ارزش فعلی خالص چیست؟

NAV یا ارزش خالص دارایی‌های صندوق چیست

حسابداري امروز

NPV چيست ؟ Net Present Value يا به اختصار NPV به مفهوم خالص ارزش فعلي است.ارزش فعلي خالص عبارت است از : مجموع ارزش فعلي جريان هاي نقدي ورودي ، منهاي ارزش فعلي كل وجوهي كه در زمان حال سرمايه گ

حسابداري

مديريت

حسابرسي

حسابرسي

مديريت مالي

مديريت مالي

قوانين

مالياتي

بانكي

عمومي

نرم افزارهاي مالي

متفرقه

ساير موارد

معرفي كامل خالص ارزش فعلي NPV وتابع آن در اكسل

NPV چيست ؟ Net Present Value يا به اختصار NPV به مفهوم خالص ارزش فعلي است.

ارزش فعلي خالص عبارت است از : مجموع ارزش فعلي جريان هاي نقدي ورودي ، منهاي ارزش فعلي كل وجوهي كه در زمان حال سرمايه گذاري مي شود.

ارزش فعلي خالص يكي از بهترين معيارهايي است كه بدان وسيله طرحهاي سرمايه اي را ارزيابي مي كنند.

براي آشنايي بيشتر با برخي مفاهيم و واژه هاي خاص به پست معرفي كامل نرخ بازده داخلي IRR و تابع آن در اكسل مراجعه كنيد.

براي درك بهتر ، ما بايد ارزش تمام جريان هاي نقدي كه بعد از سال صفر وارد ميشوند را به ارزش آنها در سال صفر برسانيم.

يعني اگر يك جريان نقد 10 سال بعد وارد مي شود بايد ببينيم كه در سال صفر چقدر ارزش دارد ، چون همه مي دانيم كه ارزش پول طي زمان كاهش مي يابد.

با مثال زير شما به خوبي متوجه اين موضوع خواهيد شد :

مثال : كارخانه آلفا كه توليد كننده ي چندين محصول است ، با مشكلي در خط توليد يكي از توليدات خود مواجه شده است.ماشين آلات اين خط توليد از رده خارج شده اند و شركت سه راهكار را پيش رو دارد.براي تهيه طرح توجيهي اطلاعاتي به مديرمالي اين شركت ارائه داده است ،تا بر مبناي آنها محاسبات خود را انجام دهد.تنها معيار تصميم گيري در اين مورد استفاده از تكنيك خالص ارزش فعلي است.نرخ بازده مورد نظر مديريت نيز 20 درصد است.

راه كار اول اين است كه شركت ماشين آلات را بخرد ، براي اينكار بايد 105.000 ريال به فروشنده ماشين آلات پرداخت كند.و در سالهاي بعد از نصب تجهيزات ارزش فعلی خالص چیست؟ ، به علت افزايش توان توليد و كاهش هزينه ها ، مبالغي وارد واحد توليدي ميشود.

راه كار دوم اين است كه شركت ساخت ماشين آلات را به يك شركت پيمانكاري واگذار كند ، براي اين كار بايد در سال صفر مبلغ 100.000 ريال و در سال اول 50.000 ريال به شركت پيمانكار پرداخت كند.جريان هاي نقدي ورودي نيز به علت كاهش هزينه ها و ساخت تجهيزات بهتر ، به واحد توليدي وارد ميشوند.

راه كار سوم اين است كه كلا خط توليد را متوقف كنند ، به علت اينكار ، در سال صفر بايد هزينه هايي متحمل شود كه مبلغ 50.000 ريال است و درسال هاي بعد به علت كاهش هزينه ها ، جريان هاي نقدي وارد شركت ميشوند.

حل مساله :

براي آشنايي با برخي واژه هاي خاص لطفا به پست معرفي كامل نرخ بادزه داخلي IRR و تابع در اكسل مراجعه كنيد.

ابتدا براي ورود به تابع ، يكي از سلول ها را انتخاب ، در آن علامت مساوي را قرار داده و عبارت NPV را تايپ و تابع را انتخاب مي كنيم.تابع شكلي شبيه شكل زير دارد :

در قسمت RATE شما نرخ بازده مورد ارزش فعلی خالص چیست؟ نظر مديريت را وارد مي كنيد.

در قسمت Value شما بايد جريان هاي نقدي ورودي يا خروجي پس از سال صفر را وارد نماييد.

نكته : به هيچ عنوان مبلغ نقد سال صفر را وارد نكنيد .

تابع را همانند شكل زير پر ميكنيم :

در قسمت Rate ما نرخ 20 درصد را وارد كرده ايم ، كه نرخ مورد نظر مديريت است .

در قسمت Value از سلول B3:B8 را وارد كرده ايم ، يعني جريان هاي نقدي از سال يكم تا سال ششم و سال صفر را به هيچ عنوان وارد نكرده ايم.

