مدیریت ریسک در بورس

ریسک و سرمایه در بورس

کتاب مدیریت ریسک و سرمایه

کتاب مدیریت ریسک و سرمایه نوشته علی سعدی، یکی از کتاب های خوب برای آشنایی با مبحث مدیریت سرمایه است. این کتاب حجم کمی دارد. مطالب کتاب با زبان ساده بیان شده است. مطالب کتاب کاربردی هستند.

بخشی از مقدمه کتاب مدیریت ریسک و سرمایه

عرصه معامله‌گری مانند یک کارزار است که معاملات سربازان شما عستند و شما رهبر آن‌ها محسوب می‌شوید. در صحنه جنگ، هیچ رهبری به دنبال رنده نگاه‌داشتن و به ثمر رساندن تمام سربازان خود نیست؛ بلکه به نتیجه تمتم فعالیت‌های سربازان خو توجه دارد.
از طرف دیگر، هیچ رهبری نمی‌داند کدام سربازش تا انتها زنده می‌ماند یا کدام سرباز نقش مهم‌تری در جنگ ایفا می‌کند؛ پس بر ر ی آموزش و تجهیرات هر سرباز به طور یکسان سرمایه‌گذاری می‌کند.
در معاملع‌گری نیز به دلایل مختلف مانند اشتباهات انسانی، اشتباه شدن تحلیل‌ها و انتظارهایمان یا اتفاقات و اخبار غیرمنتظره، در برخی معاملاتمان ضرر می‌کنیم و در برخی سود. نتیجه کل معاملاتمان در یک بازه زمانی، برایمان یک سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود، نه سود یا ضرر هر یک به تنهایی.

نویسنده: علی سعدی
تعداد صفحات: ۱۲۴
نوبت چاپ: سوم، ۱۴۰۰
شابک: ۹۷۸۶۰۰۱۸۶۳۶۳۹
قطع: رقعی
نوع جلد: شومیز
قیمت: ۴۹۵۰۰ تومان
ناشر: آراد کتاب

مدیریت ریسک چیست؟

در این مقاله از سری مقالات آموزش فارکس، با مفهوم مدیریت ریسک آشنا خواهید شد.

مدیریت ریسک یکی از مهمترین موضوعاتی است که در مبحث معامله گری با آن برخورد خواهید کرد.

چرا مهم است؟ خوب، کار ما اینست که پول درآوریم و برای پول درآوردن باید یاد بگیریم که چگونه ریسک (زیان های احتمالی) را مدیریت کنیم.

از قضا، این مبحث یکی از نادیده گرفته شده ترین مباحث در زمینه معامله گری است.

بسیاری از معامله گران فارکس فقط دل دل می زنند که هر چه سریعتر معاملات را آغاز کنند در حالیکه هیچ توجهی به اندازه حساب خود ندارند.

آنها فقط برای خود مشخص می کنند که در هر معامله ظرفیت چقدر ضرر را دارند و سریع دکمه “ترید” را می زنند.

برای این نوع سرمایه گذاری اصطلاح خوبی وجود دارد … به آن می گویند …

قمار!

وقتی بدون در نظر گرفتن قوانین مدیریت ریسک معامله می کنید، در واقع قمار می کنید.

شما به بازدهی بلندمدت سرمایه گذاری خود نگاه نمی کنید. بلکه، فقط دنبال دسته دستگاه بازی هستید تا آن را بکشید!

قوانین مدیریت ریسک نه تنها از شما محافظت می کنند، بلکه در دراز مدت نیز بسیار سبب سودآوری شما می شوند. اگر حرف ما را باور نمی کنید و فکر می کنید که “قمار” بهترین راه ثروتمند شدن است، به مثال زیر توجه کنید:

مردم همیشه به لاس وگاس می روند تا پول خود را به امید برنده شدن در یکی از بازی ها قمار کنند و در واقع، بسیاری از مردم هم برنده می شوند.

پس اگر افراد زیادی برنده می شوند، چگونه است که کازینوها همچنان سودآور هستند؟

پاسخ این است که اگرچه مردم برنده می‌شوند، اما در درازمدت، کازینوها همچنان سودآور هستند، زیرا از افرادی که برنده نمی‌شوند، پول بیشتری جمع می کنند!

حقیقت این است که کازینوها فقط آمارگیران بسیار ثروتمندی هستند. آن‌ها می‌دانند که در درازمدت، آن‌ها هستند که سود می کنند – نه قماربازان.

حتی اگر آقای جیسون با کشیدن دسته دستگاه، برنده یک جکپات 100000 دلاری شود، کازینوها می دانند که صدها قمارباز دیگر وجود خواهند داشت که برنده آن جکپات نخواهند شد و همان پول مستقیماً به جیب آنها برمی گردد.

این یک مثال کلاسیک از نحوه کسب درآمد آمارگیران از قماربازان است. گرچه هر دو ضرر می کنند، اما آمارگیر (صاحب کازینو در مثال ما) می داند که چگونه ضررهای خود را کنترل کند.

