بورس اوراق بهادار چیست؟

معرفی بازار اول و دوم بورس

شناخت ماهیت اطلاعات نهانی در بورس اوراق بهادار

اطلاعات ارزشمندترین دارایی در بازار اوراق بهادار است به نحوی که سرمایه گذران هر قدر که از اطلاعات بیشتر برخوردار باشند در فعالیت خود در این بازار موفق تر خواهند بود. در این میان گاه به دلیل فاصله بین مدیریت و مالکیت در شرکت های بزرگ سهامی، اداره کنندگان این شرکت ها در موقعیت اطلاعاتی برتر نسبت به سهامداران عادی و دیگر اعضإ بازار اوراق بهادار قرار گرفته و بدین سان از یکسری اطلاعات نهانی در مورد شرکت آگاهی می یابند. وجود چنین برتری اطلاعاتی خود به خود امری اجتناب ناپذیر است لیکن هنگامی که از آن سوء استفاده می شود باعث کاهش اعتماد عمومی نسبت به بازار اوراق بهادار می شود. نخستین قدم برای حل چنین معضلی تعریف اطلاعات نهانی است تا سپس بتوان از سوء استفاده از آن جلوگیری کرد.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.25885618.1388.39.2.5.1

عنوان مقاله [English]

IDENTIFICATION OF THE NATURE OF INSIDE INFORMATION IN STOCK EXCHANGE

نویسندگان [English]

• Laya Joneydi
• Mohammad Norouzi

Information is the most valuable property in stock exchange market in such a way that the more investors are informed, the better they can succeed in the market. Sometimes, in such circumstances, because of a great gap between the management and the ownership in the big public companies, administrators of these companies find themseleves in a better informational situation in comparison with the ordinary shareholders, so they possess the inside information about the company. The existence of this informational superiority is inevitable but it will reduce the public confidence about stock exchange if it is abused. The first step for preventing the abuse of inside information in stock exchange is to define such a information. In this way, the authors of the article, by finding a comprehensive definition of inside information, try to distinguish between juridical and economic meaning of this term.

بورس چیست؟ + انواع آن و نحوه سرمایه گذاری

بورس اوراق بهادار (Stock exchange) یا به اصطلاح بورس (Bourse) بازاری رسمی و سازمان‌یافته‌ای است که در آن دارایی‌های مالی مثل سهام شرکت‌ها، اوراق مشارکت و … تحت قوانین و مقررات خاصی بر اساس عرضه و تقاضا معامله می‌شود. شرکت‌های مختلف در تمامی صنعت‌ها مثل پتروشیمی، خودرو، نفت، سیمان، شرکت‌های دارویی، هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری و… پس از طی مراحل مختلف و پذیرفته شدن در بورس می‌توانند سهام‌شان را عرضه کنند و تمامی سرمایه‌گذاران حتی با سرمایه اندک می‌توانند سهام آن شرکت را خریداری کنند و سهامدار آن شرکت شوند. در اولین مقاله از آموزش بورس به سراغ “آشنایی با این بازار و ساختار آن” خواهیم رفت.

واژه بورس یک واژه فرانسوی ست که از نام خانوادگی شخصی به نام “واندِر بورس” (اشراف‌زاده بلژیکی) گرفته شده است. که در اوایل قرن پانزدهم مردم با گردهمایی مقابل خانه او به خرید و فروش کالای خود می‌پرداختند. کم کم این واژه به تمامی مکان‌هایی گفته شد که مردم در بورس اوراق بهادار چیست؟ آن به خرید و فروش کالا و دارایی‌های مالی از جمله اوراق بهادار و … می‌پرداختند. اولین مرکز بورس اوراق بهادار در بلژیک و قرن 14 ایجاد شد.

تاریخچه بورس ایران

در بهمن ماه سال 1346 بورس تهران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس فعالیت خود را شروع کرد. تا سال 1357 سهام 142 شرکت در بورس تهران عرضه شد. اما تا به امروز بیش از 500 شرکت و بنگاه اقتصادی عرضه شدند. سامانه معاملات آنلاین (ONLINE TRADING) نیز از سال 1389 آغاز بکار کرده است.

انواع بورس چیست؟

بورس در ایران بطور کلی به 4 دسته کلی تقسیم می‌شود:

1. بورس بورس اوراق بهادار چیست؟ اوراق بهادار: همان بازاری ست که در عامه مردم به بورس شناخته می‌شود و دارایی‌های مالی از جمله سهام شرکت‌های مختلف، اوراق مشارکت و… در آن خرید و فروش می‌شود.
2. بورس کالا: مواد اولیه، خام و فرآوری نشده مثل نفت، برنج، گندم، پنبه و تمامی فلزات اساسی مثل سنگ آهن و… پس از بررسی توسط کارشناسان و قیمت‌گذاری جهت خرید و فروش عرضه می‌شود.
3. بورس انرژی: در سال 91 با هدف معامله حامل‌های انرژی مثل نفت، گاز، برق و … تاسیس شد.
4. فرابورس در سال 1388 آغاز به کار کرد.

فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟

از آنجایی که شرکت‌های مختلف برای عرضه سهام خود در بورس باید فرآیند پذیرش سخت و خاصی را طی کنند و شاید این امکان برای تمامی شرکت‌ها بخصوص شرکت‌های کوچک‌تر مهیا نباشد بازار فرابورس تهران در سال 87 شکل گرفت. فرابورس نیز همانند بورس یک بازار برای خرید و فروش سهام شرکت‌های مختلف است. با این تفاوت که فرآیند پذیرش شرکت‌ها در فرابورس آسان‌تر است. بدین ترتیب این شرکت‌ها نیز می‌توانند از طریق بازار سرمایه سهام خود را عرضه و منابع مالی موردنیاز خود را تامین کنند. فرابورس دارای نُه بازار: اول، دوم، سوم، پایه الف، پایه ب، پایه ج، ابزارهای نوین مالی، شرکت‌های کوچک-متوسط و مشتقه است. حال آنکه بورس فقط شامل بازار نقد سهام (بازار اول و بازار دوم)، صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)، بازار اوراق بدهی (اوراق مشارکت، گواهی سپرده و انواع صکوک) و بازار مشتقه (قرارداد آتی، اوراق تبعی و اختیار معامله) است.

نحوه معامله سهام در فرابورس و بورس کامل مشابه است. اما مدنظر داشته باشید از آنجایی که شرایط پذیرش شرکت‌ها در فرابورس نسبت به بورس راحت‌تر است شرکت‌های نسبتا کوچک‌تری در آن پذیرفته می‌شوند. بنابراین سهام شرکت‌های موجود در فرابورس عموما ریسک بالاتر و نقدشوندگی پایین‌تری دارند. در مقاله‌ای جداگانه به بررسی اینکه “فرابورس چیست و چه تفاوتی با بورس دارد؟ “ پرداختیم.

ساعت کاری بورس تهران

سهامداران می‌توانند از ساعت 9 صبح تا 12:30 و در روزهای شنبه تا چهارشنبه هر هفته (بجز روزهای تعطیل عمومی) نسبت به خرید و فروش سهام خود اقدام کنند.

دامنه نوسان روزانه بورس: بازه تغییر سهام در بورس بین %5+ و %5- است. یعنی اگر قیمت پایانی سهام در روز قبل 1000 تومان باشد قیمت سهام در روز جاری می‌تواند بین 950 و 1050 تومان نوسان کند. حال فرض کنید در 20 روز معاملاتی سهامی هر روز %5+ افزایش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (1.05) یعنی 2.6 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون می‌شود 26 میلیون تومان.

حال اگر همان سهام در 20 روز معاملاتی، هر روز %5- کاهش قیمت داشته باشد پس قیمت سهام 20 (0.95) یعنی 0.35 برابر خواهد شد. یعنی 10 میلیون تومان می‌شود 3.5 میلیون تومان! در مقاله زیر بطور کامل به این موضوع پرداخته شد.

عرضه اولیه سهام در بورس چیست؟

عرضه اولیه سهام یا همان Initial Public Offering که به اختصار IPO نامگذاری میشود، به اولین روزِ عرضه‌ درصد مشخصی (عموما بین 5% تا 20%) از کل سهام یک شرکت در بورس گفته می‌شود. یعنی وقتی شرکتی تصمیم به واگذاری سهام خود می‌گیرد بعد از دریافت مجوزهای لازم، درصدی از سهام آن شرکت بصورت عرضه اولیه در بورس به فروش خواهد رسید و تمامی افرادی که دارای کد بورسی هستند می‌توانند آن‌را بخرند.

چرا عرضه اولیه اینقدر جذاب است؟

وقتی یک شرکت تصمیم به عرضه سهام خود از طریق بورس می‌گیرد، قطعا سهام آن شرکت باید جذابیتی داشته باشد تا افراد آن‌را بخرند! عموما شرکت‌ها این جذابیت را با ارزان فروختن سهام خود ایجاد می‌کنند! یعنی اگر هر برگه سهام یک شرکت 1000 تومان ارزش داشته باشد، در روز عرضه اولیه، هر برگه سهام شرکت به قیمت مثلا 700 تومان به فروش می‌رسد تا معامله‌گران ترغیب به خرید سهام آن شرکت داشته باشند. به همین دلیل عموما بعد از عرضه اولیه سهام یک شرکت، قیمت آن رشد خواهد داشت و خریداران سود خواهند کرد.

مزایای سرمایه‌گذاری در بورس چیست؟

امکان سرمایه‌گذاری با حداقل مبلغ

تمامی افراد می‌توانند با دریافت کد سهامداری و با حداقل مبلغ 500 هزار تومان در بورس سرمایه‌گذاری کنند و سهام شرکت موردنظرشان را بصورت آنلاین خریداری کنند.

امکان نقدشوندگی بهتر نسبت به سایر بازارهای موازی

با توجه به اینکه سهام بیش از 500 شرکت مهم و بنیادی ایران در بورس عرضه شده است و افراد فعال در آن بالای 10 میلیون نفر هستند امکان نقدشوندگی در آن به مراتب بهتر از سایر بازارهای مالی (مثل طلا، خودرو، مسکن و …) است.

شما تنها با یک کلیک می‌توانید سهام موردنظرتان را در بورس بخرید یا بفروشید. البته به شرطی که سهام موردنظر صف خرید یا صف فروش نباشد! (در مقاله‌ای جداگانه پیرامون صف خرید و فروش در بورس توضیح دادیم).

حجم معاملات در بورس تهران نیز عموما بین سه هزار میلیارد تا 20 هزار میلیارد تومان است. نمودار زیر حجم معاملات در بازه 15 فروردین 99 تا 15 اردیبهشت 99 را نشان می‌دهد.

