تحرک برجامی بورس
به نقل از جهان صنعت : گروه بورس- روز گذشته نرخ دلار آزاد به کانال ۲۵ هزار تومانی سقوط کرد. قرار گرفتن دلار در این کانال در ابتدای بازگشایی بازارها، اهالی بازار سهام را به سمت عرضه سهم‌های صادرات‌محور و خرید سهم‌های ریالی سوق داد به نحوی که اغلب شاخص‌سازان صادرات‌محور در روز گذشته سرخپوش شدند.
در این میان سهام بانکی‌ها، خودرویی‌ها و حمل‌و‌نقل به شدت مورد اقبال سرمایه‌گذاران قرار گرفت تا بیشترین ورود پول حقیقی بازار به گروه بانکی اختصاص یابد. اگر چه شاخص کل بازار با افت بیش از هفت هزار واحدی روبه‌رو بود اما تحرک برجامی روز گذشته نشان داد بازار سرمایه همچنان نسبت به برخی متغیرها واکنش نشان می‌دهد که به عنوان نشانه از حیات این بازار ارزیابی می‌شود. با این حال اما تحلیلگران بازار سرمایه عنوان می‌کنند، تنها ورود نقدینگی است که می‌تواند موجب استفاده بازار از فرصت‌های طلایی نظیر احیای برجام تحرک در سمت تقاضای بورس و گشایش‌های اقتصادی شود که این امر نیز مستلزم اعتمادسازی دوباره از سوی مسوولان و برطرف کردن ابهامات اقتصادی است.
روز گذشته شاخص کل بورس با افت هفت هزار و ۷۸۹ واحدی، عقبگرد ۶۱/۰ درصدی را ثبت کرد تا در پله یک میلیون و ۲۷۴ هزار واحدی قرار گیرد. در این روز شاخص هم وزن هم با کاهش ۲۰/۰ درصدی روبه‌رو بود و به سطح ۳۲۴ هزار و ۴۳۱ واحد رسید. در همین حال شاخص‌های آزاد شناور، بازار اول و بازار دوم به ترتیب کاهش ۵۰/۰، ۳۰/۰ و ۹۸/۰ درصدی را ثبت کردند. در بازار روز گذشته نمادهای فارس، وغدیر، نوری، شبندر، تاپیکو و شتران بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص کل داشتند و وبملت توانست بیشترین اثر مثبت را بر نماگر بورس بگذارد. در این بخش از بازار همچنین وبملت، خودرو، وتجارت، فملی، شتران، برکت و شبندر پرتراکنش ترین نمادها بوده‌اند. گفتنی است بورس در روز گذشته معاملاتی به ارزش سه هزار و ۲۳۴ میلیارد تومان ثبت کرد. در آن سوی بازار، روز گذشته فرابورس هم با افت ۳۶ واحدی شاخص کل مواجه بود. در این بازار نمادهای آریا، هرمز، شگویا، زاگرس، صبا و کزغال بیشترین تاثیر منفی و فزر بیشترین تاثیر مثبت را در شاخص تحرک در سمت تقاضای بورس کل داشته است. در همین حال فزر، تجلی، فرابورس، سدبیر، فولای، کرمان و توسن پرتراکنش‌ترین نمادهای فرابورسی بوده‌اند.
فرابورس در روز گذشته شاهد ثبت معاملاتی به ارزش سه هزار و ۴۵۱ میلیارد تومان بود.
پشت کردن به سهام دلاری
انتشار خبرهای مثبت از وین و افزایش احتمال توافق طرف‌های مذاکرات طی روزهای آینده، بازار سرمایه را مجددا نسبت به متغیر برجام حساس کرده است. بدین ترتیب در حالی که بیم آن می‌رفت بازار سرمایه تا پایان اسفندماه در رکود و رخوت به سر ببرد، روز گذشته تحرک تازه‌ای در این بازار مشاهده شد.
