زمان انقضا معامله

اوراق اختیار معامله اختیار خرید و فروش – بخش اول

اوراق اختیار معامله به قرار دادی اطلاق می شودکه به دارنده آن حق(ونه تعهد)می دهداقدام به خرید یا فروش یک دارایی تعهد شده، با قیمت معین و در یک دوره زمانی مشخص کند. اوراق اختیار معامله به دو گروه اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش تقسیم میشود. در ادامه به توضیح هر یک از این اوراق پرداخته و عواید مربوط به آن را باتوجه به تغییرات قیمتی دارایی تعهد شده مربوط به آن بررسی خواهیم کرد

اوراق اختیار خرید

اوراق اختیار خرید به خریدار این حق را می دهد تا دارایی تعهد شده ای (مانند سهام) را، با قیمت از پیش تعیین شده ای که قیمت توافقی (ایکس) نامیده می شود، خریداری کند.

در مقابل،خریدار اوراق اختیار خرید باید مبلغی را با عنوان صرف برگ اختیار خرید به فروشنده پرداخت کند. صرف برگ اختیار زمان انقضا معامله خرید یک جریان نقدی منفی است که فوری بوسیله خرید اوراق اختیار خرید به فروشنده پرداخت می شود.

با این حال، چنانچه در زمان انقضای برگ اختیار معامله ، قیمت سهام تعهد شده بزرگتر از قیمت توافقی (ایکس) باشد، خریدار منتفع خواهد شد. اگر قیمت سهام تعهد شده بزرگتر از قیمت توافقی(ایکس) باشد (یعنی برگ اختیار خرید با ارزش باشد) ، خریدار می تواند با خرید سهام با قیمت توافقی (ایکس) و فروش فوری آن در بازار سهام با قیمت جاری بازار (یعمی با قیمتی بزرگ تر از ایکس)اوراق اختیار خرید خود را اعمال کند.

اگر قیمت سهام تعهد شده در زمان انتضای برگ اختیار خرید کمتر از قیمت توافقی (ایکس) باشد (یعنی برگ اختیار خرید فاقد ارزش باشد)خریدار به خرید برگ اختیار خرید اقدام نخواهد کرد. در این حالت، برگ اختیار خرید، بدون اینکه اعمال شود، منقضی خواهد شد.

این حالت برای وضعیتی که در آن، قیمت سهام تعهد شده در زمان انقضا برابر با قیمت (ایکس) باشد( یعنی برگ اختیار خرید به قیمت بازار باشد) نیز صادق است. در این حالت، خریدار برگ اختیار خرید هزینه ای با عنوان صرف برگ اختیار خرید (C)پرداخته است، در حالی که هیچ جریان نقدی کسب نکرده است.

خرید اوراق اختیار خرید

سود یا زیان ناشی از خرید یک برگ اختیار خرید ، در شکل ۴-۱۰نشان داده شده است. همانطور که در شکل۴-۱۰مشاهده می کنید، با انقضای برگ اختیار خرید ، اگر قیمت سهام تعهد شده مربوط به برگ اختیار خرید، برابر با قبمت سهام (s)خریدار معادل π دریافت میکند که حاصل مابه التفاوت قیمت سهام (S،یعنی ۹٫۸۰ دلار) و قیمت توافقی برگ اختیار خرید (X یعنی ۷٫۵۰ دلار)منهای صرف برگ اختیار خرید (C، یعنی ۱٫۳۰ دلار) است ، که به فروشنده برگ اختیار خرید پرداخت شده است.

اگر قیمت سهام تعهد شده ، در زمان انقضای برگ اختیار خرید برابرA(یعنی، ۸٫۸۰ دلار) باشد ، خریدار برگ اختیار خرید در نقطه سر به سر قرار داد خواهد بود. برای اینکه خالص عواید ناشی از اعمال برگ اختیار خرید( A-X=$8/0-$7/50=$1/30) برابر با صرف پرداختی بابت خرید برگ اختیار خرید (C، یعنی ۱٫۳۰ دلار) است.

درباره اوراق اختیار خرید (شکل ۴-۱۰)دو نکته حائز اهمیت است:

1. با افزایش قیمت سهام تعهد شده، خریدار برگ اختیار خرید ازسوی بالقوه بالایی خواهد داشت : هر چه قیمت سهام تعهدشده در موعد انقضا بیشتر باشد ، سود ناشی از اعمال برگ اختیار خرید بیشتر خواهد بود ، یعنی اگر ۹٫۸۰$= sباشد
2. با کاهش قیمت سهام تعهد شده ، خریدار برگ اختیار خرید زیان بالقوه بالایی خواهد داشت ، اما این زیان به میزان صرف برگ اختیار خرید محدود خواهد شد. اگر قیمت سهام تعهد شده در موعد انقضا زیر قیمت توافقی ایکس باشد، خریدار برگ اختیار خرید تمایلی به اعمال برگ اختیار خرید نخواهد داشت. بنابراین ، زیان خریدار به میزان صرف برگ اختیار خرید (c، یا ۱٫۳۰ دلار)که برای برگ اخیار خرید پرداخت شده است، محدود خواهد شد.

بنابراین هر وقت که انتظار افزایش قیمت دارایی تعهد شده وجود داشته باشد، می توان گفت که خرید اوراق اختیار خرید، تصمیم مناسبی خواهد بود،

فروش اوراق اختیار خرید

فروشنده اوراق زمان انقضا معامله اختیار خرید به فروش اوراق اختیار خرید معامله به خریدار اقدام میکند ( که به آن اتخاذ وضعیت کوتاه یا فروش گفته می شود)در فروش برگ اختیار خرید یک سهام ، فروشنده برای دریافت صرف برگ اختیار خرید (c،یعنی ۱٫۳۰ دلار) اقدام کرده و بایدآماده فروش سهام تعهد شده به خریدار برگ اختیار خرید معامله با قیمت توافقی (x،یعنی ۷٫۵۰ دلار) باشد. تابع سودآوری ناشی از فروش برگ اختیار خرید یک سهام در شکل ۵-۱۰ نشان داده شده است.

درخصوص تابع سودآوری شکل ۵-۱۰ دونکته حائز اهمیت است:

1. با کاهش قیمت سهام تعهد شده ، احتمال اینکه فروشنده برگ اختیار خرید سود کسب کند، افزایش می یابد. اگر قیمت سهام تعهد شده در زمان انقضای کمتر از قیمت (ایکس) باشد، خریدار برگ اختیار خرید اوراق اختیار معامله را اعمال نخواهد کرد. حداکثر سود فروشنده برگ اختیار خرید، برابر با مقدار صرف برگ اختیار خرید(cیا ۱٫۳۰ دلار) خواهد بود که در زمان فروش از خریدار اوراق اختیار خرید دریافت میشود.
2. با افزایش قیمت سهام تعهدشده ، فروشنده برگ اختیار خرید با احتمال زیان نامحدودی مواجه خواهد شد. اگر قیمت سهام تعهدشده(s، یعنی ۹٫۸۰ دلار) در زمان انقضا، بزرگتر از قیمت توافقی (x، یعنی ۷٫۵۰ دلار) باشد ، خریدار برگ اختیار خرید اقدام به اعمال اوراق اختیار معامله کرده و فروشنده اوراق اختیار معامله را وادار به خرید سهام تعهدشده با قیمت بازار خواهد کرد و سپس آن را با قیمتی کمتر از قیمت توافقی به خریدار برگ اختیار خرید خواهد فروخت. از آنجا که قیمت سهام در حالت نظریه می تواند تا میزان نامحدودی افزایش یابد، زیان حاصله نیز میتواند خیلی بزرگ باشد .