براي هر يك از ارزش فعلی خالص چیست؟ طرح ها اين تابع را وارد ميكنيم ، و جريان هاي نقدي از سال يكم تا ششم را در آن وارد ميكنيم.شكلي شبيه به شكل زير خواهيم داشت :

در شكل بالا ، مجموع ارزش فعلي طرح ها به تفكيك آورده شده است.تا اينجاي كار ما ارزش فعلي جريان هاي نقدي از سال يكم تا سال ششم را بوسيله تابع به دست آورده ايم ، حال براي محاسبه خالص ارزش فعلي هر طرح بايد چه كنيم ؟؟

براي محاسبه خالص ارزش فعلي هر طرح ، جواب تابع NPV ( يعني به عنوان مثال مبلغ 128.362 ريال ) مربوط به ارزش فعلی خالص چیست؟ ارزش فعلی خالص چیست؟ طرح خريد ماشين آلات را با مبلغ سال صفر آن جمع كنيم.به عنوان مثال ما در طرح خريد ماشين آلات مبلغ 128.362 ريال را با مبلغ 105.000 - جمع كرده ايم .جواب ها مانند شكل زير خواهند بود:

تفسير :

در طرح خريد ماشين آلات ، ما 23.362 ريال خالص ارزش فعلي داريم . يعني با توجه به نرخ بازده مديريت ، نرخ بازده سرمايه گذاري از نرخ بازده مورد نظر مديريت بيشتر است .

در طرح توليد ماشين آلات ، ما 6.144 ريال خالص ارزش فعلي داريم .يعني با توجه به نرخ بازده مديريت ، نرخ بازده سرمايه گذاري از نرخ بازده مورد نظر مديريت بيشتر است . هنگامي كه در 2 پروژه خالص ارزش فعلي آنها مثبت باشد ، هر پروژه اي كه NPV يا خالص ارزش فعلي بيشتري داشته باشند را انتخاب ميكنيم.

در طرح توقف خط توليد ، ما 16.745 - ريال خالص ارزش فعلي داريم.يعني با توجه به نرخ بازده مديريت ، نرخ بازده سرمايه گذاري از نرخ بازده مورد نظر مديريت كمتر است.

نتيجه گيري :

پس ميتوانيم نتيجه بگيريم كه هرگاه خالص ارزش فعلي طرح مثبت باشد ، پروژه بازدهي بالاتر از بازده موردنظر مديريت دارد و هرگاه خالص ارزش فعلي طرح منفي شود ، پروژه بازدهي كمتري از بازده مورد نظر مديريت دارد.اگر خالص ارزش فعلي طرح صفر شد ، يعني بازده سرمايه گذاري با بازده مورد نظر مديريت برابر است .

در اين طرح ها ، مديريت طرح خريد ماشين آلات را به عنوان بهترين طرح انتخاب خواهد كرد.

مورد خاص در اين تابع :

ما فرض كرديم كه جريان هاي نقدي سالانه وارد يا خارج مي شوند . ولي اگر جريان ها ، ماهانه و يا هر 3 ماه يكبار وارد يا خارج شدند ، آن وقت خالص ارزش فعلي چطور محاسبه خواهد شد ؟

در اين حالت فقط كافي است كه در قسمت Rate تابع ، نرخ بهره سالانه را بر تعداد دفعات ورود يا خروج وجه نقد در سال تقسيم كنيم.

مثال : فرض كنيد جريان هاي نقدي هر سه ماه يكبار وارد واحد توليدي مي شوند ، پس در سال 4 بار اين جريان ها وارد خواهند شد .ما نرخ بازده مديريت را تقسيم بر 4 مي كنيم . يا اگر جريان ها هر ماه وارد يا خارج مي شوند ، ما نرخ بازده مورد نظر مديريت RATE را بخش بر 12 مي كنيم.

حسابداری اجاره‌ بها

استانداردهای حسابداری مقررات حاکم بر چگونگی انجام کار حسابداری می باشند، این استاندارد ها به شفافیت بیشتر گزارشگری های مالی کمک می کنند.

هدف استانداردهای حسابداری:

• افشای خط مشی های حسابداری مورد استفاده، جهت اطلاع دیگران
• ارائه فرم های یک شکل و یکدست برای صورت های مالی
• افشای موارد خاص درباره تامین ملزومات برای استفاده کنندگان اطلاعات جهت اعمال داوری یا نظریه فردی
• ارائه تصمیمات رسمی یا غیر رسمی در رابطه با ارزش گذاری مجاز دارایی ها و تعیین رقم درآمد
تا به امروز ۳۳ استاندارد حسابداری تدوین شده است و استاندارد شماره ۲۱ تحت عنوان حسابداری اجاره ها می باشد.
برای آنکه با حسابداری اجاره ها آشنا شوید ابتدا لازم است با تعاریف آن آشنا شوید در زیر چند تعریف ارائه می دهیم.

اجاره:

اجاره به توافق نامه ای است كه بر اساس آن، موجر در برابر دريافـت مبلـغ مشخصی، حق استفاده از دارايی را برای مدت محدود به مستاجر واگذار می نماید.
نکته: در آغاز اجاره، اطمينـان معقولی وجود دارد كه مستاجر از اين اختيار استفاده می کند.

آغاز اجاره:

در این توافق، تاریخ در اختیار گرفتن دارایی توسط اجاره کننده یا شروع دریافت اجاره بها توسط اجاره دهنده به معنای آغاز اجاره می باشد.
دوره اجاره:
دوره غیر قابل فسخی است که اجاره کننده دارایی مورد نظر را به مدت آن دوره اجاره می کند.

حداقل مبلغ اجاره :

مبلغی را حداقل مبلغ اجاره می گویند که بایستی در طول مدت اجاره به موجر پرداخت نمود به جز مخارج مالیات، نگه داری دارایی و خدمات که به عهده موجر می باشد و نیز:
• در ارتباط با مستاجر، هر مبلغی كه توسط وی يا هر شخص وابسته بـه وی تـضمين شده است
• در ارتباط بـا موجر، هـر گونـه ارزش باقيمانـده كـه پرداخـت آن توسـط اجاره كننده يا شخص ثالثی به اجاره دهنده تضمين شده باشد.

