صرافی‌های غیر متمرکز

من باور دارم که صرافی غیرمتمرکز، آینده‌ی مورد انتظار ما خواهد بود؛ البته نمی‌دانم که این آینده چه زمانی به حقیقت می‌پیوندد. در واقع ما در ابتدای راه قرار داریم و نمی‌توان گفت که مثلا یک، دو یا چند سال دیگر به این نتیجه خواهیم رسید. نکته‌ی مهم این است که برای این آینده آماده باشیم.

تفاوت صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال

چقدر تفاوت‌های صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال را می‌شناسید؟ در این مقاله مزیت‌های صرافی غیرمتمرکز و تفاوت‌های آن با صرافی متمرکز را مورد بررسی قرار داده‌ایم.

اگر بخواهیم در بازار رمز‌ارزها به فعالیت کنیم، جدا از کسب دانش لازم برای شناخت و تشخیص ارز دیجیتال مناسب، باید با ابزارهای ترید و فعالیت در این بازار هم آشنا باشیم. یکی از مواردی که هر فعال بازار ارز دیجیتال باید با آن آشنایی داشته باشد، صرافی‌های ارز دیجیتال است.

با کمک این صرافی‌ها است که می‌توانیم با پرداخت پول‌های فیات (پول رایج و رسمی کشورها مثل ریال) یا سایر رمز‌ارزها، ارز دیجیتال مورد نظر خود را خریداری کنیم.

البته راه‌های دیگری، مثل معامله با دوست و آشنا برای خریداری ارز دیجیتال وجود دارد، اما همواره استفاده از امکانات یک صرافی آنلاین معتبر، یکی از اصلی‌ترین، امن‌ترین و پرطرفدارترین راه‌های معامله رمزارزها بوده است.

صرافی‌های آنلاین ارز دیجیتال (Cryptocurrency Exchange) به دو گروه صرافی متمرکز و غیرمتمرکز تقسیم می‌شوند. هرکدام از این دو نوع صرافی، روش کار متفاوتی دارند که آن‌ها را با یک‌دیگر متمایز می‌کند.

در این مقاله، مدل کاری صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز را معرفی کرده و به بررسی تفاوت‌های بین آن دو می‌پردازیم.

نحوه کار صرافی متمرکز (CEX)

صرافی متمرکز (Centralized exchange) نوعی از صرافی‌های آنلاین است که توسط یک شخص ثالث اداره می‌شود. معامله‌گران ارزهای دیجیتال، برای ثبت هر سفارش خرید و فروش، لازم است ابتدا، پول یا رمز‌ارز خود را به‌حساب صرافی واریز کنند.

همچنین از طریق اکثر این صرافی‌ها می‌توان، ارز دیجیتال را به پول فیات تبدیل کرد.

در برخی از صرافی‌های متمرکز تنها امکان معامله با خود صرافی وجود دارد. به این نوع صرافی‌ها بروکر می‌گویند که در آن خریدار و فروشنده باهم معامله نمی‌کنند. دقیقا مشابه یک مغازه که شما همیشه با فروشنده مغازه معامله می‌کنید.

معمولا در این نوع بروکرها قیمت فروش، گران‌تر از قیمت بازار و قیمت خرید نیز ارزان‌تر از قیمت بازار خواهد بود. اما در این بین، برخی از صرافی‌های متمرکز وجود دارند که خریدار و فروشنده بتوانند به‌صورت مستقیم با هم معامله کنند که به اختصار به آن‌ها صرافی P2P) Peer To Peer) نیز می‌گویند.

این نوع معاملات باعث می‌شود تا قیمت‌های خرید و فروش، متعادل شوند و صرافی تنها یک واسطه بین خریدار و فروشنده است که از کارمزد معاملات بهره می‌برد.

وظیفه اصلی یک صرافی متمرکز، لیست کردن اطلاعات سفارش‌های خرید و فروش و جوش دادن معاملات، بین خریدار و فروشنده است. صرافی‌های متمرکز این کار را از طریق دفاتر سفارش (order book) انجام می‌دهند.

همه اطلاعات مربوط به سفارشات، در یک دفتر کل ثبت می‌شود که دسترسی به آن تنها در اختیار نهاد مرکزی است که مدیریت صرافی را به عهده دارد. با کمک این دفتر کل است که سفارشات به‌صورت اتوماتیک در صرافی تطبیق داده می‌شوند.

اقدامات لازم برای استفاده از امکانات صرافی متمرکز

برای استفاده از خدمات یک صرافی متمرکز ابتدا باید در آن ثبت‌نام کنید. ثبت نام در بعضی از صرافی‌ها بسیار ساده است و فقط با ثبت یک ایمیل انجام می‌شود. اما برای استفاده از خدمات کاملِ بعضی از صرافی‌ها باید علاوه‌بر ایمیل خود، اطلاعات شناسایی خود را نیز به صرافی بدهید.

مثلا صرافی از شما می‌خواهد که تصویر کارت ملی یا پاسپورت خود را به همراه شماره تلفنتان، ارسال کنید. این به این معنی است که اطلاعات هویتی شما برای صرافی و اشخاصی که به سیستم‌های اطلاعاتی آن دسترسی دارند، شناخته شده خواهد بود.

با گسترش بازار رمزارزها در سراسر دنیا، صرافی‌های متمرکز زیادی ایجاد شده‌اند. این باعث می‌شود، دست ما برای انتخاب یک صرافی مناسب باز باشد. از معتبر‌ترین صرافی‌های متمرکز خارجی، می‌توان به صرافی‌های بایننس، کوکوین، کوین بیس و هوبی گلوبال اشاره کرد.

طی سال‌های اخیر، در ایران نیز چندین صرافی ایجاد شده‌ که خدمات خوبی به کاربران ارائه می‌دهند. این صرافی‌ها که همگی به صورت متمرکز کار می‌کنند، نسبت به صرافی‌های خارجی، مزایا و معایب مخصوص به خود را دارند.

از محبوب‌ترین اکسچنج‌های ایرانی می‌توان به نوبیتکس، تبدیل، رمزینکس و … اشاره کرد. برای آشنایی با بهترین صرافی‌های ایرانی می‌توانید مقاله‌ای که در این رابطه نوشته شده است را مطالعه کنید.

