تفاوت بین EPS و DPS

نکته ی بسیار مهم: هنگام مقایسه ی روند سود سازی یک شرکت در سال مالی فعلی با سال مالی قبل، حتما به اعداد درج شده در ردیف سرمایه، توجه کنید. اگر سرمایه ی شرکت به دلیل افزایش سرمایه در یک سال مالی با سال مالی بعد تفاوت داشته باشد، در واقع تعداد سهام شرکت فرق کرده است. پس بنابراین نمی توان سود هر سهم امسال و پارسال را با یکدیگر مقایسه کرد. در چنین مواردی باید به اعداد مقابل ردیف "سود (زیان) خالص" توجه کرد. چرا که این عدد دیگر ارتباطی با تعداد سهام شرکت نداشته و می تواند برای مقایسه مورد استفاده قرار گیرد.

منظور از EPS و DPS چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟

به عنوان یک فعال بازار سرمایه، شما حتما واژه‌های DPS و EPS را شنیده اید و شاید برایتان سوال شده باشد که این دو کلمه به چه معنا بوده و چه تفاوتی باهم دارند. در این مقاله قصد داریم تا هر دوی این این اصطلاحات را تعریف کرده و تفاوت آنها را بیان کنیم. در واقع می توان گفت که جزء اصلی تحلیل بنیادی سهام بورس، همین EPS می باشد که انواع مختلفی دارد. بنابراین ابتدا با تعریف EPS و نام بردن انواع آن، این مطلب را شروع می کنیم.

EPS چیست؟

EPS مخفف شده عبارت Earnings Per Share به معنی سود به ازای هر سهم می باشد. همانطور که می دانید، هدف شرکت‌ها تنها کسب سود و ایجاد درآمد برای خودشان و سهامدارانشان می باشد. هر شرکت بسته به فعالیتی که انجام می‌دهد، هر ساله مقداری سود (یا ضرر) می‌سازد. این مقدار در صورت‌های مالی سالیانه شرکت، در صورت سود و زیان قابل مشاهده است. اگر سودی که شرکت ساخته است را به تعداد سهام آن تقسیم کنیم، سود شرکت به ازای هر سهم (یا همان EPS) محاسبه می‌شود. البته شرکت ها برای شفافیت اطلاعات و توانمند سازی سهامداران جهت تصمیم گیری و تحلیل، هر سه ماه، صورت های مالی میاندوره ای خود را نیز در سایت کدال منتشر می کنند که در این گزارش ها مقدار سودی که شرکت در آن دوره (سه ماهه، شش ماهه یا نه ماهه) ساخته است، ثبت می شود. سود شرکت ها در سه ماهه ی اول و دوم و سوم و چهارم با یکدیگر جمع شده و در نهایت سود سالانه ی شرکت به دست می آید.

برای به دست آوردن صورت سود و زیان شرکت ها، ابتدا به سایت کدال مراجعه نموده و نماد شرکت مورد نظر خود را جست و جو کنید. سپس به یکی از گزارش های صورت های مالی شرکت مراجعه کرده و بین گزارش های موجود، گزارش صورت سود و زیان شرکت را باز کنید. به عنوان مثال شکل زیر ردیف های آخر صورت سود و زیان شش ماهه ی نماد فملی را در سایت کدال نشان می دهد:

مشاهده می کنید که در این جدول 4 ستون عدد وجود دارد. عدد اول مربوط به دوره شش ماهه سال مالی فعلی، عدد دوم برای دوره شش ماهه سال مالی قبل و عدد سوم متعلق به دوره ی 12 ماهه ی سال مالی قبل می باشد. عدد چهارم نیز درصد تغییرات عدد اول و دوم می باشد.

در جدول فوق اعداد مقابل ردیف "سود (زیان) خالص هر سهم" در واقع همان EPS برای دوره ی مالی مربوطه می باشد. مثلا با توجه به شکل، سهم فملی در دوره ی شش ماهه ی اول سال مالی 1400/12/29، به ازای هر سهم 1242 ریال سود ساخته است که نسبت به دوره ی مشابه سال مالی قبل، یعنی 485 ریال، 156 درصد رشد داشته است.

نکته ی بسیار مهم: هنگام مقایسه ی روند سود سازی یک شرکت در سال مالی فعلی با سال مالی قبل، حتما به اعداد درج شده در ردیف سرمایه، توجه کنید. اگر سرمایه ی شرکت به دلیل افزایش سرمایه در یک سال مالی با سال مالی بعد تفاوت داشته باشد، در واقع تعداد سهام شرکت فرق کرده است. پس بنابراین نمی توان سود هر سهم امسال و پارسال را با یکدیگر مقایسه کرد. در چنین مواردی باید به اعداد مقابل ردیف "سود (زیان) خالص" توجه کرد. چرا که این عدد دیگر ارتباطی با تعداد سهام شرکت نداشته و می تواند برای مقایسه مورد استفاده قرار گیرد.

انواع EPS

وقتی صحبت از EPS می شود، در واقع منظور سودی است که شرکت به ازای هر سهم در یک دوره ی 12ماهه ساخته است. مگر اینکه بعد از EPS قید شود که منظور سود هر سهم در دوره ی مثلا شش ماهه می باشد. اما آیا این به آن معنی است که باید برای به دست آوردن EPS شرکت ها، یکسال منتظر گزارش صورت مالی سالانه آنها باشیم که در پایان سال مالی منتشر می شود؟ برای پاسخ به این سوال، انواع EPS را در ادامه تعریف خواهیم کرد.

محاسبه ی EPS به روش TTM

تصور کنید که اکنون در ماه آبان قرار داریم که در نتیجه گزارش صورت های مالی شرکت برای سه ماهه بهار و تابستان در کدال درج شده است. برای محاسبه ی سود هر سهم به روش TTM، سودی که شرکت به ازای هر سهم در فصل بهار و تابستان سال جاری و پاییز و زمستان سال قبل ساخته است، با یکدیگ جمع می کنند تا در نهایت EPS برای یک دوره ی 12 ماهه به دست آید.

به عنوان مثال اعداد زیر را در نظر بگیرید:

سود هر سهم در سه ماهه ی پاییز 1399: 140 ریال

سود هر سهم در سه ماهه ی زمستان 1399: 120 ریال

سود هر سهم در سه ماهه ی بهار 1400: 120 ریال

سود هر سهم در سه ماهه ی تابستان 1400: 130 ریال

در نتیجه EPS سهم مورد نظر به روش TTM برابر خواهد بود با 510 ریال.

این عدد در مقابل تابلوی هر سهم در سایت TSETMC نوشته می شود و با انتشار هر صورت مالی در هر سه ماه، آپدیت می شود:

نکته: همانطور که گفته شد، در مواردی که شرکت در یک دوره ی مالی افزایش سرمایه می دهد، نمی توان سود هر سهم را در دو دوره مالی مختلف با یکدیگر مقایسه و یا با یکدیگر جمع کرد. در چنین موارد برای محاسبه ی EPS به روش TTM سود خالص شرکت را در دوره های مورد نظر با یکدیگر جمع کرده و تقسیم بر تعداد سهام فعلی شرکت می کنند.

EPS پیشبینی

در بعضی از زمان ها، قانونی تصویب می شود که طبق آن شرکت ها موظفند پیشبینی خود را از روند سود سازی شرکت تا پایان سال مالی، با هر بار انتشار گزارش صورت های مالی، در قالب گزارشی جداگانه منتشر کنند. به عنوان مثال بعد از انتشار گزارش شش ماهه نماد فملی، شرکت اعلام می کند که در این دوره ی شش ماهه 124 تومان به ازای هر سهم سود ساخته و با توجه به فرضیاتی از جمله قیمت جهانی مس، قیمت ارز در کشور و تعداد تولید و فروش، پیش بینی می کند که سود هر سهم تا پایان سال مالی به 300 تومان خواهد رسید. به این عدد EPS پیشبینی گفته می شود. در بعضی مواقع ممکن است پیش بینی شرکت فراتر از عملکرد آن و در بعضی موارد ممکن است عملکرد فراتر از پیشبینی باشد. در بعضی از مواقع نیست پیشبینی و عملکرد شرکت بسیار به هم نزدیک می باشد. در این میان، بعضی از شرکت ها ممکن است بنا به هر دلیلی و از روی عمد، EPS پیشبینی را بسیار دور از انتظار و واقعیت محاسبه کنند.

