دلار و نفت در بازار ایران

شوک ترامپ به بازار نفت؛ قیمت نفت برنت ۱۰ دلار بالا رفت

قیمت نفت برنت با دو توییت ترامپ حدود ۱۰ دلار افزایش یافت. ترامپ پس از صحبت با ولیعهد عربستان گفت که تولید نفت ۱۵ میلیون بشکه کاهش یافته است. چین هم اعلام کرد که نفت را انبار می‌کند و پوتین از رایزنی با اوپک خبر داد.

روزهای سخت برای کشورهای نفت​‌خیز جهان گویا سپری شده است. از بحران کرونا و اختلاف غول​های نفتی عربستان سعودی و روسیه حداقل روز پنجشنبه دوم آوریل (۱۴ فروردین) در بازار نفت خبری نبود.

قیمت هر بشکه نفت خام برنت (۱۵۹ لیتر) در معاملات بازار جهانی صبح روز پنجشنبه با افزایش هفت درصدی حدود ۲۴ دلار آغاز شد اما در طول روز بهای نفت از ۳۰ دلار گذشت.

نفت خام وست تگزاس آمریکا (WTI) هم با ۲۱ دلار آغاز شد و در طول روز از ۲۵ دلار گذشت و حدود یک چهارم به بهای آن در قیاس با روزهای گذشته افزوده شد.

عوامل متعددی به افزایش نرخ طلای سیاه کمک کرده است اما علت اصلی افزایش بهای نفت در معاملات روز پنجشبه اظهارات دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا و توییت‌​های او درباره رایزنی با پوتین و توافق با ولیعهد عربستان سعودی درباره کاهش تولید نفت بود.

ترامپ با ارسال یک توییت درباره صحبت خود با بن سلمان، ولیعهد عربستان باعث شوک بازار نفت شد. رئیس جمهور آمریکا در ابتدا پس از گفت‌وگوی تلفنی با بن سلمان از کاهش ۱۰میلیون بشکه‌ای نفت خبر داد.

۱۵ دقیقه پس از این توییت ترامپ توییت دیگری ارسال کرد و از کاهش تولید ۱۵ میلیون بشکه​‌ای نفت خبر داد. این خبر سبب شوک بازار شد. قیمت نفت برنت بلافاصله ۱۰ دلار در هر بشکه افزایش یافت و از مرز ۳۰ دلار گذشت.

به دنبال آن عربستان خواهان نشست با اوپک پلاس شد. اوپک پلاس کشورهای تولید​کننده نفت هستند که در سازمان اوپک عضو نیستند اما در تولید نفت و تعیین قیمت آن نقش دارند.

در طول روز گزارش دیگری هم بازار جهانی نفت را تکان داد. چین تصمیم گرفت ذخایر نفتی استراتژیک خود را افزایش دهد. این تصمیم چین به افزایش بهای نفت کمک کرد.

رایزنی آمریکا، روسیه و عربستان برای مهار بهای نفت

روسیه و عربستان سعودی وقتی بر سر تعیین سهم خود در بازار نفت اختلاف داشتند باور نمی​‌کردند که بهای نفت آن​قدر پائین کشیده شود که آنها را وادار به مذاکره و مصالحه بکند. حتی آمریکا هم برای مهار نرخ نفت به این دو کشور پیوست.

سقوط بهای نفت سه غول نفتی را که سیاست و منافع متفاوتی را دنبال می​‌کردند به یک سمت سوق داد.

ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری روسیه هم​زمان با همتای آمریکایی خود اعلام کرد که پیرامون قیمت نفت با آمریکا و اعضای اوپک در حال رایزنی است تا جلوی سقوط بیشتر بهای نفت در بازار جهانی را بگیرد.

پوتین تائید کرد که سقوط بهای نفت و گاز به مشکلی جدی و عمیق برای روسیه تبدیل شده است.

افزایش بهای نفت در زمانی اتفاق افتاده است که هنوز بیماری کرونا مهار نشده و بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا از پیک شیوع ویروس آن در روزهای آینده سخن گفته‌اند، بنابراین بهای نفت می​​تواند در روزهای آینده دوباره بالا و پائین شود و همچنان در نوسان باقی بماند.

طلا و نفت چگونه بر همدیگر اثر می‌گذارند

بازار نفت و طلا چقدر از همدیگر تبعیت می‌کنند. همبستگی بین این دو کامودیتی را چگونه میتوان مورد تحلیل و بررسی قرار داد. با بررسی این روابط چه دورنمایی در انتظار است.

دنیای اقتصاد نوشت: شاید اگر قیمت‌های طلا و نفت را فقط از ابتدای سال جاری میلادی در نظر بگیریم، نتیجه‌گیری کنیم این دو کامودیتی رابطه‌ای معکوس با هم دارند، چراکه در این مدت نفت ۸۷/ ۳۱ درصد کاهش یافته اما بهای طلای جهانی نزدیک به ۲۸ درصد رشد کرده تا برای اولین بار دوشنبه گذشته از مرز ۱۹۴۵ دلار برای هر اونس عبور کند و رکوردی تاریخی به جا بگذارد. طلا روز گذشته نیز به روند صعودی خود ادامه داد تا رکورد پیشین خود را جابه‌جا کند و به ۱۹۸۱ دلار برسد.