اجاره غیر قابل فسخ:

این نوع اجاره قابل فسخ کردن نمی باشد، مگر در موارد زیر:
• وقوع پیشامد های دور از انتظار و بعید
• با مجوز اجاره دهنده
• انعقاد قرار داد اجاره جدید بین اجاره کننده و اجاره دهنده برای همان دارایی یا دارایی مشابه
• پرداخت مبلغ اضافی توسط اجاره کننده، به طوری که در آغاز اجاره در ارتباط با استمرار اجاره اطمینان معقولی به وجود بیاید.

ارزش منصفانه:

به مبلغی گویند که فروشنده و خریدار مطلع و مایل، در معامله ای حقیقی و در شرایط نرمال، یک دارایی را در ازای مبلغ مزبور مبادله می کنند.

عمر در حسابداری اجاره ها به دو دسته اقتصادی و مفید قابل تقسیم است.
عمر اقتصادی عبارت است از:
• مدت زمانی که انتظار می رود، یک دارایی از لحاظ اقتصادی توسط یک یا چند کاربر قابلیت استفاده داشته باشد.
• تعداد تولیدی که انتظار می رود، در فرایند استفاده از دارایی، یک یا چند استفاده کننده کسب کنند.

عمر مفید عبارت است:

از مدت زمانی که انتظار می رود واحد تجاری، منافع اقتصادی دارایی مورد اجاره خود را مصرف کند.
ارزش باقی مانده:
ارزش باقی مانده به دو دسته تضمین شده و تضمین نشده قابل تقسیم است.

ارزش باقی مانده تضمین شده عبارت است از:
• آن بخش از ارزش باقی مانده دارایی که اجاره کننده یا شخص وابسته به وی تضمین می کند.
• آن بخش از ارزش باقی مانده دارایی که اجاره کننده یا شخص سومی تضمین می کند.

ارزش باقی مانده تضمین نشده:

بخشی از ارزش باقی مانده دارایی است، که اجاره دهنده نسبت به تحقق آن اطمینان کافی ندارد یا توسط شخص وابسته به وی تضمین شده باشد.

دسته‌ها

نوشته‌های تازه

• ضایعات، واحدهای معیوب و ضایعات مواد اولیه در حسابداری صنعتی
• سیستم هزینه یابی مرحله ای در حسابداری صنعتی
• سیستم دائمی موجودی کارخانجات
• سیستم های هزینه یابی
• حسابداری صنعتی و طبقه بندی هزینه ها

سرمایه گذاری:

سرمایه گذاری نیز به دو بخش خالص و ناخالص قابل تقسیم است:

سرمایه گذاری خالص در اجاره:

سرمایه گذاری ناخالص در اجاره پس از کسر درآمد مالی کسب نشده می باشد.

سرمایه گذاری ناخالص در اجاره :

مجموع حداقل مبالغ اجاره قرارداد اجاره سرمایه ای و هر گونه ارزش باقی مانده تضمین نشده، از دید اجاره دهنده می باشد.

درآمد مالی کسب نشده چیست؟

مابه تفاوت سرمایه گذاری ناخالص در اجاره و ارزش فعلی آن با نرخ ضمنی سود تضمین شده می باشد.

نرخ ضمنی سود تضمین شده اجاره:

نرخ تنزیلی ای می باشد که در آغاز اجاره موجب برابری مجموع ارزش فعلی حداقل مبالغ اجاره و ارزش باقی مانده تضمین نشده دارایی، با ارزش منصفانه دارایی مورد می شود.

نرخ فرضی استقراض برای اجاره کننده:

نرخ سود تضمین شده ای است که اجاره کننده در صورت اجاره دارایی مشابه مجبور به پرداخت آن می شد و یا می توان گفت نرخی که اجاره کننده ناگزیر می بود برای دریافت وامی با شرایط بازپرداخت مشابه جهت خرید دارایی مورد نظر، بپردازد.
حال بیایید تا بیشتر با دسته بندی های اجاره آشنا شویم.

اجاره سرمایه ای:

به موجب آن مخاطرات و مزایای ناشی از مالکیت دارایی به اجاره کننده منتقل می گردد.نمونه هایی از شرایطی که اجاره، به عنوان اجاره سرمایه ای طبقه بندی شود در زیر آمده است.
• در مواردی که طبق قرارداد اجاره، مالکیت دارایی در پایان دوره اجاره به اجاره کننده منتقل گردد (یعنی اجاره به شرط تملیک).
• اجاره کننده اختیار داشته باشد تا دارایی مورد اجاره را در تاریخ اعمال اختیار خرید به قیمت مورد انتظار خیلی پایینتر از ارزش منصفانه دارایی در آن تاریخ، خریداری کند.
• دوره اجاره حداقل ۷۵% عمر اقتصادی دارایی را شامل شود حتی اگر مالکیت دارایی منتقل نشود.
• ارزش فعلی حداقل مبالغ اجاره در ابتدای اجاره، حداقل برابر ۹۰% ارزش منصفانه دارایی اجاره شده باشد.
• دارایی مورد اجاره دارای ماهیت خاصی باشد به طوری که تنها اجاره کننده بتواند بدون انجام تغییرات وسیع، از آن استفاده کند.