اگر چه شاخص‌های شناخته شده بازار سرمایه از جمله شاخص کل بورس در روز گذشته با افت روبه‌رو بوده است اما بررسی روند معاملات حاکی از توجه دوباره معامله‌گران به داد و ستد در بازار سهام است. این تحرک دست کم در نمادهای خودرویی، بانکی و حمل‌و‌نقل بیش از سایر نمادها قابل مشاهده بود و از سوی دیگر سمت عرضه را در نمادهای صادرات‌محوری همچون فلزات اساسی و پتروشیمی‌ها سنگین کرد. بدین ترتیب روز گذشته بیشترین ارزش معاملات در بورس تهران مختص گروه بانکی بود که منجر به رشد نمادهایی نظیر وبملت، وتجارت، وبصادر، ونوین، وپارس، وپست، وپارس، وپاسار، وخاور و… شد.
در همین حال گروه فلزات اساسی در مرتبه دومین گروه مورد توجه معامله‌گران قرار گرفت با این تفاوت که سمت عرضه در این گروه سنگین‌تر از سمت تقاضا بود. در نتیجه معاملات روز گذشته در گروه فلزات اساسی، نمادهای برتر گروه از جمله فملی، فولاد، فولای، فجر و فلوله با رشد روبه‌رو شدند اما در مقابل، میدکو، ذوب، فجهان، فخوز، فاسمین، هرمز، فسبزوار و فسپا سرخپوش شدند.
در این میان اما سومین گروه مورد توجه خریداران در روز گذشته، خودرویی‌ها بودند که توانستند از مسیر افزایش تقاضا رشد را رقم بزنند. در این گروه نمادهای لیدری همچون خودرو و خساپا رشد کردند و خپارس، خگستر، خبهمن، خکمک، ختور، خنصیر، خشرق، خرینگ و ورنا را با خود در مسیر افزایشی همراه کردند. پس از این گروه‌ها، گروه‌های شیمیایی و فرآورده‌های نفتی بیشترین ارزش معاملات را ثبت کردند.
این دو گروه اما تحت تاثیر خبرهای برجامی با افزایش عرضه سهامداران روبه‌رو و سرخپوش شدند. بررسی بازار روز گذشته نشان می‌دهد تحرکات سهامداران در معاملات این روز تحت تاثیر اخبار مذاکرات وین رخ داده و سکان استراتژی آنها را از سمت سهام دلاری به سمت سهام ریالی چرخانده است.
نقش پررنگ حقیقی‌ها
بازار سرمایه روز گذشته شاهد دو هزار و ۷۴۴ میلیارد تومان معامله خرد سهام و حق‌تقدم بوده است. این رقم البته همچنان در سطوح پایین‌تر از استاندارد بازار سرمایه سیر می‌کند و نمی‌تواند نشانه آشتی سهامداران با این بازار باشد. در همین حال ۱۹۹ میلیون تومان تغییر مالکیت از حقیقی به حقوقی رخ داده است.
با این حال اما یک بررسی دیگر حاکی از افزایش سرانه خرید در معاملات روز گذشته نسبت به سرانه فروش است. بر اساس محاسبات، روز گذشته به طور متوسط سرانه خرید هر نماد در بازار ۹/۱۷ میلیون تومان بوده است.
این در حالی است که سرانه فروش در نمادها ۵/۱۳ میلیون تومان را ثبت کرده است. همچنین روز گذشته سرانه خرید هر کد حقیقی هم به ۵/۱۵ میلیون تومان رسیده بود. این در حالی است که سرانه فروش ۳/۹ میلیون تومان را نشان می‌دهد. شاید بتوان این رفتار در بازار روز گذشته را نشانه‌ای از بازگشت امید به سهامداران حقیقی تلقی کرد که آنها را در سمت خرید قرار داده است. گفتنی است اگر چه در سمت فروش بازار ۸۳ درصد از فروش‌ها را حقیقی‌ها ثبت کرده بودند اما در سمت خرید نیز ۷۶ درصد خریدها را حقیقی‌ها ثبت کرده‌اند. با این حال اما هنوز با ورود نقدینگی تازه به بازار که بتواند به عنوان محرکی قوی برای روشن شدن موتور معاملات بازار سرمایه عمل کند، فاصله زیادی باقی است.