با این حال، بسیاری از تحلیلگران با ارائه اطلاعاتی درباره روند قیمتی بلندمدت طلا و نفت ادعا می‌کنند آنها رابطه‌ای مستقیم با هم دارند به این معنا که دلار و نفت در بازار ایران وقتی یکی رشد می‌کند، دیگری نیز روندی صعودی به خود می‌گیرد. از سوی دیگر، انجمن جهانی طلا این باور رایج را قبول ندارد و در گزارشی گفته طلای سیاه و فلز زرد همبستگی با هم ندارند و فقط برخی عوامل به حرکت مشابه این دو در موقعیت‌هایی خاص می‌انجامد.

بر این اساس، نرخ پایین دلار در برابر دیگر ارزها از قیمت نفت و طلا حمایت می‌کند، چراکه این کامودیتی‌ها عمدتا با دلار معامله می‌شود و افت ارزش آن باعث می‌شود معامله‌گرانی که ارز‌های دیگری در اختیار دارند بتوانند با قیمت پایین‌تر نفت و طلا بخرند. علاوه بر این، تورم بالا (بیش از ۳ درصد) نیز به بالا رفتن بهای هر دو این کامودیتی‌ها کمک می‌کند.

با این حال، عوامل دیگری نیز وجود دارند که راه نفت و طلا را از هم جدا می‌کنند. طلا همیشه به‌عنوان دارایی امن مشهور بوده و نفت دارایی است که نوسانات بیشتری تجربه می‌کند. جدایی نفت و طلا به خصوص در زمان وقوع بحران‌ها خود را نشان می‌دهد.

در این زمان، سرمایه‌ها به سوی طلا هجوم می‌آورند و از نفت و دیگر کامودیتی‌های پرریسک می‌گریزند. در واقع، شیوع کووید-۱۹ از ابتدای امسال نیز به این علت که ریسک اقتصادی را بالا برد به طلا کمک کرد و از سوی دیگر، نفت خام آمریکا را به سطوح هرگز دیده نشده منفی ۴۰ دلار بر بشکه رساند.

یک تحلیلگر که به ارتباط نفت و طلا باور دارد می‌گوید «نفت می‌تواند روند آتی طلا را پیش‌بینی کند.» به گفته الکس کیمانی که گزارشی با این مضمون در سیف هیون منتشر کرده، برای این کار باید به قراردادهای آتی نفت برای سررسیدهای بلندمدت (سه سال به بالا) دقت کرد. کیمانی می‌گوید قیمت نقد یا سررسیدهای تحویل فوری پیش‌بینی‌کننده خوبی برای طلا نیستند.

عوامل همسوساز: بین کامودیتی‌ها، نفت بیشترین حجم تجارت را با دلار دارد و پس از آن طلا است. این موضوع به این معنا است که سقوط ارزش دلار که اخیرا به کف دو ساله رسیده است، کامودیتی‌ها را برای دارندگان دیگر ارزها ارزان می‌کند و به این ترتیب بازده خرید آنها رشد می‌کند. پس از درگیری جهان با کرونا، بسیاری از اقتصاد‌های بزرگ برای تحریک تولید و مصرف، دست به تزریق نقدینگی زده‌اند.

برای مثال، هفته گذشته اتحادیه اروپا بزرگ‌ترین بسته حمایتی تاریخ خود به ارزش ۷۵۰ میلیارد یورو را تصویب کرد. علاوه بر این، آمریکا به‌عنوان بزرگ‌ترین اقتصاد جهان، تاکنون سه بسته محرک اقتصادی اجرا کرده و در روزهای گذشته با پیشنهاد اعضای جمهوری‌خواه سنا برای تزریق یک هزار میلیارد دلار موافقت کرده، هرچند اجرای بسته چهارم منوط به طی روندی شامل تایید دموکرات‌ها است. این سیاست انبساطی بانک‌های مرکزی سراسر دنیا به کاهش نرخ دلار منجر شده و به نظر می‌رسد این روند با توجه به پابرجایی بحران ادامه داشته باشد.

این اقدامات طلا را به شدت تقویت کرده چراکه دلار به‌عنوان یک دارایی امن رقیب فلز زرد، بازدهی مثبتی نخواهد داشت. از سوی دیگر، نفت با وجود اینکه از اوایل ماه گذشته (ژوئن) نوسان شدیدی را تجربه نکرده، اما تحولات دلار را به‌عنوان عاملی حمایتی پشت خود داشته است. از ارز که بگذریم، به تورم خواهیم رسید.

به گفته انجمن جهانی طلا، داده‌های تاریخی نشان می‌دهد وقتی تورم پایین باشد (زیر ۳ درصد)، سایر کامودیتی‌ها بازدهی چندان مناسبی نخواهند داشت، اما طلا اندکی رشد می‌کند. با این حال، دلار و نفت در بازار ایران در زمان تورم بالای ۳ درصد هم کامودیتی‌ها و هم طلا (که البته یک کامودیتی به شمار می‌رود اما ویژگی‌های خاص خود را دارد) با افزایش ارزش روبه‌رو می‌شوند.