اطمینان از شفافیت اطلاعات شرکت‌ها

شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از شفافیت اطلاعاتی بالاتری نسبت به سایر شرکت‌ها برخوردار هستند. چرا که شرکت‌ها برای عرضه سهام خود باید پروتکل‌ها و قوانین سازمان بورس را داشته باشند. همچنین سازمان بورس نیز بصورت مستمر بورس اوراق بهادار چیست؟ فعالیت شرکت‌ها را رصد می‌کند و شرکت‌های پذیرفته شده نیز بایستی بصورت مستمر و ماهانه گزارشی از تمام فعالیت‌های خود (صورت‌های مالی شرکت اعم از خرید و فروش محصولات، هزینه‌های جاری و …) ارائه کنند.

کمک به رونق تولید و صنعت کشور و رشد تولید ناخالص ملی

بورس اوراق بهادار (Stock Exchange) با جمع‌آوری بورس اوراق بهادار چیست؟ بورس اوراق بهادار چیست؟ و هدایت سرمایه‌های اندک به سمت طرح‌های تولیدی بزرگ می‌تواند به رشد تولید ناخالص کشور و همچنین تولید اشتغال و کاهش بیکاری کمک کند.

کنترل نقدینگی و تورم کشور

دولت با انتشار سهام شرکت‌ها و اوراق مشارکت در بورس می‌تواند کنترل بیشتری روی نقدینگی و تورم کشور داشته باشد. بدین صورت که با عرضه سهام و اوراق مشارکت، نقدینگی موجود در کشور را جمع‌آوری می‌کند و از ایجاد تورم بیشتر ناشی از این حجم پول زیاد جلوگیری می‌کند.

اساسا تولید پول باید با تولید همراه باشد تا تورم زا نباشد! یعنی اگر در کشور هیچ صنعت فعال و تولیدی وجود نداشته باشد ولی حجم نقدینگی در یک سال مثلا 20% افزایش یابد قطعا این افزایش نقدینگی باعث تورم خواهد شد.

محافظت از سرمایه شما در برابر تورم

بانک‌ها به سپرده‌های سالانه 20% سود می‌دهند. در ظاهر شما سود کرده‌اید ولی در باطن نه! چرا که تورم سالانه بالای 20% است. اگر پول شما در بانک باشد و سالانه 20% سود دریافت کنید، ظرف 10 سال پول شما 6 برابر خواهد شد، حال از خودتان بپرسید که قیمت اجناس مختلف در 10 سال گذشته چند برابر شده است!؟

سوددهی بالاتر نسبت به سایر بازارهای مالی

فرض کنید به شما بگویم که اگر در سال 1390 مبلغ 10 میلیون تومان در سهام شرکتی سرمایه‌گذاری می‌کردید الان در اردیبهشت سال 1399 پول شما 1 میلیارد تومان شده بود! آیا باور می‌کنید!؟ البته خواهشا جوگیر نشوید! قرار نیست برای سهام همه شرکت‌ها این گونه باشد! عموما “درِ باغِ سبز” به تازه واردان بورسی نشان می‌دهند و آنها را با وعده سودهای نجومی در مدت کوتاه فریب می‌دهند. برای ورود به بورس باید دانش و صبر داشته باشید و به دنبال آموزش بورس بروید.

استفاده از پول‌های راکد و سرمایه‌های اندک در تولید

در موارد قبلی تلویحا به این مورد اشاره شد، قطعا پول راکد تورم‌زا است. بنابراین بهتر است که پول‌های راکد در جهت تولید و صنعت کشور بکار گرفته شود. اما قطعا وقتی مبالغ این پول‌ها کم باشد امکان سرمایه‌گذاری در بخش‌های تولیدی کمتر خواهد بود. مثلا هیچ شخصی قطعا نمی‌تواند با 50 میلیون تومان یک پالایشگاه نفت تاسیس کند! اما می‌تواند سهامدار یک شرکت پالایشی مثل پالایشگاه نفت بندرعباس “شبندر” شود. کار بورس دقیقا همین است که با جمع‌آوری سرمایه‌های کم و تزریق آن به پروژه‌های تولیدی بزرگ از راکد بودن پول جلوگیری کند. در نتیجه باعث حفظ ارزش پول ملی و کاهش نرخ تورم شود.

اولین گام برای ورود به بورس چیست؟

اولین قدم دریافت کد بورسی و ثبت‌نام در یک کارگزاری مورد تایید است. کد بورسی یا همان کد معاملاتی یک کد شناسایی شامل 3 حرف فارسی (عموما سه حرف ابتدایی نام خانوادگی) و 5 عدد است مثل “ایر 09801”.

تمامی افراد باید ابتدا در سامانه سجام ثبت‌نام کنند تا بتوانند کد بورسی دریافت کنند. نحوه ثبت‌نام در سامانه سجام در مقاله‌ای جداگانه تشریح شده است.

دقت کنید که معامله سهام در بورس توسط شرکت‌های واسط (کارگزاری) انجام می‌شود. در واقع کارگزاری‌ها یک واسط بین بازار بورس و معامله‌گران هستند. بنابراین تمامی افراد جهت خرید و فروش سهام باید از طریق کارگزاری‌ها اقدام کنند. در مقاله‌ای جدا به تشریح فعالیت کارگزاری‌ها پرداختیم.