تحرک در سمت تقاضای بورس
اکنون بازار مسکن بیشتر بازار مصرفی ست و زمانی که بازار بورس از رونق بیفتد یا حباب شاخص های بورس بترکد، پول های موجود در بازار بورس به سمت بازار مسکن سرازیر می شوند و تقاضا و سفته بازی نیز بیشتر می شوند.
به گزارش پایگاه تحلیل و اطلاع رسانی صبح زاگرس ؛سید محمد قاضی نیا،مدرس دانشگاه در مطلبی در خصوص وضعیت این روزهای بازار مسکن نوشت:
۱. مسکن یک کالای با دوام بین نفتی است
۲. کالای گرانی است، نیاز به وام مسکن دارد و نیاز به تصمیم دیگری دارد که روی آن تاثیر می گذارد.
۳. مسکن ناهمگن است و همین ناهمگن بودن تعیین کننده در قیمت مسکن است(در تحلیل های مسکن این ویژگی را در نظر نگرفته و مسکن را یکه در نظر می گیرند. در واقع سیاست را برای همه جا مبتنی بر یکه بودن در نظر می گیرند.)
۴.مسکن وابسته به یک کالای دیگری بنام زمین است که این کالا تحرک ناپذیر است و به راحتی داده نمی شود.
مسکن از 2دید خرد و کلان:
- مسکن از دید خرد:
۱. سهم عظیمی از ثروت خانواده ها را در بر می گیرد .
۲. ۳۰ تا ۳۵ درصد مخارج خانوار به مسکن تعلق دارد.
۳.با ثبات ترین دارایی است.
۴.با درآمدهای خانوار ارتباط دارد.
- مسکن از دید کلان:
۱. سهم زیادی از ارزش افزوده و سرمایه گذاری دارد.
۲. پیوند با سایر بخش ها دارد.
۳.ارتباط با درآمدهای کشور(Gdp)دارد.
بازار مسکن به دو قسم است:
پیچیدگی مسکن: تقاضای مسکن از رشد جمعیت تحرک در سمت تقاضای بورس و ازدواج تبعیت می کند.
تقاضای مسکن به دو صورت است:
۱. تقاضای مصرفی: معمولا زوجین یا افرادی که برای اولین بار قصد خانه دار شدن را دارند مسکن را برای مصرف خود نیاز دارند.
۲. تقاضای سفته بازی، سوداگرانه یا سرمایه گذاری: فرد یا افرادی که یک نقدینگی دارد و قصد دارد از ارزش آن کم نشود رو به سمت تقاضای سفته بازی می آورد.
عوامل موثر بر قیمت مسکن:
- یکی از عواملی که روی قیمت مسکن اثر می گذارد تقاضای سفته بازیست(حدود ۳۵ درصد تقاضاهای مسکن سفته بازیست)
- ناهمگن بودن مسکن
- انتظارات قیمتی مسکن(در ایران همیشه انتظار است که قیمت مسکن بالا برود و زمانی که انتظارات مسکن بالا می رود خانوار تلاش می کنند پولشان را تبدیل به مسکن کنند)
- تعداد معاملاتی که انجام می شود
قیمت مسکن به صورت پلکانی افزایش می یابد. افزایش قیمت مسکن پلکانی با یک شیب بین ۴ تا ۶ سال طول می کشد و بعد از آن یک جهش قیمتی انجام می گیرد و در آن زمان تقاضای سفته بازی بسیار زیاد می شود و عملا به این دلیل که عرضه طول می کشد تا به تقاضا ها پاسخ دهد، تقاضا از عرضه پیشی تحرک در سمت تقاضای بورس می گیرد.
بازار مسکن یک خاصیت چسبندگی دارد که وقتی که جهش قیمتی انجام شد، حباب قیمتی بعد از مدت زمان کوتاهی به یک ثبات می رسد و از ۴ تا ۶ سال مجدد با یک شیب پلکانی رشد قیمت خواهد داشت.
تورم روی قیمت مسکن اثر می گذارد. اما در طی آن ۴ تا ۶ سال شیب مسکن کمتر از تورم افزایش قیمت دارد.