در واقع، طلا همیشه به‌عنوان کالایی که می‌تواند ارزش دارایی سرمایه‌گذاران را حفظ کند، شناخته می‌شود. از سوی دیگر، سایر کامودیتی‌ها نیز در این شرایط با سرمایه‌گذاری بیشتری نسبت به مواقع تورم پایین روبه‌رو می‌شوند؛ موضوعی که قیمت آنها را تقویت می‌کند. گاهی سیاست‌های بانکی مانند آنچه در حال‌حاضر شاهدش هستیم به تورم بالا می‌انجامد که طلا و نفت را همسو می‌کند. اما برخی کارشناسان بر این باورند که نفت می‌تواند با چند واسطه به رشد طلا منجر شود.

به گفته این تحلیلگران، وقتی قیمت نفت افزایش می‌یابد، هزینه‌های خانوارها عموما در کشورهای مصرف‌کننده این کامودیتی بالا می‌رود و مصرف دیگر اقلام کاهش می‌یابد؛ موضوعی که باعث کند شدن اقتصاد و افت ارزش سهام در بازار سرمایه می‌شود. همین اتفاق تورم را در این کشورها بالا برده و رشد طلا را در پی خواهد داشت.

ذکر این نکته ضروری است که عکس این پروسه صادق نیست؛ یعنی به باور کارشناسان طلا نمی‌تواند قیمت نفت را بالا و پایین ببرد. نفت معمولا از نسبت عرضه و تقاضا تاثیر می‌پذیرد و طلا علاوه بر این موضوع، بیشتر از سیاست‌های کلان اقتصادی متاثر است.

عوامل جداکننده مسیر طلا و نفت: حتی اگر باور تحلیلگرانی را که قائل به رابطه مستقیم نفت و طلا هستند، بپذیریم (همبستگی در ۶۰ درصد مواقع)، بخش نه‌چندان کوچکی برای زمان‌هایی که این دلار و نفت در بازار ایران دو به مسیرهای متفاوت میل می‌کنند، باقی می‌ماند. «بحران» واژه‌ای است که طلا بسیار به آن علاقه‌مند است. در عین حال، بحران برای نفت با شروطی می‌تواند تقویت‌کننده قیمت به‌شمار رود.

برای تبیین این موضوع، بگذارید تنش‌های ژئوپلیتیک ایران و آمریکا در عراق را بررسی کنیم. در این واقعه که حدود یک هفته از فاصله شهادت سردار سلیمانی تا پاسخ موشکی ایران به طول انجامید، نفت و طلا رفتار مشابهی را نشان دادند. از آنجا که تنش‌ها در صورت کشیده شدن به رویارویی نظامی می‌توانست در عرضه نفت خاورمیانه اختلال شدید ایجاد کند، در مقطعی قیمت این کامودیتی حتی به مرز ۷۲ دلار بر بشکه هم رسید.

از سوی دیگر، طلا نیز به این دلیل که پناهگاه امن به شمار می‌رود، واکنش مثبت اگرچه موقتی به این موضوع نشان داد. اما نکته اینجاست که اگر تنش‌ها چشم‌انداز اقتصاد جهانی را تیره کند، واکنش طلا و نفت متفاوت خواهد بود. به‌عنوان نمونه، اخیرا دو کشور آمریکا و چین بر سر موضوعات مختلف از جمله مسائل تجاری، سیاسی و همچنین ابهامات در مورد منشأ کرونا با تنش‌های زیادی در رابطه با یکدیگر روبه‌رو شده‌اند؛ موضوعی که به بسته شدن کنسولگری دو کشور هم منجر شد.

این اتفاق، بنا به دلایلی که ذکر شد، به طلا کمک کرد رکورد بزند، اما نفت با هر خبر بد از رابطه دو اقتصاد برتر جهان، دچار کاهش قیمتی شد. دلیل این واکنش منفی از سوی نفت، انتظارات از کند شدن روند رو به بهبود اقتصاد جهانی و به تبع آن دلار و نفت در بازار ایران کاهش مصرف سوخت است.

علاوه بر این، کرونا نیز واکنش‌های متفاوتی از این دو کامودیتی گرفته است. از یکسو، نفت که به‌خصوص در آوریل با سقوط تقاضا به دلیل قرنطینه میلیاردها انسان روبه‌رو شد، اتفاقاتی را از سر گذراند که هرگز پیش از آن شاهدش نبود: از پر دلار و نفت در بازار ایران شدن موجودی انبارها به حد بی‌سابقه تا سقوط قیمت نفت به محدوده منفی. با این حال، کرونا بیشترین خدمت را به فلز زرد کرد. نااطمینانی از آینده اقتصاد بسیاری از سرمایه‌ها را در سراسر جهان از جمله در ایران به سمت طلا سوق داد و دوره بی‌نظیری را برای آن رقم زد. در آخرین تحولات، هر اونس طلا در مقطعی از معاملات دیروز به رکورد جدید هزار و ۹۸۱ دلار رسید اما پس از آن کاهش یافت.