حسابداری اجاره سرمایه ای:

• اجاره های سرمایه ای باید تحت عنوان دارایی و بدهی و به مبلغی معادل ارزش منصفانه دارایی مورد اجاره در آغاز اجاره یا به ارزش فعلی حداقل مبلغ اجاره(هرکدام کمتر باشد)، در ترازنامه اجاره کننده ثبت شود.
• چنانچه این اجاره ها در ترازنامه اجاره کننده منعکس نگردد، منابع اقتصادی و تعهدات واحد تجاری کمتر از چیزی که هست نشان داده خواهد شد و این موجب مخدوش شدن نسبت های مالی آن واحد می شود.
• منعکس کردن بدهی های اجاره سرمایه ای به عنوان مبلغ کاهنده دارایی های مربوط در ترازنامه غیر مجاز است، همانطور که در ترازنامه بدهی ها به جاری و غیر جاری تقسیم می شوند بدهی های اجاره نیز به جاری و غیر جاری تقسیم می شوند.
• در هر دوره مالی، اجاره سرمایه ای سبب ایجاد هزینه های استهلاک دارایی می شود.
• دارایی اجاره شده باید در طول دوره اجاره یا عمر مفید خود(هر کدام کوتاه تر است) مستهلک شود.هزینه استهلاک طبق استاندارد حسابداری ۱۱ بایستی تحت عنوان دارایی های ثابت مشهود محاسبه و شناسایی گردد.
• مبلغ استهلاک پذیر دارایی اجاره شده، طبق روشی منظم با رویه استهلاک دارایی های مشابه (که اجاده دهنده مالک آنها نیز می باشد)، در طول دوره استفاده مورد انتظار از دارایی مورد اجاره، مستهلک می گردد.
اجاره کننده در ارتباط با اجاره های سرمایه ای باید موارد زیر را افشا نماید:
• رویه حسابداری مورد استفاده، برای شناسایی اجاره های سرمایه ای
• روش های مورد استفاده جهت محاسبه استهلاک، عمر مفید
• صورت تطبیق ناخالاص مبلغ دفتری، ذخیره کاهش دائمی در ارزش دارایی و استهلاک انباشته در ابتدا و انتهای دوره تا نشانگر اضافات، کاهش، استهلاک دوره ارزش فعلی خالص چیست؟ و سایر اقلام گردش دارایی های مورد اجاره باشد.
• مجموع هزینه های مالی که بابت قراردادهای اجاره سرمایه ای به دوره جاری اختصاص داده شده است.
• مبالغ تعهدات ناشی از قرار داد های اجاره سرمایه ای، پس از کسر هزینه های مالی تخصیص یافته به دوره های آتی و تفکیک خالص بدهی های مربوط به دو طبقه جاری و غیر جاری.
• شرح کلی ای از اهم شرایط قرارداد اجاره، برای اجاره کننده از جمله مدت، مبلغ اجاره سالانه، شرایط تجدید قرارداد، اختیار خرید و محدودیت های پیش بینی شده در قرار داد اجاره شامل محدودیت در تقسیم سود، استقراض های جدید یا قرار داد های اجاره جدید.
اجاره دهنده در ارتباط با اجاره های سرمایه ای باید موارد زیر را افشا کند:
• سرمایه گذاری ناخالص در اجاره ها، درآمد مالی کسب نشده و سرمایه گذاری خالص در اجاره ها در تاریخ ترازنامه و تفکیک خالص مطالبات مربوط(سرمایه گذاری خالص در اجاره) به دو گروه جاری و غیر جاری
• ذخیره انباشته برای حداقل مبالغ اجاره غیر قابل وصول
• شرح کلی از اهم شرایط قرارداد اجاره بلند مدت در مورد اجاره دهنده

انواع ارزش های اندازه گیری در حسابداری

انواع ارزش های اندازه گیری در حسابداری بدین شرح می باشند:

ارزش‌ جاري‌:

ارزش‌ جاري‌ دربرگيرنده‌ سه‌ نگرش‌ متفاوت‌ است‌ كه‌ عبارتند از :

– ارزش‌ ورودي‌ (بهاي‌ جايگزيني‌)،

– ارزش‌ خروجي‌ (خالص‌ ارزش‌ فروش‌) و

– ارزش‌ اقتصادي‌ (ارزش‌ فعلي‌ جريانهاي‌ نقدي‌ مورد انتظار از كاربرد مستمر دارايي‌ و فروش‌ نهايي‌ آن‌ توسط‌ مالك‌ فعلي‌).

در برخي‌ موارد از قبيل‌ ارزشيابي‌ سرمايه‌گذاري‌ در اوراق‌ بهادار نرخ‌بندي‌ شده‌، سه‌ نگرش‌ فوق‌الذكر به‌مبالغ‌ تقريباً نزديك‌ به‌هم‌ منجر مي‌شوند و تفاوت‌ آنها كم‌ بوده‌ و ناشي‌ از هزينه‌هاي‌ انجام‌ معامله‌ است‌. در ساير حالات‌ همچون‌ ارزيابي‌ داراييهاي‌ ثابت‌ مشهود خاص‌ واحد تجاري‌، تفاوت‌ بين‌ مقياسهاي‌ مختلف‌ ارزش‌ جاري‌ احتمالاً بااهميت‌ خواهد بود.