بنابراین، هر وقت که انتظار کاهش قیمت دارایی تعهدشده وجود داشته باشد، میتوان گفت که فروش اوراق اختیار خرید ، تصمیم مناسبی خواهد بود. با این حال ، از آنجا که در این حالت احتمال کسب سود ، محدود و احتمال زیان، نامحدود است، باید احتیاط لازم را انجام داد. افزایش قیمت سهام تعهدشده به s سبب زیان فروشنده برگ اختیار خرید به میزان (در شکل ۵-۱۰)می شود.

اوراق اختیار فروش

اوراق اختیار فروش، به خریدار اوراق اختیار معامله این حق را می دهد تا دارایی تعهدشده ای (مانند سهام) را، با قیمت از پیش تعیین شده ای که قیمت توافقی (x) نامیده می شود، به فروشنده اوراق اختیار فروش بفروشد.

در مقابل، خریدار اوراق اختیار فروش باید مبلغی را با عنوان صرف برگ اختیار فروش (p)به فروشنده پرداخت کند.

اگر قیمت سهام تعهدشده، در موعد سر رسید، کمتراز قیمت توافقی (x) باشد (یعنی برگ اختیار فروش «با ارزش»باشد) خریدار به خرید سهام تعهدشده در بازار سهام با قیمتی کمتراز قیمت توافقی(x) اقدام و آن را فوری از طریق اعمال برگ اختیار فروش، با قیمت توافقی (x) خواهد فروخت.

اگر قیمت سهام تعهدشده در موعد سررسید بزرگتراز قیمت توافقی(x) باشد(یعنی برگ اختیار فروش «فاقد ارزش»باشد)، خریدار برگ اختیار فروش هرگز اوراق اختیار معامله را اعمال نخواهد کرد.

همچنین اگر قیمت سهام تعهدشده در موعد سررسید برابر با قیمت توافقی (x) باشد، بازهم خریدار برگ اختیار فروش، اوراق اختیار معامله را اعمال نخواهد کرد (چرا که در این حالت اوراق اختیار فروش «به قیمت بازار» است) و از آنجا که خریدار اوراق اختیار فروش هزینه ای را با عنوان صرف برگ اختیار فروش (p)پرداخته است. اعمال برگ اختیار فروش نفعی برای او نخواهد داشت.

خرید اوراق اختیار فروش

خریدار اوراق اختیار فروش حق(نه تعهد) دارد سهام تعهدشده را با قیمت توافقی (x،یعنی ۹دلار) به فروشنده اوراق اختیار معامله بفروشد. در مقابل، خریدار اوراق اختیار فروش اقدام به پرداخت صرف برگ اختیار فروش (p، یعنی ۰٫۶۵ دلار) به فروشنده اوراق اختیار معامله میکند. سودآوری بالقوه خریدار برگ اختیار فروش ، در شکل ۶-۱۰نشان داده شده است.

در این خصوص موارد زیر حائز اهمیت است:

1. هرچه قیمت سهام تعهدشده در زمان انقضای اوراق اختیار معامله کمتر باشد، سود خریدار برگ اختیار فروش از اعمال این اوراق ، بیشتر خواهد بود . برای مثال: اگر قیمت سهام در شکل ۶-۱۰ به نقطه D (یعنی ۷دلار) کاهش یابد خریدار برگ اختیار فروش می تواند با قیمت D=$7 اقدام به خرید سهام تعهدشده در بازار سهام کرده و آن را با قیمت توافقی بیشتر یعنیD=$9 دوباره به فروشنده برگ اختیار فروش بفروشد
2. با افزایش قیمت سهام تعهدشده ، احتمال اینکه خریدار برگ اختیار فروش با عواید منفی مواجه شود افزایش می یابد. اگر قیمت سهام تعهدشده در موعد سررسید بیشتراز قیمت توافقی (X=$9) باشد، خریدار برگ اختیار فروش اوراق اختیار معامله را اعمال نخواهد کرد. در نتیجه حداکثر زیان خریدار به مبلغی که به عنوان صرف برگ اختیار فروش (۰٫۶۵ p=$)به فروشنده برگ اختیار فروش پرداخت می شود ، محدود خواهد شد.

بنابراین هروقت که انتظار کاهش قیمت دارایی تعهدشده وجود داشته باشد، در آن صورت می توان گفت که خرید برگ اختیار فروش ، تصمیم مناسبی خواهد گرفت.

فروش اوراق اختیار فروش

فروشنده برگ اختیار فروش در ازای آماده بودن برای خرید سهام تعهدشده با قیمت توافقی (۰٫۶۵ P=$)و تحویل آن به خریدار در صورت اعمال آن اوراق در موعد سررسید، مبلغی را با عنوان صرف برگ اختیار فروش( ۰٫۶۵ P=$) دریافت می کند. در شکل ۷-۱۰ تابع سودآوری مربوط به فروش برگ اختیار فروش یک سهام نشان داده شده است.

در این خصوص موارد زیر حائز اهمیت است:

1. وقتی که قیمت سهام تعهدشده افزایش می یابد ، احتمال کسب سود فروشنده برگ اختیار فروش افزایش می یابد . اگر قیمت سهام تعهدشده در موعد سررسید بزرگتراز قیمت توافقی (۹ X=$)باشد، خریداربرگ اختیار فروش، اوراق اختیار معامله خود را اعمال نخواهد کرد.با این حال ، حداکثر سود فروشنده برگ اختیار فروش به میزان صرف برگ اختیار فروش( ۰٫۶۵ p=$) محدود خواهد شد.

وقتی که قیمت سهام تعهد شده کاهش می یابد، فروشنده برگ اختیار فروش در معرض احتمال زیان بیشتر قرار میگیرد. اگر قیمت سهام تعهدشده در موعد سررسید( ۷ P=$ )زیر قیمت توافقی باشد، خریدار برگ اختیار فروش، اوراق اختیار معامله خود را اعمال کرده و فروشنده برگ اختیار فروش را مجبور به خرید سهام تعهد شده از خریدار اوراق اختیار معامله با قیمت توافقی( ۹P=$)خواهد کرد، در حالی که ارزش این اوراق در بازار سهام فقط (۷ D=$) است.

بنابراین، هر وقت که انتظار افزایش قیمت دارایی تعهدشده وجود داشته باشد، میتوان گفت که فروش برگ اختیار فروش، تصمیم مناسبی خواهد بود.

باتوجه به مطالب بالا، توجه داشته باشید که دارنده اوراق اختیار معامله برای تسویه وضعیت سرمایگذاری خود سه راه در پیش دارد.

اول اینکه، اگر شرایط برای اعمال اوراق اختیار معامله هرگز سودآور نباشد(به عبارت دیگراوراق اختیار معامله فاقد ارزش باشند)دارنده اوراق اختیار معامله میتواند بدون اینکه اوراق خود را اعمال کند، اجازه دهد این اوراق در موعد سررسید خود منقضی شود:

دوم اینکه، دارنده اوراق معامله میتواند وضعیتیمخالف را اتخاذ کند. در این حالت، خریدار اوراق اختیار معامله میتواند با همان قیمت توافقی وبا همان تاریخ انقضا، به فروش اوراق اختیار معامله همان اوراق تعهدشده اقدام کند.

سوم اینکه، دارنده اوراق میتواند اوراق اختیار معامله را اعمال کرده و شرایط موجود در اوراق اختیار معامله را به اجرا بگذارد. درباره اوراق اختیار معامله آمریکا، اعمال اوراق میتواند در هر زمانی قبل از انقضای اوراق اختیار معامله صورت گیرد، درحالی که دربتره اوراق اختیار معامله اروپایی، اعمال اوراق میتواند فقط دز زمان انقضای اوراق اختیار معامله، یعنی در موعد سررسید، صورت گیرد.