بعد از ثبت‌نام در سامانه سجام و احراز هویت، یک کد بورسی برای شما صادر می‌شود. سپس بایستی در یک کارگزاری ثبت‌نام کنید. در مقاله ای جداگانه نحوه ثبت نام در کارگزاری مفید را بصورت تصویری و گام به گام آموزش دادیم. دقت کنید که ثبت‌نام در سامانه سجام و کارگزاری‌ها نیازمند احراز هویت است. 2 روش برای احراز هویت وجود دارد: مراجعه به دفاتر پیشخوان دولت، احراز هویت الکترونیکی سجام.

خرید و فروش سهام در بورس چگونه است؟

برای خرید و فروش سهام ابتدا باید وارد کنترل پنل کارگزاری خود شوید. سپس از قسمت ارسال سفارش نسبت به ثبت سفارش خود (خرید یا فروش) اقدام کنید. در مقاله آموزشی بعدی نحوه خرید و فروش سهام توسط کارگزاری مفید خدمت شما ارائه شده است.

مدنظر داشته باشید که سوددهی در بورس را می‌توان به 2 دسته تقسیم کرد: 1) افزایش قیمت سهام خریداری شده، 2) دریافت سود نقدی حاصل از سودآوری شرکت در 1 سال مالی آن.

روش اول عموما روش شناخته شده، متداول و موردعلاقه معامله‌گران است. روش دوم بنا به دلایلی عموما کمتر مورد استقبال سهامدارن قرار می‌گیرد. ابتدا مدنظر داشته باشید برای اینکه سود سالیانه یک شرکت را دریافت کنید نیازی نیست که به مدت 1 سال سهامدار آن شرکت باشید! حتی اگر 1 روز قبل از مجمع سالیانه، سهام آن شرکت را بخرید شما رسما مشمول دریافت سود نقدی شرکت خواهید شد. در مقاله زیر بطور کامل به بحث سود نقدی سهام پرداختیم.

نحوه اطلاع از صورت‌های مالی شرکت‌های بورس

شما با مراجعه به سایت کدال به نشانی Codal.ir می‌توانید به تمامی اطلاعات شرکت‌ها دسترسی داشته باشید. تمامی شرکت‌ها موظف هستند بصورت دوره‌ای و منظم تمامی اطلاعات شرکت (اطلاعات مالی، اطلاعیه‌های شرکت و…) را بصورت آنلاین در اختیار همگان قرار دهند.

آیا در بورس سرمایه‌گذاری کنیم یا نه؟!

پاسخ این سوال بستگی به خودتان دارد. اگر شما هیچ دانشی پیرامون ترید ندارید و تفکرتان از بورس شبیه سایت‌های قماربازی و کازینوهای آنلاین است! و با امید چند برابر شدن پول‌تان در چند ماه می‌خواهید وارد این بازار شوید، جواب “قطعا نه!” خواهد بود! هیچ وقت فراموش نکنید که “بورس بشدت بی‌رحم است”.

اگر شما شروع به آموزش بورس کنید و هر روز در جهت افزایش دانش‌تان گام بردارید می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید. بورس به شما درس زندگی هم می‌دهد! بعضی اوقات با یک “طمع” ضرر هنگفتی می‌کنید. بعضی اوقات با یک “ترس” از کسب سود هنگفت جلوگیری می‌کنید. بعضی اوقات “عجول بودن شما” باعث ضرر شما می‌شود و بعضی اوقات “عجول نبودن شما” به شما ضرر می‌زند! بعضی اوقات فرصت فکر ندارید! باید اینقدر آمادگی فکری و روحی داشته باشید که در لحظه اقدام کنید!

مهم‌ترین اصول سرمایه‌گذاری

با رعایت این نکات می‌توانید به کسب سود امیدوار باشید.

1. حتما پول مازاد خود را در بورس سرمایه‌گذاری کنید.به هیچ عنوان با پول اشخاص دیگر، وام، قرض، پول حاصل از فروش خانه یا ماشین، فروش طلاهای همسر! و پول‌های این‌چنینی وارد بورس نشوید! با عرض معذرت، هر کس این اصل را رعایت نکند شخصا قبر خود را کَنده است!
2. بصورت پله ای خرید و فروش کنید!خرید و فروش پلکانی در بورس بحث مفصلی است که در یک مقاله جداگانه به آن پرداختیم.
3. فکر و خیال سوددهی‌های نجومی را از سرتان بیرون کنید! قرار نیست بورس به شما سود ماهانه بدهد.
4. همه تخم مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید: تمام پول‌تان را در یک سهام سرمایه‌گذاری نکنید.
5. دنبال نوسان‌گیری نباشید! به فکر سرمایه‌گذاری بلندمدت و یا حداقل کوتاه‌مدت باشید. اگر شخصی 1 میلیون تومان سهام شرکت تایرسازی ایران (پتایر) را در سال 91 خریداری میکرد در اردیبهشت 1399 ارزش آن 140 میلیون تومان بود.
6. همیشه به دنبال آموزش باشید. اولین و بهترین فردی که دلسوز شماست، خودتان هستید. به شما توصیه میکنم آموزش‌های رایگان در صفحه زیر را به ترتیب مطالعه کنید.