بايد قاعده‌ مشخص‌ و معقولي‌ براي‌ انتخاب‌ يكي‌ از مقياسهاي‌ مختلف‌ اندازه‌گيري‌ ارزش‌ جاري‌ دراختيار داشت‌. معيار ” ارزش‌ براي‌ واحد تجاري‌ ” چنين‌ قاعده‌اي‌ را به‌ دست‌ مي‌دهد. طبق‌ اين‌ قاعده‌، ارزش‌ جاري‌ برابر اقل‌ ” بهاي‌ جايگزيني‌ جاري‌ دارايي‌ و مبلغ‌ بازيافتني‌ ” آن‌ تعيين‌ مي‌گردد.

” مبلغ‌ بازيافتني‌ ” دارايي‌ بالاترين‌ ارزشي‌ است‌ كه‌ مالك‌ فعلي‌ دارايي‌ مي‌تواند بدان‌ دست‌ يابد و برابر خالص‌ ارزش‌ فروش‌ دارايي‌ يا ارزش‌ اقتصادي‌ آن‌، هركدام‌ بيشتر است‌، مي‌باشد. ” ارزش‌ براي‌ واحد تجاري‌ ” را مي‌توان‌ نوعي‌ به‌هنگام‌كردن‌ بهاي‌ تاريخي‌ با استفاده‌ از قاعده‌ سنتي‌ “بهاي‌ تمام‌ شده‌ يا كمتر ” دانست‌.

در مورد داراييها، ارزش‌ جاري‌ مناسب‌ طبق‌ قاعده‌ ” ارزش‌ براي‌ واحد تجاري‌ ” انتخاب‌ مي‌شود. قاعده‌ مزبور، دارايي‌ را درصورت‌ بالاتر بودن‌ مبلغ‌ بازيافتني‌، به‌ جاي‌ بهاي‌ تمام‌شده‌ تاريخي‌، به‌ بهاي‌ جايگزيني‌ ارزيابي‌ مي‌كند مشروط‌ به‌ آنكه‌ جايگزيني‌ دارايي‌ توجيه‌پذير باشد. اگر جايگزيني‌ دارايي‌ قابل‌ توجيه‌ نباشد، دارايي‌ به‌ مبلغ‌ بازيافتني‌ ارزيابي‌ مي‌شود. كاربرد قاعده‌ ” ارزش‌ براي‌واحد تجاري‌ ” در مورد بدهيها چندان‌ ضرورتي‌ ندارد چرا كه‌ ارزشهاي‌ مختلف‌ بدهي‌، همگي‌ به‌ يك‌ ارزش‌ واحد ختم‌ مي‌شوند.

تعاريف برخی از اصطلاحات فوق :

مبلغ‌ بازيافتني‌ : خالص‌ ارزش‌ فروش‌ يا ارزش‌ اقتصادي‌ يك‌ دارايي،‌ هركدام‌ که بيشتر است.

بهاي‌ جايگزيني‌: عبارت‌ است‌ از مخارجي‌ كه‌ بايد براي‌ خريد يا ساخت‌ يك‌ قلم‌ موجودي‌ كاملاً مشابه‌ تحمل‌ شود.

خالص‌ ارزش‌ فروش‌‌: عبارت‌ است‌ از بهاي‌ فروش‌ (بعد از كسر تخفيفات‌ تجاري‌ ولي‌ قبل‌ از تخفيفات‌ مربوط‌ به‌ تسويه‌ حساب‌) پس‌ از كسر:

الف‌ . مخارج‌ براوردي‌ تكميل‌، و

ب‌. مخارج‌ براوردي‌ بازاريابي‌، فروش‌ و توزيع‌.

ارزش‌ اقتصادي‌ : ارزش‌ فعلي‌ خالص جريانهاي‌ نقدي‌ آتي ناشي از کاربرد مستمر دارايي ازجمله جريانهاي نقدي ناشي از واگذاري نهايي آن.

ارزش‌ منصفانه‌ ‌: مبلغي‌ است‌ كه‌ خريداري‌ مطلع‌ و مايل‌ و فروشنده‌اي‌ مطلع‌ و مايل‌ مي‌توانند در معامله‌اي‌ حقيقي‌ و در شرايط‌ عادي‌، يك‌ دارايي‌ را در ازاي‌ مبلغ‌ مزبور با يكديگر مبادله‌ كنند.

بهاي جايگزيني مستهلک شده : عبارت است از بهاي ناخالص جايگزيني يک دارايي (يعني بهاي جاري جايگزيني يک دارايي نو با توان خدمت‌دهي مشابه) پس از کسر استهلاک مبتني بر بهاي مزبور و مدت استفاده شده از آن دارايي.

بهاي‌ تمام‌ شده‌ : مبلغ‌ وجه‌ نقد يا معادل‌ نقد پرداختي‌ و يا ارزش‌ منصفانه‌ ساير مابه‌ازاهايي‌ كه‌ جهت‌ تحصيل‌ يك‌ دارايي‌ در زمان‌ تحصيل‌ يا ساخت آن واگذار شده‌ است‌

ارزش خالص دارایی یا NAV در صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟

یکی از فاکتورهای مهم برای انتخاب یک صندوق سرمایه‌­گذاری، ارزش خالص دارایی (Net Asset Value) است که به اختصار به آن NAV (ناو) می­‌گویند. NAV صندوق سرمایه‌گذاری چیست؟ چگونه محاسبه می‌­شود؟ و چرا مهم است؟ برای آشنایی با مفهوم NAV و شیوه‌ی محاسبه‌ی آن با چشم بورس همراه باشید.