ارزش اوراق اختیار معامله

به طور معمول معامله گران برای تعیین ارزش و قیمت اوراق اختیار معامله از مدل قیمت گذاری بلک-شولزاستفاده می کنند.در مدل بلک- شولز ۵عامل اثرگذاری بر قیمت اوراق اختیار معامله در نظر گرفته می شود:

• قیمت آنی دارایی تعهدشده.
• قیمت توافقی اوراق اختیار معامله.
• تاریخ اعمال اوراق اختیار معامله.
• نوسان های قیمتی دارایی تعهدشده.
• نرخ بهره بدون ریسک.

در ادامه ، درباره هر یک از این عوامل بحث خواهیم کرد. توجه داشته باشید که در مباحث بالا درباره سود و زیان ناشی از اعمال یک اوراق اختیار معامله در موعد سررسید، صحبت کردیم. سود و زیان یک اوراق اختیار معامله، تابعی بود از قیمت آنی دارایی تعهدشده مربوط به اوراق اختیار معامله و قیمت توافقی آن اوراق. توافت میان قیمت آنی دارایی تعهدشده و قیمت توافقی اوراق اختیار معامله، ارزش ذاتی اوراق

(اوراق اختیار معامله باارزش است)

اگرقیمت سهام ≤قمت توافقی باشد

ارزش ذاتی اوراق اختیار فروش، برابر خواهد بود با:

(اوراق اختیار معامله باارزش است)

اگرقیمت سهام≥قیمت توافقی باشد

ارزش اوراق اختیار معامله در موعد سررسید، برابر با ارزش ذاتی آن است.

در اینجا، تجزیه و تحلیل سود و زیان اوراق اختیار معامله را به زمان انقضای آن محدود می کنیم، چرا که تحقیقات نشان می دهد اغلب به دلیل ارزش زمانی بالقوه اوراق اختیار معامله ، اعمال این اوراق قبل از موعد سررسید آن بهینه نیست. به ویژه اینکه ، اعمال برگ اختیار خرید قبل از موعد سررسید ، فقط زمانی بهینه است که ارزش اوراق اختیار معامله قبل از موعد سررسید همیشه کمتر تز ارزش ذاتی آن باشد، که این امر نیز به ندرت اتفاق می افتد.

در شکل۸-۱۰ تاثیر ارزش زمانی مربوط به یک برگ اختیار خرید نشان داده شده است. برای مثال، فرض کنید شما برگ اختیار خرید مربوط به سهامی را در اختیار دارید که قیمت توافقی آن ۵۰ دلار بوده و موعد انقضای آن سه ماهه است. قیمت سهام تعهدشده مربوط به این اوراق، در حال حاضر ۶۰ دلار است. ارزش ذاتی این اوراق اختیار معامله ۱۰ دلار است. این اوراق اختیار معامله در حال حاضر باقیمت ۱۲٫۵ دلاردر سازمان بورس معاملاتی شیکاگو به فروش میرسد. بنابراین، ارزش برگ اختیار خرید، به میزان ۲٫۵ دلار بزرگتر از ارزش ذاتی آن است. به تفوت میان قیمت اوراق اختیار معامله ( یع صرف برگ اختیار معامله) و ارزش ذاتی آن ، ارزش زمانی اطلاق می شود. چنانچه اوراق اختیار معامله در حال حاضر (قبل از موعد سررسید) اعمال شود، شما ارزش ذاتی آن را به دست می آورید ، در حالی که ارزش زمانی آن را ( که در این مثال ۲٫۵ دلار است)از دست میدهید.

ارزش زمانی یک برگ اختیار معامله

ارزش زمانی یک برگ اختیار معامله، ارزش مرتبط با احتمال افزایش ارزش ذاتی در فلصله زمانی میان زمان خرید اوراق اختیار معامله و تاریخ انقضای آن است. ارزش زمانی اوراق اختیار معامله تابعی از نوسان های قیمتی دارایی تعهدشده و زمان باقی مانده تا نوعد سررسید اوراق اختیار معامله است. با افزایش نوسان های قیمتی احتمال تغییرات ارزش سهام افزایش می یابد. دارنده اوراق اختیار معامله از افزایش قیمت منتفع می شود، اما اگر قیمت سهام کاهش یابد، میزان زیان و ریسک او محدود خواهد بود، چرا که زیان مربوط به ارزش یک اوراق اختیار معامله هیچ وقت از صرف برگ اختیار فروش فراتر نمیرود. بنابراین، در طول هر دوره زمانی ، هرچه نوسان های دارایی تعهدشده بیشتر باشد، احتمال افزایش قیمت سهام بیشتر می شود و ارزش زمانی اوراق اختیار معامله هم افزایش پیدا می کند. به علاوه، هر چه زمان باقی مانده تا موعد سررسید بیشتر باشد فرصت افزایش قیمت سهام تعهدشده بیشتر خواهد بود و در نتیجه، ارزش زمانی اوراق افزایش خواهد یافت. هر چه اوراق اختیار معامله به موعد سررسید نزدیکتر می شود، ارزش زمانی آن نیز به صفر میل می کند. در هر نقطه ای از زمان، وراق اختیار معامله را می توان از راه کسر کردن ارزش ذاتی آن ( در این مثال،۱۰ دلار)از قیمت جاری بازار آن (در این مثال، ۱۲٫۵۰ دلار) بدست آورد.

چگونه نرخ رشد قیمت سهام افزایش می‌یابد؟

با ثابت بودن سایر متغییرها ، با افزایش نرخ بهره بدون ریسک نرخ رشد قیمت سهام افزایش یابد. باتوجه به مطالب گفته شده میدانیم که با افزایش نرخ بهر بدون ریسک ، حداقل نرخ بازده مورد انتظار مربوط به تمامی سرمایه گذاری هاافزایش می یابد. نتیجه این حالت افزایش رشد قیمت سهام است. با این حال ارزش فعلی هر جریان نقدی آتی که به وسیله دارنده اوراق اختیار معامله دریافت می شود، کاهش می یابد، قیمت اوراق اختیار خرید همیشه با افزایش نرخ بهره بدون ریسک افزایش میابد، درحالی که قیمت اوراق اختیار فروش با افزایش نرخ بهره بدون ریسک کاهش می یابد.

زمان انقضا معامله

این درس بخشی از سلسله دروس گام به گام و رایگان «ایران بروکر» بود. برای مشاهده درس‌ها به صورت کامل به مدرسه فارکس مراجعه کنید.

از لینک‌های زیر می‌توانید به درس قبل یا بعد بروید.

ممکن است دوست داشته باشید

دیدگاه خود را بنویسید

یو اس جی

روبوفارکس

ارانته

آمارکتس

آلپاری

اچ وای سی ام

کوکوین

کوینکس

نوبیتکس

بینگ ایکس

اکسیر

والکس

«ایران بروکر» به معامله‌گران محترم کمک می‌کند بتوانند توانایی‌های معاملاتی خود را ارتقا دهند و پس از بررسی و مقایسه انتخاب‌ صحیحی در رابطه با سرمایه‌گذاری داشته باشند و بتوانند بستر مناسبی را برای معاملات خود انتخاب نمایند.