نحوه کار صرافی غیرمتمرکز (DEX)

صرافی‌های غیر‌متمرکز (Decentralized exchanges) نیز یک واسطه بین خریدار و فروشنده هستند. منتها این کار را با روشی متفاوت انجام می‌دهند.

طبق اصول، یک صرافی غیرمتمرکز نباید زیر نظر هیچ شخص یا نهاد مرکزی اداره شود. چنین صرافی‌هایی امکان انجام معاملات شخص به شخص (P2P) را به‌صورت خودکار فراهم می‌کنند.

سازوکار صرافی‌های غیرمتمرکز از طریق قوانینی که بر روی بستر یک شبکه بلاک‌چین، مثل اتریوم یا بایننس کوین برنامه‌نویسی شده‌‌اند، عملی می‌شود.

این قوانین درواقع قراردادهای هوشمندی هستند که برای اجرا شدن، هیچ نیازی به تایید شخصی دیگر ندارند، آن‌ها مانند یک تابع ریاضی، با دریافت یک ورودی مشخص، خروجی از پیش تعیین شده‌ای را اجرا می‌کنند.

برای خرید و فروش از طریق یک صرافی غیر‌متمرکز، نیازی نیست تا ارز دیجیتال خود را به‌حساب صرافی واریز کنید، بلکه با اتصال کیف پول خود به صرافی، می‌توانید سفارش خرید یا فروش ثبت کنید. بعد از اینکه معامله شما انجام شد، تغییرات موجودی حساب را مستقیما در کیف پول خود مشاهده خواهید کرد.

برای درک بهتر تفاوت عملکرد بین صرافی متمرکز و غیرمتمرکز، یک مثال می‌زنیم.فرض کنید در یک دستگاه مثل فلش مموری، فایلی داریم که اطلاعات بسیار مهم و حساسی بر روی آن ذخیره شده است.

حالا نیاز پیدا کرده‌ایم که با استفاده از یک کامپیوتر پیشرفته، پردازشی صرافی‌های غیر متمرکز را بر روی اطلاعات این فایل انجام دهیم؛ برای انجام این کار دو راه داریم.

اولین راه این است که ابتدا اصل فایل را به کامپیوتر انتقال داده و تغییرات لازم را بر روی آن انجام دهیم. سپس اطلاعات آن را به موبایل خود ارسال کنیم. این روش درست مانند نحوه دادوستد ارزهای دیجیتال در صرافی‌های متمرکز است.

راه‌حل دوم این است که بدون کپی‌کردن اصل فایل در رایانه، از طریق اتصال مستقیم، خودِ فلش مموری را به کامپیوتر وصل کنیم. در این صورت هم می‌توانیم با استفاده از سیستم کامپیوتری، عملیات موردنظر را انجام دهیم و در تمام این مدت بدون خارج‌کردن فایل از محل ذخیره اصلی آن، تغییرات لازم را روی آن ایجاد کرده‌ایم. پس از اتمام کار نیز فلش مموری را از کامپیوتر جدا می‌کنیم.

راه‌حل دوم شبیه کاری است که در هنگام معامله از طریق یک صرافی غیرمتمرکز انجام می‌دهیم.

باتوجه‌به نحوه کار صرافی‌های غیرمتمرکز، گفته می‌شود که آن‌ها پیرو راستین اصل عدم تمرکزگرایی (یکی از مهم‌ترین اهداف ایجاد بلاک‌چین‌ها) هستند.

اما این برداشت فعلا کمی عجولانه به نظر می‌رسد، چرا که صرافی‌های غیر‌متمرکز، مدت کوتاهی است که کار خود را شروع کرده‌اند و ممکن است هنوز موفق به اجرای کامل تمرکززدایی، نشده باشند.

در ادامه بررسی تفاوت‌های صرافی متمرکز و غیرمتمرکز به معرفی چنر صرافی غیرمتمرکز می‌پردازیم. به‌عنوان چند نمونه از صرافی‌های غیر‌متمرکزی که در زمان نوشتن این مقاله شناخته شده هستند، می‌توان صرافی‌های یونی سواپ (Uniswap)، پنکیک سواپ (PancakeSwap) و سوشی سواپ (Sushiswap) را نام برد.

در ادامه تعدادی از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز حال حاضر را خدمت شما معرفی می‌کنیم:

معرفی صرافی یونی سواپ Uniswap

صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ در سال 2018 شروع به فعالیت کرد. از آن سال تا کنون، به ترتیب دو نسخه جدید و به‌روزتر uniswap v2 و uniswap v3 برای این صرافی معرفی شدند تا کاربران بتوانند با امنیت و امکانات بیش‌تری دارایی‌های خودشان را به‌صورت غیر‌متمرکز مبادله کنند.

ازآنجایی‌که صرافی یونی سواپ روی شبکه بلاک‌چین اتریوم کار می‌کند، امکان مبادله اتریوم و توکن‌های ERC-20 (نوعی پرکاربرد از توکن‌های اتریومی) در این صرافی مهیا شده است.صرافی‌های غیر متمرکز

معرفی صرافی پنکیک سواپ Pancakeswap

صرافی پنکیک سواپ بعد از اکسچنج یونی سواپ و در سپتامبر ۲۰۲۰ آغاز به کار کرد. پشتوانه این صرافی شبکه پرسرعت بایننس اسمارت چین (Bep-20) است، به همین دلیل توکن‌های بایننس اسمارت چین در این صرافی قابل تبادل هستند. صرافی پنکیک سواپ در آوریل ۲۰۲۱ از نسخه جدید خود یعنی pancakeswap v2 رونمایی کرد‌.

معرفی صرافی dydx

صرافی dydx یکی از پیشرفته‌ترین صرافی‌های غیر‌متمرکز است. این صرافی امکانات جدیدتری نسبت به سایر صرافی‌های غیرمتمرکز ارائه می‌کند. یکی از این امکانات که به‌خوبی تمایز آن را نسبت به سایر صرافی‌های غیر‌متمرکز نشان می‌دهد، قابلیت انجام معاملات اهرم دار با حداکثر اهرم ۲۵ است.

