکرده دچار افزایش نقصان انباشته در دارایی‌هایی خود نشوند!

گوشه‌ای از تجارب شکست خورده بلوک شرق

این استاد دانشگاه در پایان خاطرنشان ساخت: دولت اقدام به عرضه سهام صندوق‌های تخفیف‌دار به مردم کرد که در تمامی موارد مردم نه تنها سود، بلکه اصل سرمایه خود را نیز تا حد قابل توجهی از دست دادند و این را شما تعمیم بدهید به سهام عدالت که بیش از یک دهه از عمرش می‌گذرد. بعد از فروپاشی شوروی و بلوک شرق، تعدادی از کشورهای سابقا عضو این بلوک، اقدام به واگذاری سهام شرکت‌های دولتی به مردم کردند و نام آن را کوپن سهام گذاشتند. در ابتدا همه چیز برای مردم خوب پیش می‌رفت ولی در نهایت بازارهای سرمایه این کشورها به رغم جوانی، دچار فروپاشی شد زیرا این نحوه ارزش‌گذاری در سهام با مداخله دولت تعیین می‌شد و این در شرایطی بود که تمامی این شرکت‌های دولتی یاد شده سابقا بیش از نیم قرن زیان انباشته را به دلیل مدیریت دولتی با خود حمل کرده بودند و مگر می‌شود که در اقتصاد دولتی شرکت یا بنگاهی زیان‌ده نباشد؟