• 7. نه با سود مغرور شوید و نه با ضرر ناراحت. سعی کنید از تمامی معاملات‌تان درس بگیرید.
• 8. نکته آخر اینکه درصدی از سودتان در هر معامله را جهت امور خیریه درنظر بگیرید.بخشندگی از صفات خداست و در قرآن می‌فرماید: “کسانی که اموال خود را در راه خدا انفاق می‌کنند همانند بذری هستند که هفت خوشه برویاند که در هر خوشه، یکصد دانه باشد و از این مقدار نیز برای هر که بخواهد باز بیفزاید و رحمت خدا بی‌منتهاست و به همه چیز داناست”. جهت کمک به کودکان سرطانی (محک) می‌توانید از آدرس زیر اقدام کنید.

اگر قصد یادگیری 0 تا 100 مبحث آموزش بورس را دارید به شما توصیه می‌کنیم مقالات آموزشی زیر را به ترتیب مطالعه بفرمایید، به مرور مقالات جدیدتر پیرامون آموزش بورس در سایت بورس اوراق بهادار چیست؟ درج خواهد شد حتما پیگیر پارس‌سهام باشید.

شرکت مدیریت فناوری بورس اوراق بهادار تهران چیست؟

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در سایت خود به نشانی TSETMC.com و TSETMC.ir، اطلاعات جامعی از بازار سرمایه را ارائه می‌کند. سایت TSETMC یکی از اصلی ترین سایت های مورد نیاز برای سهامداران می باشد. با شرکت مدیریت فناوری بورس اوراق بهادار تهران آشنا شوید.

به گزارش نبض بورس، شرکت مدیریت فناوری بورس تهران TSETMC به‌عنوان یکی از شرکت‌های زیرساخت برای ارائه‌ خدمات به چرخه‌ کامل «معاملات الکترونیکی» ابزارهای مالی به ارکان بازار سرمایه، تحت نظارت مستقیم سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می‌کند. مدیریت سیستم معاملات، محاسبه شاخص‌های مختلف بازار و انتشار لحظه‌ای اطلاعات مربوط به معاملات ازجمله وظایف مهم این شرکت است.

سایت های شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

شرکت مدیریت فناوری بورس تهران سایتی با نشانی TSETMC.com و TSETMC.ir دارد که در آن اطلاعات جامعی از بازار سرمایه را ارائه می‌کند. این اطلاعات مربوط به بازار بورس و فرابورس، بورس کالا، بورس انرژی، صندوق های سرمایه گذاری، کدال و … می‌شود.

این سایت یکی از سایت هایی می باشد که سرمایه گذاران برای خرید و فروش سهام، روزانه آن را رصد می کنند و به همین دلیل نیاز است که یک سرمایه گذار به کلیه اطلاعات این سایت مسلط باشد.

سایت مدیریت فناوری بورس چقدر مهم است؟

سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران در بین سهامداران و سرمایه‌گذاران اهمیت ویژه‌ای دارد. رتبه الکسا (Alexa.com) این سایت برای ایران ۱۰ و رتبه بین‌المللی آن حدود ۴۹۰ است که نشان از جامع و مفید بودن اطلاعات سایت TSETMC دارد.

سایت این شرکت پس از ایران، در آمریکا و بعد در فرانسه بیشترین بازدید کننده را دارد. همچنین بهترین مرجع قیمت‌ها در طول بازار است و بیش از ۱۹۰۰ لینک از سایت‌های دیگر به این سایت هدایت می‌شوند.

سایت مدیریت فناوری بورس چه کاربردهایی دارد؟

شاید اهمیت و محبوبیت سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران برای تابلوخوان ها دو چندان است چرا که این سایت امکان تحلیل سهم به روش تابلوخوانی را فراهم می کند.

هنگامی که یک نماد را در این سایت جستجو می‌کنید، صفحه‌‌ای از اطلاعات سهم یا صندوق پیش روی شما قرار می‌گیرد که به آن تابلوی سهم نیز گفته می‌شود. به کمک ابزارهای موجود در صفحه مخصوص هر سهم یا صندوق می‌توان به اطلاعات مفیدی دست یافت که این اطلاعات، به سهام‌دار یا سرمایه‌گذار برای تصمیم‌گیری در مورد سهم کمک خواهد کرد.

شاید جالب باشد که بدانید خیلی از اطلاعات تابلوخوانی را سایت‌های tse.ir و ifb.ir هم در اختیار کاربران قرار می‌دهند. با این حال متوسط زمانی که کاربران روی سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران صرف می‌کنند بسیار بیشتر از tse.ir و ifb.ir است؛ زیرا سایت مدیریت فناوری امکانی به نام فیلترنویسی دارد.

بازار اول و دوم بورس چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟

بر اساس یک طبقه‌بندی که از شهریور سال ۱۳۸۱، توسط سازمان بورس اوراق بهادار صورت گرفت، کلیه‌ی شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس در دو دسته‌ی بازار اول و بازار دوم قرار گرفتند. درواقع این تقسیم‌بندی با توجه به معیارهای عمومی و کلی شامل اندازه‌، میزان شناوری سهام و نقدشوندگی، شفافیت و اطلاع‌رسانی و تداوم سودآوری شرکت‌‌ها صورت پذیرفت. شما به عنوان کسی که قصد خرید سهام و سرمایه‌گذاری مستقیم در بورس را دارید، با داشتن کد بورسی می‌توانید سهام هرکدام از شرکت‌های لیست شده در بازار اول و دوم بورس را خریداری کنید و هیچ محدودیتی در این زمینه برایتان وجود نخواهد داشت. پس علت نام‌گذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و دوم و تابلوهای مختلف چیست؟ با ادامه‌ی این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در چراغ همراه باشید تا ضمن آشنایی با تعریف و تفاوت‌های اصلی میان دو بازار اول و دوم، پاسخ این سوال را هم دریافت نمایید.