در بعضی زمان ها، سازمان بورس شرکت ها را ملزم به انتشار این گزارش می کند و در بعضی زمان ها، انتشار این گزارش متوقف می شود.

EPS فوروارد

بسیاری از تحلیلگران بنیادی، با توجه به اعداد و ارقام منتشر شده از سوی شرکت، خود اقدام به محاسبه و پیشبینی EPS شرکت تا پایان سال مالی می کنند. ساده ترین راه اینست که سود هر سهم را در دوره های باقی مانده تا پایان سالی، برابر با سود هر سهم در آخرین گزارش صورت مالی منتشر شده در نظر گرفت و با سود هر سهم در دوره های قبلی جمع کرد. به عدد حاصل EPS فوروارد گفته می شود. به عنوان مثال اگر سال مالی شرکت انتهای زمستان بوده و اکنون در فصل پاییز باشیم و شرکت در فصل بهار به ازای هر سهم 130 ریال و در فصل تابستان 120 ریال سود محقق کرده باشد، سود فصل پاییز و زمستان را نیز برابر با دوره مالی آخر یعنی تابستان و مساوی با 120 ریال تخمین می زنیم و بنابراین:

Forward EPS = 130 + 120 +120 +120 = 490 ریال

EPS منفی به چه معناست؟

گاهی اوقات ممکن است در تابلوی یک سهم در سایت بورس، با عددی منفی مقابل EPS رو به رو شوید و یا سود خالص هر سهم در صورت سود و زیان شرکت در کدال، داخل پرانتز و یا با رنگ قرمز مشخص می شود. این به آن معناست که حاصل فعالیت های آن شرکت در آن دوره ی مالی خاص، زیان خالص بوده است. گاهی اوقات زیانده بودن شرکت موقتی و تنها محدود به یک دوره می شود اما در بعضی مواقع، زیانده بودن شرکت ادامه داشته و زیان دوره های مالی مختلف با یکدیگر جمع می شود. این به آن معناست که مشکلات اساسی گریبانگیر آن شرکت می باشد. در این گونه موارد بهتر است تا زمانیکه تحولات بنیادی آشکاری در ساختار شرکت و روند سود سازی آن رخ نداده، سهام این شرکت ها به قصد سرمایه گذاری بلند مدت خریداری نشده و با استفاده از تحلیل تکنیکال و روش های دیگر و با دید حداکثر میان مدت، آنها را خرید و فروش کرد.

DPS چیست؟

اکنون که با معنای EPS و انواع آن به طور کامل آشنا شده اید، می توانیم به توضیح مفهوم DPS بپردازیم. سهامداران شرکت در مجمع عمومی عادی سالیانه تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از EPS به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم شود. درواقع، هر سال شرکت‌ها می‌توانند بخشی از سودی که ساخته‌اند را پس‌انداز کرده (که به آن سود انباشته می‌گوییم و در ترازنامه ی شرکت ذکر می شود) و بخش دیگر را بین سهام‌داران تقسیم کنند.

پس DPS مقدار سودی است که بین سهام‌داران تقسیم شده است. این کلمه، مخفف شده عبارت (Divided Per Share) است که سود تقسیمی به ازای هر سهم ترجمه می‌شود.

برای مشاهده‌ی مقدار DPS باید به گزارش تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت که در سایت کدال بارگزای می‌شود، مراجعه کنید. به عنوان نمونه:

تصویر بالا، از یکی از گزارشات منتشر شده بر روی سایت کدال برداشته شده است، همان طور که مشاهده می‌کنید، شرکت به ازای هر سهم 1302 ریال سود سازی داشته که مجمع عمومی شرکت مصوب کرده است تا از این مقدار، 280 ریال بین سهامداران تقسیم شود.

طبق قانون تجارت، شرکت‌ها موظف هستند تا حداقل 10 درصد از سود شرکت را ما بین سهام‌داران تقسیم کنند و حداکثر 8 ماه مهلت دارند تا این سود را پرداخت کنند. نحوه ی پرداخت سود تقسیمی بین سهامداران معمولا به یکی از سه روش زیر انجام می شود:

• واریز به شماره حساب ثبت شده در سامانه سجام
• واریز به یک بانک خاص و درخواست از سهامداران برای مراجعه به آن بانک
• اعلام شماره حساب به شرکت

برای اطلاع از نحوه ی پرداخت سود و زمان آن، باید گزارش "زمانبندی پرداخت سود" را در گزارش های منتشر شده شرکت در کدال مطالعه کنید.

آیا DPS امکان دارد که از EPS بیشتر باشد؟

طبق قانون، شرکت ها آن بخشی از سود را که بین سهامداران تقسیم نمی کنند و به عنوان سود انباشته در ترازنامه ثبت می شود، در مدت زمانی مشخص، تعیین تکلیف کنند. این سود انباشته یا باید در طی یک زمان مشخص برای افزایش سرمایه استفاده شود و یا در سالهای بعد به عنوان سود نقدی بین سهامداران تقسیم شود. بنابراین اگر یک شرکت از این سود برای افزایش سرمایه استفاده نکند، ممکن است در سال بعد بخشی از سود سال گذشته را نیز بین سهامداران تقسیم کند. یعنی به عنوان مثال سود هر سهم شرکت برابر 200 تومان باشد و شرکت این سود را به علاوه ی 50 تومان که از سال مالی گذشته به عنوان سود انباشته ذخیره شده، بین سهامداران تقسیم کند و در نتیجه در این مورد DPS از EPS بیشتر می شود.

نکته: معمولا دو روز قبل از برگزاری مجمع سالیانه نماد شرکت در بورس متوقف می شود. بعد از مجمع سالانه شرکت ها، اگر شرکت سود نقدی تقسیم کرده باشد، قیمت تئوریک سهم، با کم کردن این سود نقدی از قیمت پایانی قبل از برگزاری مجمع، به دست می آید. اما چون بازگشایی نمادها بعد از مجمع سالانه، بدون محدودیت نوسان صورت می گیرد، عرضه و تقاضا است که قیمت بازگشایی سهم را مشخص می کند.

جمع بندی

در این مقاله با معنای EPS یا سود ساخته شده به ازای هر سهم و انواع ان آشنا شدیم. همچنین تفاوت آنرا با DPS یا سود تقسیمی نیز بیان کردیم. در تحلیل بنیادی سهام شرکت ها، هدف نهایی این است که EPS سهم تا پایان سال مالی محاسبه شود که برای این کار نیاز به در نظر گرفتن عوامل بنیادی زیادی می باشد. امیدواریم که این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

EPS و DPS از مفاهیم و اصطلاحات اصلی و کاربردی بازار بورس هستند و برای فعالیت در این بازار لازم است با آن‌ها آشنا باشیم. در واقع زمانی که بحث ارزش‌گذاری سهام، قیمت یا سود یک سهم مطرح می‌شود، این دو مفهوم از معیارهای اصلی به شمار می‌آیند. اگر با این دو مفهوم آشنایی چندانی ندارید، در این مقاله همراه ما باشید تا هر یک از این دو مفهوم را بررسی کنیم و به شما بگوییم که تفاوت EPS و DPS چیست؟

سود هر سهم (EPS) چیست؟

در لغت EPS مخفف عبارت Earnings Per Share است. در تعریف نیز به سود یک شرکت در ازای هر سهم EPS گفته می‌شود. بر طبق همین تعریف، EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی است زیرا در تحلیل‌ و بررسی سهام یک شرکت، همواره مسئله سودسازی سهم مورد توجه است. علاوه بر این EPS می‌تواند بر قیمت سهام شرکت نیز تاثیر بگذارد و با بررسی آن می‌توان مبنای درستی برای قیمت سهام شرکت به دست آورد.