عوامل موثر بر تقاضای مسکن:
• قیمت مسکن پایین بیاید
• تعداد خانوار و ازدواج بیشتر شود
• قدرت خرید و درآمد مردم
• درآمدهای کشور (Gdp)
•قدرت خرید و درآمد مردم
مواردی که در عرضه مسکن اثر دارد:
▪مقررات و قوانینی که شهرداری ها اعمال می کنند روی قیمت مسکن اثرگذار است.
▪ سیاست های دولت که روی عرضه و تقاضای مسکن اثر دارد.
(مانند مسکن مهر، مسکن اجتماعی، زمین های دولتی که هم روی عرضه و هم تقاضا اثر می گذارد)
در حال حاضر بازار سفته بازی مسکن به سمت بورس رفته است و این تقاضای سفته بازی موجبات افزایش قیمت مسکن شده است.
در حال حاضر بازار مسکن بیشتر بازار مصرفی ست و زمانی که بازار بورس از رونق بیفتد یا حباب شاخص های بورس بترکد، پول های موجود در بازار بورس به سمت بازار مسکن سرازیر می شوند و تقاضا و سفته بازی نیز بیشتر می شوند.
کرونا سبب شد معاملات مسکن سیر نزولی به خود بگیرد و ساخت و ساز کمتر شود.
پیش بینی می شد امسال رونق بازار مسکن را داشته باشیم و از ۱۴۰۰ این رونق بازار مسکن را بیشتر ببینیم . اما به خاطر ویروس کرونا پیش بینی ها تا حدودی تحت الشعاع قرار گرفت و انتظار می رود زمان بیشتری طول بکشد تا مسکن رونق پیدا کند.
براساس نظر کارشنان میزان درآمد مردم نسبت به قیمت مسکن در حال حاضر ۲۰ برابر استاندارد شده است و از طرفی قیمت مسکن نسبت به سال ۹۶ بیش از ۴.۵ برابر افزایش یافته است.
رکود تقاضا و تحرک در سمت تقاضای بورس انتظار برای کاهش دوباره قیمت فولاد
دنیای اقتصاد / طی هفته گذشته با نزدیک شدن به ماه مبارک رمضان شاهد روند ناهماهنگ قیمت‌ها در بازار فولاد بودیم. در فاصله روزهای 23 تا 27 خردادماه در حالی که در بازار مقاطع ساختمانی بهای میلگرد ثابت ماند یا در برخی روزها با کاهش همراه شد، اما قیمت تیرآهن ذوبی در شاخه‌های سبک و سنگین بار دیگر همچون هفته‌های گذشته افزایش محسوسی را تجربه کرد.
در همین حال بهای شمش نیز که اغلب تحت نوسانات قیمت مصنوعاتی نظیر میلگرد قرار می‌گیرد در هفته اخیر به‌طور نسبی ثابت ماند و میانگین هفتگی قیمت آن تنها بین 5 تا 10 تومان در هر کیلو تنزل یافت. در هفته قبل نرخ تیرآهن به این دلیل بار دیگر با افزایش روبه‌رو شد که بازارسازی‌ها در بازار این محصول از ابتدای سال جاری تاکنون کماکان ادامه دارد، برخی تجار با خرید انحصاری تیرآهن از بورس کالا و کنترل حجم عرضه آن در بازار آزاد موجبات رشد قیمت تیرآهن را رقم زده‌اند. این در حالی است که در بازار دیگر مقاطع ساختمانی به دلیل تعدد زیاد تولیدکنندگان و عرضه‌کنندگان بازار رقابتی‌تری را شاهدیم که موجب شده روند قیمت‌ها تحت تاثیر این بازارسازی‌ها قرار نگرفته و از مکانیزم عرضه و تقاضا تبعیت کند.