معرفی بازار اول و دوم بورس

معرفی بازار اول و دوم بورس

خب همان‌طور که گفتیم بازار بورس به دو بخش بازار اول و دوم بورس تقسیم‌بندی می‌شود که به آن‌ها بازار اولیه و ثانویه نیز می‌گویند. بازار اول مشتمل بر دو تابلوی اصلی و فرعی و بازار دوم مشتمل بر فهرست اولیه و مشروط تصویب شده است.

بازار اول یا اولیه چیست؟

بازار اول که به آن بازار اولیه یا اصلی نیز گفته می‌شود، بازاری است که شرکت‌ها برای اولین بار می‌خواهند در آنجا نام خود را ثبت کرده و شروع به فعالیت نمایند. درواقع، شرکت‌ها برای بار اول اوراق قرضه و سهام جدیدشان را برای عموم و سرمایه‌گذاران در این بازار به فروش می‌گذارند. نماد بازار اولیه در کشور ما «بانک» است.

عرضه اولیه یا IPO نمونه‌ای از بازار اولیه است. IPO، زمانی اتفاق می‌افتد که یک شرکت خصوصی برای نخستین بار سهام عمومی را منتشر کند. این معاملات، برای سرمایه‌گذاران فرصتی را فراهم می‌کند تا اوراق بهادار را از بانکی خریداری نمایند که پذیره‌نویسی اولیه را برای یک سهام خاص انجام داده است؛ درواقع این اولین فرصتی است که در آن سرمایه‌گذاران به واسطه‌ی خرید سهام به سرمایه‌ی شرکت کمک خواهند کرد. به عبارتی می‌توان گفت که سرمایه‌ی سهام شرکت از وجوه حاصل از فروش سهام در بازار اولیه تشکیل شده است. به این ترتیب، مشاغل و دولت‌هایی که می‌خواهند سرمایه‌ی بدهی تولید کنند می‌توانند انتشار اوراق قرضه کوتاه‌مدت و بلندمدت در بازار اولیه را انتخاب کنند.

نکته‌: نکته‌ی مهمی که در رابطه با بازار اول باید بدانید این است که در آن اوراق بهادار مستقیماً از یک ناشر خریداری می‌شوند.

بازار دوم یا ثانویه چیست؟

بازار دوم که به آن بازار ثانویه هم می‌گویند، بازاری است که شرکت‌ها سهام خود را در آن معامله می‌کنند. درواقع دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته‌اند، در بازار ثانویه، مجدداً مورد معامله قرار خواهند گرفت و نماد آن در کشور ما بورس است. به عبارتی، در بازار ثانویه هیچ شرکتی تاسیس نمی‌شود و فقط شرکت‌هایی که قبلا در بازار اولیه ثبت شده‌اند، از یک سری فیلدها و شرایط عبور می‌کنند بورس اوراق بهادار چیست؟ تا بتوانند مجدد سهام خود را مورد معامله در بازار بورس قرار دهند. مشخصه‌ی معین بازار ثانویه این است که در آن، سرمایه‌گذاران بین خودشان معامله می‌کنند؛ یعنی در بازار ثانویه، سرمایه‌گذاران اوراق بهادار منتشر شده را بدون دخالت شرکت‌های صادرکننده معامله می‌کنند. برای مثال، در این بازار قصد خرید سهام شرکتی را داشته باشید، فقط با یک سرمایه‌گذار دیگر که سهام آن را در اختیار دارد معامله خواهید کرد.

علت نامگذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و بازار دوم

همان‌طور که در ابتدای مقاله هم اشاره شد، سرمایه‌گذاران برای سرمایه‌گذاری در بورس بدون توجه به بازار اول و بازار دوم، می‌توانند سهام شرکتی که بورس اوراق بهادار چیست؟ مدنظرشان است را بخرند و سرمایه‌گذاری و معامله کنند. اما علت اصلی نامگذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و بازار دوم بورس چیز دیگری است؛ شرکت‌های سهامی برای پذیرش در بورس باید شرایط خاصی داشته باشند وگرنه باید قید بورس را بزنند یا اینکه سراغ بازار فرابورس بروند. این شرایط که مربوط به وضعیت مالی و سودآور بودن شرکت و کیفیت گزارش حسابرس مستقل از وضعیت مالی شرکت است را می‌توانید در جدول زیر ببینید:

علت نامگذاری بازارهای مختلف به اسم بازار اول و بازار دوم

درباره‌ی معیارهای اختصاصی برای حضور در بازار اول و دوم بورس هم مهم‌ترین مورد، میزان سرمایه‌ی شرکت می‌باشد. در واقع، شرکت‌های ثبت شده با بیش از ۱۰۰ میلیارد تومان سرمایه، می‌توانند برای حضور در تابلوی اصلی بازار اول بورس تهران درخواست دهند، اما شرکت‌های دیگر باید سراغ تابلوی فرعی یا بازار دوم بروند.