ما را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید:

معامله در بازارهای مالی دارای ریسک بسیار بالایی است. اکثر افراد در بازارهای مالی سرمایه‌ی خود را از دست می‌دهند. مسئولیت سود و ضرر هرکس با خود اوست. ما هیچ صرافی یا بروکری را تأیید کامل نمی‌کنیم. تمامی کارگزاری‌ها اشکالات و نواقصی دارند. مراقب سرمایه‌ی خود باشید.

این وبسایت در راستای قوانین جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کند.

سلب مسئولیت: کلیه مطالب، مقالات، آموزش‌ها، تحلیل‌های ارائه شده در وبسایت “ایران بروکر” متضمن هیچ پیشنهاد معاملاتی‌ای نیست و صرفا جنبه‌ی مطالعاتی و اطلاع‌رسانی دارد. این وبسایت نسبت به ضرر و زیان احتمالی افراد هیچگونه مسئولیتی را نمی‌پذیرد. افراد باید نسبت به ریسک‌های ذاتی بازارهای مالی آگاهی داشته باشند و قبل از اقدام به هرگونه سرمایه‌گذاری مطمئن شوند که تجربه و دانش کافی را دارند. بیشتر بخوانید

© انتشار و کپی‌برداری از مطالب سایت بدون ذکر منبع و لینک‌دهی ممنوع است. کلیه مطالب منتشر شده در وبسایت متعلق به “ایران بروکر” است.

تفاوت فارکس و فیوچرز

بازار فارکس تفاوت‌های بسیاری با بازار فیوچرز یا آتی دارد. در بازار فارکس، ارز کشورها، خرید و فروش می‌شود اما در بازار فیوچرز می‌توان دارایی‌های مالی مختلفی را طی قراردادهایی معامله کرد. این دارایی‌ها شامل فارکس، شاخص‌ها، سهام، کامودیتی‌ها و موارد بسیار دیگری می‌شود. مهم‌ترین تفاوت‌های بازار فیوچرز و فارکس را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:

• فارکس بازاری غیرمتمرکز و خارج از بورس ( OTC ) است در حالی که فیوچرز بازاری متمرکز است که محل انجام معاملات آن در بورس‌های رسمی است.
• معاملات فیوچرز تاریخ انقضا دارند در حالی که معاملات فارکس را می‌توان بدون تاریخ انقضا انجام داد.
• میزان لوریج در فارکس بیشتر از فیوچرز است.

علاوه بر این تفاوت‌ها، فارکس و فیوچرز از نظر میزان کارمزد، حجم معاملات، نقدینگی و فاکتورهای دیگر هم با هم متفاوت‌اند که در ادامه به توضیح آن‌ها می‌پردازیم.

مشاهده بیشتر: آموزش رایگان فارکس

بازار فارکس چیست؟

هر کسی که به خارج از کشور سفر کرده باشد یا کار خرید و فروش کالاها از یک کشور دیگر را انجام داده باشد از ارزهای خارجی و تفاوت ارزش آن‌ها باخبر است. تفاوت در قیمت یا ارزش این ارزها در طول زمان باعث تشکیل بازاری به نام فارکس شد. بازاری که امروزه به عنوان بزرگترین بازار مالی در دنیا شناخته می‌شود.

بازار فارکس ( Forex Market ) محلی است که در آن معاملات ارزی صورت می‌گیرد. این معاملات به صورت مقایسه ارزش دو ارز نسبت به یکدیگر انجام می‌شوند، مثلا ارز یورو در برابر دلار که با نماد EUR/USD ‌ نشان داده می‌شود. با خرید این جفت ارز، شما یورو را می‌خرید و دلار را می‌فروشید. این مکانیزم پایه و اساس تجارت بین المللی است.

در فارکس یا FX که بازاری غیرمتمرکز است، از طریق معاملات CFD یا قراردادهای مابه التفاوت می‌توانید از افزایش و کاهش ارزها سود به دست بیاورید.

بازار فیوچرز چیست؟

بازار فیوچرز( Futures Market )، اولین بار در قرن نوزدهم میلادی به عنوان زیر مجموعه‌ای از بازار کامودیتی‌ها شکل گرفت. در آن زمان کشاورزان می‌خواستند، قیمت فروش آتی کالاهایشان تضمین شود و از همین جا بود که قراردادهای فیوچرز به وجود آمدند.

قراردادهای آتی یا فیوچرز، نوعی ابزار معاملاتی مشتقه هستند که ارزش آن‌ها بر اساس دارایی پایه‌شان تعیین می‌شود. این دارایی پایه می‌تواند ارز، کالاها، سهام و. باشد. در قرارداد آتی، تعهدی بین خریدار و فروشنده برای خرید یا فروش دارایی پایه در یک قیمت مشخص و در یک تاریخ مشخص در آینده شکل می‌گیرد.

در قراردادهای فیوچرز خریدار باید دارایی پایه را در زمان مشخص شده بخرد و فروشنده هم باید در زمان مقرر یا قبل از آن، دارایی پایه را بفروشد.

پیشنهاد ویژه: استراتژی فارکس

تفاوت فارکس و فیوچرز از لحاظ نقدینگی

حجم معاملات روزانه در بازار فارکس، 6.6 تریلیون دلار است. همین نکته باعث شده تا فارکس بزرگترین و نقدشونده‌ترین بازار مالی در جهان باشد. با این حال حجم معاملات روزانه در بازار فیوچرز حدود 30 میلیارد دلار است. این میزان حجم در برابر فارکس بسیار ناچیز است.

بنابراین فارکس نسبت به فیوچرز، نقدشوندگی یا لیکوئیدیتی بیشتری دارد. یعنی در هر زمان می‌توانید پوزیشن خود را بسته و بدون هیچ گونه اسلیپیج یا لغزش قیمتی آن را به پول نقد تبدیل کنید (البته به جز مواردی که میزان نوسان در فارکس زیاد است و وجود اسلیپیج طبیعی است).

تفاوت فارکس و فیوچرز از نظر ساعت معاملات

فارکس بازاری 24 ساعته است. این بازار از روز یکشنبه و ساعت 5 عصر به وقت EST (1:30 صبح دوشنبه به وقت ایران) در سشن سیدنی شروع به کار می‌کند. بعد از آن با فاصله‌های زمانی مشخصی سشن ژاپن، لندن و نیویورک باز می‌شوند. زمانی که بازار نیویورک بسته می‌شود، سشن سیدنی دوباره شروع به کار می‌کند. همین نکته باعث می‌شود تا معامله گران بتوانند نسبت به اخباری که در یکی از این سشن‌ها اتفاق می‌افتد، آگاه باشند و در سشن بعدی متناسب با آن عمل کنند.

در بازار فیوچرز به دلیل پیوسته نبودن ساعات معاملات، امکان آگاهی از تاثیر اخبار سایر کشورها در معاملات فیوچرز برای معامله گران ناشناخته می‌ماند و تا زمانی که بازار باز نشود و نسبت به اخبار واکنش نشان ندهد نمی‌توان تصمیم معاملاتی گرفت. مثلا ممکن است زمانی که بازار فیوچرز آمریکا بسته است، اخبار مهمی در انگلستان یا ژاپن منتشر شود. در این حالت به علت انتشار اخبار در زمان بسته بودن بازار، فرصت تطابق با بازار برای معامله گران فیوچرز کمتر است. علاوه بر این از آن جایی که دارایی پایه در قراردادهای فیوچرز متفاوت است، زمان باز و بسته شدن بازارهای مرتبط با آن‌ها متفاوت است.

در قراردادهای فیوچرز با این که امکان معامله در بازارهای شبانه وجود دارد اما باز نسبت به فارکس که 24 ساعته باز است، معاملات کمتری در آن صورت می‌گیرد.