انواع eps در بورس

متخصصان، تحلیلگران، سرمایه‌گذاران تازه‌کار و حرفه‌ای، در هر شرایطی به شکل مستقیم یا غیر مستقیم با این عبارت سر و کار دارند و به طرق مختلف از EPS برای ارزیابی سهم استفاده می‌کنند. برای محاسبه این عدد کافی است کل درآمد (سود پس از کسر مالیات) یک شرکت در پایان سال مالی را بر تعداد سهام آن شرکت تقسیم کنید تا EPS آن شرکت به دست آید. سه نوع EPS داریم که عبارتند از: پیش‌بینی شده، محقق‌شده و تعدیل‌شده.

1- EPS پیش‌بینی شده

EPSپیش‌بینی شده یا درآمد پیش‌بینی شده هر سهم، به مقدار سودی گفته می‌شود که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش‌بینی می‌کند که در انتهای همان سال مالی به آن دست یابد. یکی از وظایف شرکت‌های بورسی این است که در ابتدای سال مالی خود و قبل از آغاز فعالیت، یک پیش‌بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه دهند.
این پیش‌بینی بر اساس عملکرد گذشته شرکت (با روش‌های شبیه‌سازی عملکرد) و همچنین نظر مدیران و کارشناسان آن صورت می‌گیرد و در واقع EPS محقق‌ نشده شرکت را شامل می‌شود؛ بنابراین هیچ قطعیتی برای آن وجود ندارد. ممکن است EPS آخر سال مالی شرکت بیشتر یا کمتر از EPS پیش‌بینی شده باشد یا ممکن است با آن برابر شود. عدد EPS پیش‌بینی شده شرکت‌‌ها را می‌توانید در سایت tsetmc رو به روی کادر EPS مشاهده ‌کنید.
گفتنی است از آن جهت که بعضی از شرکت‌ها هنگام پیش‌بینی EPS رقمی غیر واقعی را عنوان می‌کردند و این موضوع سبب گمراهی تحلیل‌گران می‌شد، مدتی است سازمان بورس شرکت‌ها را از ارائه سود پیش‌بینی شده معاف کرده است.

2- EPS محقق شده

EPS محقق شده سودی است که یک شرکت توانسته در طول یک سال مالی به دست آورد. بعد از به پایان رسیدن سال مالی، حسابداران و مدیران، عملکرد واقعی شرکت را بررسی و محاسبه می‌کنند تا بعد از کسر هزینه‌های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام کنند. در محاسبه نسبت p/e، معمولا از EPS تحقق یافته استفاده می‌شود. گفتنی است از آن جهت که EPS تحقق یافته در پایان سال مالی شرکت به دست می‌آید، بنابراین اثر آن از قبل در قیمت سهام لحاظ می‌شود.

3- EPS تعدیل شده

معمولا به خاطر شرایط اقتصادی، سیاسی و قوانین و مقررات در فصول مختلف تغییراتی در سود رخ می‌دهد. EPS تعدیل شده، سود هر سهم است که در هر دوره از سال مالی و بر اساس تغییرات جدید به دست می‌آید. هر چه به انتهای سال مالی شرکت نزدیکتر می‌شویم، مقدار EPS تعدیل شده به EPS تحقق یافته هر سهم نزدیکتر می‌شود؛ چرا که در آن زمان داده‌های واقعی بیشتری از عملکرد شرکت در دست داریم. EPS محقق شده هر شرکت را در صورت‌های مالی آن و در قسمت صورت سود و زیان می‌توانید مشاهده کنید.

در لغت کلمه DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است. به درصدی از EPS که بین سهامداران تقسیم می‌شود DPS می‌گویند. شرکت‌ها سیاست‌های خاص خود را در تقسیم سود دارند؛ بنابراین درصد سود تقسیمی یا DPS در شرکت‌های مختلف، متفاوت است.
بعضی از شرکت‌ها بیشتر سود سهام‌شان را بین سهامداران خود تقسیم می‌کنند و بعضی دیگر ترجیح می‌دهند درصد کمی تقسیم شود و بیشتر سود به دست آمده، برای تامین نقدینگی مورد نیاز طرح‌های توسعه‌ای صرف شود.

درباره این موضوع که بهتر است چه مقدار از EPS به عنوان DPS بین سهامداران تقسیم شود نیز در مجمع شرکت تصمیم گرفته می‌شود.روند پرداخت DPS به این صورت است که هر شرکت شرایط و زمان پرداخت خود را در اطلاعیه‌ای در سایت codal.ir منتشر می‌کند تا سهامداران در تاریخ مقرر شده، نسبت به دریافت سود نقدی سهام خود اقدام کنند.

در پاسخ به سوال تفاوت EPS و DPS چیست؟ باید بگوییم با وجودی که در مواجه با EPS و DPSبا واژه سود رو به رو هستیم اما تفاوت این دو فاکتور اصلی تفاوت بین EPS و DPS بازار سرمایه در این است که آن‌ها در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند. به این علت که شرکت‌ها علاقه دارند مقداری از سود را نزد خود نگه‌ دارند. معمولا مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است. البته بنا به دلایلی در بعضی مواقع نیز ممکن است DPS از EPS بیشتر شود. به عنوان مثال زمانی که شرکت علاوه بر سود سال جاری، مقداری از سود انباشته‌ سال گذشته را نیز تقسیم کند.

نکات مهم در مورد DPS و EPS

برای آشنایی بیشتر با این دو مفهوم موثر برای سرمایه گذاری در بورس، در ادامه به ذکر چند نکته مهم در مورد DPS و EPS می‌پردازیم:
• سودی که به عنوان DPS در مجمع شرکت تصویب می‌شود، تنها به افرادی تعلق می‌گیرد که در روز مجمع سهامدار شرکت هستند. همچنین حتی اگر شخص فردای مجمع سهام خود را بفروشد، DPS به او تعلق می‌گیرد.
• طبق قوانین بورس، شرکت‌ها ۸ ماه مهلت دارند که سود نقدی را به سهامداران خود پرداخت کنند.
• EPSپیش‌بینی شده ممکن است که در طی سال چندین بار تغییر کند؛ چرا که تنها یک پیش‌بینی است و احتمال دارد شرکت بنا به دلایلی پیش‌بینی EPS اولیه را کاهش یا افزایش دهد.
• شرکت‌ها موظفند بعد از گذشت هر فصل از سال مالی، گزارشی از عملکرد خود و پس از آن مجددا یک EPS پیش‌بینی شده برای ادامه سال مالی خود ارائه کنند. این EPS جدید ممکن است نسبت به قبلی تفاوت چندانی نداشته باشد یا بالعکس تفاوت میان دو رقم چشم‌گیر باشد.
• مبنای قیمت‌گذاری معمولا EPS پیش بینی شده است؛ چرا که EPS تحقق یافته بعد از پایان سال مالی شرکت به دست می‌آید.
• سرمایه‌گذار با بررسی تفاوت بین EPS و DPS شرایط موجود باید توانایی تشخیص این موضوع را داشته باشد که EPS پیش‌بینی شده به واقعیت نزدیک است یا این که شرکت پیش‌بینی درستی از EPS خود ارائه نداده است.

کلام آخر

همانطور که اشاره کردیم، به میزان سودی که یک شرکت در ازای هر سهم به دست می‌آورد EPS و به قسمتی از این سود که بین سهامداران تقسیم می‌شود، DPS می‌گویند. به طور خلاصه تفاوت EPS و DPS در برابر نبودن مقدار آن‌ها است. در حقیقت DPS بخشی از EPS است و در بیشتر مواقع مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است؛ چرا که شرکت‌ها ترجیح می‌دهند‌ مقداری از سود را نگه‌داری کنند و بر حسب شرایط، آن را برای طرح‌های توسعه‌ای یا رفع نیازهای شرکت به کار ببرند.