به هر ترتیب متاثر از رکود تقاضا، حجم مبادلات فولاد در بازارهای رسمی و غیررسمی به میزان محدودی در روزها و هفته‌های اخیر در جریان است. در حال حاضر خریداران تنها برای برطرف کردن نیازهای مصرفی خود به مبادله محصولات فولادی می‌پردازند و انگیزه‌ای برای خریدهای تناژ سنگین انواع آهن‌آلات از طریق بازار آزاد و بورس کالا ندارند. بررسی‌های «اقتصادنیوز» نشان می‌دهد؛ هم اکنون به دلیل آنکه تقاضای مقاطع به حداقل خود رسیده بنابراین تحرک در سمت تقاضای بورس تقاضای شمش هم به پایین‌ترین حد خود نزدیک شده است. از این رو برخی معامله‌گران و فعالان بازار انتظار دارند قیمت شمش بعضا تا ٥٠ تومان در هر کیلو باز هم کاهش یابد که این اتفاق هم در بورس کالا و هم در بازار رخ خواهد داد. البته اگر این موضوع رخ دهد (کاهش قیمت شمش) نیز بازهم نمی‌توان از بازار نیمه جان فولاد انتظار تحرک و رونقی داشت؛ چرا که بهبود روند دادوستدها در صورتی رخ می‌دهد که از جانب صنایع پایین دست و مصرف‌کننده از فولاد نظیر بازار ساخت‌و‌ساز مسکن و پروژه‌های عمرانی شاهد تحرک سمت تقاضا باشیم. در غیر این صورت روند نزولی قیمت شمش تنها در یک چرخه رفت و برگشتی منجر به عقبگرد قیمت‌ها در بازار دیگر محصولات نهایی فولاد نظیر میلگرد، نبشی و ناودانی و. خواهد شد و تنزل قیمت این مصنوعات منجر به افت دوباره بهای شمش. در کنار تحولات بازار آزاد، طی هفته قبل در بورس کالای ایران و در گروه محصولات فولادی نیز شاهد به تابلو رفتن مقاطع ساختمانی با محوریت شرکتهای ذوب‌آهن اصفهان و تختال فولاد هرمزگان بودیم. ضمن اینکه این هفته شرکت فولاد مبارکه نیز 36 هزار و 334 تن انواع ورق فولادی را توسط کارگزاران در سیستم معاملاتی مچینگ ثبت کرد. در کنار سکوت رینگ فولاد و تجربه هفته‌های بی‌رمق این رینگ در بورس کالا شاید مهم‌ترین رخداد هفته قبل مربوط به ارائه سلف سبد میلگرد گرید A 3 در سایزهای 12 تا 25 ساخت ذوب آهن به میزان 6444 تن بود که این عرضه از سوی شرکت چادرملو صورت گرفت. شرکت صنعتی و معدنی چادرملو در طول ماه‌های اخیر چندین مرتبه سبد میلگرد ذوبی را به جای طلب خود از این شرکت در بورس ارائه کرده و هفته پیش نیز با تخفیف 50 تومانی که روی این محصول انجام داد با قیمت ارزنده و پایین 1300 تومان در هر کیلو سبد میلگرد مذکور را فروخت. هفته قبل در دیگر روزهای معاملاتی رینگ فولاد تالار صنعتی رویداد مهم دیگری رخ نداد و بی‌رونقی شاخص‌ترین ویژگی روند معاملات این گروه از محصولات بود.
تقاضای مصرفی چه زمانی به بازار مسکن برمی‌گردد؟
حسین عبده تبریزی، اقتصاددان و صاحب‌نظر برجسته بخش مسکن با حضور در رسانه تصویری اینترنتی اکو ایران در تشریح وضعیت پیش روی بازار مسکن در سال ۹۹ بیان کرد: به‌رغم افزایش شدید قیمت‌ها و ناتوانی ۹۰درصد از متقاضیان مصرفی برای خرید مسکن در شهر تهران، وضعیت بازار ملک بنا بر یک دلیل عمده در شرایط غیرعادی قرار گرفته است. به این معنا که آنچه عامل ادامه روند رشد قیمت‌ها در شرایط فعلی شده، با اعتقاد به معجزه در بازار ملک از سمت خریداران به امید فروش با قیمت بالاتر در آینده مربوط می‌شود.
عبده تبریزی با تاکید بر عمده‌ترین دلیل تداوم خرید در بین مردم اظهارکرد: اعتقاد به معجزه بابت تصور افزایش قیمت‌ها در آینده، نه‌تنها در بازار مسکن بلکه در بازار سایر دارایی‌ها از جمله بازار بورس و خودرو نیز وجود دارد. در واقع آنچه در شرایط فعلی خریداران را ترغیب به خرید مسکن، خودرو یا سهام می‌کند و منجر به ادامه روند رشد قیمت‌ها در شرایطی که واقعیت بازار هیچ‌گونه کشش و ظرفیتی برای رشد قیمت‌ها ندارد، انتظار برای ادامه روند افزایش قیمت‌هاست.