تورم؛ دوست طلا و کامودیتی‌ها: به گفته انجمن جهانی طلا، داده‌های تاریخی نشان می‌دهد وقتی تورم پایین باشد (زیر ۳ درصد)، سایر کامودیتی‌ها بازدهی چندان مناسبی نخواهند داشت، اما طلا اندکی رشد می‌کند. با این حال، در زمان تورم بالای ۳ درصد هم کامودیتی‌ها و هم طلا (که البته یک کامودیتی به‌شمار می‌رود اما ویژگی‌های خاص خود را دارد) با افزایش ارزش روبه‌رو می‌شوند.

در واقع، طلا همیشه به‌عنوان کالایی که می‌تواند ارزش دارایی سرمایه‌گذاران را حفظ کند، شناخته می‌شود. از سوی دیگر، سایر کامودیتی‌ها نیز در این شرایط با سرمایه‌گذاری بیشتری نسبت به مواقع تورم پایین روبه‌رو می‌شوند؛ موضوعی که قیمت آنها را تقویت می‌کند.

سرگیجه در بازار نفت

چالش‌های فراوان در اقتصاد جهان قیمت نفت را سردرگم کرده است. روز گذشته قیمت هر بشکه نفت وست تگزاس اینترمدییت پس از چند ساعت افزایش به روندی کاهشی تغییر مسیر داد در حالی که نفت برنت دریای شمال توانست خود را مثبت حفظ کند. از عمده ترین دلایل این رخداد تضعیف بازار فیزیکی طی روزهای اخیر بود که قیمت نفت اورال روسیه را به کف ۳ ماهه رسانده است.

از سوی دیگر دلار نیز با رسیدن به پایین ترین ارزش خود از سپتامبر ۲۰۱۸ و بسته کمک یک‌هزارمیلیارد دلاری پیشنهادی جمهوری خواهان امیدواری‌های نفتی را افزایش داده است اما این بسته پیشنهادی مورد موافقت دموکرات‌ها نیست و آنها بسته ۳ هزارمیلیارد دلاری را در نظر دارند و همین اختلاف از دستیابی به توافق بر سر بسته کمکی اقتصادی جلوگیری کرده است. افزایش مبتلایان به کرونا نشان داده است که تقویت و بازیابی بازار شاخص‌های نفتی کاری بسیار دشوار است.

در چنین شرایطی معامله‌گران نفتی دلار و نفت در بازار ایران منتظر اعلام آمار موجودی‌های نفتی کشور از سوی موسسه نفت آمریکا و اداره اطلاعات انرژی آمریکا هستند. افزایش یا کاهش موجودی‌های نفتی در شرایطی که فلوریدا و کالیفرنیا از نظر تعداد مبتلایان به کرونا از نیویورک پیشی گرفته اند تصویری دقیق تر از آینده تقاضا در بازار نفت را می‌تواند نشان دهد. خبرگزاری رویترز بر پایه نظرات ۵ تحلیلگر نفتی تخمین زده است که ذخایر نفت خام آمریکا در هفته جاری ثابت باقی می‌ماند. برخی از تحلیلگران معتقدند تصمیمات فدرال رزرو درباره نرخ سود بانکی و تصویب بسته کمکی از سوی دولت آمریکا می‌تواند قیمت نفت را افزایش دهد.

تقاضای فرآورده‌های نفتی در محدوده خطر: شیوع گسترده موج دوم بیماری کووید-۱۹ در نقاط مختلف جهان و آمریکا بازار حامل‌های انرژی را تحت تاثیر قرار داده است. افزایش چشمگیر شمار مبتلایان در کشورهای مختلف از آسیا تا آمریکا رشد تقاضا را در هاله‌ای از ابهام قرار داده است. این ابهام‌ها درجه بسیار کمی از خوش بینی را به همراه دارند. نظرسنجی خبرگزاری رویترز از ۵ تحلیلگر نشان می‌دهد که انتظارات درباره مصرف فرآورده‌های نفتی چون بنزین در آمریکا چندان خوش بینانه نیست.

آنها تخمین زده اند که میزان فرآورده‌های نفتی ذخیره شده در موجودی‌های نفت آمریکا طی هفته جاری با افزایش روبه‌رو خواهد شد. شیوع بیشتر کرونا و احتمال افزایش سختگیری‌ها در عبور و مرور و بازگشایی‌ها ترس را در بازار این کالا‌ها افزایش داده است. در آن سو بحران سوخت جت نیز روز به روز جدی‌تر می‌شود و شرکت ریان‌ایر که بزرگ‌ترین شرکت سفرهای ارزان هوایی در اروپا محسوب می‌شود ظرفیت سالانه مسافر خود را به میزان یک چهارم کاهش و هشدار داد که در صورت ادامه شیوع بیماری همه‌گیر این میزان را باز هم کاهش خواهد داد.

بازار جهانی نفت خام

نفت خام، طلای سیاه، از سال ۱۹۵۰ به یکی از مهم‌ترین مواد لازم در صنایع در جوامع پیشرفته بخصوص صنعت حمل‌ونقل تبدیل‌شده است. قیمت نفت خام به عرضه و تقاضا بستگی دارد. اما چیزی که برای معامله گران اهمیت دارد، فاکتورهایی است که بر عرضه و تقاضا تأثیر می‌گذارد. قبل از شروع به توضیح عوامل تأثیرگذار، بهتر است ابتدا با انواع نفت خام آشنا شوید.