معنی EPS چیست؟

در ادامه به توضیح درباره دونوع از EPS که در بورس بسیار رایج هستند می پردازیم:

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده (درآمد پیش بینی شده هر سهم) مقدار سودی است

که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند که در انتهای همان سال مالی به آن برسد

شرکتهای بورسی هر ساله موظف هستند که قبل از شروع سال مالی جدید یک پیش بینی

از عملکرد مالی خود به بورس ارائه کنند که در آن پیش بینی براساس عملکرد گذشته شرکت

و همچنین نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک EPS برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می شود

به این EPS به اصطلاح EPS پیش بینی شده گفته می شود

این EPS همانطور که از نامش پیداست یک پیش بینی است که هنوز محقق نشده است

این EPS همان سودی است که شما در سایت tsetmc به عنوان عدد روبروی EPS شرکتها مشاهده می کنید

پس باید توجه داشته باشید تفاوت بین EPS و DPS که عددی که شما در سایت tsetmc به عنوان EPS یک شرکت مشاهده می کنید

فقط پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال بدست خواهد آمد

و هیچ قطعیت و تضمینی وجود ندارد که حتما در انتهای سال این مقدار از EPS برای شرکت بدست بیاید.

EPS محقق شده

این EPS سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت یکسال مالی بدست بیاورد

حسابداران و مدیران شرکت بعد از پایان سال مالی شرکت عملکرد واقعی شرکت را بررسی می کنند

بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند

که این سود همان EPS تحقق یافته است

پس می توان گفت EPS پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند در انتهای آن سال به آن سود برسد

EPS تحقق یافته میزان سودی است که شرکت بعد از پایان سال مالی خود به آن می رسد

معنی DPS چیست؟

کلمه DPS مخفف عبارت Dividend Per Share است

DPS آن قسمتی از EPS است که بین سهامداران تقسیم می شود

درصد سود تقسیمی یا DPS در بین شرکتها متفاوت است

شرکت‌ها سیاست‌های متفاوتی درخصوص تقسیم سود دارند برخی ترجیح می‌دهند بیشتر سود سهام را بین سهامداران تقسیم کنند

تفاوت EPS و DPS چیست؟

به مأخذ کتاب تکنیک های ساده و کاربردی در تحلیل بنیادی خود DPS در واقع بخشی از EPS است

جنس هردوی آنها از سود شرکت است

تفاوت در این است که در بیشتر مواقع با هم برابر نیستند

معمولا مقدار DPS از EPS شرکت کمتر است چون شرکتها علاقه دارند بخشی از سود را نزد خود نگهدارند

اما گاهی نیز ممکن است به دلایلی DPS از EPS بیشتر شود.

مثلا شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند

این کار باعث می شود که مقدار DPS از مقدار EPS بیشتر شود

نتیجه گیری

در این مطلب، در رابطه با EPS و DPS سهام شرکت ها مطالبی آموختیم و به طور مختصر و مفید دانستیم که EPS و DPS چیستند و چه تفاوتی با هم دارند

پس، زین پس در معاملات و خرید و فروش های خود به این دو فاکتور مهم هم توجه داشته باشید

EPS و DPS چیست و چه تفاوت هایی دارند؟

برای شناخت سازوکار بازار بورس اوراق بهادار، باید با مفاهیم و اصطلاحات اساسی آن آشنا باشیم. در این مقاله بررسی کرده‌ایم که مفهوم EPS و DPS چیست، هر کدام چه اطلاعاتی به ما می‌دهند و چه تفاوتی با هم دارند.

EPS چیست؟

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شرکت‌ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ صورت سود خالص پس از کسر مالیات محاسبه می‌کنند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم، EPS، به دست می‌آید. به زبان ساده‌تر‌، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم به دست می‌آورد. EPS یکی از موضوعات بسیار مهمی است که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم بر قیمت سهام شرکت‌ها در بازار بورس تأثیر می‌گذارد.

برای مثال فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون باشد. EPS شرکت برابر است با ۱،۰۰۰ ریال:

۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

به سودی که شرکت پس از یک سال مالی کسب می‌کند، EPS محقق شده نیز می‌گویند. این سود توسط مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ها به‌عنوان سود خالص و سود هر سهم به دست می‌آید. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم می‌گذارد.

فرمول محاسبه EPS چیست؟

همانطور که اشاره کردیم ارزش سود هر سهم یا eps با تقسیم درآمد خالص یا سود سهام بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. برای محاسبه دقیق باید به ترتیب زیر عمل کنیم:

برای محاسبه سود هر سهم از برگه ترازنامه و گزارش درآمد شرکت استفاده می‌کند. با استفاده تفاوت بین EPS و DPS از این اطلاعات تعداد سهام پایان دوره، سود سهام پرداختی به سهامدارانی که سهام ممتاز در دست دارند، درآمد و سود خالص محاسبه می‌شود. تعداد سهام در طول زمان متغییر خواهد بود که به همین دلیل استفاده از میانگین وزنی تعداد سهام تحت مالکیت سهامداران پیشنهاد می‌شود. در این شرایط، تقسیم سود سهام باید در محاسبات مربوط به میانگین وزنی در نظر گرفته شود. البته برای ساده شدن محاسبات می‌توان از تعداد سهام موجود در انتهای دوره نیز استفاده کرد.
سود هر سهم یکی از مهمترین شاخص‌ها برای تعیین قیمت هر سهم شرکت است. در صورت محاسبه درست، EPS می‌تواند یکی از چندین شاخص کاربردی برای خرید سهام باشد.

انواع EPS را بشناسید!

سود هر سهم یا EPS به انواع مختلفی تقسیم می‌شود. به عبارتی سه نوع EPS وجود دارد که هر کدام مفهومی متفاوت دارند. در ادامه انواع EPS را بررسی خواهیم کرد:

۱/ EPS تحقق یافته

با پایان سال مالی داده‌ها و اطلاعات کاملی در دسترس مدیران شرکت قرار دارد تا توسط آن‌ها بررسی درستی از وقایع طول سال مالی داشته و بتوانند درآمد، هزینه‌های شرکت و مقدار واقعی سود هر سهم را محاسبه کنند. این سود تحت عنوان EPS تحقق یافته شناخته می‌شود.
EPS تحقق یافته اهمیت زیادی برای سرمایه‌گذاران و تحلیلگران دارد و در نسبت P/E معمولا از همین EPS استفاده می‌شود؛ به این دلیل که نشان دهنده چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است. اثر EPS تحقق یافته در قیمت سهام لحاظ شده است و دقیقا به همین دلیل مورد توجه سرمایه‌گذاران است.

۲/ EPS تعدیل شده

مقدار EPS باید در صورت‌های سود و زیان شرکت که به صورت دوره‌ای ارائه می‌شود، گزارش شود. شرایط اقتصادی، سیاسی و … می‌تواند سود محقق شده دوره را با تغییر مواجه کند. سود هر سهم از شرکت که در هر دوره با تغییرات جدید محاسبه شده است، EPS تعدیل شده نامیده می‌شود.
نزدیک شدن به انتهای سال مالی شرکت مقدار EPS تعدیلی را به سود تحققی هر سهم نزدیک می‌کند. در این شرایط داده‌های واقعی بیشتر، برآورد EPS را ساده‌تر می‌کند.