اساساً مدیریت ریسک هم همین‌گونه عمل می کند. اگر یاد بگیرید که چگونه ضرر خود را کنترل کنید، شانس سودآور بودن خواهید داشت.

در پایان اینکه، معاملات فارکس بازی با اعداد است، به این معنی که باید کوچکترین عامل ها را تا آنجا که می توانید به نفع خود متمایل سازید.

در کازینوها، حاشیه برتری صاحب کازینو گاهی اوقات فقط 5٪ بالاتر از حاشیه فرد بازی کننده است. اما همین 5 درصد تفاوت بین برنده بودن و بازنده بودن است.

شما باید همان آمارگیر ثروتمند باشید و نه آن قمارباز، زیرا در دراز مدت است که باید “برنده باشید”.

پس چگونه می توان بازنده نبود و به یک آمارگیر ثروتمند تبدیل شد؟ درس بعدی را بخوانید!

توصیه مهم به سهامداران درباره مدیریت ریسک در بورس

کارشناس بازار سرمایه گفت: همواره ریسک بخش لاینفک یک سرمایه گذاری است و البته ابزار‌های مدیریت ریسک بسیار متنوع هستند.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که چه ابزار‌هایی برای کاهش ریسک در بازار وجود دارد؟ بیان کرد: ریسک بخش لاینفک یک سرمایه گذاری است و هر دارایی مالی و هر گونه سرمایه گذاری را بر اساس دو معیار ریسک و بازده آن و نقش آن دارایی در کاهش ریسک می‌توان ارزیابی کرد.

او افزود: ریسک را نمی‌توان حذف کرد، ولی کنترل ریسک نسبت به بازده انتظاری یا مطلوب انجام می‌پذیرد. استراتژی مشخص و یکسانی برای مدیریت ریسک وجود ندارد، چرا که انسان‌ها درجات متنوعی از ریسک گریزی را دارند و بهترین تدبیر این است که در سطح ریسک گریزی هر فرد بهترین دارایی با بازده مناسب انتخاب شود.

این کارشناس بازار سرمایه گفت: نکته اساسی در مدیریت سرمایه گذاری فرض ریسک گریز بودن همه سرمایه گذاران، ولی با درجات مختلف است. ریسک گریز بودن به این معنی است که انسان‌ها صرفا دنبال سرمایه گذاری‌هایی می‌روند که شانس موفقیت و کسب بازده بیشتر از شانس یا احتمال زیان است. اگر یک فرصت کسب بازده به نحوی باشد که احتمال زیان بیشتر از احتمال کسب سود باشد، در حوزه گمبلینگ یا قمار قرار می‌گیرد که هم از نظر شرع مبین اسلام حرام و کاری عبث است و هم از نظر منطق اقتصادی سرمایه گذاری محسوب نمی‌شود.

دو نوع ریسک وجود دارد

قلی پور در ادامه بیان کرد: در بازار‌های مالی فعالان حسب این که سفته بازی می‌کنند یا سرمایه گذاری بلند مدت یا ترکیبی از هر دو از ریسک گریزی کم تا ریسک گریزی زیاد درجه بندی می‌شوند. ریسک‌ها در کل دو نوع ریسک‌های قابل اجتناب (غیرسیستماتیک یا ریسک خاص) و ریسک‌های بازار (غیرقابل اجتناب یا سیستماتیک) هستند. ریسک بازار را نمی‌توان حذف کرد البته در بازار‌های توسعه یافته با استفاده از ابزار مشتقه می‌توان تا حدی ریسک‌های سیستماتیک یا بازار را هم کنترل کرد، ولی در ایران فعلا چنین امکانی وجود ندارد یا بسیار محدود است.

این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهار کرد: مدیریت ریسک و کنترل ریسک در بازار سرمایه از دو طریق اول انتخاب استراتژی سرمایه گذاری مناسب و تنوع بخشی دوم استفاده از ابزار‌های مدیریت ریسک انجام مدیریت ریسک در بورس می‌گیرد.

ابزار‌های مدیریت ریسک متنوع، ولی کم عمق و حجم در بازار ایران

قلی پور در ادامه گفت: ابزار‌های مدیریت ریسک در بازار‌های سرمایه بسیار متنوع هستند، ولی در ایران علی رغم وجود این بازار عمق و حجم بسیار کمی دارند. ابزار‌های مشتقه موجود در بورس ایران شامل اختیارات خرید و فروش، قرارداد‌های آتی و اوراق تبعی خرید یا فروش سهام (بیمه سهام) هستند؛ این ابزار‌های هم برای دارایی‌ها و هم برای شاخص‌ها و نرخ‌ها قابل انتشار هستند.