پیشنهاد ویژه: سیگنال سهام خارجی

تفاوت فارکس و فیوچرز از نظر میزان کارمزد

با محبوبیت روز افزون بروکرهای ECN در فارکس، میزان اسپرد معاملات کم شده و تقریبا به صفر رسیده است. با این حال برای انجام معاملات با این بروکرها همچنان باید کارمزدی به عنوان کمیسیون بپردازید اما این کمیسیون در برابر کارمزدهای معاملات فیوچرز بسیار اندک است. از طرف دیگر رقابت میان بروکرهای فارکس بسیار زیاد است و همین باعث شده تا آن‌ها بهترین قیمت‌های ممکن به همراه کمترین اسپردها را ارائه کنند.

تفاوت فارکس و فیوچرز از نظر قطعیت قیمت

در شرایط نرمال بازار، زمانی که در فارکس معامله می‌کنید، قیمت‌ها قطعی و مشخص هستند و سفارشات به سرعت اجرا می‌شوند حال آن که در بازار فیوچرز قطعیت قیمت‌ها و سرعت اجرای سفارشات تضمین شده نیست.

قیمت‌هایی که در بازار فیوچرز نشان داده می‌شوند، نشان دهنده آخرین قیمت معامله هستند و این لزوما به این معنا نیست که سفارش شما در همین قیمت انجام می‌شود.

مشاهده بیشتر: آموزش پیشرفته فارکس

تفاوت فارکس و فیوچرز از نظر مدیریت ریسک

معامله گران بازارهای مالی بایستی توانایی مدیریت ریسک دارایی خود را داشته باشند. به لطف پلتفرم‌های معاملاتی آنلاین در بازار اسپات فارکس می‌توان میزان ریسک را کنترل کرد. اگر معامله‌ای برخلاف انتظار پیش برود و میزان مارجین مورد نیاز شما کمتر از میزان تعیین شده شود، مارجین کال می‌شوید. در شرایط نرمال بازار، فورا تمام پوزیشن‌های باز شما بسته می‌شوند (در برخی مواقع ممکن است سفارش شما در زیر سطح استاپ بسته شود).

در بازار فیوچرز ممکن است میزان ضرر شما بیشتر از سرمایه موجود در حساب معاملاتی‌تان شود و مسئولیت کسری حساب با شماست و باید بقیه آن را بپردازید.

مزایا و معایب بازار فیوچرز

بازار فیوچرز مزیت‌هایی دارد که باعث می‌شود تریدرهای زیادی این بازار را برای معامله کردن انتخاب کنند:

• نوسانات : میزان نوسانات در بازار فیوچرز نسبتا خوب است و فرصت‌های کسب سود مناسبی را در اختیار معامله گران قرار می‌دهد. در واقع مقدار نوسانات در بیشتر مواقع در یک محدوده مشخص حرکت می‌کند.
• تنوع : گزینه‌های معاملاتی در قراردادهای فیوچرز به دلیل متفاوت بودن دارایی پایه بسیار زیاد است. مثلا می‌توان به قراردادهای آتی در کالاها، سهام، اوراق قرضه و ارزها اشاره کرد.
• لوریج : امکان استفاده از لوریج در قراردادهای فیوچرز وجود دارد. با استفاده از لوریج می‌توان سود بیشتری نسبت به سرمایه اولیه به دست آورد. با این حال در صورت استفاده نادرست میزان ضرر شما نیز بیشتر می‌شود.

با این حال قراردادهای فیوچرز معایب خاص خود را نیز دارد:

• نوسانات : گاهی میزان نوسانات در بازار فیوچرز به صورت دوره‌ای شدید می‌شود و همین موضوع انجام معاملات در این بازار را سخت می‌کند. البته بازار فیوچرز به غیر قابل پیش بینی بودن معروف است و نوسانات غافلگیر کننده‌ای در آن رخ می‌دهد.
• پیچیدگی : یکی از مهمترین معایب بازار فیوچرز پیچیدگی آن است. هر قرارداد آتی قیمت‌گذاری، ساعات معاملات، تاریخ انقضا و مشخصات کمی متفاوتی دارد.

• لوریج : هر چند امکان استفاده از لوریج در معاملات فیوچرز وجود دارد اما مقدار آن محدود است و نسبت به معاملات CFD در فارکس کمتر است.

مزایا و معایب بازار فارکس

معامله گران و سرمایه گذاران فارکس از مزایای خاصی در این بازار برخوردار هستند:

• نقدینگی : میزان حجم معاملات و نقدینگی در فارکس بسیار زیاد است.
• ساعت معاملات : ۲۴ ساعته بودن فارکس یک نوع پیوستگی در معاملات این بازار به وجود می‌آورد.
• عدم پیچیدگی : در این بازار فقط با ارزها سروکار دارید و می‌توانید عوامل تاثیرگذار بر آن‌ها را به راحتی طبقه بندی و بررسی کنید.
• لوریج : میزان لوریج در فارکس محدوده وسیعی دارد و معامله گران می‌توانند از هر اهرمی که تمایل داشتند، استفاده کنند.

با وجود مزیت‌ها، فارکس همچون سایر بازارهای مالی معایبی نیز دارد:

• رگوله: با توجه به این که فارکس یک بازار OTC ‌ و غیرمتمرکز است، باید در مورد رگوله یا مجوز بروکرهای فارکس بیشتر تحقیق کرد، چون یک نهاد متمرکز وجود ندارد که فعالیت همه بروکرها را تایید کند. بنابراین باید در انتخاب بروکر فارکس دقت کنید.
• نوسانات: گاهی اوقات به دلیل انتشار آمار اقتصادی توسط بانک‌ها و دولت‌ها، نوسانات شدیدی در قیمت جفت ارزها در فارکس اتفاق می‌افتد.
• لوریج: میزان حداکثر لوریج در برخی بروکرها زیاد است و معامله گران مبتدی ممکن است با لوریج بالا به سرعت سرمایه خود را از دست بدهند.

بازار فارکس بهتر است یا فیوچرز؟

بسیاری از افراد نمی‌دانند بین فارکس یا فیوچرز کدام بازار را انتخاب کنند. بازار فارکس و فیوچرز هر کدام مزیت‌های خاص خود را دارند و هر کس می‌تواند با توجه با اهداف سرمایه گذاری بلند مدت و کوتاه مدت، یکی از آن‌ها را انتخاب کند. در این میان فرقی هم نمی‌کند که اسکالپر یا سوئینگ تریدر و یا حتی معامله گر روزانه باشید چون هر دوی این بازارها برای انواع ترید و تریدرها مناسب است.

برای این که بتوانید بین بازار فیوچرز و فارکس یکی را انتخاب کنید باید به موارد زیر دقت کنید:

پیشنهاد ویژه: اقتصاد کلان

۱- از آن جایی که قراردادهای فیوچرز در بازارهای متمرکز و بورس صورت می‌گیرند، امکان انجام معاملات فیوچرز در این بازارها برای ایرانیان وجود ندارد. البته ما در بورس ایران، بازار آتی داریم که در آن قراردادهای فیوچرز بر پایه کالاهایی که در ایران وجود دارد، انجام می‌شوند. به این نکته مهم نیز باید دقت کنید که در برخی بروکرها امکان انجام معاملات CFD در قراردادهای فیوچرز وجود دارد.

۲- بازار فارکس برای معامله گران مبتدی مناسب‌تر است چون این افراد می‌توانند با سرمایه کمتری در این بازار شروع به کار کنند و ریسک بلند مدتی آن‌ها را تهدید نمی‌کند.