۳/ EPS پیش‌بینی شده

در گذشته شرکت‌ها موظف بودند که سود منتهی به پایان سال مالی خود را پیش‌بینی و اعلام کنند. به این سود، EPS پیش‌بینی شده گفته می‌شد. این درآمد پیش‌بینی شده بر اساس عملکرد سال گذشته و نظر مدیران و کارشناسان شرکت محاسبه می‌شود و انتظار می‌رفت که شرکت تا پایان سال مالی بعد به آن دست یابد. با توجه به این موضوع که EPS پیش‌بینی شده واقعی نبود، امکان داشت در طی زمان تغییر کند.
با بهتر یا بدتر شدن عملکرد شرکت یا تغییر روند سودآوری آن، EPS پیش‌بینی شده که توسط شرکت محاسبه می‌شد، بیشتر یا کمتر می‌شد. شرکت‌ها پس از پایان هر فصل مالی، باید EPS پیش‌بینی شده برای ادامه سال مالی را اعلام می‌کردند. EPS پیش‌بینی شده جدید می‌توانست با EPS گذشته برابر و یا متفاوت از آن باشد.
پیش‌بینی سود شرکت‌ها در هر سال مالی در گزارشات و صورت های مالی درج می‌شد. این گزارش‌ها در سایت کدال به آدرس codal.ir وجود داشت.
اما از اواخر سال ۱۳۹۷، با انتشار و اجرایی شدن دستورالعمل افشای اطلاعات شرکت‌های ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، مقرر شد اعلام سود (زیان) خالص هر سهم (EPS) بر اساس آخرین سود (زیان) محقق شده شرکت‌ها باشد و EPS پیش‌بینی شده در ابتدای دوره حذف شد.

با وجود این‌که اعلام سود پیش‌بینی شده، سادگی محاسبات را برای سرمایه‌گذاران به وجود آورده بود، ولی به دلیل دخیل بودن سهامداران شرکت در محاسبات آن، سبب گمراهی نیز می‌شد. در گذشته یکی از دلایل عمده متوقف ماندن طولانی نمادهای بورسی، تفاوت بسیار زیاد بین سود محقق شده و EPS پیش‌بینی شده بود. با توجه به این موضوعات بحث انتشار گزارش در رابطه با پیش‌بینی سود حذف شد.
بنابراین شرکت‌ها به‌جای پیش‌بینی سود، گزارش تفسیری مدیریت ارائه می‌دهند که شامل گزارشی از صورت‌های مالی و دیگر داده‌های آماری از همه موارد تولید، فروش، نرخ‌ها و سایر متغیرهای مهم است که این گزارش در سایت کدال منتشر می‌شود.
این تغییر سبب خواهد شد که سهامداران و تحلیلگران با تحلیل دقیق‌تری اقدام به معامله و خرید و فروش سهام کنند و به ارزش‌های اساسی یک شرکت توجه کنند.
تا پیش از اجرایی شدن این قانون، EPS اعلام‌شده در سایت tsetmc.com، سود پیش‌بینی شده بود؛ اما پس از اجرای این تغییر، شرکت‌ها باید از یکی از روش‌های جهانی گزارش EPS استفاده کنند. این روش به نام دوازده ماه گذشته یا (TTM ) معروف است که در ادامه به توضیح آن می‌پردازیم.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی دوازده ماه گذشته است. در این روش سهامداران و تحلیلگران می‌توانند بر اساس EPS دوازده ماه گذشته (۴ دوره ۳ ماهه) به ارزیابی یک شرکت بپردازند. طبق الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت‌ها باید صورت‌های مالی سه‌ماهه خود را منتشر کنند؛ بنابراین سود هر سهم در دوره‌های سه‌ماهه، در دسترس سرمایه‌گذاران خواهد بود.
مزیت روش TTM این است که قیمت سهم بر اساس قیمت واقعی آن تعیین می‌شود. در واقع ارزش‌گذاری سهم توسط سود پیش‌بینی شده شرکت انجام نمی‌شود و سرمایه‌گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی می‌توانند عملکرد شرکت را ارزیابی کنند و نتایج بهتری به دست آورند.

بنابراین برای درک ساده‌تر می‌توان گفت EPS یک سهم بر اساس درآمد خالص کل ۱۲ ماه گذشته محاسبه می‌شود. درصورتی‌که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود (زیان) خالص کل در پایان آن سال تقسیم‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌شود؛ اما درصورتی‌که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه‌شده توسط شرکت می‌توان EPS را به دست آورد.
برای مثال، اکنون‌که در نیمه دوم سال ۱۳۹۸ هستیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود (زیان) خالص ۶ ماهه اول امسال به‌اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است.
برای نمونه اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌گونه به دست آورد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ مشاهده است.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۷: ۶،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۷: ۴،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸: ۳،۰۰۰ ریال
سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۷: ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰
EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

Eps سهام شرکت‌ها را کجا ببینیم؟

نحوه محاسبه و فرمول eps را با هم بررسی کردیم اما به سادگی و در وبسایت tsetmc.com می‌توانید eps شرکت‌ها را ببینید. کافی است نماد مورد نظر خود را جست‌وجو و مانند تصویر زیر، eps شرکت مورد نظر خود را مشاهده کنید.

برای بررسی دقیق‌تر، می‌توانید به وب سایت کدال مراجعه کنید. کافی است نماد مورد نظرتان را جست‌وجو کنید و صورت‌های مالی سالانه را ببینید.

EPS بالا خوب است یا پایین؟

همانطور که اشاره کردیم، EPS یک شرکت نشان می‌دهد که به ازای هر سهم شرکت چه میزان درآمد داشته است. از آن جا که این مفهوم یکی از شاخص‌های مهم برای تخمین ارزش شرکت است، عدد EPS باید برای سرمایه‌گذاران اهمیت زیادی داشته باشد.
EPS بالاتر به معنی ارزش بیشتر شرکت خواهد بود. به عبارتی اگر شرکتی سودآوری بیشتری نسبت به ارزش سهام خود داشته باشد، علاوه بر این که نشان از فعالیت درست و موفق آن است، نشان می‌دهد که سرمایه‌گذار حاضر به پرداخت پول بیشتری برای سهام آن شرکت است.
به این ترتیب، یک شرکت با عدد EPS بالاتر بین اهالی بازار محبوبیت ویژه‌ای خواهد داشت. به هر میزان که جذابیت سهم برای خریداران بیشتر باشد، باید در انتظار تقاضای بیشتر برای آن و به تبع افزایش قیمت هر سهم باشیم. بنابراین این مسئله می‌تواند ارزش بیشتری برای سهام ایجاد و مالکان سهام را منتفع کند.
همچنین مقدار عددی بیشتر برای EPS نشان دهنده نقدینگی بیشتر شرکت خواهد بود. نقدینگی بیشتر می‌تواند به گسترش فعالیت‌های شرکت کمک کند و یا منجر به پرداخت سود بیشتری به سهامداران شرکت شود. هر دو موردِ افزایش سود سهامداران و گسترش فعالیت‌های شرکت برای افرادی که سهمی در شرکت دارند، مزیت بزرگی محسوب می‌شود.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share و به معنی سود تقسیمی یا سود نقدی به ازای هر سهم است. معمولا شرکت‌ها EPS را به‌صورت کامل بین سهامداران تقسیم نمی‌کنند و بخشی از آن را برای سرمایه‌گذاری‌های آتی شرکت، نزد خود نگاه می‌دارند.
مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم می‌گیرند که چه میزان از EPS به سهامداران تعلق بگیرد. بعضی از شرکت‌ها ممکن است درصد زیادی از EPS را به‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و برخی دیگر ممکن است درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر بخش‌های شرکت اختصاص دهند؛ بنابراین مقدار DPS معمولا از EPS کمتر است.
در بعضی مواقع که به ‌ندرت اتفاق می‌افتد، شرکت تصمیم می‌گیرد علاوه بر سود ساخته‌شده در سال جاری، بخشی از سود انباشته طی سالیان گذشته را بین سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیشتر خواهد شد.
میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست‌های هر شرکت بستگی دارد. شرکت‌‌ها بر اساس قانون ۸ ماه فرصت دارند تا سود نقدی را بین سهامداران تقسیم کنند. هر شخصی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را داشته باشد، می‌تواند DPS اعلامی شرکت را بر اساس میزان دارایی خود دریافت کند.
به ‌طور مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را بین سهامداران به‌صورت سود نقدی تقسیم کند. حال اگر فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است.

۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود.
اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت مورد نظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود.

۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می‌گیرد؟

همانطور که عنوان کردیم DPS بخشی از سود شرکت است و شرکت‌ها باید سالانه مبلغی را تحت این عنوان به سهامداران خود اختصاص دهند. تمام سود شرکت تحت عنوان dps بین سهامداران تقسیم نمی‌شود و مقداری از سود شناسایی شده برای موارد مشخصی در شرکت نگهداری می‌شود.
اما سوال بسیاری از سهامداران این است که در چه صورت DPS به آن‌ها تعلق می‌گیرد؟! هر سهامداری که در تاریخ برگزاری مجمع سالانه شرکت سهام شرکت را در پرتفوی سرمایه‌گذاری خود داشته باشد، می‌تواند برای دریافت سود نقدی یا DPS اقدام کند. سهامداری در تاریخ برگزاری مجمع در دریافت سود نقدی شرط اصلی است.
حتی اگر بعد از برگزاری مجمع و بازگشایی سهم، موجودی سهام خود را بفروشید، هنوز هم می‌توانيد dps را از شرکت دریافت کنید. طبق قانون برای پرداخت سود نقدی شرکت‌ها تا ۸ ماه زمان دارند. بنابراین مشخص نیست که پس از گذشت چند روز از تاریخ مجمع و بازگشایی سهم این سود به سهامداران پرداخت می‌شود. برای اطلاع از dps شرکت مورد نظرتان، در سامانه کدال نماد آن را جست‌وجو و گزارش مجمع عمومی سالانه را بررسی کنید.

تفاوت DPS و EPS چیست؟

برای این که تفاوت DPS و EPS را بشناسیم، باید ابتدا مفهوم DPS را بدانید. مقداری از سود شرکت که به ازای هر سهم بین سهامداران شرکت تقسیم می‌شود را DPSیا همان سود تقسیمی هر سهم می‌گویند.
از آن جا که سود تقسیم شده به ازای هر سهم، بخشی از سود کلی شرکت است، اگر شرکتی در یک سال مالی سودآوری داشته باشد، باید حداقل میزان ۱۰% از سود هر سهم را به سهامداران خود پرداخت کند. در حقیقت DPS بخشی از EPS است که به هر سهامدار پرداخت می‌شود. مبلغ باقی‌مانده از سود، باید به حساب اندوخته شرکت برای افزایش سرمایه احتمالی شرکت واریز شود.
مبلغ DPS بالاتر سهامداران بیشتری را به سهم جذب می‌کند. در این شرایط علاوه بر این که سهامداران سود نقدی دریافت می‌کنند، با افزایش محبوبیت سهم در بازار و به تبع افزایش قیمت سهم، سهامداران از راه تغییر مثبت قیمت سهم نیز منتفع خواهند شد.
در نهایت باید بدانید که EPS با DPS ارتباط مستقیم دارد و برابر با تفاضل DPS و مجموع اندوخته قانونی و سود انباشته است.

سخن آخر

در این مقاله درباره EPS، DPS و تفاوت آن‌ها صحبت کردیم. حال که با مفهوم EPS و DPS آشنا شدید، برای تحلیل سهام شرکت‌ها و بررسی قیمت‌ها، به این دو پارامتر نیز دقت کنید. هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌دهد؛ بنابراین قبل از سرمایه‌گذاری در یک سهم باید بتوانید بر اساس این اطلاعات ارزیابی درستی از آینده شرکت داشته باشید.

EPS و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد؟

بسیاری از سرمایه گذاران بورسی حتی زمانی هم که در انجام معاملات مهارت لازم رو به دست آوردند، ولی با هم نمی دانند که EPS و DPS چیست و چه کاربردی در انجام معاملات بورس دارد! جالب است بدانید که اگر این سوال که EPS چیست و DPS چیست را از چند سرمایه گذار بورسی بپرسید، احتمالا هیچ یک نمی تواند جواب دقیق و کاربردی به شما بدهد و این در حالی است که مفهوم EPS و همین طور مفهوم DPS در بورس خیلی ساده است و اصلا پیچیدگی سختی ندارد و خیلی ساده و راحت می توان فهمید که EPS چیست و DPS چیست و چه تفاوت هایی بین آنها وجود دارد. در این مطلب از کد بورسی سعی داریم تا در خصوص معنی eps و مفهوم dps برای شما عزیزان صحبت کنیم و هرچیزی که باید درباره EPS و DPS در بورس بدانید را با شما به اشتراک بگذاریم، پس در ادامه با ما همراه باشید.

EPS و DPS چیست

پس همان طور که گفتیم، در این مقاله بنا داریم به بررسی یک عبارت ساده، ولی بسیار کارآمد در میان سرمایه گذاران یعنی، سود پیش بینی شده (EPS) و تفاوت آن با DPS بپردازیم.

لذا پیشنهاد می کنیم در صورتی که با این این اصطلاح چندان آشنا نیستید، در این مقاله با کد بورسی همراه باشید.

EPS چیست؟

EPS یکی از پرکاربردترین مفاهیم بورسی در بین سرمایه گذاران مختلف بازار بورس است. هر کجا که وضعیت سهام یک شرکت از طرف سرمایه گذاران و تحلیلگران بازار بررسی می شود، به شکل مستقیم یا غیر مستقیم پای eps هم در میان است. در حقیقت می توان این طور گفت که تفاوت بین EPS و DPS EPS یکی از حائز اهمیت ترین مفاهیمی است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت های مختلف پذیرفته شده در بورس اثرگذار هستند.

هنگامی که شما سرمایه گذاری در بورس را آغاز می کنید، همواره به اشکال مختلف با این کلمه درگیر خواهید بود. چنانچه قصد داشته باشیم خیلی ساده تعریف کنیم که eps چیست می توانیم این طور عنوان کنیم که که eps یک شرکت برابر است با میزان سودی که در آن شرکت به ازای هر یک عدد سهم شرکت حاصل می شود.

EPS مخفف عبارت Earning per Share، به معنی درآمد به ازای هر سهم است. شایان ذکر است شرکت‌ ها در پایان هر سال مالی، درآمد کل خود را به‌ شکل سود خالص پس از کسر مالیات مورد ارزیابی قرار می دهند. اگر درآمد کل را بر تعداد کل سهام شرکت تقسیم کنیم، درآمد هر سهم یا همان EPS آن سهم در آن سال مالی حاصل خواهد شد.

درصورتی که تمایل دارید تا از خدمات ۲۵ درصد تخفیف کارمزد در بورس، مشاوره خرید، آموزش های رایگان بورسی و … بهره مند شوید میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید.

اگر بخواهیم ساده تر بیان کنیم، EPS یک شرکت میزان سودی است که شرکت به ازای هر یک سهم کسب می کند. EPS یکی از موارد حائز اهمیتی به حساب می آید که به ‌صورت مستقیم و غیر مستقیم بر قیمت سهام شرکت ‌ها در بازار بورس موثر است. به عنوان مثال این طور فرض کنید که شرکتی در پایان سال مالی خود، ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تعداد سهام شرکت ۱ میلیون سهم باشد، به این صورت EPS شرکت تفاوت بین EPS و DPS برابر است با ۱،۰۰۰ ریال : ۱،۰۰۰ = ۱،۰۰۰،۰۰۰ ÷ ۱،۰۰۰،۰۰۰،۰۰۰

این نکته را در خاطر داشته باشید؛ به سودی که شرکت پس از یک سال مالی به دست می آورد، EPS محقق شده نیز گفته می شود. این سود به وسیله مدیران و حسابداران شرکت پس از بررسی عملکرد شرکت، محاسبه درآمدها و هزینه‌ ها به‌ عنوان سود خالص و سود هر سهم حاصل می شود. EPS محقق شده تأثیر خود را در قیمت سهم خواهد گذاشت.

EPS پیش بینی شده

EPS پیش بینی شده یا همان درآمد پیش بینی شده هر سهم در طول یک سال مالی شرکت، مقدار سودی به حساب می آید که یک شرکت در ابتدای سال مالی خود تخمین می زند که در انتهای همان سال مالی به آن سود دست پیدا کند. شرکت های بورسی هر ساله این وظیفه را بر گردن دارند که پیش از شروع سال مالی جدید، یک پیش بینی از عملکرد مالی خود به بورس ارائه دهند که در آن پیش بینی طبق عملکرد گذشته شرکت و همین طور نظر مدیران و کارشناسان شرکت یک eps برای سال مالی پیش روی شرکت پیش بینی می گردد.