او افزود: در رابطه با اوراق اختیار خرید (Call option) این ابزار مالی مشتقه در واقع نوعی قرارداد مالی است که در آن یک طرف مختار به خرید دارایی در آینده‌ای معین به قیمت مشخص است، ولی طرف دوم قرارداد در صورت اعمال اختیار طرف اول متعهد به فروش در آن قیمت است. در صورتی که نرخ دارایی در زمان سررسید کمتر از نرخ درج شده در قرارداد باشد، طرف اول ترجیح می‌دهد که قرارداد خود را اعمال نکند؛ چرا که در صورت تمایل می‌تواند از بازار ارزان‌تر خریداری کند. ولی اگر نرخ بازار بیشتر از نرخ قرارداد باشد، طرف اول حتما قرارداد خود را اعمال می‌کند و به این ترتیب خود را در مقابل افزایش نرخ پوشش داده است در بورس ایران این قرارداد‌ها با نماد شروع شده با ض معامله می‌شوند.

این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: مورد بعدی اوراق اختیار فروش (Put option) است این قرارداد‌ها مشابه اختیار خرید هستند با این تفاوت که طرف قرارداد خرید اختیار خرید دارد و در مقابل خریدار متعهد به خرید در صورت اعمال اختیار توسط فروشنده است. اختیار‌های فروش در بورس ایران با نماد‌هایی شروع شده با حرف ط معامله می‌شوند.

او در ادامه گفت: در رابطه با اوراق اختیار خرید تبعی و اوراق اختیار فروش تبعی می‌توان بیان کرد که کاملا مشابه اختیار‌های خرید و فروش هستند با این تفاوت که دارنده آن‌ها (خریدار آن‌ها در عرضه اولیه یا هنگام معامله سهام شرکت) امکان معاملات ثانویه ندارند و باید تا سررسید نگهداری کنند. این اوراق معمولا با نمادی معامله (البته صرفا در روز عرضه و یک‌بار) می‌شوند که به نماد شرکت اصلی کلمه تبعی یا ت اضافه شده است. به عنوان مثال نماد «مارون ت. خ» یعنی نماد اختیار فروش تبعی پتروشیمی مارون عرضه شده است.

قلی پور در ادامه بیان کرد: قرارداد‌های آتی مشابه اختیار معامله هستند با این تفاوت که دو طرف قرارداد در سررسید متعهد به اجرای قرارداد در تعداد مشخص هستند و خبری از اختیار یکی از طرفین نیست. هم چنین مکانیزم تصفیه طرفین قرارداد روزانه است، یعنی طرفین باید ۲۰ درصد ارزش معامله در روز قرارداد را به عنوان وجه تضمین در حساب متعلق مدیریت ریسک در بورس به خود با قابلیت برداشت و دریافت توسط سپرده گذاری مرکزی پرداخت می‌کند و از فردای شروع قرارداد با توجه به تغییرات نرخ دارایی یا شاخص خاص از حساب طرفین قرارداد برداشت یا واریز می‌شود یعنی روزانه سود و زیان طرفین محاسبه و برداشت یا واریز می‌شود.

او در ادامه افزود: اگر وجه تضمین به کمتر از حد مشخصی برسد طرف قرارداد باید نسبت به شارژ مجدد اقدام کند یا اینکه قراردادش از بین می‌رود و وجه اولیه‌اش را کامل از دست می‌دهد. این قرارداد‌ها با حرف «ج» نمادشان شروع می‌شوند به عنوان مثال «جسی ۰۰۶» نماد اوراق قرارداد آتی شاخص ۳۰ شرکت بزرگ است با سررسید ۴۰/۰۶/۱۴۰۰ در حجم‌های ۵۰۰ تایی وجود دارد.

حتی با فراهم بودن زیر ساخت‌ها، اما عمق این ابزار بسیار کم است

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این سوال که چه ابزار‌هایی برای کاهش ریسک نیاز است که به بازار افزوده شود؟ بیان کرد: از نظر زیرساختی، در حال حاضر برخی از انواع ابزار‌های مشتقه برای سهام وجود دارند، ولی واسطه‌های مالی (بخش خصوصی) که در این بازار در حجم بالا نسبت به اتخاذ موقعیت اقدام کنند یا به طور کل عرضه کننده این اوراق باشند، وجود ندارد به همین دلیل عمق این بازار بسیار کم است.

او افزود: از طرف دیگر دستکاری‌های رگولاتور (سازمان بورس یا سپرده گذاری مرکزی) در مواقع بحرانی که شاهد نوسانات بسیار شدید هستیم اعتماد به این بازار را کاهش داده است به عنوان مثال اتفاقی که برای قرارداد‌های آتی سکه افتاد و این بازار به طور کامل جمع شد. این ابزار‌ها باید در بازار‌هایی مثل ارز و طلا و سایر کالا‌های اساسی هم به ویژه برای کنترل ریسک‌ها فروش و خرید مواد اولیه بنگاه‌های تجاری ارائه شوند.