صرافی dydx که در بستر بلاک‌چین اتریوم کار می‌کند، فعالیت خود را از سال ۲۰۱۷ شروع کرده است. در سال ۲۰۲۱، این صرافی در حجم معاملات روزانه خود، افزایشی چند برابری داشت و حتی در بازه‌ای، در جایگاه اول در بین صرافی‌های غیر‌متمرکز قرار گرفت.

تا این بخش از مقاله سعی کردیم یک معرفی کلی در مورد انواع از صرافی متمرکز و غیرمتمرکز داشته باشیم. به‌دنبال آن به توضیح فرق بین این دو نوع صرافی و شناخت ویژگی‌های مهم هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت.

مزیت‌های معامله در صرافی متمرکز

ویژگی‌های مثبت صرافی‌های ارز دیجیتال متمرکز به شرح زیر است:

تعداد کاربران: صرافی‌های متمرکز، سابقه فعالیت طولانی‌تری دارند؛ بنابراین برای معامله‌گران شناخته‌شده‌تر هستند. این خصوصیت آن‌ها تا تعداد کاربران صرافی‌های متمرکز، بسیار بیشتر از صرافی‌های غیرمتمرکز باشد.

مزیت‌های استفاده از صرافی غیرمتمرکز

صرافی‌های غیر‌متمرکز به دلیل ماهیت اصلی‌شان (عدم نظارت و کنترل توسط هیچ نهاد مرکزی)، در بسیاری از ویژگی‌ها با صرافی‌های متمرکز اختلاف دارند. همین قضیه باعث می‌شود تا نقاط قوت خود را در بخش‌های متفاوتی نشان دهند.

امنیت در برابر هک و نفوذ: غیرمتمرکز بودن یک صرافی، می‌تواند احتمال هک و دستبرد به اطلاعات حساس و مهم را پایین بیاورد. درحالی‌که در یک صرافی متمرکز، هکرها با دستیابی به رمز خصوصی اصلی صرافی، می‌توانند هر دارایی که در آن صرافی قرار داشته باشد را سرقت کنند (البته این کار بسیار سختی است).

همچنین می‌توان از صرافی‌های غیرمتمرکز انتظار داشت، زمانی که همه دنیا ایرانی‌ها را تحریم کرده‌اند، اجازه فعالیت آزادانه بدون نیاز به تغییر آی پی را به ما بدهند. این صحبت بسیار دلگرم‌کننده است، اما در واقعیت عملی کردن صددرصدی این ادعا بسیار مشکل است.

برای مثال، صرافی‌های غیرمتمرکز حتی اگر نحوه اداره آنها از طریق کدهای نوشته شده در بلاک‌چین و کاملا غیرمتمرکز باشد، بازهم برای این‌که بتوانند خدمات خود را بر روی یک پلتفرم مانند یک سایت اینترنتی به کاربران عرضه کنند، نیاز دارند تا از سرویس‌های متمرکز استفاده کنند.

حتی اگر تابه‌حال مشکل خاصی در استفاده از این صرافی‌ها با آی پی ایران نداشته‌ایم. بابت اطمینان هم که شده، بد نیست زمان استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز، از آی پی کشورهای دیگر که در لیست تحریم‌ها نیستند، استفاده کنیم.

جمع‌بندی تفاوت‌های صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال

در این مقاله گذری بر تفاوت‌های بین صرافی متمرکز و غیرمتمرکز داشتیم. همین‌طور بعضی از خصوصیات مهم هرکدام از این صرافی‌ها را بیان کردیم. مسیری که صرافی‌های غیرمتمرکز ارز دیجیتال شروع کرده‌اند، مسیر جسورانه‌ای است که راه زیادی تا پایان آن باقی مانده است. راهی که وعده می‌دهد، بالاخره روزی خواهد رسید که همه معاملات ارزهای دیجیتال، سریع، امن و کاملا مستقل از قوانین دستوری انجام خواهند گرفت.

صرافی غیرمتمرکز (DEX) چیست؟

صرافی غیرمتمرکز یا DEX برگرفته از Decentralized exchange است. این صرافی‌ها به منظور انجام معاملات بدون واسطه شکل گرفته‌اند که معاملات آنها با استفاده از قرارداد های هوشمند و بلاک‌چین انجام می‌شود. مزیت استفاده از این دکس‌ها این است که در این نوع معاملات هیچ پولی به نفرسوم نخواهد رسید، شما کارمزدی به صرافی نمی‌دهید، سرمایه‌تان داخل کیف پول صرافی نمی‌ماند و دارایی‌هایتان را مستقیماً خودتان مدیریت می کنید.

برای فعالیت در صرافی‌های غیرمتمرکز نیازی به واردکردن اطلاعات شخصی و حساس نیست و تنها با اتصال یک کیف پول می‌توانید از خدمات یک DEX استفاده کنید.

البته به‌دلیل مشکلات فنی که گاهی اوقات برای صرافی‌های غیرمتمرکز پیش می‌آید، پشتیبانی نکردن از همه ارزهای دیجیتال و همچنین مسئله مقیاس‌پذیری بلاک‌چین‌ها (کندی تراکنش‌ها)، هنوز بیش از ۹۰٪ حجم معاملات ارزهای دیجیتال روی صرافی‌های متمرکز انجام می‌شود و معامله‌گران آنطور که باید فعلاً از صرافی‌های غیرمتمرکز استفاده نمی‌کنند. بااین‌حال،‌ در سال ۲۰۲۰ شاهد رشد چشم‌گیر در حجم معاملات این صرافی‌ها بودیم و امیدواری زیادی برای آینده این صرافی‌ها وجود دارد.

معرفی چند صرافی غیرمتمرکز محبوب

یونی‌سواپ

یونی‌سواپ (Uniswap)، برپایه بلاک‌چین اتریوم ساخته شده است و فقط با چند گام ساده می‌توانید با قراردادهای هوشمند، اتریوم و توکن‌های ERC-20 خود را مبادله کنید. مبلغ کارمزد در این صرافی ۰.۳ درصد است که به‌شکل اتریوم و توکن ERC-20 پرداخت خواهد شد.