نفت خام با توجه به ویژگی‌هایی که دارند به چند دسته تقسیم می‌شوند:

• نفت خام شیرین : نفتی که درصد گوگرد آن کم‌تر از %۰٫۵ باشد .
• نفت خام ترش : نفتی که درصد گوگرد آن بیشتر از % ۰٫۵ باشد.
• نفت خام سنگین : نفتی که گرانروی بالایی دارد، درصد اکسیژن و نیتروژن بالایی دارد و همچنین چگالی آن بالا است. این نوع نفت بیشتر در کانادا و ونزوئلا قرار دارد.

با این ترکیبیات تقریباً ۱۶۱ نوع نفت در جهان وجود دارد.

اما ازلحاظ تجاری نفت خام به سه دسته‌ی مهم تقسیم می‌شود :

• نفت برنت که بیشتر از ناحیه‌ی اروپا استخراج می‌شود و نفتی شیرین و سبک است .
• نفت WTI که از ناحیه غربی آمریکا برداشت می‌شود و نفتی شیرین و سبک است و معمولاً چند دلار از نفت برنت ارزان‌تر است .
• نفت اوپک که از نفت برنت سنگین‌تر و از نفت WTI سبک‌تر است و معمولاً قیمتش بین دو نفت WTI و نفت برنت است.

بزرگترین تولیدکنندگان جهانی نفت

واضح است که کشورهایی که دارای بیشترین ذخایر و صادرات نفت هستند، بر قیمت نفت تأثیر بیشتری می‌گذارند. ابتدا نگاهی اجمالی بر بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت داشته باشیم:

در نمودار زیر کشورهای مختلف با بیشترین ذخایر نفت نشان داده شده‌اند.

همان‌طور که مشاهده می‌کنید، ایران در رتبه چهارم بیشترین ذخایر نفت و ششمین تولیدکننده قرار دارد و نقش مهمی را می‌تواند در قیمت نفت ایفا می‌کند. به همین دلیل است که هرگونه تحریمی که بر صادرات نفت ایران وضع می‌شود، تأثیر مستقیمی بر قیمت نفت جهانی می‌گذارد. اما مهم‌تر و تأثیر‌گذارتر از ایران گروهی از کشور‌ها هستند که برای تأثیر بیشتر بر قیمت جهانی نفت، عضو یک سازمانی به نام اوپک شده‌اند تا با کنترل عرضه نفت، قیمت آن را بالا حفظ کنند.

اعضای گروه اوپک که شامل عربستان، عراق، ایران، قطر، ونزوئلا و … هستند که تقریباً %۷۵ ذخایر کل نفت دنیا و ۵۰% تولید نفت کل دنیا را به خود اختصاص داده‌اند. به همین دلیل است که با هر جلسه‌ای که سران اوپک برگزار می‌کنند، قیمت نفت تمایل به صعود پیدا می‌کند. زیرا سیگنالی از اتحاد کارتل‌های نفتی در محدود کردن عرضه دریافت می‌شود و در طرف مقابل هرگاه خبری مبنی بر تخطی یکی از اعضا مبنی بر تجاوز تولید روزانه از سقف قرارداد منتشر شود، قیمت نفت نزولی می‌شود.

به‌طورکلی رفتار قیمتی نفت حدود ۶۰% وابستگی به قیمت انس طلا دارد و معمولاً هر جنگ،ناآرامی سیاسی و اجتماعی باعث افزایش قیمت نفت خواهد شد و در طرف مقابل افزایش رشد اقتصادی جهان به‌خصوص آمریکا، قیمت نفت را کاهش می‌دهند.برای پیش‌بینی قیمت نفت در کوتاه‌مدت باید اخبار انتشاری از سوی استخراج‌کنندگان نفت آمریکا و یا موجودی ذخایر نفت انبارهای دلار و نفت در بازار ایران آمریکا را دنبال کنید و با توجه به کاهش یا افزایش تولیدی، پوزیشن خرید یا فروش بگیرید.

نمودار زیر تغییرات قیمت نفت را در یک دوره زمانی نشان می‌دهد:

همان‌طور که مشاهده می‌کنید جنگ‌ها و ناآرامی‌های در ناحیه خلیج‌فارس باعث افزایش قیمت نفت می‌شود. مثل بهار عربی (بهار عربی به انقلاب‌های در کشور‌های عربی می‌گویند) و جنگ داخلی یمن. همچنین به علت اینکه ارزش نفت به دلار معامله می‌شود، کاهش ارزش دلار باعث رشد قیمت نفت می‌شود که نمونه بارز آن افت بی‌سابقه ارزش دلار در بحران مالی سال ۲۰۰۸ بود. همچنین نوسانات قیمت جهانی نفت بر بورس و صنایع بورسی در ایران نیز اثر گذار است که می توانید مقاله ای در این خصوص را نیز با کلیک بر اینجا مطالعه نمایید.

قیمت نفت سبک ایران در بازار آسیا به بیش از 52 دلار رسید

قيمت هر بشكه نفت
خام سبك ايران در بازارهاي آسيا به 52 دلار و چهار سنت رسيد.