به این eps به اصطلاح eps پیش بینی شده می گویند. این eps به همان صورت که از اسم آن هم پیداست، یک پیش بینی است که هنوز تحقق نیافته است. این eps همان سودی است که شما در سایت tsetmc.com به عنوان عدد روبروی eps شرکت ها می بینید. بنابراین می بایست توجه داشته باشید که عددی که شما در سایت سازمان بورس به عنوان eps یک شرکت می بینید، تنها پیش بینی آن شرکت از میزان سودی است که در انتهای آن سال حاصل می شود و هیچ قطعیت و تضمینی وجود نخواهد داشت که حتما در انتهای سال این مقدار از eps برای شرکت حاصل شود و این عدد تنها جنبه پیش بینی سود و دادن یک دید مناسب و نزدیکی در خصوص با روند سودسازی شرکت در سال مالی مد نظر است.

EPS محقق شده

در واقع این eps سودی است که یک شرکت توانسته بعد از گذشت ۱ سال مالی کسب نماید. حسابداران و مدیران شرکت پس از اتمام سال مالی شرکت، عملکرد واقعی شرکت را مورد تحلیل و بررسی خود قرار می دهند، بعد از محاسبه درآمدها و هزینه های شرکت، مبلغی را به عنوان سود خالص و نهایی شرکت اعلام می کنند که این سود همان eps محقق شده است، بنابراین به صورت خلاصه می توان گفت eps پیش بینی شده سودی است که شرکت در ابتدای سال مالی خود پیش بینی می کند، در انتهای آن سال به آن سود برسد. eps تحقق یافته میزان سودی است که شرکت پس از اتمام سال مالی خود به آن دست پیدا می کند.

تعدیل EPS چیست؟

تعدیل EPS بدین معنی است که با بررسی مشخص می ‌شود سود پیش ‌بینی شده کم تر یا بیش تر از مبلغ پیش ‌بینی شده به دست آمده است. لازم به ذکر است که تعدیل به معنای متعادل ‌سازی است. زمانی که می گوییم یک سهم تعدیل EPS دارد به زبان ساده یعنی این که سود سهم قرار است کم یا زیاد شود. تعدیل مثبت به معنای افزایش سود و تعدیل منفی به معنای کاهش سود خواهد بود.

نکات مهم در مورد EPS شرکت ها

• از آنجایی که eps پیش بینی شده تنها یک پیش بینی است، در نتیجه امکان دارد که در طی سال چندین بار عوض شود، به خاطر این که وضعیت امکان دارد در طی سال با تغییراتی روبرو شود. به عنوان مثال امکان دارد با گذشت عملکرد شرکت بهتر یا بدتر شود. یا اتفاق خاصی در روند سودآوری شرکت اتفاق افتد، همچنین این احتمال وجود دارد که شرکت به این دلایل پیش بینی eps اولیه را کاهش یا افزایش دهد. به این اتفاق تعدیل سود یا تعدیل eps می گویند که سعی کردیم در بخش قبل توضیحات مفصلی در خصوص با آن ارائه دهیم.
• هر اندازه از شروع سال مالی می گذرد، به این دلیل که اطلاعات بیش تری از عملکرد واقعی شرکت وجود دارد و اطلاعات مالی در دسترس مدیران شرکت واقعی تر است، eps پیش بینی شده شرکت به آن eps که در انتهای سال تحقق خواهد یافت نزدیکتر می شود و امکان اتکای بیشتری برای سهامداران شرکت دارد.
• جالب است بدانید که شرکت های بورسی موظف هستند پس از گذشت هر فصل از سال مالی خود، گزارش عملکرد خود را اعلام کنند و بعد از آن مجددا یک eps پیش بینی شده برای ادامه سال مالی خود در اختیار همگان قرار دهند. این eps جدید می تواند به نسبت eps پیش بینی شده پیشین تفاوتی نداشته باشد و یا تفاوت پیدا کرده باشد و شرکت تعدیل eps داشته باشد که این به عملکرد شرکت در ۳ ماه گذشته وابسته است.
• اغلب eps پیش بینی شده مبنای قیمت گذاری قرار می گیرد، به این دلیل که eps تحقق یافته بعد از اتمام سال مالی شرکت حاصل می شود و اثر آن پیش از این بر روی قیمت سهم گذاشته شده است، پس یک سرمایه گذار باید این توانایی را کسب کند که خودش مورد بررسی قرار دهد که آیا طبق شرایط موجود eps پیش بینی شده شرکت به واقعیت نزدیک است یا این که شرکت پیش بینی درستی از eps خود ارائه نداده است و این eps می تواند در انتهای سال افزایش یا کاهش را تجربه نماید.

DPS چیست؟

DPS مخفف عبارت Dividend per Share، به معنی سود تقسیمی به ازای هر سهم است. اغلب شرکت ها EPS را به ‌صورت کامل میان سهامداران تقسیم نخواهند کرد و قسمتی از آن را برای سرمایه ‌گذاری‌ های آینده شرکت، نزد خود حفظ می کنند. مدیران و سهامداران شرکت در پایان سال مالی و در جلسه مجمع عادی سالیانه شرکت، تصمیم خواهند گرفت که چه میزان از EPS را بین سهامداران تقسیم کنند. امکان دارد بعضی از شرکت ‌ها درصد زیادی از EPS را به ‌عنوان DPS بین سهامداران تقسیم کنند و بعضی دیگر امکان دارد درصد بیشتری از EPS را به سود انباشته و دیگر قسمت های شرکت اختصاص دهند، پس مقدار DPS اغلب از EPS کم تر است.

گاها دیده شده است که شرکت تصمیم می ‌گیرد علاوه بر سود ساخته ‌شده در سال جاری، قسمتی از سود انباشته طی سالیان گذشته را نیز میان سهامداران تقسیم کند، در این حالت مقدار DPS از EPS بیش‌ تر خواهد بود ولی خب این حالت را خیلی در بازار بورس نمی بینیم. میزان، زمان و روش پرداخت سود تقسیمی یا سود نقدی به سیاست ‌های هر شرکت وابسته است. شرکت ‌‌ها طبق قانون، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی را به سهامداران خود تخصیص دهند.

هر فردی که در زمان برگزاری مجمع عادی سالیانه، سهام شرکت را در پرتفوی سهام خود داشته باشد، می ‌تواند DPS اعلامی شرکت را طبق میزان دارایی خود دریافت نماید. به ‌عنوان مثال فرض کنید یک شرکت به ازای هر سهم ۷،۰۰۰ ریال درآمد داشته باشد و تصمیم بگیرد از این میزان، ۵،۰۰۰ ریال را میان سهامداران به‌ صورت سود نقدی تقسیم کند. حال چنانچه فردی ۱،۰۰۰ سهم از این شرکت را داشته باشد، کل سود نقدی که دریافت می‌ کند، ۵،۰۰۰،۰۰۰ ریال است : ۵،۰۰۰،۰۰۰ = ۱،۰۰۰ × ۵،۰۰۰

توجه به این نکته ضروری است که پس از تقسیم سود نقدی و بازگشایی سهم، به میزان سود نقدی هر سهم از قیمت سهم کاسته می‌شود. برای مثال اگر در مثال قبل، قیمت سهم شرکت موردنظر قبل از برگزاری مجمع ۱۵،۰۰۰ ریال باشد، پس از بازگشایی نماد و تقسیم سود، قیمت سهم ۱۰،۰۰۰ ریال می‌شود : ۱۰،۰۰۰ = ۵،۰۰۰ – ۱۵،۰۰۰

DPS به چه کسانی تعلق می گیرد؟

در سال های پیش، سود سهام روز به روز برای سهام داران مورد محاسبه قرار می گرفت تا کسی که روزی معامله می کند، سود روز هایی که سهام دار بوده را نیز کسب نماید که مشکلات بسیار زیادی را به تفاوت بین EPS و DPS دنبال داشت و سیستم را به صورت کلی تغییر دادند، به این دلیل که دوره مالی شرکت ها اغلب سالیانه است و طبیعتا برای تقسیم سود و رسیدگی به وضعیت صورت های سود زیان یک سال طول می کشد، ولی در طی سال و هر روز هزاران معامله انجام می شود و سهام داران در حال تغییر هستند.