مشابه شرایطی که در بازار مسکن وجود دارد در بازار خودرو نیز هست حتی در مورد خودروهایی که برای کار خریداری می‌شود. خرید خودرو عملاً با هدف درآمدزایی انجام نمی‌شود، چون قیمت‌ها در شرایط فعلی به‌گونه‌ای است که دیگر کار با خودرو، نمی‌تواند بهای خود را تأمین کند. در نتیجه شخص خودرو را می‌خرد تا با بهای بالاتر به فروش برساند. همچنین عطش خرید در بازار بورس به دلیل ارزش سهام نیست، بلکه به دلیل اعتقاد به بروز معجزه در بازار و روند صعودی افزایش قیمت در این بازار است.
عبده تبریزی ادامه داد: با توجه به نبود کشش و ظرفیت در واقعیت بازارهای اقتصادی همچون بازار مسکن، سهام و خودرو، درصورتی‌که اعتقاد به بروز معجزه از سوی مردم رها شود، می‌تواند به ریزش نرخ‌ها در بورس، مسکن و خودرو منجر شود.
بازار معاملات، همچنان در سیطره سفته بازان
وی ادامه داد: هم‌اکنون نه سمت عرضه مسکن قادر به تعدیل قیمت‌هاست و نه سمت تقاضا از توان مالی کافی برای خرید ملک برخوردار است. این اعتقاد به معجزه به معنای خرید با قیمت بالا، به انگیزه گران‌تر فروختن به یک وصله ناجور در بازار مسکن تبدیل شده است. آنچه به‌رغم نبود توان خرید در ۹۰درصد متقاضیان مصرفی منجر به تداوم رشد قیمت‌ها در بازار مسکن سال ۹۸ شد به قرار داشتن بازار معاملات در سیطره سفته بازان مربوط می‌شود.
در واقع علت ادامه روند صعودی قیمت‌ها به‌رغم نبود تقاضای مصرفی مؤثر، معاملات سفته بازان و تقاضای آنها است. همین موضوع یعنی ادامه روند صعودی قیمت‌ها در بازار مسکن منجر به رسیدن رابطه قیمتی مسکن و نرخ‌های موجود در بازار اجاره به بالاترین حد خود شده است. علت این موضوع آن است که ادامه روند افزایشی قیمت مسکن ناشی از بروز سفته‌بازی در این بازار است اما به دلیل مصرفی بودن بازار اجاره و دور بودن این بخش از بازار ملک از حضور و ورود سفته بازها، سطح اجاره‌بها پابه‌پای رشد قیمت مسکن افزایش نیافته است. هر چند اجاره‌بها همچنان از نظر قشر مصرف‌کننده یعنی مستأجرها بالاست. درحالی‌که نسبت بین میانگین قیمت مسکن و متوسط سطح اجاره‌بهای سالانه در سال‌های گذشته تاکنون – از دهه ۷۰- عددی بین ۱۴ تا ۲۵ بوده است اما این نسبت در حال حاضر به عدد ۲۸ رسیده است. هم این نسبت و هم نبود خریدار مصرفی در بازار این انتظار را تقویت می‌کند که بازار مسکن در سال آینده با افزایش محسوس قیمت‌ها در معاملات خرید آپارتمان مواجه نشود.