در شرایط تورمی حفظ ارزش دارایی‌­ها بدون سرمایه­‌گذاری امکان­‌پذیر نیست. مردم با سرمایه­‌گذاری در بازارهای مختلف همچون سپرده­‌های بانکی، طلا، مسکن و بورس به دنبال حفظ دارایی و سپس کسب سود هستند. بورس از بازارهای جذاب برای سرمایه­‌گذاری است.

شاید شما نیز مانند بسیاری از افراد تخصص، تجربه و زمان کافی برای سرمایه­‌گذاری در بازار سرمایه را نداشته باشید. نگران نباشید می­‌توانید از طریق صندوق­‌های سرمایه­‎‌گذاری از مزایای این بازار بهره­‌مند شوید. صندوق­‌های سرمایه­‌گذاری با استفاده از تیم‌های مختصص و حرفه‌­ای دارایی­‌های شما را مدیریت می­‌کنند.

NAV یا ارزش خالص دارایی‌های صندوق چیست

قیمت و ارزش دو مفهوم کلیدی در سرمایه­‌گذاری

بهتر است ابتدا در مورد ارزش و قیمت صحبت کنیم. مردم معمولا ارزش و قیمت را دو مفهوم یکسان در نظر می‌گیرند. آنها صرفا به قیمت توجه می‌کنند در حالی که یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای به دنبال ارزش‌گذاری سهام است. ارزش مفهومی است که با توجه به اهمیت دارایی سنجیده می‌شود. به عبارت دیگر، ارزش چیزی است که در ازای پرداخت قیمت، دریافت خواهید کرد.

توجه کنید که قیمت را عرضه و تقاضا تعیین می‌کند. ممکن است به دلیل تقاضای بالا، دارایی با قیمتی بیش از ارزش آن معامله شود و همچنین عرضه‌ی زیاد باعث شود یک دارایی زیر ارزش ذاتی خرید و فروش شود. تفاوت بین قیمت و ارزش با مفهومی به نام حباب سنجیده می‌شود. سرمایه‌گذار حرفه‌ای صرفا به قیمت توجه نمی‌کند و به دنبال سنجش ارزش یک دارایی است.

ارزش خالص دارایی­ یا NAV چیست؟

خرید واحدهای یک صندوق به معنای سهیم شدن در دارایی‌های آن است. صندوق‌ها نهادهای مالی هستند و همچون همه‌ شرکت‌ها دارایی‌ها و بدهی‌هایی دارند، ارزش خالص دارایی از تفاوت این دو به دست می‌آید. دارایی‌های یک صندوق مجموعه‌ای از سهام، اوراق با درآمد ثابت، سپرده‌های بانکی، وجوه نقد و… است. بدهی‌ها نیز شامل مواردی همچون وام‌های بانکی، بدهی‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت و پرداخت‌های معوقه و… است. البته صندوق‌های متداول در ایران (سهامی، مختلط، طلا و…) بدهی‌هایی از جنس وام بانکی ندارند.

اگر با صندوق‌ها آشنا باشید، حتما در مورد NAV شنیده‌اید. مفهوم NAV در صندوق‌های سرمایه‌گذاری چیست؟ به زبان ساده، اگر بدهی‌های یک صندوق را را از مقدار دارایی‌های آن کسر کنیم به ارزش خالص دارایی­ یا همان NAV می‌رسیم. برای محاسبه‌ی NAV صندوق سرمایه‌گذاری به ازای هر واحد، کافی است ارزش خالص دارایی‌ها را بر تعداد کل واحدهای صندوق تقسیم کنیم.

فرمول محاسبه‌ی ارزش خالص دارایی در صندوق‌های سرمایه‌گذاری

ارزش خالص دارایی‌های یک صندوق به ازای هر واحد از طریق فرمول زیر محاسبه می‌شود.

فرمول محاسبه خالص ارزش دارایی (ناو یا NAV) صندوق

تعداد واحدهای صندوق/(مجموع بدهی‌ها – مجموع دارایی‌­ها) = ارزش خالص دارایی­ هر واحد

فرض کنید دارایی یک صندوق متشکل از 200 میلیارد تومان سهام، 50 میلیارد تومان اوراق با درآمد ثابت و 50 میلیارد تومان وجوه نقد است. مجموع دارایی‌های این صندوق برابر با 300 میلیارد تومان است. بدهی‌های این صندوق نیز مشتکل از 50 میلیارد تومان بدهی بلندمدت و 50 میلیارد تومان بدهی کوتاه‌مدت است. بنابراین مجموع بدهی‌های آن 100 میلیارد تومان است. اگر کل واحدهای این صندوق 3 میلیون واحد باشد، NAV صندوق اینگونه محاسبه می‌شود.

1000 = 2000000/(1000000000 – 3000000000) = NAV هر واحد

محاسبه NAV صندوق دارا یکم (ناو دارا یکم)

دولت در سال 99 تصمیم گرفت بخشی از سهام دولتی را در قالب صندوق‌های ETF در بازار بورس عرضه کند. اولین گام از این واگذاری، صندوق واسطه‌گری دارا یکم بود که با نماد دارا یکم در بازار بورس معامله می‌شود.