وان‌اینچ

وان‌اینچ را می‌توان سرویسی متشکل از چندین صرافی غیرمتمرکز در نظر گرفت. در واقع وان‌اینچ چندین صرافی غیرمتمرکز در قالب یک پلتفرم است و تنوع توکن‌های موجود در این صرافی نیز قابل‌ قبول است. زمانی که یک سفارش در پلتفرم وان‌اینچ ثبت می‌کنید، سفارش شما در دفتر سفارشات چندین صرافی غیرمتمرکز قرار می‌گیرد. ازآنجا که وان‌اینچ یک پلتفرم با چندین صرافی مختلف است، کارمزد معاملات بر اساس معیار صرافی‌های موردنظر محاسبه می‌شود.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟ بررسی و معرفی بهترین‌ها

یک صرافی غیرمتمرکز (Decentralized exchange) زمینه ای جهت صورت دادن معاملات دارایی بدون نیاز به شخص ثالث میباشد. در یک صرافی غیرمتمرکز هیچ فردی به دارایی های افراد دسترسی یا نظارت نخواهد داشت و تراکنش ها بدون نظارت افراد یا سازمان ها صورت میگیرد.

صرافی‌ها نقش بزرگی در بازار ارزهای دیجیتال ایفا میکنند و به‌عنوان مترادفی برای همین بازارها شناخته می‌شوند. اما مشهورترین صرافی‌هایی که ما می‌شناسیم، برخلاف ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال، به‌شدت متمرکز هستند. سیستم‌های معاملاتی متمرکز می‌توانند به دارایی‌های کاربران دسترسی کامل داشته باشند، در روند معاملات دخالت کرده و حساب هر کاربری را که بخواهند مسدود کنند. تنها راه‌حل ممکن برای این مسائل صرافی‌های غیرمتمرکز هستند. طی چند ماه گذشته، توسعه و ایجاد صرافی‌های غیرمتمرکز رونق گرفته است و شاهد ظهور تعداد زیادی از آنها هستیم. در این مقاله در آغاز مفهوم صرافی‌ غیرمتمرکز و جنبه‌های مختلف آن بررسی میکنیم و سپس با ۸ صرافی غیرمتمرکز برتر آشنا خواهید شد.

صرافی غیرمتمرکز چیست؟

صرافی غیرمتمرکز یا DEX، بستری جهت انجام معاملات به‌صورت غیرمتمرکز است و از بلاک چین و قراردادهای هوشمند برای حذف واسطه‌ها استفاده می‌کند. با یک صرافی غیرمتمرکز کاربران می‌توانند بدون نیاز به واریز ارزهای دیجیتال به کیف پول صرافی‌ها، از داخل کیف پول خودشان معاملات را انجام دهند.

وقتی صحبت از خریدوفروش و تبادل ارزهای دیجیتال به میان می‌آید، ذهن‌ها به‌سمت صرافی‌هایی نظیر بایننس و کوین بیس می‌رود و این موضوع بی‌علت نیست. سهولت استفاده از آنها و محبوبیت‌شان باعث شده است تا کمتر کسی نیاز به صرافی‌های دیگر را حس کند. اما ذات غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال با نحوه کار این صرافی‌ها در تضاد است.

هک و سرقت و همچنین امکان بلوکه‌شدن دارایی‌ها اصلی‌ترین خطراتی هستند که دارایی‌های معامله‌گران در یک صرافی متمرکز را تهدید می‌کنند. اما در یک صرافی غیرمتمرکز معتبر که کدنویسی بی‌نقصی داشته باشد، این خطرات دیگر وجود ندارند. در این صرافی‌ها، دارایی‌ها مستقیم از کیف پول معامله‌گر برداشت می‌شود و هیچ شخص ثالثی مدیریت ارزها را برعهده نخواهد داشت.

برای فعالیت در صرافی‌های غیرمتمرکز نیازی به واردکردن اطلاعات شخصی و حساس نیست و تنها با اتصال یک کیف پول می‌توانید از خدمات یک DEX استفاده کنید.

البته به‌دلیل مشکلات فنی که گاهی اوقات برای صرافی‌های غیرمتمرکز پیش می‌آید، پشتیبانی نکردن از همه ارزهای دیجیتال و همچنین مسئله مقیاس‌پذیری بلاک چین‌ها (کندی تراکنش‌ها)، هنوز بیش از ۹۰٪ حجم معاملات ارزهای دیجیتال روی صرافی‌های متمرکز انجام می‌شود و معامله‌گران آن‌طور که باید فعلاً به صرافی‌های غیرمتمرکز اعتماد ندارند. بااین‌حال،‌ در سال ۲۰۲۰ شاهد رشد چشم‌گیر در حجم معاملات این صرافی‌ها بودیم و امیدواری زیادی برای آینده این صرافی‌ها وجود دارد.

صرافی غیرمتمرکز چگونه کار می‌کند؟

صرافی‌های غیرمتمرکز روی بلاک چین‌های آزاد که قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را دارند ساخته می‌شوند. اتریوم درحال‌حاضر بزرگ‌ترین میزبان صرافی‌های غیرمتمرکز است.

برای درک نحوه کار صرافی غیرمتمرکز، قبل از هر چیز باید با مفهوم قرارداد هوشمند آشنا شوید. یک قرارداد هوشمند نرم‌افزاری است که در صورت وقوع شرایطی خاص، یک یا چند دستور خاص را اجرا می‌کند. این قرارداد روی بلاک چین پیاده‌سازی می‌شود و جلوگیری از اجرای آن غیرممکن است.

ویژگی اصلی یک قرارداد هوشمند، اجرای قطعی آن است. در حقیقت آنچه که باعث تفاوت قرارداد معمولی و قرارداد هوشمند می‌شود این است که در قرارداد هوشمند، هیچ‌کس (حتی خود سازنده) نمی‌تواند مانع از اجرای قرارداد شود و بنابراین برای اجرای آن نیاز نیست که به واسطه‌های متمرکز اعتماد کنیم.

بنابراین، زمانی‌که یک قرارداد هوشمند بر روی یک بلاک چینِ آزاد مثل اتریوم اجرا شود، دیگر قابل‌توقف نیست و هیچ‌کس نمی‌تواند جلوی اجرای آن را بگیرد. با قراردادهای هوشمند می‌توان برنامه‌ها و پروژه‌هایی را ساخت که بدون هیچ‌گونه واسطه‌ و از کارافتادگی تا ابد به کار خود ادامه دهند. به این برنامه‌ها برنامه‌های غیرمتمرکز (Dapp) هم می‌گویند.