قلی پور در پایان گفت: نوع ابزار‌ها هم محدودیت دارند و می‌توان ابزار‌های جدیدی مثل اوراق تاخت (برای مبادله جریانات نقدی به جای دارایی به ویژه برای ابزار‌های بدهی) نیز برای بازار تعریف کرد.

مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس

حتی با وجود رشد چشم‌گیر بازار سرمایه ایران طی چند سال اخیر و کسب سودهای کوچک و بزرگ توسط صاحبان سرمایه، نباید روزهای سخت بازار بورس را فراموش کرد. ذات بازارهای مالی افت و خیز است و افراد باید در جایگاه خود بتوانند با مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس، بهترین نتیجه را از این بازار بزرگ کسب کنند.
مدیریت سرمایه در بازارهای مالی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و می‌تواند ضامن حفظ و رشد سرمایه معامله‌گران باشد. برای پیاده سازی قوانین مدیریت سرمایه در بازار بورس، تفکر منطقی با برنامه‌ریزی دقیق معاملاتی برای فرد الزامی است. در ادامه قصد داریم تا ابتدا مدیریت مدیریت ریسک در بورس سرمایه را بررسی کنیم و به خصوص در این زمینه با مدیریت ریسک آشنا شویم. معامله‌گری که از آرامش روحی بیشتری در زمان معاملات برخوردار بوده و تمام ریسک‌های ممکن را شناسایی و با در نظر گرفتن آن‌ها اقدام به سرمایه‌گذاری کرده، قطعا موفقیت را بهتر از دیگر معامله‌گران لمس می‌کند.

مدیریت سرمایه چیست؟

دانش و مهارت سرمایه‌گذاری در بازار مالی با متحمل شدن ریسک حداقلی و نتیجه کسب بازدهی حداکثری را مدیریت سرمایه می‌نامند. در بحث مدیریت سرمایه کنترل ریسک و حفظ دارایی از اصلی‌ترین قوانین است. برای درک وابستگی مدیریت سرمایه و مدیریت ریسک جالب است بدانید که حتی برخی از منابع آموزشی، مدیریت سرمایه را همان مدیریت ریسک می‌نامند. به عبارتی برای مدیریت سرمایه و به دست آوردن بازدهی مورد انتظار باید مقدار ریسک مشخصی را بپذیرید. اما دقت داشته باشید که باید سطح ریسک‌پذیری خود را از قبل از ورود به معاملات تعیین کنید. این کار به منظور جلوگیری از ضررهای سنگین مالی انجام می‌شود. با مشخص بودن بازده مورد انتظار و سطح ریسک‌پذیری و ایجاد تعادل در این مفاهیم، باید در نهایت برای کسب سود، امکان تحمل ضرری معقول نیز پیش روی شما باشد.

قوانین مدیریت سرمایه در فرآیند معاملات، می‌تواند در راستای کاهش ضرر و زیان تأثیر زیادی داشته باشد. با ترکیب استراتژی معاملاتی درست و مدیریت سرمایه به مرور زمان شاهد رشد سرمایه خود خواهید بود. جزئیات نقشه راه مدیریت سرمایه وابسته به دیدگاه سرمایه‌گذار، اهداف مالی و روحیات شخصی او است. با تعیین این معیارها سرمایه‌گذار در برابر درجه ریسک‌پذیری خود در دو دسته کلی ریسک‌گریز و ریسک‌پذیر قرار خواهد گرفت تا از قواعد مدیریت ریسکی متناسب با شخصیت سرمایه‌گذاری خود استفاده کند.
امروزه برای مدیریت سرمایه و ریسک روش‌های مختلفی وجود دارد. این روش‌ها فرمول مشخصی ندارند؛ اما برای تعیین قوانین مدیریت سرمایه و ارزیابی دقیق موقعیت‌های معاملاتی در بازار، شاخص‌های ریسک، بازده، حجم معاملات، نسبت بازده به ریسک و نسبت افت سرمایه وجود دارند.

مدیریت ریسک چیست؟

مفهوم مدیریت ریسک در بازار سرمایه اهمیت زیادی دارد و نقش آن در معاملات مدیریت ریسک در بورس پررنگ است. برای یک معامله‌گر بهترین کار این است که ریسک را به ‌خوبی بشناسد و آن را درک کند. از آنجاست که به ‌جای ترسیدن می‌تواند به کنترل ریسک بپردازد.

همیشه ریسک به معنی خطر نیست. شاید به دلیل این که ریسک از نظر برخی از معامله‌گران مساویست با خطر، بسیاری افراد دوست دارند تا جایی که امکان دارد از آن پرهیز کنند. اما موضوع این است که می­توان مدیریت ریسک را به کار گرفت تا خطرات موجود معاملات را حذف کرد. ریسک ذات بازار مالی است؛ اما رمز موفقیت در این است که بدانید چه ریسک­هایی را باید در نظر بگیرید و برای آن‌ها برنامه‌ریزی کنید.