۳- مفاهیم بازار فیوچرز پیچیده‌تر هستند و یادگیری آن‌ها زمان بیشتری طول می‌کشد. مثلا نحوه انجام معاملات با در نظر گرفتن تاریخ انقضا و مقادیر مختلف مارجین مورد نیاز باعث پیچیدگی بیشتر آن‌ها می‌شود.

البته معامله گران حرفه‌ای می‌توانند به صورت همزمان در هر دو بازار معامله کنند و از مزایای آن‌ها برخوردار شوند.

در این مقاله به تفاوت فارکس و فیوچرز از جنبه‌های مختلفی مثل میزان نقدینگی، ساعات معاملات، مقدار ریسک، کارمزد و . پرداختیم و مزیت‌ها و محدودیت‌های هر کدام از این دو نوع بازار را شرح دادیم. حالا نوبت شماست تا با توجه به فاکتورهایی که در این مقاله برای بررسی دو بازار فارکس و فیوچرز توضیح دادیم، معامله کردن در یکی از آن‌ها یا هر دوی آن‌ها را انتخاب کنید.

مشاهده بیشتر: دوره آموزش جامع فارکس

سوالات متداول

۱- تفاوت بازار فارکس و فیوچرز چیست؟

فارکس بازاری است که در آن ارز کشورها با یکدیگر معامله می‌شوند در حالی که در بازار فیوچرز، قراردادهای آتی مختلفی بر پایه کالاها، شاخص‌ها، ارزها، اوراق قرضه و. انجام می‌شوند.

۲- بازار فارکس و فیوچرز در چه مواردی با هم تفاوت دارند؟

این دو بازار از نظر نوع بازار، نقدینگی، قطعیت قیمت‌ها، ساعات معاملات، پیچیدگی انجام معاملات و. با یکدیگر متفاوت‌اند. در متن مقاله همه این موارد توضیح داده شده‌اند.

۳- بازار فارکس را برای معامله کردن انتخاب کنیم یا فیوچرز؟

در انتخاب یکی از این دو بازار برای معامله گری باید محل زندگی، میزان سرمایه و تخصص خود را در نظر بگیرید. در متن مقاله به توضیح این موارد و رابطه آن‌ها با این دو بازار پرداخته‌ایم.

قرارداد آتی چیست؟ + نحوه معامله

تصور کنید شما به کالای الف نیاز دارید، ولی حدس می‌‌‌‌‌‌‌‌‌زنید که این کالا در سه ماه آینده گران خواهد شد. از طرفی فروشنده کالا تصور می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند قیمت آن در سه ماه آینده کم خواهد شد. بنابراین شما به عنوان خریدار با فروشنده قراردادی تنظیم می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید که به موجب آن در ازای یک قیمت توافقی، فروشنده موظف است تا آن کالا را در سه ماه بعد به شما تحویل دهد. در چنین معامله‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از هر دو رویداد، گران شدن و ارزان شدن می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان سود کسب کرد. به چنین قراردادهایی، قرارداد آتی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌گویند. سؤال این‌‌‌‌‌‌‌‌‌جاست که این معاملات چگونه انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند و چه مزایایی دارند؟

ابزار مشتقه چیست؟

مفهومی به نام ابزار مشتقه در بورس وجود دارد که قرارداد آتی یکی از این ابزارها است. ابزار مشتقه، یکی از ابزارهای مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. هنگامی که صنایع از راه فروش سهام، نمی‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند سرمایه مورد نیاز خود را تأمین کنند، باید افراد بیشتری را برای جذب سرمایه به طرف خود جذب کنند. این یکی از دلایل به وجود آمدن ابزارهای مشتقه است. قرارداد آتی یکی از انواع ابزار مشتقه بوده و با فراهم آوردن امکان خرید و فروش اعتباری، ریسک نوسانات را در بازار کنترل می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند.

قرارداد آتی چیست و چگونه انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟

همان‌‌‌‌‌‌‌‌‌طور که از عبارت قرارداد آتی پیدا است، قراردادی است که امروز بسته می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، اما دو طرف معامله را متعهد به اجرای تعهدات خود در آینده می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنند. با توجه به آنچه گفتیم و مثالی که در ابتدا آورده‌‌‌‌‌‌‌‌‌شد، تعریف قرارداد آتی به شکل زیر خواهد بود. قرارداد آتی، یک توافق‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه است که در آن نوع کالا، قیمت توافقی و زمانی برای انجام معامله مشخص شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌است. این قرارداد در زمان جاری برای زمانی در آینده منعقد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در زمان انعقاد قرارداد نیاز نیست فروشنده دارایی را داشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌باشد، و تنها برای زمان سررسید چنین شرطی وجود دارد.

قرارداد آتی بر سر چه کالایی انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود؟

قرارداد آتی را می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان بر سر کالاهای اساسی(کامودیتی)، مانند نفت و محصولات کشاورزی منعقد کرد. همچنین قراردادهای آتی مالی نیز وجود دارند که بر سر ارز، شاخص‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سهام و نرخ بهره منعقد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند.

نحوه انجام قرارداد آتی

با مثالی که در بالا آوردیم، مشخص شد که قرارداد آتی چگونه انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. حال نوبت به معرفی فاکتورهایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رسد که در انعقاد قرارداد آتی وجود دارند.

• تعیین نوع دارایی
  دیدیم که چه نوع کالاها و دارایی‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند در قراردادهای آتی معامله شوند. در قرارداد باید مشخص باشد که نوع دارایی پایه چیست. دارایی که به موجب قرارداد معامله می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، دارایی پایه نام‌‌‌‌‌‌‌‌‌دارد.
• حجم قرارداد
  حجم یا اندازه قرارداد، مقدار استاندارد دارایی پایه است که می‌‌‌‌‌‌‌‌‌تواند مقدار قراردادهای آتی معامله شود. مقدار مجاز حجم معامله در قراردادهای آتی این یکی از قوانینی است که توسط بازار بورس، برای هر دارایی مشخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود.
• تاریخ انقضا
  تاریخ انقضا یا سررسید قرارداد که مشخص می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند دو طرف در چه تاریخی باید تعهدات خود را اجرا کنند نیز از موارد مهمی است که باید در قرارداد ذکر شود.

مقدار وجه تضمین، میزان نوسان قیمت روزانه، سقف حجم هر سفارش، سقف مجاز موقعیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌های باز و کارمزد، از دیگر مواردی هستند که باید در سند قرارداد آتی ذکر شوند.

ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها

1. وجود قوانین و مقررات
   ممکن است به نظر برسد در قراردادهای آتی دو طرف معامله با هر قیمت و هر بازه زمانی می‌‌‌‌‌‌‌‌‌توانند توافق‌‌‌‌‌‌‌‌‌نامه تنظیم کنند. اما چنین نیست. قوانینی وجود دارد که بسته به نوع کالا و قرارداد، محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی در معامله اعمال می‌‌‌‌‌‌‌‌‌کند. همچنین به دلیل انجام این معاملات در سامانه بورس، شفافیت قیمتی وجود دارد و شرایط برای همه سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاران یکسان است.
2. اتاق پایاپای
   معاملات در جایی به نام اتاق پایاپای انجام می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. اتاق پایاپای در واقع نماینده بازار بورس در معاملات آتی است. هنگامی که قرارداد آتی منعقد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود، پولی به نام وجه تضمین در این اتاق پرداخت می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود تا ریسک معامله کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده و اعتبار تضمین‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده باشد.
3. کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌کردن ریسک بازار
   یکی از ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های قرارداد آتی، پوشش ریسک بازار است. این‌‌‌‌‌‌‌‌‌که قیمت آینده امروز تعیین می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود باعث کم‌‌‌‌‌‌‌‌‌شدن ریسک و نوسانات بازار است.
4. وجود اهرم در معاملات
   با وجود اهرم، این امکان به وجود می‌‌‌‌‌‌‌‌‌آید که افراد با پرداخت هزینه، کمتر از ارزش واقعی معامله را انجام دهند. چنین امکانی باعث به‌‌‌‌‌‌‌‌‌دست آ.ردن سود زیاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. البته ریسک این معاملات بسیار بالا است و در صورت وقوع ضرر و زیان نیز تأثیر آن بسیار زیاد خواهد بود.زمان انقضا معامله
5. امکان سود بردن در دو حالت کاهش و افزایش
   در معاملات معمول بورس چنانچه سهام شما دچار افت قیمت شود، ضرر و چنانچه با افزایش قیمت روبرو شود، سود به همراه خواهد داشت. پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی شما از آینده در بورس تأثیری ندارد، مگر اینکه با پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی کاهش قیمت از بازار خارج شوید. اما قراردادهای آتی با توجه به پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی افراد ایجاد می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شوند. یعنی اگر پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی‌‌‌‌‌‌‌‌‌کنید قیمت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها کاهش می‌‌‌‌‌‌‌‌‌یابند و این اتفاق رخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌دهد، سود خواهید کرد چرا که گفته شما رخ‌‌‌‌‌‌‌‌‌داده است. همین موضوع در مورد افزایش قیمت نیز وجود دارد.

قرارداد آتی سبد سهام

قرارداد آتی سبد سهام، امکانی است که از طرف بازار بورس برای سرمایه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گذاری برروی شاخص بورس فراهم شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌است. به این معنی که نوسانات شاخص باعث ضرر یا سودآوری می‌‌‌‌‌‌‌‌‌شود. در این معاملات برخلاف قرارداد آتی معمول که پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر معرفی کردیم، امکان تحویل کالا وجود ندارد. یکی از ویژگی‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خوب این قرارداد، امکان کسب سود از تحلیل شرایط کلا اقتصاد بدون در نظر گرفتن تک تک شرکت‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها است.

سخن پایانی

قراردادهای آتی، به دلیل ایجاد امکان معامله برای افراد با سرمایه کم و همچنین سودآوری بالا در صورت عملکرد مناسب، از محبوبیت برخوردارند. این معاملات با هدف پوشش ریسک بازار به وجود آمده‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند. مسئله اصلی در انجام این معاملات توانایی تحلیل و پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌بینی است. چنانچه تحلیل درستی از بازار صورت بگیرد، احتمال سودآوری بالا می‌‌‌‌‌‌‌‌‌رود. برای بالا بردن توان تحلیل، باید در ابتدا بازار را به خوبی بشناسید. بنابراین استفاده از آموزش بورس بسیار راه‌‌‌‌‌‌‌‌‌گشا است.

برای یادگیری “ابزار مشتقه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

قرارداد اختیار معامله چیست؟ | انواع اختیار معامله

اختیار معامله یکی از قراردادهای مهم در بازارهای مالی است که در آن دو نفر متعهد می‌شوند طبق شرایطی خاص در آینده معامله مشخصی انجام دهند. در این مقاله از گروه نرم افزار حسابداری محک به بررسی قرارداد اختیار معامله و انواع آن می‌پردازیم.

فهرست مطالب

قرارداد اختیار معامله چیست؟

قرارداد اختیار معامله (option contract) قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که به آن‌ها حق خرید و فروش سهام یا دارایی را با قیمت از پیش تعیین شده می‌دهد. بر اساس این قرارداد، خریدار و فروشنده توافق می‌کنند که در آینده معامله‌ای انجام دهند. در این معامله خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، حق خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را در زمان تعیین شده به دست می‌آورد. فروشنده هم حق خرید یا فروش این دارایی را به خریدار می‌دهد.

از طرف دیگر، فروشنده، در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ مشخصی هنگام عقد قرارداد آماده فروش دارایی مذکور است. همانطور که از تعریف قرارداد اختیار معامله مشخص است، دارنده قرارداد (خریدار) هیچ تعهد و الزامی برای اجرای قرارداد ندارد و در اعمال حق خود کاملاً مختار است .نکته اینکه در صورت صرف‌نظر از اجرای این قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق، پرداخته است از دست می‌دهد. اما فروشنده در صورت تمایل خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.

تاریخچه شکل گیری قراردادهای اختیار معامله

معاملات مربوط به قرارداد اختیار معامله اولین بار در یونان باستان توسط تالس، فیلسوف اهل میلیتوس انجام شد. شهر میلیتوس درختان زیتون فراوانی داشت و کشت زیتون و روغن‌کشی در آن رایج بود. به دلیل تغییرات آب و هوایی، میزان تولید زیتون در آن شهر به صورت سالانه متغیر بود و تولیدکنندگان زیتون در یک سال سود خوبی کسب می‌کردند و سال بعد ضرر می‌دیدند.

تالس با توجه به این مورد با صاحبان دستگاه‌های روغن‌کشی قراردادی جالبی مبنی بر اجاره این دستگاه‌ها بست. او می‌دانست که زیتون‌ها در فصل بهار برداشت می‌شدند، از این رو در فصل زمستان در ازای پرداخت مبلغی مشخص، دستگاه‌های روغن‌کشی موجود در شهر را برای فصل بهار اجاره کرد با این شرط که اگر دستگاه‌ها را نخواست مبلغ اجاره پرداخت شده برای صاحبان دستگاه‌ها باشد و تالس هیچ ادعایی در این خصوص نداشته باشد.

سال بعد که تولید زیتون‌ها بسیار زیاد شد، تالس دستگاه‌های روغن‌کشی را با همان مبلغ توافق شده اجاره کرد و دوباره آنها را در اختیار صاحبان دستگاه‌ها و سایر افراد قرار داد و از این طریق سود بسیار زیادی به دست آورد. در واقع در این معامله، تالس چون هزینه اجاره دستگاه‌ها را از پیش‌ پرداخت کرده بود، این اختیار را در معامله داشت که از دستگاه‌ها استفاده کند یا نکند و هیچ الزام و تعهدی در این خصوص نداشت.

دلیل اصلی موافقت صاحبان دستگاه‌ها با این معامله وجود ابهام در آینده کاری آنها بود. آنها نمی‌دانستند که در سال بعد زیتون تولید خوبی خواهد داشت یا نه ویا حتی می‌توانند قراردادهای خوبی ببندند زمان انقضا معامله یا نه. به همین دلیل آنها بر روی ابهام آینده ارزش‌گذاری کردند. به این نوع معامله اختیار خرید می‌گوییم.

بخش‌های قرارداد اختیار معامله

یک قرارداد اختیار معامله از 4 بخش اصلی تشکیل شده است:

تاریخ انقضا قرارداد (Expiration Date): تاریخی است که در آن قرارداد منقضی می‌شود و پس از آن معامله‌گر نمی‌تواند قرارداد را اجرا کند.

اندازه (Size): این مؤلفه به اندازه‌گیری میزان دارایی فروشنده اشاره دارد.

قیمت معامله (Strike Price): این قیمت همان قیمت توافقی است که در ابتدای قرارداد توسط طرفین تعیین می‌شود و طبق آن خرید و فروش انجام می‌گردد.

قیمت قرارداد (Contract Price): این قیمت در واقع همان مبلغی است که خریدار برای به دست آوردن دارایی باید آن را به فروشنده پرداخت کند.