جدای از جزئیات فنی، در یک صرافی غیرمتمرکز برای انجام یک تراکنش فرایند زیر طی می‌شود:

۱. معامله‌گر کیف پول خود را به صرافی متصل می‌کند.

۲. سفارش خرید/فروش خود را ثبت می‌کند.

۳. خریدار/فروشنده‌ای دیگر سفارشی مطابق با سفارش معامله‌گر اول ثبت می‌کند.

۴. دارایی‌ها داخل قرارداد هوشمند وارد می‌شوند، در قرارداد هوشمند مبادله انجام شده و مبلغ به کیف پول خریدار و فروشنده واریز می‌شود.

در برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از قرارداد هوشمند استخر نقدینگی ایجاد می‌شود، به‌طوری که مشارکت‌کنندگان می‌توانند دارایی‌های خود را به صرافی اختصاص دهند تا صرافی بتواند با آن دارایی‌ها به نیازهای معامله‌گران پاسخ دهد. در این روش مشارکت‌کنندگان هم به سود خوبی می‌رسند.

نوعی دیگر از مبادلات غیرمتمرکز که به آنها اتمیک سواپ (Atomic Swap) گفته می‌شود، روی انجام معاملات بین زنجیره‌ای (مثلاً بیت کوین به اتریوم) تمرکز دارند که در صرافی‌های غیرمتمرکز معمولی امکان‌پذیر نیست. صرافی غیرمتمرکزی که درون کیف پول Atomic Wallet وجود دارد، به روش اتمیک سواپ کار می‌کند.

معایب و خطرات صرافی غیرمتمرکز

در ابتدا باید گفت که این صرافی‌ها از خدمات امانت‌داری استفاده نمی‌کنند و مالکیت دارایی‌ها بر عهده کاربر است. از همین رو هرگونه اشتباه در معاملات و انتقال ارزها، جبران‌ناپذیر و غیرقابل بازگشت است.

از جمله دیگر معایبی که می‌توان برای صرافی‌های غیرمتمرکز نام برد، حجم پایین معاملات آنها نسبت به صرافی‌های متمرکز است. پایین‌بودن حجم معاملات در مقایسه با صرافی‌هایی مانند بایننس و گاهی اوقات افزایش هزینه‌ تمام‌شده، باعث شده است تا سرمایه‌گذاران کمتری با این صرافی‌ها کار کنند.

صرافی‌های غیرمتمرکز کاملاً متن‌باز و شفاف هستند، اما در مورد صرافی‌های جدید گاهی اوقات ممکن است کدهای صرافی دچار مشکل فنی یا امنیتی باشد. همچنین، اگرچه صرافی‌های غیرمتمرکز نباید به دارایی‌ها دسترسی داشته باشند، ممکن است در کد برخی از آنها راهی برای مسدودسازی ارزهای دیجیتال تعبیه شده باشد تا در صورت وجود موارد مشکوک به تخلف، بتوان جلوی برداشت پول را گرفت.

یکی از اساسی‌ترین مشکلات صرافی‌های غیرمتمرکز مسئله مقیاس‌پذیری (سرعت و کارمزد تراکنش‌های) بلاک چین است. در بیشتر این صرافی‌ها کاربر مجبور است برای هر معامله روی شبکه‌ای مانند اتریوم تراکنش بزند که این خود مستلزم پرداخت کارمزد است. بنابراین، اگر شبکه شلوغ باشد حس خوبی از کار با صرافی غیرمتمرکز تجربه نخواهید کرد.

یکی دیگر از مشکلات اساسی صرافی‌های غیرمتمرکز درحال‌حاضر این است که از همه ارزهای دیجیتال پشتیبانی نمی‌کنند. مثلاً در مقطع فعلی بیشتر صرافی‌های غیرمتمرکزی روی اتریوم فعال هستند و فقط از تبدیل اتریوم و توکن‌های مبتنی بر اتریوم (ERC-20) پشتیبانی می‌کنند. در این صرافی‌ها به‌عنوان مثال نمی‌توانید ارزی مانند تزوس را معامله کنید. البته برخی از صرافی‌های غیرمتمرکز در تلاش هستند تا با پشتیبانی از چندین بلاک چین این مشکل را برطرف کنند.

امکانات معاملاتی کم از دیگر معایب صرافی‌های غیرمتمرکز است. به‌علاوه، روند تطبیق معاملات هم نسبت به نمونه‌های متمرکز کندتر است و همین مسئله می‌تواند تجربه کاربری نه‌چندان مناسبی را برای کاربر به همراه داشته باشد.

معرفی صرافی غیرمتمرکز

در ادامه ۸ مورد از بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز در سال ۲۰۲۰ را معرفی می‌کنیم:

تمام مسئولیت استفاده از صرافی‌های معرفی‌شده برعهده خود کاربر است.

کایبرسواپ

کایبرسواپ (Kyberswap) را می‌توان یکی از بهترین صرافی‌های نسل جدید در پلتفرم‌های معاملات ارزهای دیجیتال دانست که به‌صورت غیرمتمرکز و همتابه‌همتا فعالیت می‌کند. این صرافی بر روی بلاک چین اتریوم اجرا شده و از جمله پلتفرم‌هایی است که بر روی شبکه آزمایشی (تست‌نت) راپستن (Ropsten) نیز فعال بوده است.

در این صرافی از قراردادهای هوشمند به‌منظور انجام و تسهیل تبادلات استفاده می‌شود. نکته مثبت دیگری که در ارتباط با این صرافی غیرمتمرکز وجود دارد، استفاده از ذخایر پویا یا دینامیک است که به شبکه امکان می‌دهد تا با فراهم کردن نقدینگی کافی، خدماتش را ارزان‌تر در اختیار کاربران قرار دهد.

این پروژه در کشور سنگاپور توسعه یافته است و دارای یک ارز دیجیتال مخصوص با نام «KNC» است. صرافی کایبرسواپ در نسخه‌های مخصوص وب و نسخه موبایل در اختیار کاربران قرار دارد.

یونی‌سواپ

یونی‌سواپ (Uniswap)، برپایه بلاک چین اتریوم ساخته شده است و فقط با چند گام ساده می‌توانید با قراردادهای هوشمند، اتریوم و توکن‌های ERC-20 خود را مبادله کنید.