در زمینه مدیریت ریسک مسئله اصلی این است که افراد یا خیلی زیاد ریسک معاملاتی را می‌پذیرند و یا اصلا ریسک را نمی‌پذیرند. در مدیریت ریسک تعادل در این مسئله بسیار اهمیت دارد و یکی از رموز اصلی موفقیت در بازار سرمایه محسوب می‌شود. اجتناب کامل از ریسک به هر قیمتی می‌تواند فرصت­های خوب معاملاتی را از بین ببرد.
در تعاریف، ریسک در بازار بورس را می‌توان به طور کلی به دو دسته تقسیم کرد. انواع دیگر ریسک‌ را می‌توان زیرمجموعه‌ این دو ریسک محسوب کرد. ریسک‌ها به طور کلی به ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک تقسیم می‌شوند.

ریسک سیستماتیک

ریسک سیستماتیک از کل سیستم ناشی می‌شود. وقوع حوادث سیاسی یا اقتصادی می‌تواند تمام بازار را با ریسک تغییر مواجه کند. ریسک سیستماتیک کل بازار را درگیر می‌کند و در زمان رخداد آن تفاوتی بین سهام ارزنده بازار با دیگر سهام وجود ندارد. به عنوان مثالی برای ریسک سیستماتیک می‌توانیم به شیوع ویروس کرونا در جهان اشاره کنیم. با شیوع کرونا تمام بازارهای مالی جهانی به خصوص در ماه‌های نخست سال 2020 دچار افت قیمت شدند. ریسک سیستماتیک قابلیت حذف از سرمایه‌گذاری ندارد. حتی به دلیل این که مدیریت این ریسک از توانایی سرمایه‌گذار خارج است، آن را ریسک غیر قابل اجتناب نیز می‌نامند.
ریسک نرخ بهره، ریسک تورم در اقتصاد، ریسک سیاسی کشور، ریسک تجاری یا محدودیت‌ ناشی از قوانین یا تحریم و ریسک نوسانات نرخ ارز از جمله ریسک‌هایی هستند که در دسته ریسک‌های سیستماتیک قرار داده می‌شوند و اجتناب از آن‌ها ممکن نیست.

ریسک غیر سیستماتیک

دسته دوم از ریسک را ریسک غیر سیستماتیک می‌نامند. در ریسک غیر سیستماتیک بخشی از بازار تحت تاثیر قرار می‌گیرد. در حقیقت این بزرگترین تفاوت این دو دسته ریسک است. گاها حتی تنها یک یا چند شرکت با ریسک غیر سیستماتیک تحت تأثیر قرار می‌گیرند. این ریسک ناشی از مشکلات درونی شرکت‌ها بوده و به موارد داخلی شرکت یا یک صنعت خاص باز می‌گردد. این نوع ریسک قابل کاهش و یا حتی حذف کلی است. البته برای این کار نیاز به تدبیراندیشی کلان وجود دارد.

برای مثال مشکلات موجود در مدیریت شرکت و یا حتی استفاده نادرست از منابع می‌تواند هزینه‌ها را افزایش و به تبع سود را کاهش دهد. بنابراین این مدل ریسک مربوط به مشکلات درونی شرکت است و نمی‌تواند تأثیر منفی روی شرکت‌های دیگر یا کل بازار بگذارد. ریسک غیر سیستماتیک را ریسک قابل اجتناب نیز می‌نامند؛ زیرا توانایی حذف آن وجود دارد.

با توجه به این که کنترل ریسک سیستماتیک از توان ما خارج است، زمانی که صحبت از مدیریت ریسک می‌شود، مقصود تغییر در ریسک غیر سیستماتیک است. ریسک عملیاتی شرکت، ریسک مربوط به تغییر قوانین مربوط به حوزه فعالیت شرکت، ریسک اعتباری، ریسک خرید مواد اولیه و … نمونه‌ای از انواع ریسک‌های غیر سیستماتیک محسوب می‌شوند.

چطور می‌توانیم ریسک را مدیریت کنیم؟

در مدیریت ریسک ما ابتدا باید بتوانیم نوع ریسک را مشخص کنیم. برای مثال باید ریسک‌های موجود در شرکت و حتی ریسک‌های موجود در بازارهای گوناگون شناسایی شوند. پس از شناخت ریسک باید به دنبال حداقل سازی ریسک‌های هر دارایی موجود در سبد دارایی‌ باشیم. حتی پس از شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای موجود، در صورتی که خطر جدی برای سهم شناسایی شد باید تصمیم به فروش آن سهم بگیریم.
برای فعالیت در بازار بورس باید بتوانیم اشتباه کردن را بپذیریم و قبل از اینکه مشکلات توانایی تصمیم‌گیری را از ما بگیرند، از معامله خارج شویم. در این بین داشتن استراتژی معاملاتی یکی از ضروری‌ترین بخش‌های مدیریت ریسک است. معامله‌گر موفق باید بداند در چه نقاطی برای خرید و فروش سهم اقدام کند و وارد سهم ‌شود. گاهی به امید درست شدن شرایط و باقی ماندن در یک موقعیت معاملاتی شرایط روز به روز بدتر شده و دارایی از بین خواهد رفت. بنابراین مفاهیمی مانند حد ضرر به وجود آمده‌اند که آشنایی با آن‌ها از الزامات معامله‌گری در بازار سرمایه است