رشد قیمت‌ها همچون 98 نخواهد بود
عبده تبریزی در پاسخ به این سؤال که آیا بازار مسکن در سال ۹۹ نیز شرایطی مشابه سال ۹۸ خواهد داشت و روند رشد قیمت‌ها ادامه پیدا خواهد کرد گفت: به دلیل نبود ظرفیت در سمت واقعی بازار مسکن یعنی تقاضای مصرفی، شرایط فعلی و تداوم رشد افسارگسیخته قیمت‌ها قابل تداوم نیست. چون این روند افزایشی واقعیت و توجیه اقتصادی ندارد و چندان دور نیست که زمان توقف رشد قیمت‌ها و سپس روند کاهش قیمت‌های واقعی (ثبات قیمت اسمی) در بازار ملک مشاهده شود. هر چند نمی‌توان به طور دقیق اعلام کرد که به طور حتم، این رویداد در سال ۹۹ تجربه خواهد شد. بااین‌حال به‌شرط ثبات در شرایط، پارامترهای درونی و بیرونی اثرگذار بازار مسکن در سال ۹۹ به لحاظ قیمتی باید بازاری در شرایط ثبات قیمت و به لحاظ معاملاتی حدود معاملات انجام شده در سال ۹۸ باشد.
در واقع این انتظار وجود ندارد که قیمت مسکن در سال ۹۹ با شتاب رشد قیمت در سال ۹۸ افزایش پیدا کند. همچنین انتظار بر این است که قیمت مسکن حداکثر در حول تورم عمومی نوسان داشته باشد و بازار به لحاظ نبض و تعداد معاملات خرید تفاوت چندانی با سال ۹۸ نداشته باشد. در مورد نبض معاملات مسکن در سال ۹۹ نیز باید گفت که حتی در صورت ریزش ۲۰درصد ی سطح قیمت‌ها بازهم چندان گشایشی در کار تقاضای مصرفی ایجاد نخواهد شد؛ چرا که قیمت مسکن در شرایط فعلی به حدی بالاست که افت ۲۰درصد ی قیمت نیز نمی‌تواند مسکن را با توان خرید خانوارهای مصرفی منطبق کند. هر چند لازم است نوعی ریزش و سقوط قیمتی در بازارهای اقتصادی از جمله بازار مسکن اتفاق بیفتد. این ریزش و سقوط قیمتی در بخش مسکن در قالب ثبات قیمت اسمی خواهد بود که در واقع در طول چند سال، تورم منجر به کاهش قیمت واقعی در بازار ملک می‌شود.
عبده تبریزی درعین‌حال از اثر یک متغیر بر بازار ملک به‌عنوان متغیر پیشران بر تحولات احتمالی بازار مسکن سال بعد می‌گوید. وی معتقد است، متغیر پیشران در تحولات احتمالی بازار مسکن سال ۹۹ تحولات نرخ ارز است. هر چند بانک مرکزی پیش‌بینی کرده در سال آینده تقاضای هیجانی و چندانی برای خرید ارز وجود ندارد و بنابراین نوسان قیمت ارز محسوس و قابل‌توجه پیش‌بینی نمی‌شود. وی درعین‌حال به یک متغیر خطرناک‌تر یعنی معضل کمبود عرضه مسکن‌های کوچک متراژ اشاره می‌کند.
عضو سابق شورای عالی بورس ادامه داد: به طور متوسط ۶۰۰ هزار تقاضای مسکن کوچک متراژ ناشی از ازدواج‌های جدید وجود دارد، این در حالی است که حتی معدود ساخت‌وسازهایی که هم‌اکنون در بخش مسکن و ساختمان شاهد هستیم، عمدتاً این تقاضا را هدف عرضه خود قرار نمی‌دهند و این موضوع بسیار خطرناک است.
نقش سفته‌بازان در بازار زمین
او همچنین با اشاره به‌سرعت بیشتر افزایش قیمت زمین در مقایسه با نوسانات قیمت مسکن در سال‌های اخیر اعلام کرد: بازار زمین در سال‌های اخیر بیشتر در اختیار سفته بازان بوده و سفته‌بازی در بازار زمین بیش از سفته‌بازی در بازار مسکن بوده است. همین موضوع در کنار عرضه محدود و انحصاری زمین منجر به‌شتاب گرفتن افزایش قیمت در این بازار شده است. نسبت قیمت زمین به قیمت مسکن در شرایط فعلی به بالاترین حد خود از دهه ۷۰ تاکنون یعنی به عدد ۴/ ۱ رسیده که بالاترین نسبت در ۲۸ سال گذشته است. در نبود یک نظام مالیاتی منسجم و کارآمد برای مهار رشد غیرمنطقی قیمت زمین بسیاری از سرمایه‌ها که می‌توانست به بخش‌های مولد اقتصاد هدایت شود صرف سوداگری در بازار زمین شد.