به گزارش خبرگزاري
فارس به نقل از آمار امور مديريت بين‌الملل شركت ملي نفت ايران، قيمت نفت خام سنگين
ايران در بيست و چهارم ژوئن (سوم تيرماه جاري) به 49 دلار و 64 سنت در هر بشكه
رسيد.
قيمت نفت خام سبك ايران در همين روز در بازار شمال عربي اروپا، مديترانه، آفريقاي
جنوبي به ترتيب به 48 دلار و 94 سنت، 48 دلار و 69 سنت و 49 دلار و 64 سنت در هر
بشكه رسيد.
ميانگين قيمت تقريبي يك بشكه نفت خام صادراتي ايران در همين روز 49 دلار و 93 سنت
در هر بشكه بوده است.
براساس اين گزارش، قيمت نفت خام برنت تحويل ماه جولاي با كاهش به 57 دلار و 21 سنت
در هر بشكه رسيد
هم چنين قيمت سبد نفتي اوپك نيز در بيست و چهارم ژوئن به 52 دلار و 69 سنت در هر
بشكه رسيد.
براساس اين گزارش، در آخرين روز كار بازار طي هفته گذشته، قيمتهاي نفت خود را به
مرز بشكه‌اي 60 دلار نزديك ساخت. در اين روز بهاي نفت خام شاخص آمريكا در بازار
بورس NYMEX
نيويورك با 42 سنت افزايش، به بشكه‌اي 84/59 دلار رسيد و بهاي نفت خام
Brent
در بورس IPE
لندن با 39 سنت افزايش، به بشكه‌اي 32/58 دلار بالغ شد. البته روز پنجشنبه بهاي
WTI
يك لحظه به بشكه‌اي 60 دلار رسيد و سپس با مداخله بورس بازان تنز كرد.
افزايش سريع مصرف نفت آمريكا و محدوديت ظرفيت توليد پالايش و ترس از كمبود سوختهاي
زمستاني، عامل عمده افزايش اخير قيمتهاست. به هر حال پيام عدم اين افزايش اين است
كه، تقاضاي نفت همچنان قوي است و احتمال افزايش بيشتر قيمتها پا برجا است. بطور كلي
از اغاز سال جاري تاكنون، بهاي نفت‌خام 38 درصد افزايش يافته ولي بسياري از
تحليل‌گران معتقدند كه اين افزايش، رشد اقتصاد جهاني را تهديد نمي‌كند، زيرا در حال
حاضر ميزان ذخيره سازيهاي بنزين آمريكا نسبت به دوره مشابه سال قبل 5/2 درصد بيشتر
بوده و ميزان ذخيره‌سازيهاي فرآوردهي‌هاي ميان تقطير اين كشور تنها 7 درصد نسبت به
مدت مشابه سال گذشته كمتر است.

آخرین اخبار

• در دیدار وزیر علوم و مدیرعامل گروه توسعه ملی؛ بر همکاری دوجانبه هلدینگ توسعه ملی و بخش پژوهشی وزارت علوم تاکید شد
• مدیرعامل بانک ملی ایران: تغییرات گروه توسعه ملی بر مبنای الزامات بانکداری شرکتی است / لزوم واگذاری شرکت های زیرمجموعه با حفظ ارزش دارایی های بانک در برابر تورم
• بازدید مدیرعامل شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی (وبانک) از مجموعه گروه ملی صنعتی فولاد ایران
• انتصاب چند مدیر در گروه توسعه ملی
• آگهی عرضه سهام پتروشیمی شازند توسط شرکت سرمایه گذاری گروه توسعه ملی

تماس با ما

تهران، میدان ونک، خیابان شهید خدامی، بعد از پل کردستان، پلاک 89
کد پستی: 1994844202
صندوق پستی: 3898-15875
تلفن: 85598 – 85599000
فاکس: 85599811
پست الکترونیک: [email protected]
اینستاگرام

پیوندهای مفید

کپی‌رایت © شرکت سرمایه‌گذاری گروه توسعه ملی. تمامی حقوق محفوظ است.