سهام موجود در پورتفوی این صندوق متشکل از 3 بانک (بانک ملت، تجارت و صادرات) و 2 شرکت بیمه (بیمه البرز و بیمه اتکایی امین) است. همچنین ارزش فعلی خالص چیست؟ برای کاهش ریسک، بخشی از دارایی‌های این صندوق شامل سپرده‌ی بانکی و اوراق با سود تضمین شده است.

در زمان نوشته شدن این مقاله (سوم خرداد سال 1400) خالص دارایی‌های صندوق دارا یکم ۱۰۶۹۸۶ میلیارد ریال و تعداد واحد­های آن ۵۷۷.۰۲۱.۴۸۸ است، بدین ترتیب NAV این صندوق به ازای هر واحد، ۱۸۵.۴۱۲ ریال است.

محاسبه NAV صندوق پالایش یکم (ناو پالایش یکم)

چند ماه پس از عرضه‌ی صندوق دارا یکم، صندوق ETF پالایشی یکم با نماد پالایش در بازار بورس عرضه شد. سهام این صندوق شامل چهار شرکت پالایشی است: شرکت‌های پالایش نفت تهران (شتران)، پالایش نفت تبریز (شبریز)، پالایش نفت اصفهان (شپنا) و پالایش نفت بندرعباس (شبندر). همانند دارا یکم این صندوق نیز دارایی‌های دیگری از جمله سپرده‌های بانکی و اوراق با سود تضمین شده دارد.

ارزش خالص دارایی‌های این صندوق در سوم خرداد ماه سال 1400، برابر با ۱۰۱.۵۱۶ میلیارد ریال و تعداد واحدهای آن ۱.۲۶۱.۲۹۱.۰۳۷ است، در نتیجه NAV این صندوق به ازای هر واحد ۸۰.۴۸۶ ریال است.

مدیریت صندوق‌ها به صورت مستمر ارزش خالص دارایی­ آنها را گزارش می‌کنند. هدف از این مثال‌ها، فهم بهتر مفهوم NAV و شیوه‌ی محاسبه‌ی آن است. در ادامه NAV را برای صندوق‌های غیرقابل معامله یا مشترک (Mutual Funds) و صندوق‌های قابل معامله یا ETF (Exchange Traded Funds) بررسی خواهیم کرد.

ارزش خالص دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله یا مشترک

سرمایه‌گذارانِ صندوق‌های مشترک، واحدهای آن را از طریق کارگزاری‌های متولی صندوق خرید و فروش می‌کنند. معامله‌ی این صندوق‌ها به صورت مستقیم در بازار بورس (بازار ثانویه) امکان‌پذیر نیست. این صندوق‌ها توسط کارگزاری‌ها خرید و فروش می‌شوند، به همین دلیل از نوسانات روزانه‌ی قیمت به دلیل عرضه و تقاضا در امان هستند.

مبنای محاسبه‌ی ارزش خالص دارایی این صندوق‌ها قیمت پایانی سهام موجود پورتفوی صندوق در پایان روز معاملاتی است. شرکت‌های متولی این صندوق‌ها، به صورت روزانه NAV صدور و ابطال آنها را اعلام می‌کنند. NAV صدور و ابطال برای همه صندوق‌ها محاسبه می‌­شود، اما بر خلاف صندوق‌های مشترک، صندوق‌های قابل معامله بر اساس قیمت صدور و ابطال معامله نمی‌شوند.

مکانیزم خرید و فروش صندوق‌های قابل‌معامله بر اساس قیمت تابلو و از طریق بازار ثانویه­ است. منظور از NAV صدور و ابطال چیست؟

NAV صدور صندوق­‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله

برای خرید صندوق‌های غیرقابل معامله باید مبلغی به اندازه‌ی NAV صدور بپردازید. این عدد کمی بیشتر از NAV صندوق و برابر با ارزش خالص دارایی به علاوه‌ی تمام هزینه‌ها کارمزدهایی است که در هنگام خرید صندوق اعلام می‌شود.

فرض بر این است که هنگامی که سرمایه‌ی جدیدی وارد صندوق می‌شود، متولی صندوق برای خرید سهام و سایر دارایی‌ها باید هزینه‌های معاملاتی بپردازد.

NAV ابطال صندوق‌های سرمایه‌گذاری غیرقابل معامله

اگر قصد فروش (ابطال) واحدهای صندوق‌های غیرقابل معامله را داشته باشید، مبلغی به اندازه‌ی NAV ابطال به شما پرداخت می‌شود. به دلیل کسر شدن کارمزد معامله از NAV صندوق، این مبلغ کمی کمتر از NAV صندوق است.

همانند قیمت صدور اینجا نیز فروش دارایی‌ها مستلزم پرداخت کارمزد و سایر هزینه‌های معاملاتی است. اما از آنجایی که اکثر صندوق‌ها برای فروش کارمزدی دریافت نمی‌کنند، معمولا قیمت ابطال با ارزش خالص دارایی­ صندوق برابر و کمی کمتر از قیمت صدور است.

ارزش خالص دارایی صندوق‌های قابل معامله یا ETF

صندوق‌های قابل معامله در بورس یا ETF مانند دارا یکم و پالایش به صورت روزانه در بورس معامله می‌شوند. هنگام باز بودن بازار، NAV ابطال هر 2 دقیقه یک بار در سایت TSE به ­روز رسانی می‌شود. البته شما این صندوق‌ها را طبق قیمت تابلو خریداری می‌کنید و اعلام این عدد صرفا برای اطلاع معامله‌گران است.