به منظور برطرف کردن این مشکل مصوب شد تا فقط و فقط افرادی که در روز مجمع سهام دار شرکت هستند از DPS آن این سود بهره مند شوند و این بدین معنی است که امکان دارد سال مالی شرکتی اسفند باشد، ولی مجمع آن در خرداد ماه برگزار شود، پس چنانچه کسی در اردیبهشت سهام آن شرکت را بخرد، از سود سال مالی پیش استفاده خواهد کرد و حتی امکان دارد از سود انباشته سالیان قبل نیز به او پرداخت شود، همین طور حتی اگر یک روز قبل از تاریخ برگزاری مجمع سهام خود را به فروش برساند، ریالی از بابت سود نقدی DPS دریافت نخواهد کرد.

همین طور جالب است بدانید که در گذشته هر شرکت DPS مورد نظر را به حساب تفاوت بین EPS و DPS بانک های مختلفی واریز می کرد و سهام داران با مراجعه به شعبات بانک اعلام شده به وسیله شرکت در کدال DPS خود را به صورت نقدی دریافت می کردند، ولی با راه اندازی سامانه سجام از این پس هر شخص یک حساب بانکی معرفی شده به سجام دارد و شرکت های بورسی DPS را از طریق سجام به حساب شخصی سهام داران واریز می کنند، ولی خب هنوز این مورد خیلی بین شرکت ها جا نیوفتاده است و کمی زمان می برد تا تمامی شرکت ها خود را ملزم به تفاوت بین EPS و DPS استفاده از سامانه سجام برای پرداخت سود تقسیمی سهامداران نمایند.

نکات مهم در مورد DPS شرکت ها

• اغلب شرکت ها کلیه سود خود را به عنوان dps بین سهامداران تقسیم نخواهند کرد، بلکه مقداری از آن را نزد خود نگه داشته تا بر حسب شرایط و نیاز خود از آن استفاده درست نمایند.
• شرکت ها بر اساس قوانین بورس، ۸ ماه فرصت در اختیار دارند تا سود نقدی سهامداران را پرداخت کنند. برخی از شرکت ها این سود را زود و بعضی نیز خیلی دیر پرداخت می کنند.
• هر شخصی که در زمان مجمع شرکت سهامدار است، سودی که به عنوان dps در مجمع مصوب شده است به او تعلق خواهد گرفت، بنابراین حتی اگر فردای مجمع سهام خود را به فروش برساند هم dps خود را میتواند دریافت کند.

تفاوت EPS و DPS چیست؟

در حقیقت خود dps قسمتی از eps است. جنس هر دوی آن ها از سود شرکت است. تفاوت در این است که در بیش تر اوقات با هم برابر نیستند. همان طور که پیش تر هم اشاره هایی داشتیم، اغلب مقدار dps از eps شرکت کم تر است، به خاطر این که شرکت ها علاقه دارند قسمتی از سود را نزد خود نگهدارند، ولی گاها این مورد هم دیده شده است که به دلایلی dps از eps بیشتر شود. به عنوان مثال شرکت علاوه بر سود امسال، ازسود انباشته ای که از سال گذشته داشته است نیز مقداری را تقسیم کند. این کار موجب خواهد شد که مقدار dps از مقدار eps بیشتر شود. در نهایت این که میزان تقسیم سود و زمان پرداخت آن، به سیاست های شرکت وابسته است و به منظور فهمیدن این رویه می توانید روند گدشته شرکت را مورد بررسی خود قرار دهید.

روش TTM چیست؟

TTM مخفف عبارت Trailing Twelve Months به معنی ۱۲ ماه اخیر است. در این روش سهامداران و تحلیلگران قادرند طبق EPS دوازده ماه گذشته که یعنی ۴ دوره ۳ ماهه، به ارزیابی یک شرکت بپردازند. بر اساس الزامات سازمان بورس و اوراق بهادار، شرکت ‌ها می بایست صورت‌ های مالی ۳ ‌ماهه خود را انتشار دهند، پس سود هر سهم در دوره‌ های ۳ ‌ماهه، در دسترس سرمایه‌ گذاران خواهد بود. مزیت روش TTM این است که قیمت تفاوت بین EPS و DPS سهم طبق قیمت واقعی آن مشخص می شود.

در حقیقت ارزش‌ گذاری سهم به وسیله سود پیش ‌بینی شده شرکت صورت نمی پذیرد و سرمایه‌ گذاران با استفاده از اطلاعات واقعی قادرند عملکرد شرکت را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند و نتایج بهتری بهاز معاملات خود کسب کنند، لذا برای درک ساده‌ تر می ‌توان گفت EPS یک سهم طبق درآمد خالص کل ۱۲ ماه اخیر ارزیابی خواهد شد. در صورتی که در پایان سال مالی یک شرکت گزارش تفسیری آن را بررسی کنیم، سود/زیان خالص کل در پایان آن سال تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت، EPS سهم می‌ شود، ولی تحت شرایطی که در میان سال مالی باشیم با توجه به آخرین گزارش ارائه ‌شده به وسیله شرکت می ‌توان EPS را محاسبه کرد.

به عنوان مثال، اگر در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ قرار داشته باشیم، EPS یک شرکت برابر با مجموع سود/زیان خالص ۶ ماهه اول امسال به‌ اضافه ۶ ماهه سال گذشته تقسیم ‌بر تعداد کل سهام شرکت است. برای مثال اطلاعات زیر را درباره سهمی خاص در نظر بگیرید. با استفاده از گزارش تفسیری می ‌توان EPS سهم را در زمان اکنون این‌ گونه محاسبه کرد. مقدار EPS شرکت در صفحه سهم مربوطه در سایت tsetmc.com قابل‌ ملاحظه می باشد.

سود خالص به ازای هر سهم در پایان سال مالی ۱۳۹۸ : ۶،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۸ : ۴،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه اول سال ۱۳۹۹ : ۳،۰۰۰ ریال

سود خالص به ازای هر سهم در ۶ ماهه دوم سال ۱۳۹۸ : ریال ۲،۰۰۰ = ۴،۰۰۰ – ۶،۰۰۰

EPS = ریال ۵،۰۰۰ = ۳،۰۰۰ + ۲،۰۰۰

نتیجه گیری نهایی و کلام آخر

در این مقاله در ابتدا به این پرداختیم که EPS و DPS چیست و تفاوت آن‌ ها با هم در چیست. حال که با مفهوم دو اصطلاح EPS و DPS آشنا شده‌ایم، لازم است پس ‌از این برای تحلیل سهام شرکت ‌های گوناگون و همین طور بررسی قیمت‌ ها به این دو پارامتر نیز توجه کافی را داشته باشیم. در نظر داشته باشید که هر دوی این اصطلاحات، نکات مهمی را درباره عملکرد، میزان سودآوری و روند رشد شرکت نشان می‌ دهد؛ لذا پیش از سرمایه ‌گذاری در یک سهم باید بتوان طبق این اطلاعات ارزیابی مناسبی از آینده شرکت کسب کرد.

حال دیگر متوجه این موضوع هستید که EPS و DPS چیست و می توانید به صورت ساده آن را برای دیگران هم توضیح دهید. این که می دانید EPS و DPS چیست قطعا در سرمایه گذاری شما در بازار مالی مانند بورسی می تواند کمک کننده باشد ولی در نظر داشته باشید که آموزش تحلیل تکنیکال ، تحلیل بنیادی بورس ، تابلوخانی در بورس و … موارد کمکی اصلی در فرآیند سرمایه گذاری در بورس به حساب می آیند.