مبلغ کارمزد در این صرافی ۰.۳ درصد است که به‌شکل اتریوم و توکن ERC-20 پرداخت خواهد شد.

وان‌اینچ (1inch.Exchange)

وان‌اینچ را می‌توان سرویسی متشکل از چندین صرافی غیرمتمرکز در نظر گرفت. در واقع وان‌اینچ چندین صرافی غیرمتمرکز در قالب یک پلتفرم است. امکان ثبت سفارشات محدود (Limit Order) در این صرافی وجود دارد و تنوع توکن‌های موجود نیز قابل‌قبول است. زمانی که یک سفارش در پلتفرم ثبت می‌کنید، سفارش شما در دفتر سفارشات چندین صرافی غیرمتمرکز قرار می‌گیرد.

ازآنجاکه وان‌اینچ یک پلتفرم با چندین صرافی مختلف است، کارمزد معاملات بر اساس معیار صرافی‌های موردنظر محاسبه می‌شود.

بیسکیو

بیسکیو (Bisq) یکی از صرافی‌های غیرمتمرکز بیت کوین است که امکان معاملات این ارز دیجیتال را با ارزهای رایج (فیات) مهیا می‌کند. برای استفاده از این صرافی نیازی به احراز هویت و ارائه اطلاعات شخصی نیست. وجود یک نرم‌افزار متن‌باز برای رایانه‌های شخصی نیز یکی دیگر از مزیت‌های بیسکیو است.

استفاده از تور (Tor)، پردازش در رایانه کاربر و کیف پول‌های شخصی، باعث شده تا هیچ نقطه متمرکزی در عملیات‌ مرتبط با این صرافی وجود نداشته باشد. نکته منفی این صرافی سرعت پایینِ آن است که به‌واسطه اجرای سیاست‌های امنیتی و حفظ حریم شخصی ایجاد شده است.

طبق گزارش‌ها، حجم معاملات بیسکو برای ارز دیجیتال مونرو، ۱۱۹,۰۰۰ دلار در روز است. ۱۵,۰۰۰ دلار بیت کوین و کمتر از ۵,۰۰۰ اتر نیز در این صرافی به‌صورت روزانه معامله می‌شود.

علی‌رغم حجم معاملات بسیار کم و سرعت پایین، می‌توان گفت که بیسکیو یکی از غیرمتمرکزترین صرافی‌های در دنیاست.

بنکور

صرافی بنکور (Bancor) از یک مدل منحصربه‌فرد در سازوکار خود استفاده می‌کند. در این صرافی، کاربران می‌توانند توکن‌های ERC-20 خود را در با توکن‌های اسمارت (Smart)، توکن اصلی شبکه بنکور، معامله کنند.

در طرف دیگر، دارندگان این توکن‌ها نیز می‌توانند اسمارت‌های خود را با دیگر توکن‌های مبتنی بر ERC-20 معامله کنند. از طریق قراردادهای هوشمند امکان تبادل هر گونه توکن ERC-20 در پلتفرم وجود دارد.

هدف اصلی بنکور، افزایش نقدینگیِ توکن‌هایی است که ارزش بازارشان چندان بزرگ نیست. شایان ذکر است که کارمزد بنکور به‌صورت کارمزد در شبکه اتریوم (GAS) محاسبه می‌شود.

بالانسر (Balancer)

بالانسر خود را یک پلتفرم مدیریت سبد سرمایه‌گذاریِ غیرامانت‌داری و ارائه‌دهنده نقدینگی معرفی می‌کند. با اتصال کیف پول خود به این صرافی می‌توانید اتریوم و طیف گسترده‌ای از توکن‌های مبتنی بر اتریوم را معامله کنید.

اواخر ماه مارس ۲۰۲۰ (فروردین ۹۹)، شبکه اصلی بالانسر راه‌اندازی شد و حجم معاملات روزانه این صرافی در حال حاضر بیش از ۲۱ میلیون دلار عنوان شده است.

آی‌دی‌اکس

صرافی (IDEX) که با نام «صرافی دارایی‌های غیرمتمرکز اتریوم» شناخته می‌شود، از جمله جدیدترین صرافی‌های غیرمتمرکز است که بعد از آغاز به کارش، توجهات بسیاری را به‌سمت خود جلب کرد.

این صرافی شباهت‌های بسیاری با صرافی اتردلتا (EtherDelta) دارد و در واقع نوعی پلتفرم همتابه‌همتا برای تبادل توکن‌های ERC20 است. همچنین در این صرافی امکان سپرده‌گذاری صرافی‌های غیر متمرکز ارزها نیز وجود دارد، قابلیتی که در کمتر صرافی غیرمتمرکزی نظیرش را دیده‌ایم.

امکانات و ساختار آی‌دی‌اکس شباهت‌های بسیاری به صرافی‌های عادی دارد.

صرافی غیرمتمرکز بایننس Binance

بایننس صرافی غیرمتمرکز خود را فوریه سال ۲۰۱۹ (دی ۹۷) راه‌اندازی کرد. کارمزدهای پایین این صرافی را می‌توان نقطه تمایز میان آن و دیگر رقبا دانست. رابط کاربری مناسب و امنیت بالا از دیگر ویژگی‌های این صرافی غیرمتمرکز است.

به یاد داشته باشید که بایننس به‌صورت رسمی اعلام کرده است که کاربران کشورهای تحریم‌شده از جمله ایران، نمی‌توانند به خدمات این صرافی دسترسی داشته باشند. بااین‌حال برخی از کاربران ایرانی گزارش کرده‌اند که با استفاده از تغییر آی‌پی خود موفق به انجام معاملات در این صرافی شده‌اند. کاربران آمریکایی هم امکان انجام معاملات در این صرافی را ندارند.

صرافی غیرمتمرکز بایننس برای معاملاتی که در این پلتفرم انجام می‌شود کارمزد ناچیز ۰.۱ درصدی دریافت می‌کند. اگر این کارمزد با استفاده از ارز دیجیتال بایننس کوین پرداخت شود، این عدد ۰.۰۴ درصد است.