دقت کنید که قیمت صندوق‌های قابل معامله که روزانه در بورس معامله می‌شوند توسط عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. بنابراین ممکن است بالاتر و یا پایین‌تر از NAV معامله شوند، این مساله از ریسک‌های صندوق‌­های قابل‌معامله است.

خالص ارزش دارایی یا NAV صندوق دارا یکم در سایت tsetmc

آیا NAV فاکتوری مهم برای انتخاب یک صندوق سرمایه­‌گذاری است؟

همان‌طور که اشاره شد NAV صندوق‌های سرمایه‌گذاری از فاکتورهایی است که باید به آن توجه شود، اما برای خرید یک صندوق باید مسائل مهم‌تری را مدنظر داشت. اینکه هدف شما از سرمایه‌گذاری چیست؟ میزان ریسک‌پذیری شما چقدر است؟ بازدهی صندوق در دوره‌های مختلف چقدر بوده است؟

مهم‌تر از همه چیز پیشینه‌ی صندوق است. توصیه‌ ما این است که سراغ صندوق‌های تازه تاسیس نروید، زیرا داده‌های زیادی از آنها موجود نیست. بازدهی صندوق را در دوره‌های صعودی، رکودی و نزولی بررسی کنید. سعی کنید در دوره‌های صعودی به دنبال صندوق‌هایی بروید که بازدهی بهتری از شاخص داشته‌اند. در دوره‌های رکودی و نزولی نیز صندوق‌هایی را انتخاب کنید که دارایی‌های شما را حفظ می‌کنند، حتی می‌توانید سراغ صندوق‌های درآمد ثابت با سود تضمین شده بروید.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری برای افراد غیرحرفه‌ای و حتی معامله‌گران حرفه‌ای که وقت چندانی ندارند، گزینه‌ای بسیار مناسب هستند. اما لازم است هنگام انتخاب آنها تمام جوانب را بررسی کنید و یا از افراد متخصص کمک بگیرید. به عنوان نکته‌ی آخر داده‌های صندوق­‌های سرمایه‌گذاری را می‌توانید در سایت فیپیران مشاهده و بررسی کنید.

سوالات متداول

اگر بدهی‌های یک صندوق را از دارایی‌های آن کم کنیم ارزش خالص دارایی یک صندوق بدست می‌آید. با تقسیم این عدد بر تعداد واحدهای صندوق، NAV صندوق به ازای هر واحد محاسبه خواهد شد.

برای خرید یک صندوق باید مبلغی به اندازه NAV صدور بپردازید. NAV صدور برابر با ارزش خالص دارایی صندوق به علاوه‌ی تمام هزینه‌ها و کارمزدهایی است که در هنگام خرید صندوق اعلام می‌شود.

NAV ابطال مبلغی است که هنگام فروش صندوق به شما پرداخت می‌شود. این مبلغ کمی کمتر از NAV صندوق و با کسر کارمزد است. البته در ایران برای اکثر صندوق‌ها NAV ابطال با ارزش خالص درایی صندوق برابر است.

فایل اکسل محاسبه خالص ارزش فعلی NPV

excel

عنوان کامل: فایل اکسل کاربردی محاسبه خالص ارزش فعلی پروژه یا NPV (به صورت کامل فایل اکسل محاسبه خالص ارزش فعلی یا Net Present Value)

excel

نوع فایل: اکسل (Excel)

محاسبه NPV یا خالص ارزش فعلی، یکی از شاخصهای مهم در بررسی اقتصادی پروژه ها است، که معمولاً مهندسین صنایع، مدیرهای مالی و … با این موضوع روبرو هستند؛ اصل موضوع این است که می خواهیم مبالغ پرداختی و دریافتی در آینده، همه را به امروز بیاوریم و پس از جمع، متوجه شویم که ارزش فعلی دریافت ها و پرداخت ها مثبت است یا منفی و میزانش چه قدر است !

اکنون فایل اکسل کاربردی محاسبه خالص ارزش فعلی پروژه یا NPV این کار را به صورت خودکار و به سادگی برای شما انجام می دهد. کافی است که شما نرخ تنزیل را وارد نمایید، جریان دریافتها و پرداختها را وارد نمایید و NPV را دریافت کنید ! تصاویر و توضیحاتِ این فایل اکسل را در ادامه بخوانید.

خالص ارزش فعلی یا NPV

فایل اکسلی که می توانید آن را دانلود کنید، دارای دو Sheet می باشد، در یکی می توانید دریافت ها و پرداختها را در بازه های هفتگی وارد کنید و در دیگری بازه های ماهانه تعریف شده است، در هر بازه، دریافتها را در ستون درآمد و پرداختها را در ستون هزینه وارد می کند، باقی کارها را فایل اکسل انجام می دهد و در ستون انتهایی ارزش خالص فعلی پروژه را تا آن بازه زمانی به شما ارائه می دهد. تصویر را ببینید :

تصویری از فایل اکسل محاسبه خالص ارزش فعلی Net Present Value

ارزش خالص فعلی

این فایل اکسل به شما کمک می کند، محاسبات مربوط به NPV ارزش خالص فعلی را به سادگی و با ورود اطلاعات فوراً انجام دهید.

بلافاصله پس از پرداخت، لینک دانلود در اختیار شما قرار می گیرد و همزمان ایمیل نیز می شود.