تعادل در ریسک چگونه ایجاد می‌شود؟

برای رسیدن به تعادل در سرمایه‌گذاری ریسک غیر سیستماتیک باید به حداقل ممکن برسد. این کار را می‌توان با ایجاد پرتفویی متشکل از سهم‌های گوناگون ممکن کرد. پس از بررسی سهم‌ها و شناسایی ریسک‌های موجود باید به بررسی بیشتر دارایی خود بپردازیم تا بتوانیم با ایجاد تغییرات بزرگ و کوچک ریسک را برای سرمایه‌گذاری خود کاهش دهیم. برای این کار می‌توانیم از کنار هم قراردادن سهامی که دارای ریسک‌های مشابه هستند، در سبد سرمایه‌گذاری خود پرهیز کنیم. برای مثال اگر سهام شرکتی دارای ریسکی مشخص است، بهتر است شرکت دیگری با همین ریسک در سبد خود نداشته باشیم و برای پوشش ریسک، سهام شرکتی را خریداری کنیم که شکل دیگری از ریسک غیر سیستماتیک را با خود به دوش می‌کشد.
این حالت تعادلی‌ترین حالت ممکن در بازار سهام است که با تنوع بخشی و تشکیل سبد سرمایه‌گذاری به وجود می‌آید.
از طرفی برای کاهش ریسک بهتر است تا از صنایع نیز بهترین سهم‌ها را انتخاب و خریداری کنیم. اگر تمام سرمایه خود را روی یک شرکت سرمایه‌گذاری کنیم، تمام دارایی خود را در معرض ریسک آن سهم قرار داده‌ایم. در صورتی که تشکیل سبد سهامی که سهام مختلف را از صنایع مختلف با میزان ریسک مختلف در خود دارد، نقش مؤثری در متعادل ساختن ریسک و حداکثرسازی سود دارد.

البته برای متعادل ساختن ریسک نباید نقش تنوع بخشی سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف را فراموش کرد. به عبارتی هر بازار مالی با توجه به رکود و رونق موجود می‌تواند جذاب باشد. در این شرایط می‌توان زمانی که بازار مالی خاصی با ریسک زیادی مواجه شده است، در بازار مالی دیگری سرمایه‌گذاری کرد و از این طریق نیز به تعادل رسید. یک سرمایه‌گذار موفق باید بتواند در خصوص بازارهای مالی متفاوت بررسی‌های لازم را انجام دهد و شرایط آن‌ها را تحلیل کند. این را نیز مد نظر داشته باشید که در صورت تغییرات ناگهانی یک بازار نیاز به تغییر سریع آن نیست. گاهی پس از مدت کوتاهی شرایط به حالت اولیه باز می‌گردد.

نکاتی که در زمینه مدیریت سرمایه و ریسک باید رعایت کنید

پس از اینکه مفهوم مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را درک کردیم، باید بتوانیم از آن در معاملاتمان استفاده کنیم. اما مدیریت سرمایه در بازارهای مالی نیاز به رعایت یکسری قواعد مرسوم دارد. در ادامه قصد داریم تا توصیه‌های رایج در این زمینه را بررسی کنیم:

_ حتما پیش از ورود به موقعیت معاملاتی ریسک و بازدهی که از معامله انتظار دارید را تعیین کنید.

_ تعیین حد ضرر برای جلوگیری از ضرر و زیان بیشتر یکی از ارکان اصلی مدیریت ریسک در بازار سرمایه است. با رشد قیمت سهم باید حد ضرر را به صورت پله‌ای تغییر دهید تا با شرایط جدید هماهنگ باشد.
_ طبق اصول سرمایه‌گذاری حداکثر مقدار ریسک در هر موقعیت معاملاتی 3 درصد است.
_ در صورت وجود چندین موقعیت معاملاتی باید حداکثر ریسک قابل تحمل را بین این معاملات تقسیم کرد.
زمانی که به بازدهی زیاد معاملات می‌اندیشید، ریسک سنگین آن را نیز مد نظر داشته باشید. زیرا همانطور که می‌دانید سود بیشتر مساویست با ریسک بیشتر معاملات.
_ برای معاملات خود حد سود تعیین کنید. هیچ سهمی تا ابد رشد نخواهد کرد. بنابراین گاهی به طمع سود بیشتر ممکن است به ناگاه وارد یک شرایط نزولی شده و سود و سرمایه خود را از دست بدهید.
سخن پایانی
به عنوان یک سرمایه‌گذار موفق در بازار سرمایه باید دیدگاه کاملی راجع به ریسک داشته باشیم و بتوانیم ریسک سهام مختلف را شناسایی کنیم. از ریسک کردن نترسید و به جای آن مدیریت سرمایه و کنترل ریسک در بازار بورس را فرا بگیرید. ریسک عضوی جدانشدنی از بازارهای مالی است و باید از آن استفاده کرد تا با مدیریت درست شرایط بهترین موقعیت‌های معاملاتی را شکار کرد. این نکته را نیز فراموش نکنید که برای سرمایه‌گذاری موفق باید پیش از ورود به بازار دوره‌های آموزشی لازم را گذرانده باشید و بتوانید بازار را تحلیل کرده تا بهترین مدیریت سرمایه را برای دارایی خود انجام دهید.