دلار و نفت در بازار ایران

نفت در 1401 کمتر از 100 دلار نمی شود

بودجه 1401 با نفت 70 دلاری بسته شده است

گروه اقتصادی / بانک جهانی پیش‌بینی می‌کند که قیمت نفت خام در سال‌جاری میلادی به طور متوسط 100 دلار باشد. این بانک در آخرین گزارش چشم‌انداز بازار کالایی خود که روز سه‌شنبه منتشر شد، عنوان می‌کند که انتظار می‌رود بزرگترین شوک انرژی از دهه 1970 تاکنون قیمت نفت و سایر انرژی‌ها را برای سال‌ها بالا نگه دارد. این شوک، جنگ روسیه و اوکراین است و از نگاه بانک جهانی این درگیری، جریان‌های تجارت انرژی و مصرف و تولید را تغییر می‌دهد.
بر این اساس، پیش‌بینی می‌شود قیمت نفت خام برنت در سال 2022 به طور متوسط 100 دلار در هر بشکه باشد که افزایش 42 درصدی نسبت به سال 2021 دارد و بالاترین سطح سالانه آن از سال 2013 خواهد بود. اما از سال آتی احتمالاً قیمت نفت خام به زیر 100 دلار خواهد رسید. به طوری که بانک جهانی انتظار دارد در سال 2023 قیمت هر بشکه نفت خام به 92 دلار کاهش یابد که نسبت به میانگین پیش‌بینی شده در سال 2022 کمتر است، اما بسیار بالاتر از میانگین پنج ساله پیش‌بینی شده -60 دلار در هر بشکه- است. پیش‌بینی این بانک درباره قیمت گاز طبیعی اروپا در سال 2022 نیز دو برابر سال 2021 است، در حالی که پیش‌بینی می‌شود قیمت زغال سنگ 80 درصد بالاتر باشد که هر دو قیمت در بالاترین حد خود قرار دارند. به این ترتیب، امسال قیمت گاز طبیعی، نفت خام و سایر فرآورده‌های نفتی در بالاترین سطح خود قرار می‌گیرد که از نگاه کارشناسان این افزایش قیمت‌ها تنها به خاطر شوک انرژی ناشی از حمله روسیه به اوکراین نیست. به طوری که ممدوح سلامه، کارشناس بین‌المللی نفت به «ایران» می‌گوید: «حتی با پایان جنگ اوکراین قیمت نفت خام باز هم 100 دلار در بشکه خواهد بود. چراکه بازار جهانی نفت در حال حاضر با کاهش ظرفیت مازاد تولید نفت مواجه است که ناشی از سرمایه‌گذاری کم، شرایط سخت‌تر بازار، کاهش ذخایر جهانی نفت، تحریم‌ها علیه روسیه و ممنوعیت واردات نفت روسیه از سوی برخی از کشورها است.» سلامه می‌گوید: «نیمه دوم سال‌جاری میلادی قیمت نفت در رقم‌های بالای 100 دلار خواهد بود. قیمت گاز نیز این روند صعودی را ادامه خواهد داد.» قیمت هر بشکه نفت خام روز گذشته و در زمان تنظیم این گزارش 105 دلار بود.