انواع قرارداد اختیار معامله کدامند؟

قراردادهای اختیار معامله به دو دسته اختیار معامله خرید و فروش تقسیم می‌شوند در ادامه با هر یک آشنا می‌شویم:

1- اختیار معامله خرید

در قرارداد اختیار معامله خرید، خریدار این حق را دارد که در زمان معین در ازای مبلغ مشخص، مقداری از یک دارایی را از فروشنده خریداری کند. فروشنده نیز متعهد می‌شود که آن دارایی را به خریدار بفروشد.

2- اختیار معامله فروش

در قرارداد اختیار معامله فروش، حقی برای فروشنده دارایی در نظر گرفته می‌شود. از این رو فروشنده حق دارد مقدار مشخصی از دارایی مندرج در قرارداد را در زمان معین با قیمت توافقی بفروشد. در این حالت، خریدار به امید افزایش قیمت دارایی آن را از فروشنده خریداری می‌کند.

معامله‌گران معمولاً زمانی از قرارداد اختیار معامله خرید استفاده می‌کنند که انتظار افزایش قیمت دارایی را دارند. همچنین زمانی از قراردادهای اختیار معامله فروش استفاده می‌کنند که انتظار کاهش قیمت دارایی را دارند.

در قراردادهای اختیار معامله فروشندگان در معرض خطر و ریسک بیشتری هستند چرا که خریداران قادر به اجرا و یا عدم اجرا قرارداد هستند اما فروشندگان می‌بایست بر اساس تصمیم خریداران عمل کنند. به صورتی که اگر خریدار تصمیم بگیرد که قرارداد را اجرا کند فروشنده موظف است دارایی مورد را بفروشد.

انواع قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال

به طور کلی قراردادهای اختیار معامله از نظر سبک اعمال به سه دسته تقسیم می‌شوند:

قرارداد اختیار معامله اروپایی

قراردادهای اختیار معامله اروپایی نوعی از قرارداد هستند که فقط در زمان سررسید مشخص شده، اعمال می‌شوند. خریدار در این نوع قرارداد قبل از زمان سررسید، نمی‌تواند از آن‌ها استفاده کند. در بورس کالا ایران معمولاً از این نوع قراردادهای اختیار معامله استفاده می‌شود.

قرارداد اختیار معامله آمریکایی

قراردادهای اختیار معامله آمریکایی، قراردادهایی هستند که قبل از زمان سررسید نیز قابل اعمال هستند. در قرارداد اختیار معامله امریکایی اگر خریدار در طول زمان مشخص شده، احساس کند که با استفاده از حق اختیار خود سود بیشتری کسب می‌کند، می‌تواند از اختیار خود استفاده کند و نیاز نیست حتماً زمان تعیین شده در قرارداد به پایان برسد.

قرارداد اختیار معامله برمودایی

قرارداد اختیار معامله برمودایی، ترکیبی از قراردادهای اختیار معامله آمریکایی و اروپایی است که در آن تاریخ‌هایی را از قبل یا برای قبل از سررسید، مشخص کرده‌اند.

قیمت قرارداد اختیار معامله به چه عواملی بستگی دارد؟

1. افزایش قیمت دارایی در بازار
2. قیمت توافقی و هدف بالاتر
3. مدت زمان باقیمانده تا تاریخ انقضا قرارداد
4. نوسانات بازار

افزایش یا کاهش هزینه قرارداد با توجه به نوع قرارداد اختیار معامله مطابق با جدول زیر است:

گریک قرارداد اختیار معامله چیست؟

گریک قراردادهای اختیار معامله (options greek) ابزاری‌هایی هستند که با هدف اندازه‌گیری چندین عامل و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها بر قیمت یک قرارداد طراحی شده‌اند. در ادامه برخی از مهم‌ترین این گریک‌ها در قراردادهای اختیار معامله آشنا می‌شویم:

دلتا: به اندازه‌گیری میزان تغییرات قیمت در ارتباط با دارایی زمان انقضا معامله پایه می‌پردازد. برای مثال دلتای 0.8 نشان‌دهنده این است که اگر قیمت دارایی پایه به اندازه 1 دلار حرکت کند، قیمت پرداختی 0.8 دلار حرکت خواهد کرد.

گاما: این گریک به اندازه‌گیری نرخ تغییرات دلتا در طی زمان می‌پردازد. برای مثال اگر دلتا از 0.8 به 0.65 برسد، گاما در قرارداد اختیار معامله برابر با 0.15 خواهد بود.

تتا: به اندازه‌گیری میزان تغییرات قیمت دارایی در ارتباط با کاهش یک‌روزه آن در زمان قرارداد می‌پردازد.

وِگا: ابزاری است که تأثیر تغییرات قیمت یک دارایی را اندازه‌گیری می‌کند. به طور کلی افزایش مقدار آن نشان‌دهنده افزایش قیمت در معامله اختیار خرید یا فروش است.

رو: این ابزار تغییرات قیمتی مورد انتظار در رابطه با نوسان‌های نرخ بهره را اندازه‌گیری می‌کند. ارزش «رو» برای قراردادهای اختیار معامله خرید مثبت و برای اختیار معامله فروش منفی است.

از استراتژی‌های معاملات اختیار چه می دانید؟

معامله‌گران در قراردادهای اختیار معامله می‌توانند از استراتژی‌های کاربردی و متنوعی استفاده کنند. استراتژی‌های پایه در این قراردادها بر اساس ترکیبی از معاملات خرید و فروش است. در ادامه به بررسی برخی از مهم‌ترین استراتژی‌های قرارداد اختیار معامله می‌پردازیم:

فروش حمایتی

استراتژی فروش حمایتی (Protective puts) زمانی استفاده می‌شود که معامله‌گر، خریدار یک قرارداد اختیار فروش باشد. این استراتژی به دلیل اینکه از سرمایه خریدار در برابر یک روند نزولی حمایت می‌کند به عنوان پوشش ریسک پویا شناخته می‌شود.

اختیار خرید تحت پوشش

استراتژی اختیار خرید تحت پوشش (Covered call) زمانی استفاده می‌شود که معامله‌گر قصد دارد اختیار خرید دارایی که در حال حاضر صاحب آن است را به فروش برساند.

استرادل

در برخی از موارد، بازارهای مالی با نوسانات شدیدی مواجه می‌شوند. در این حالت معامله‌گر نمی‌تواند تشخیص دهد که دارایی موردنظر در کدام جهت بازار حرکت خواهد کرد. در چنین شرایطی معامله‌گر می‌تواند یک قرارداد اختیار خرید و فروش را با تاریخ انقضا و قیمت یکسان خریداری کند و هر زمان که بازار به سمت مثبت یا منفی حرکت کرد، یکی از قراردادهای اختیار معامله را اجرا کرده و به سود موردنظر برسد. به این استراتژی استرادل (Straddle) می‌گویند.

استرانگل

استراتژی استرانگل (Strangle) ساز و کاری مشابه استراتژی استرادل دارد. با این تفاوت که معامله‌گر در استراتژی استرانگل قراردادهای اختیار خرید و فروش را با تاریخ انقضا یکسان و قیمت متفاوت خریداری می‌کند. در این استراتژی هر چه قیمت برای قرارداد اختیار خرید و فروش بیشتر باشد معامله از ریسک کمتری برخوردار خواهد بود.

سخن آخر

معاملات اختیار مانند سایرقرارداد ها و معاملات بازارهای مالی همواره با ریسک زیادی همراه هستند از این رو فرد معامله گر می‌بایست تمام جوانب قرارداد را در نظر بگیرد و تحقیقات لازم در این خصوص را انجام دهد تا به سود خوبی برسد.