مدیریت ریسک و سرمایه در بورس

بازار بورس بازاری ذاتا نوسانی و پر ریسک است. از این‌رو مهارت مدیرت ریسک و سرمایه در بازار بورس اوراق بهادار، از اهمیت غیر قابل انکاری برخوردار است. اگر به خوبی با مفهوم ریسک و ریسک‌پذیری و به دنباله‌ی آن با مدیریت ریسک برای سرمایه‌‌ی خود اشنا شوید، در این صورت می‌توانید از موقعیت‌های ایجاد شده در بازار سرمایه بهره ببرید تا ضمن حفظ ارزش دارایی‌تان، به کسب سود و پیشی گرفتن از تورم نیز دست یابید.

ریسک چیست؟

قبل از بررسی مدیریت ریسک و سرمایه، باید به چیستی خود ریسک بپردازیم. به تفاوت بازده‌ی مثبت یا منفی مورد انتظار شما از سرمایه‌گذاری و بازده واقعی بدست آمده، ریسک می‌گوییم. بدون پذیرش ریسک نمی‌توانید در بازار فعالیت کنید. میزان ریسک باید منطقی و معقول باشد. مفاهیمی مثل نسبت ریسک به ریوارد به شما کمک می‌کنند تا میزان منطقی یا هیجانی بودن ریسک معاملاتان را بررسی کنید. ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک ۲ نوع مهم ریسک در بازار بورس هستند. ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک تاثیر زیادی در شکل‌گیری فعالیت‌تان در بازار بورس دارد. برای آشنایی کامل با انواع ریسک، می‌توانید از سری مقالات رایگان آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار بهره ببرید.

مدیریت ریسک و سرمایه چیست؟

ریسک در بنیاد هر فعالیت مالی وجود دارد و به طور کلی حتی هر فعالیت غیر مالی نیز بر اساس ریسک بنیان شده است. مدیریت ریسک در روند سرمایه گذاری اهمیت زیادی دارد و سنجش ریسک سهم در تحلیل بنیادی سهام نیز اهمیت زیادی دارد. برخی از شما از مواجهه با ریسک دوری می‌کنید و این واژه را با خطر یا ضرر نزدیک می‌دانید. در صورتی که این طور نسیت. در شرایطی که انکار و دوری از ریسک امکان فعالیت سود ده را از شما می‌گیرد، مدیریت ریسک و سرمایه اهمیت دوچندانی پیدا می‌کند. مدیریت ریسک و سرمایه موجب می‌شود ریسک‌های موجود در بازار یا سبد سهام‌تان را بشناسید و آن‌ها را به حداقل برسانید. با داشتن اطلاعات کافی از سهام مورد نظر، می‌توانید فرصت‌ها و تهدید‌های موجود را شناسایی و در در صورت نیاز، تصمیمی نه از روی هیجانات کاذب بلکه کاملا آگاهانه تصمیم بگیرید.

تاثیر مدیریت ریسک در موفقیت سرمایه‌گذاری‌ها

مدیریت ریسک و سرمایه به شما کمک می‌کند تا با قرار دادن حد سود و ضرر، ریسک سبد بورسی خود را به حداقل برسانید. مدیریت ریسک و سرمایه کمک می‌کند تا در کنار پذیرش ریسک، استراتژی فردی برای ساماندهی معاملات خود را داشته باشید تا بهترین نتیجه را در بازار بورس بگیرید. نقش مدیریت ریسک و سرمایه بسیار پر رنگ و غیر قابل انکار است. به علت اهمیت این موضوع، برخی از کارگزاری‌ها از جمله کارگزاری اقتصاد بیدار دوره‌های آموزشی را با موضوعاتی مانند ریسک پذیری و سرمایه‌گذاری خدمت شما ارائه می‌دهند تا با استفاده از این دوره‌های مقدماتی و پیشرفته، ریسک معاملات خود را کاهش دهید و سرمایه خود را مدیریت کنید.