تقاضای فزاینده
سیدمهدی حسینی، کارشناس ارشد انرژی می‌گوید که در کوتاه مدت و در سال‌جاری تقاضای نفت خام رو به افزایش و حرکت آن به نفع قیمت‌های بالاتر خواهد بود.
او در گفت‌و‌گو با «ایران» عنوان می‌کند: «بررسی فاکتورهای عرضه و تقاضای نفت که از عوامل مختلف اثر می‌پذیرند، می‌تواند تا حدودی روند آتی قیمت نفت را مشخص کند. در بخش نقاضا، عواملی مانند رشد جمعیت جهان، بهبود استاندارد زندگی و رشد اقتصادی می‌تواند موجب تحریک و افزایش تقاضا شود. افزایش جمعیت در بازه زمانی طولانی مدت اتفاق می‌افتد و پیش‌بینی سازمان ملل این است که تا 2050 میلادی جمعیت جهان از 8 میلیارد کنونی به 10 میلیارد نفر برسد البته این رشد جمعیت طولانی مدت است. در خصوص فاکتور توسعه استاندارد زندگی و بهبود آن نیز، ملاحظه می‌کنیم که این روند در تمام جهان از آفریقا تا امریکا در حال وقوع است. امروز کمتر شهر و روستایی در جهان وجود دارد که به انرژی دسترسی نداشته باشد و یا آن را مطالبه نکند. مسأله سوم رشد اقتصادی است و این فاکتور مهمتر از عوامل دیگر است. بین رشد اقتصادی و تقاضا رابطه مستقیم وجود دارد و نسبت آن تقریباً یک به دو است. به طوری که اگر رشد اقتصادی جهان در یک سال 4 درصد باشد، 2 درصد رشد تقاضا به دنبال خواهد داشت.»
حسینی ادامه می‌دهد: «به خاطر شیوع کرونا تقاضای انرژی بشدت آسیب دید؛ چراکه قرنطینه و محدودیت تردد در کنار کوچک شدن اقتصادها تقاضای انرژی را محدود کرد. در این دوره رشد اقتصادی دنیا برای مدتی منفی شد. اما امروز شاهد کنترل کرونا هستیم و اقتصادها در حال رشد هستند. با بازگشایی کارخانه‌ها و افزایش تردد‌ها و رونق حمل و نقل میزان تقاضا برای انرژی نیز روند صعودی دارد.»
این کارشناس ارشد انرژی اظهار می‌کند: «از این رو تصورم این است که تا پایان امسال با رشد اقتصادی روبه‌رو هستیم. این عامل همراه با دو فاکتور دیگر باعث دلار و نفت در بازار ایران می‌شود که با افزایش تقاضا روبه‌رو باشیم.به خصوص برای تابستان امسال که احتمالاً سفرهای تابستانی پس از یک دوره طولانی به اوج خود می‌رسد، احتمالاً تقاضا برای نفت بالاتر نیز خواهد رفت. این پیش‌بینی برای کوتاه مدت است.»
به گفته حسینی، فاکتور کنترل کننده رشد تقاضا در دراز مدت، ارتقای تکنولوژی و افزایش راندمان‌ها و ملاحظات زیست محیطی خواهد بود.
ضعف بازوی عرضه
در بخش عرضه نیز بررسی‌ها نشان می‌دهد که کاهش ظرفیت مازاد تولید نفت از قیمت‌های بالاتر حمایت می‌کند. در این خصوص حسینی توضیح می‌دهد: «کشورهای نفت خیز از جمله اعضای اوپک، صادرکنندگان عرب و صادرکنندگانی مانند روسیه و امریکا روند عرضه نفت در سال‌جاری را تعیین می‌کنند. روسیه این روزها درگیر جنگی است که با تهدید و تحریم نفت آن از سوی غربی‌ها همراه بوده است. می‌توان پیش‌بینی کرد که تولید نفت روسیه بزودی از 10 میلیون بشکه در روز نیز کمتر شود. درحالی که ظرفیت تولید نفت این کشور بیش از 11 میلیون بشکه در روز است.»
او ادامه می‌دهد: «وضعیت تولید و عرضه نفت ایران نیز اگرچه در ماه‌های اخیر با افزایش‌هایی همراه بوده اما همچنان متأثر از فشارهای امریکاست و تولید برابر با ظرفیت تولید نیست. در مورد تولید نفت امریکا نیز مسأله وابسته به پتانسیل عرضه شیل است و دو عامل کمبود سرمایه‌گذاری و ملاحظات محیط زیستی بر آن تأثیر می‌گذارد. در امریکا بخش خصوصی سرمایه‌گذار توسعه صنعت نفت است و فقط در زمانی که صرفه اقتصادی داشته باشد، حاضر به سرمایه‌گذاری است. علاوه بر این، نفت دلار و نفت در بازار ایران شیل امریکا آلاینده‌ترین نفت جهان است که با تعهدات کنوانسیون پاریس در خصوص کنترل کربن و اظهارات بایدن مواجه است.»
حسینی عامل دیگر را آزادسازی ذخایر استراتژیک و تجاری می‌داند و می‌گوید: «مصرف کنندگان از ذخایر خود در زمانی که قیمت‌ها بالا برود، استفاده می‌کنند. البته تأثیر آن کوتاه مدت و موقت است.»
این کارشناس می‌گوید: «ظرفیت مازادی که در اوپک وجود دارد حدود 2 میلیون بشکه برآورد می‌شود و با توجه به تمام عوامل در بخش عرضه، می‌توان عنوان کرد آنطور که با رشد تقاضا مواجهیم با رشد عرضه مواجه نمی‌شویم و با توجه به این انفجاری بودن رشد تقاضا بعد از کرونا، احتمالاً در تابستان قیمت نفت به 120 دلار در بشکه نیز خواهد رسید. هرچند که ارقام پیش‌بینی قیمت نفت حتمی نیست.»
به این ترتیب به نظر می‌رسد که نه تنها در سال 2022 میلادی، بلکه در سال 1401 شمسی نیز قیمت نفت در محدوده 100 دلار و بیشتر باشد. بودجه ایران با نفت 70 دلاری بسته شده است. به این ترتیب می‌توان عنوان کرد که افزایش قیمت نفت درآمدهای نفتی را افزایش و تحقق بودجه نفتی کشور را تضمین می‌کند. صادرات نفت نیز در حدود 1.4 میلیون بشکه در روز تخمین زده شده و در محدوده میزان صادرات کنونی نفت کشور است. ضمن آنکه با افزایش تقاضا در بازار جهانی و همینطور تلاش وزارت نفت برای بازاریابی گسترده، فرصتی برای افزایش بیشتر صادرات در تابستان امسال نیز وجود دارد.

خبر روز
روسیه انتقال گاز به لهستان و بلغارستان را متوقف کرد

شرکت گازپروم روسیه اعلام کرده که انتقال گاز را به طور کامل به دو کشور لهستان و بلغارستان قطع کرده است. این دو کشور به درخواست مسکو برای پرداخت گاز خریداری شده به روبل روسیه تن نداده بودند.حالا شرکت ملی گاز لهستان از قطع گاز روسیه به این کشور خبر داده و اعلام کرده که این کشور برای واردات گاز وابستگی زیادی به شرکت گازپروم روسیه دارد اما این قطع انتقال را «مدیریت خواهد کرد».
مدتی پس از حمله روسیه به اوکراین، امریکا، اتحادیه اروپا و بریتانیا محدودیت‌هایی برای واردات نفت روسیه اعلام کردند؛ همزمان روسیه هشدار داده بود که ممکن است صادرات گاز به کشورهای اروپایی را متوقف کند. توقف یا کاهش واردات گاز روسیه، کشورهای عضو اتحادیه اروپا را که برای تأمین گاز طبیعی خود تا حدود ۴۰ درصد به روسیه وابسته هستند، تحت فشار اقتصادی قرار خواهد داد و اکنون این کشورها به دنبال جبران این کاهش واردات از تولیدکنندگان و عرضه کنندگان دیگرند. کارشناسان بر این باورند که تولیدکنندگانی مانند امریکا، قطر و ایران می‌توانند این کمبود را جبران کنند تا قیمت گاز بیش از این افزایش نیابد. چراکه افزایش قیمت انرژی فشارهای تورمی را در سطح جهانی تشدید خواهد کرد.