وی مهم‌ترین راهکار فعلی برای حمایت از تقاضای مصرفی در بازار مسکن را توسعه بازار رهن اعلام کرد. به گفته عبده تبریزی دولت درصورتی‌که منابعی در اختیار دارد باید این منابع را صرف اختصاص یارانه سود برای پرداخت تسهیلات مؤثر و کارآمد به متقاضیان واحدهای مصرفی کند. به گفته وی هم‌اکنون نرخ تمام شده پول در بانک‌ها دست‌کم ۲۰درصد است که با چنین نرخی و بدون پرداخت یارانه سود از سوی دولت، پرداخت وام در استطاعت به متقاضیان امکان‌پذیر نیست.
شکست دولت در ترغیب مردم به سمت بازار بورس
واریز ۵۰ میلیون دلار هم نتوانست بازار بورس را سبزپوش کند
بازار بورس روزهای پرفراز و نشینی را پشت سر می‌گذراند. روز سه شنبه ۲۸ اردیبهشت۱۴۰۰، بورس مانند روزهای دیگر قرمز پوش بود و بیشتر نمادهای فروش قفل بودند. به گزارش رسانه‌ها، از ۵۵۸ نماد درحال معامله، ۳۱۹ نماد (۵۷ درصد نمادها)، قفل بودند. در صف خرید هم تنها ۱۵ نماد(۳درصد نمادها)، حاضر بودند. روز دوشنبه ۲۷اردیبهشت ۱۴۰۰، مبلغ ۵۰ میلیون دلار از حساب صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شد. اما این مبلغ هم نتوانست جلوی قرمز‌پوش شدن بورس را بگیرد.
تجربیات ۱۴ ماه گذشته نشان داده که تزریق پول نمی‌تواند مرحمی بر زخم عمیق بازار بورس باشد. تزریق پول به بازار سهام اثرات تورمی بالایی دارد و تنها بر صف فروش افزوده می‌شود.
ابهام در خصوص واریزی به بازار بـورس
شکست دولت در ترغیب مردم به سمت بازار بـورس
عدم شفافیت باعث ایجاد ابهاماتی در خصوص واریز ۵۰ میلیون دلار به حساب صندوق تثبیت بازار شده است. علت هم عدم تحرک در سمت تقاضا پس از واریز این مبلغ بوده است.
سایت گسترش(۲۸ اردیبهشت۱۴۰۰)، سخنان یک کارشناس بازار سرمایه در این رابطه را منعکس کرده است. او می‌گوید: «علت اینکه امروز کلیت بازار چندان به خبر واریز مبلغ ۵۰ میلیون دلار از سوی بانک مرکزی به سمت صندوق تثبیت واکنش مثبت نشان نداد، در اصل به سبب پایداری جو بی‌اعتمادی بین سهامداران حقیقی است.
وی واریز ۲۰۰ میلیارد دلار را لازمه بازگشت اعتماد به بازار بـورس می‌داند، تا اینگونه، بازار سرمایه به تعادل برسد.
تاثیر مستقیم نرخ دلار بر بازار بورس
کاهش یا افزایش نرخ دلار، تاثیر مستقیم بر بازار سهام دارد. در حال حاضر ضرر کننده اصلی از پایین آمدن نرخ دلار، بازار سرمایه است. در۴ سال گذشته شرکتهای پتروشیمی، پالایشگاهی، معدنی و صنعتی بیشترین سود را با افزایش نرخ دلار کسب کرده‌اند.
با ترکیدن حباب بورس، سرمایه‌های ۴۶ میلیون ایرانی که به دولت اعتماد کرده بودند در سال گذشته از بین رفت. حاکمیت با سرقت ۴۰ درصد سرمایه‌های مردم در بازار بـورس، کسری بودجه سال ۹۹ خود را تامین کرد. بازگرداندن این اعتماد با واریز ۵۰ میلیون دلار عملی نیست. نابود شدن زندگی مردم در بازار بـورس از مصادیق جنایتهای این حاکمیت در حق مردم بوده است.
دیدگاه شما