ریسک و سرمایه در بورس

چگونه ریسک و سرمایه را مدیریت کنیم

تا به این‌جا متوجه‌ی مفهوم رسیک و تاثیر مدیریت آن در دارایی‌تان شده‌اید. حال ممکن است این سوال در ذهن‌تان ایجاد شود که چگونه به مدیریت ریسک و سرمایه دست یابیم؟ چگونه در ریسک به تعادل برسیم ؟ خب در این بخش به خوبی به این سوالات پاسخ داده می‌شود. راهکارها و اقداماتی وجود دارند که با یادگیری آن‌ها، قادر خواهید بود به‌طوری کاملا حرفه‌ای ریسک و سرمایه‌تان را مدیریت کنید.

سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی مختلف

با توجه به شرایط اقتصادی ایران بهتر است در بازارهای مالی مختلف سرمایه‌گذاری کنید چراکه در بازه‌های زمانی مختلف، بازارها رفتارهای متفاوتی دارند. برای مثال، زمانی که بازار مسکن در رکود است، ممکن است طلا یا خودرو روبه رشد و سودده باشند. بنابراین در صورت امکان دارایی‌‌تان را در یک بازار بخصوص اختصاص ندهید تا از فرصت‌های مختلف در بازارهای موازی بهرمند شوید. این تکنیک برای کاهش ریسک و مدیریت سرمایه، از اولین و مهم‌ترین اقدامات است. سبدگردانی و صندوق های سرمایه گذاری نیز یکی از بهترین روش ها برای کنترل ریسک و کاهش مخاطرات سرمایه گذاری است.

تمام تخم مرغ ها را در یک سبد نگذارید.

داشتن سبد بورسی متنوع در بازار سهام

یکی از راهکارهایی که توجه با آن از واجبات است این است که در بازار بورس سبدی متنوع از صنایع و سهم‌های مختلف بازار داشته باشید. هرگز تک سهم یا تک صنعت نشوید. همواره از صنایع مستعد مدیریت ریسک در بورس رشد در سبد خود سهم داشته باشید تا در صورت اشتباه بودن تحلیل انجام شده بروی سهمی، کل سرمایه‌‌تان به خطر نیافتد.

در نظر گرفتن بدترین نتایج

در نظر گرفتن بدترین حالت نتیجه، هنگام سرمایه‌گذاری در بازار این امکان را به شما می‌دهد تا آمادگی این شرایط را داشته باشید و در صورت وقوع آن، قادر باشید بهترین تصمیم را متناسب با شرایط اتخاذ کنید.

تعیین حد سود و ضرر

مشخص کردن حد سود و ضرر در هنگام خرید سهم کمک می‌کند تا ریسک معاملات خود را به حداقل برسانید. چراکه با تعیین حد ضرر می‌توانیم ضرر و ریسک قابل تحمل را برای خودتان مشخص کنید و این‌گونه سرمایه‎ را از ضررهای سنگین دور نگه داشته‌اید. در تعیین حد سود و ضرر نقاط مقاومت و حمایت بسیار مهم هستند. برای تسلط به این تکنیک می‌توانید مقاله ای تحت عنوان ”حد ضرر “ را در وب‌لاگ کارگزاری اقتصاد بیدار مطالعه بفرمایید.

حد سود و ضرر در بورس

غلبه بر ترس

بعد از رعایت تمامی راهکارهای ذکر شده و انجام آن‌ها، تنها یک نکته بسیار باقی می‌ماند. غلبه بر ترس فاکتوری بسیار مهم برای مدیریت ریسک و سرمایه است. با وجود ترس در صورت بروز هر نوسانی در بازار ممکن است تصمیم هیجانی و اشتباه بگیرید. بنابراین سعی کنید به‌دور از حواشی و در آرامش به سرمایه‌گذاری بپردازید. اگر ریسک پذیر باشید و با تحلیل، دست به خرید و فروش بزنید، جایی برای ترس وجود نخواهد داشت.

کمپانی های مطرح مدیریت سرمایه

ـ BlackRock (با سرمایه تحت مدیریت بیش از 7 تریلیون دلار)

ـ The Vanguard Group (با سرمایه تحت مدیریت بیش از 6 تریلیون دلار)

ـ UBS Group (با سرمایه تحت مدیریت بیش از 3.5 تریلیون دلار)

ـ JPMorgan Chase (با سرمایه بیش از 2.5 تریلیون دلار) https://www.jpmorgan.com

جمع‌بندی

اگر نگاه‌تان به بازار بورس، نگاهی جدی است و قصد فعالیت در بازار را دارید، باید از ریسک‌پذیر بودن نترسید و با علم و دانش کافی ریسک ذاتی موجود در بازار را مدیریت کنید. مدیریت ریسک و سرمایه در موفقیت شما بسیار تاثیرگذار است بنابراین تخصیص تصمیم برای یادگیری اصول و روش‌های مدیریت ریسک و سرمایه انتخابی بسیار هوشمندانه است. کارگزاری اقتصاد بیدار با طراحی انواع مقالات و کلاس‌های آموزشی از مقدماتی تا پیشرفته در این مسیر با شما خواهد بود و امکان یادگیری هر آنچه که نیاز است را برای شما فراهم می‌کند.