تفاوت بازار اول و دوم بورس در چیست؟

درک تفاوت بازار اول و دوم بورس بسیار اهمیت دارد. در ادامه این تفاوت‌ها را آورده‌ایم:

۱. قیمت‌های بازار اولیه اغلب از قبل تعیین می‌شوند، درحالی‌که قیمت‌ها در بازار ثانویه توسط نیروهای اساسی عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.

۲. تفاوت دیگر بازار اول و دوم بورس در میزان سرمایه است؛ سرمایه‌ی ثبتی شرکت‌های بازار ثانویه بورس باید حداقل ۲۰۰ میلیارد ریال و درصد شناوری آن‌ها حداقل ۱۰% و سهامی عام باشند. اما شرکت‌هایی که سرمایه و سودآوری و درصد شناوری آزاد مناسبی دارند (طبق جدول بالا) و نشانی از چشم‌انداز مثبت و سودآوری مناسب در آن‌ها دارد، در بازار اول پذیرفته می‌شوند.

۳. هرگونه درآمد حاصل از فروش سهام در بازار اولیه، پس از محاسبه‌ی هزینه‌های اداری بانک، به شرکت صادرکننده سهام می‌رسد. اما از آنجایی‌که در بازار ثانویه، معامله بین سرمایه‌گذاران اتفاق می‌افتد، عواید حاصل از فروش سهام به سرمایه‌گذار فروش می‌رسد نه به شرکتی که سهام را صادر کرده است یا به بانک پذیره‌نویسی.

در بخش‌های بعدی جزییات بیشتری از شرایط حضور شرکت‌ها در تابلوهای مختلف بورس را بیان خواهیم کرد.

شرایط عمومی پذیرش شرکت‌ها در سازمان بورس اوراق بهادار تهران

شرایط عمومی پذیرش شرکت‌ها در سازمان بورس اوراق بهادار تهران

به‌طور کلی شرکت‌هایی در سازمان بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده هستند که:

• نزد سازمان بورس و اوراق بهادار، ثبت شده باشند.
• تمام بهای اسمی سهام در آن‌ها پرداخت شده باشد.بورس اوراق بهادار چیست؟
• سهام با نام و دارای حق رای در آن‌ها وجود داشته باشد.
• هیچ محدودیت قانونی موثر برای نقل و انتقال یا اعمال حق رای توسط صاحبان آن وجود نداشته باشد.

شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌های موجود در بازار اول و دوم بورس : بازار اول

برای پذیرش شرکت‌های بورسی در بازار اول و دوم بورس شرایطی وجود دارد که در ادامه هریک از آن‌ها را به‌صورت جداگانه بیان خواهیم کرد. ابتدا می‌پردازیم به شرایط و ضوابط پذیرش شرکت‌ها در بازار اول:

شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌های موجود در بازار اول: تابلوی اصلی

• وجود حداقل شناوری سهام ۲۰%
• عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
• وجود حداقل ۳ سال سابقه‌ی فعالیت پیش از پذیرش
• حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها ۳۰% باشد.
• دارابودن حداقل میزان سرمایه ثبت شده شرکت ۱۰۰۰ میلیارد ریال
• دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی وجود نداشته باشد.
• سیستم حسابداری مطلوبی به لحاظ مالی و بهای تمام شده، وجود داشته باشد.
• صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، تایید شود.
• محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل، وجود نداشته باشد.
• صورت‌های مالی دو دوره‌ی منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد.
• سودآوری در ۳ دوره‌ی مالی متوالی منتهی به زمان پذیرش و چشم‌اندازی روشن از لحاظ سودآوری مشاهده شود.

شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌های موجود در بازار اول: تابلوی فرعی

• وجود حداقل شناوری سهام ۱۵%
• عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
• وجود حداقل ۳ سال سابقه فعالیت پیش از پذیرش
• دارابودن حداقل سرمایه ثبت شده شرکت ۵۰۰ میلیارد ریال
• حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها ۲۰% باشد.
• سیستم حسابداری مطلوبی به لحاظ مالی و بهای تمام شده وجود داشته باشد.
• هیچ‌گونه دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی، وجود نداشته باشد.
• محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل، وجود نداشته باشد.
• صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، به تایید رسیده باشد.
• صورت‌های مالی دو دوره منتهی به پذیرش، فاقد موارد مردودی یا عدم اظهار نظر توسط حسابرس باشد.
• سودآوری در ۲ دوره‌ی مالی متوالی منتهی به زمان پذیرش و چشم اندازی روشن از لحاظ سودآوری، ارائه‌ شود.

بازار اول و دوم بورس : شرایط اختصاصی پذیرش شرکت‌های موجود در بازار دوم

• وجود حداقل شناوری سهام ۱۰%
• عدم وجود زیان انباشته در ترازنامه
• دارابودن حداقل ۲ سال سابقه فعالیت قبل از پذیرش
• وجود حداقل سرمایه ثبت شده شرکت ۲۰۰ میلیارد ریال
• حداقل نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی‌ها، ۱۵% باشد.
• دعاوی حقوقی دارای اثر با اهمیت بر صورت‌های مالی، وجود نداشته باشد.
• سیستم حسابداری مطلوبی به لحاظ مالی و بهای تمام شده وجود داشته باشد.
• محکومیت قطعی کیفری برای اعضای هیئت مدیره و مدیر عامل، وجود نداشته باشد.
• صورت‌های مالی توسط حسابرس معتمد سازمان بورس و اوراق بهادار، به تایید رسیده باشد.
• سودآوری در ۱ دوره‌ی مالی منتهی به پذیرش و چشم اندازی روشن از لحاظ سودآوری، ارائه‌ شود.

سخن آخر

در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس در سایت آموزش چراغ راجع به بازار اول و دوم بورس و تفاوت‌های میان آن دو و همچنین شرایط پذیرش در هر یک از این بازارها صحبت کردیم. گفتیم که شرکت‌هایی که سهام‌شان در بورس معامله می‌شود، براساس شرایطی که دارند در بازارهای اول و دوم و تابلوهای فرعی و اصلی مورد معامله قرار می‌گیرند. اما این تابلوها برای یک سهام‌دار، هیچ محدودیتی از لحاظ خرید و فروش ایجاد نمی‌کند. بنابراین، سرمایه‌گذاران می‌توانند با کد بورسی اختصاصی که دارند، در تمام این بازارها خرید و فروش انجام دهند. چراغ، به عنوان پلتفرم آموزش و کاریابی در تلاش است تا با بیان نکات آموزشی مهم در زمینه‌ی کار و سرمایه‌گذاری به شما برای رسیدن به موفقیت در این زمینه‌ها کمک نماید.

قانون بازار اوراق بهادار چیست؟ / بازار سهام در آستانه اصلاح

احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد، در حاشیه نشست مشترک با کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی، از تشکیل کارگروه مشترکی میان وزارتخانه خود و این کمیسیون برای اصلاح قانون بازار اوراق بهادار خبر داد. اما این قانون چیست و اصلاح آن چه نتایجی را به دنبال دارد؟

اقتصادآنلاین - سارا محسنی ؛ روز گذشته، نشست مشترک با کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی و وزارت امور اقتصادی و دارایی برگزار شد که به گفته خاندوزی، هدف از این نشست، تشکیل کارگروه مشترکی بود تا طرح اصلاح قانون بازار اوراق بهادار ظرف حداکثر یک ماه آینده با توافق مجلس و دولت به نتایج نهایی برسد. همچنین هنگامی که در کمیسیون اقتصادی مصوب و به صحن علنی ارسال می‌شود، مورد توافق و اشتراک نظر دولت و مجلس قرار گیرد.

خاندوزی در همین زمینه اظهار داشت: با توجه به اینکه بازار سرمایه کشور نمایشگر سیاست‌های مختلفی است که در حوزه قانون‌گذاری، صنعتی، معدنی، نفتی، پالایشی و پتروشیمی و. صورت می‌گیرد، بهبود بلندمدت و ایجاد اعتماد در بازار مستلزم همکاری و هماهنگی تمام بخش‌های اقتصادی است.

قانون بازار اوراق بهادار چیست؟

قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، اصلی‌ترین قانون حاکم بر اوراق بهادار و بورس‌های ایران است. این قانون مشتمل بر ۶۰ ماده و ۲۹ تبصره است که در تاریخ اول آذر ۱۳۸۴، به تصویب مجلس شورای اسلامی و دوم آذر بورس اوراق بهادار چیست؟ ۱۳۸۴ به تأیید شورای نگهبان رسید.

براساس ماده ۲ این قانون، شورای‌عالی بورس و سازمان بورس و اوراق بهادار به عنوان ارکان اصلی بازار اوراق بهادار ایران و با وظایف و اختیارات مندرج تشکیل شده‌اند و وظیفه حمایت از حقوق سرمایه‌گذاران، حفظ و توسعه بازار شفاف، منصفانه و کارای اوراق بهادار و نظارت بر حسن اجرای این قانون را برعهده دارند. همچنین مطابق با قانون بازار اوراق بهادار، تمامی نهادهای مالی اعم از کارگزاری‌ها، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های تامین سرمایه و. تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت خواهند کرد.

اصلاح قانون بازار اوراق بهادار

پنجم آبان ماه سال گذشته بود که طرح اصلاح قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، پس از قرائت گزارش کمیسیون اقتصادی درباره بررسی وضعیت بازار سهام، عملکرد سازمان بورس و اوراق بهادار و وزارت اقتصاد، اعلام وصول شد. اما این طرح تاکنون به مراحل نهایی و صحن علنی مجلس نرسیده بود. حال با اعلام خبر اصلاح قانون بازار اوراق بهادار از سوی خاندوزی، احتمال اجرایی شدن تغییرات در این قانون، شدت گرفته است.

درواقع قانون بازار اوراق بهادار، قانون مادر در بازار سرمایه شناخته می‌شود و اصلاح قوانین آن، به رفع بسیاری از موانع و مشکلات در این بازار و افزایش ظرفیت‌ها کمک خواهد کرد. همچنین در سال‌های اخیر، نقش بازار سهام در اقتصاد کشور افزایش یافته و محلی برای حضور صنایع حیاتی و مهم است. درواقع بازار سرمایه، نمایانگر سیاست‌ها و قوانین موجود در حوزه‌های مختلف مانند صنعتی، معدنی، پالایشی، پتروشیمی و. است. بنابراین لزوم بازنگری در بسیاری از قوانین بازار اوراق بهادار که در برخی مواقع، محل اختلاف میان نهادهای قانون‌گذار و ارکان بازار سرمایه هستند، احساس می‌شود.