صرافی‌های غیر متمرکز

بایننس یکی از بزرگترین صرافی‌های ارزهای رمزنگاری‌شده است که قصد دارد اولین نمونه از صرافی غیرمتمرکز خود را در ابتدای سال ۲۰۱۹ رونمایی کند.

Binance بزرگترین صرافی ارز رمزنگاری‌شده از لحاظ حجم خرید و فروش‌های انجام‌شده است. این صرافی که در ایران با نام بینانس یا بایننس شناخته می‌شود، میزبان بسیاری از فعالان ایرانی حوزه‌ی ارزهای دیجیتال نیز بوده و البته اخیرا شایعاتی از توقف خدمت‌رسانی آن به این دسته از کاربران منتشر شده است. به‌هرحال صرف‌نظر از صحت یا عدم صحت این شایعات، این صرافی هدفی بزرگ و قابل توجه را برای ابتدای سال ۲۰۱۹ خود مشخص کرده و به‌نظر می‌رسد برای اجرای آن جدی است.

بایننس تصمیم گرفته تا نسخه‌ی بتا یا اولیه‌ی صرافی غیرمتمرکز یا DEX خود را در ابتدای سال ۲۰۱۹ رونمایی کند.چانگپنگ ژائو مدیرعامل این صرافی که در اکوسیستم رمزارزها به CZ معروف است، هفته‌ی پیش در مورد این خبر اعلام کرد:

اخیرا جلسه‌ای مفید با توسعه‌دهندگان صرافی غیرمتمرکز بایننس داشتیم که در آن، سکه‌ی این صرافی با نام BNB به‌عنوان ارز اصلی و Gas مورد استفاده خواهد بود. این صرافی، دارایی‌های کاربران را کنترل نمی‌کند. اولین رونمایی رسمی از صرافی غیرمتمرکز بینانس در انتهای سال جاری یا ابتدای سال بعد انجام خواهد شد.

چرا صرافی غیرمتمرکز

سی‌زد در یکی از مصاحبه‌های خبری خود اعلام کرده بود که صرافی‌های غیرمتمرکز را آینده‌ی اکوسیستم ارزهای دیجیتال می‌داند. چشم‌انداز بلندمدت او، کیف پول‌های کاملا شخصی و بدون کنترل شرکت‌ها است. کاربران با این ساختارها می‌توانند بدون دخالت واسطه‌ها به تجارت ارزهای رمزنگاری‌شده بپردازند.

مدیرعامل Binance در این مورد در مصاحبه‌ی خبری خود باCNBC اعلام کرد:

من باور دارم که صرافی غیرمتمرکز، آینده‌ی مورد انتظار ما خواهد بود؛ البته نمی‌دانم که این آینده چه زمانی به حقیقت می‌پیوندد. در واقع ما در ابتدای راه قرار داریم و نمی‌توان گفت که مثلا یک، دو یا چند سال دیگر به این نتیجه خواهیم رسید. نکته‌ی مهم این است که برای این آینده آماده باشیم.

یک صرافی متمرکز، عمده‌ی درآمد خود را از طریق کارمزدهای انتقال و تبدیل ارزها کسب می‌کند. اما صرافی‌های غیرمتمرکز با استفاده از ساختارهایی همچون قراردادهای هوشمند و شبکه‌های پلتفرم‌هایی همچون اتریوم، مبالغ ثابتی را برای تبدیل و نقل و انتقال دریافت می‌کنند.

ویتالیک بوترین هم‌بنیان‌گذار اتریوم سال گذشته مدلی با استفاده از EtherDelta معرفی کرد که نوعی صرافی غیرمتمرکز بود. او با این مدل و ابزار تلاش کرد تا توسعه‌دهندگان را به ساخت محصولات و سرویس‌های این‌چنینی تشویق کند. پس از آن، یک کاربر، سرویس بینانس را در توییتر به بوترین پیشنهاد داد و کارمزد پایین ۰.۰۵ درصدی آن را به‌عنوان نقطه‌ی قوت معرفی کرد.

بوترین در پاسخ این کاربر گفت که فعالیت در صرافی‌های متمرکز نیازمند ثبت‌نام و برخی اوقات فرآیندهای تایید هویت است. درحالی‌که در صرافی‌های غیرمتمرکز می‌توان از کیف‌پول‌های موجود مانند MetaMask برای خرید و فروش ارزهای رمزنگاری‌شده استفاده کرد.

رقابت غیرمتمرکز با متمرکز

سی‌زد می‌گوید Binance یک راهکار امن‌تر نسبت به صرافی‌های غیرمتمرکز است، چرا که ساختار و معماری کاملا امنی دارد. این صرافی از سال ۲۰۱۷ و شروع به‌کار، هیچ‌گاه هک نشده است. مدیرعامل این صرافی معتقد است دلیل اصلی استفاده از صرافی‌های غیرمتمرکز، آزادی کاربر در کنترل دارایی‌ها خواهد بود. در واقع در این صرافی‌ها نیاز به ساخت حساب کاربری یا ارسال درخواست برای برداشت دارایی نیست. تمامی فرآیندها در شبکه‌ی بلاک‌چینو کیف‌پول‌هایی بدون کنترل شرکت‌ها انجام می‌شود.

کارشناسان معتقدند با افزایش استفاده از ارزهای رمزنگاری‌شده و کاهش علاقه‌ی فعالان این اکوسیستم به پول‌های سنتی، کاربران به مرور به صرافی‌های غیرمتمرکز نقل مکان خواهند کرد. به‌هر حال با اینکه هنوز زمان این تغییر مشخص نیست، به‌نظر می‌رسد تیم بایننس با جدیت برای آن آماده می‌شود.

معرفی 12 صرافی برتر غیرمتمرکز (DEX) برای ایرانیان

هر بار که یک صرافی متمرکز هک می‌شود، نیاز به صرافی‌های غیرمتمرکز بیش از پیش احساس می‌شود. صرافی‌های غیرمتمرکز مزایا و معایب خود را دارند و هنوز در ابتدای راه هستند. با این حال هر روز بیشتر از آنها استقبال می‌شود. با وجود محدودیت‌های مرتبط با احراز هویت KYC، صرافی‌های DEX گزینه‌ای مناسب برای ایرانیان هستند. اما انتخاب بهترین صرافی غیرمتمرکز کار ساده‌ای نیست. در این مطلب ما 12 مورد از بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز را بررسی می‌کنیم.

صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال چیست؟

صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) یا به اختصار DEX، پلتفرمی است که کاربران می‌توانند در آن بدون واسطه و همتا به همتا (Peer to Peer) معامله کنند. صرافی‌های متمرکز مانند بایننس، متولی دارایی شما هستند و معاملات در پایگاه داده‌ی آنها انجام می‌شوند و نه به طور مستقیم در شبکه‌ی بلاکچین.

امنیت مشکل اساسی صرافی‌های متمرکز است و صرافی‌های دکس راه‌حلی برای این مشکل هستند. در زمان معامله در صرافی‌های غیرمتمرکز کنترل دارایی همچنان در اختیار طرفین معامله باقی می‌ماند. البته صرافی‌های غیرمتمرکز معایبی نیز دارند، همچون پایین بودن سرعت تراکنش و کارمزد نسبتا بالا. برای آشنایی با انواع صرافی‌های غیرمتمرکز خواندن مقاله زیر را توصیه می‌کنیم:

بهترین صرافی غیرمتمرکز

12 صرافی برتر غیرمتمرکز

در این بخش بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز را معرفی می‌کنیم. بهتر است خودتان نیز در شبکه‌های اجتماعی نظرات کاربران را بخوانید. علاوه بر این، از وبسایت Defi Pulse برای اطلاع از برنامه‌های معتبر امور مالی غیرمتمرکز یا Defi استفاده کنید. مجموعه‌ای جامع از نمودارها، آمار و خلاصه‌ای از هر پروژه در این سایت در دسترس است. سرویس Dune نیز برای بررسی حجم معاملات صرافی‌های DEX بسیار مفید است. ما 12 صرافی را در لیست بهترین صرافی غیرمتمرکز قرار داده‌ایم، البته گزینه‌های دیگری نیز وجود دارند.

پروتکل 0x

پروتکل 0x یک فناوری چندمنظوره بر روی شبکه‌ی اتریوم است. اکثر پروژه‌های موجود در فضای DEX، همه از 0x استفاده می‌کنند. برای درک نحوه‌ی عملکرد صرافی‌های غیرمتمرکز باید معماری پلتفرم 0x را درک کنید. این پروتکل یک پایگاه داده‌ی متمرکز با نام رله (Relay) ارائه می‌دهد. رله‌ها یک میانجی پیش از انجام معاملات بر بستر بلاکچین هستند. آنها سفارشات را تطبیق می‌دهند، سپس سفارشات بر بستر بلاکچین انجام می‌شود.

برخی از پلتفرم‌های مبتنی بر 0x عبارتند از: Radar Relay ،LedgerDEX ،DDEX ،Paradex و ERC DEX. این رله‌ها موتورهای تطبیق خارج از شبکه برای جفت شدن سفارشات هستند. هنگام اجرای سفارش، انتقال دارایی‌های دیجیتال در خود بلاکچین انجام می‌شود. همچنین هر یک از رله‌ها می‌توانند با همدیگر ارتباط برقرار کنند تا شانس انجام سفارش افزایش یابد.

پلتفرم Radar Relay بهترین صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر 0x است. بیشترین حجم معاملات را دارد و نیازی به احراز هویت KYC ندارد. همچنین کارمزد معاملاتی آن صفر است. تنها مشکل آن محدود بودن به بستر اتریوم است.

بیسکیو (Bisq)

صرافی Bisq بهترین صرافی غیرمتمرکز برای بیت‌کوین است. با استفاده از این صرافی به صورت کاملا ناشناس می‌توانید بیت‌کوین را با ارزهای فیات مبادله کنید. بیسکیو یک نرم‌افراز دسکتاپ و متن باز است.

برای اطمینان از غیرمتمرکز بودن این صرافی از مسیربابی Tor، محاسبات لوکال و کیف پول شخصی استفاده می‌شود. بر خلاف رله‌های 0x در Bisq هیچ بخشی از تجارت متمرکز نیست. با این حال به طرز قابل‌توجهی کندتر از 0x است. اگرچه نقدینگی و سرعت تراکنش پایین است، صرافی Bisq مدعی تمرکززدایی کامل است و به آن افتخار می‌کند.

ایرسواپ (AirSwap)

ایرسواپ دکس دیگری از خانواده اتریوم است. معاملات این صرافی نیز نیاز به احراز هویت ندارند و بدون کارمزد هستند. از این رو در لیست بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز قرار می‌گیرد. شباهت زیادی به پروتکل 0x دارد اما تفاوت‌هایی نیز وجود دارد که در ادامه بررسی می‌کنیم.

در صرافی ایرسواپ به جای استفاده از رله، از یک موتور کشف همتای سبک استفاده می‌شود. با استفاده از این موتور جدیت طرفین برای معامله تضمین می‌شود و لغو سفارش‌ها در Airswap بسیار نادر است. پس از پیدا کردن طرفین معامله، دو طرف در مورد قیمت به توافق می‌رسند و معامله انجام خواهد شد. برای جلوگیری از تقلب، کاربران باید مقداری از توکن ایرسواپ را در کیف پول خود قفل کنند. فقط توکن‌های مبتنی بر اتریوم امکان معامله در این صرافی را دارند و نقدینگی در آن نسبتا کم است.

آیدکس (IDEX)

صرافی IDEX از محبوب‌ترین صرافی‌های غیرمتمرکز است. چهار روش برای باز کردن کیف پول در آیدکس وجود دارد: کیف پول متامسک (MetaMask)، فایل Keystore، وارد کردن دستی کلیدهای خصوصی و از طریق کیف پول سخت‌افزاری لجر نانو اس (Ledger Nano S).

در مقایسه با صرافی‌هایی که تا به اینجا بررسی کردیم، آیدکس کامل‌ترین تجربه معاملاتی را ارائه می‌دهد. پس از ورود به سایت می‌توانید جفت ارزهای مختلف و دفترسفارشات را مشاهده کنید. مانند صرافی‌های متمرکز، دفتر سفارشات در لحظه به روز می‌شود و در این صرافی ابزار سفارش‌گذاری پیشرفته برای تعیین حد سود و حد ضرر وجود دارد.

صرافی IDEX به اندازه سایر دکس‎‌ها متمرکز نیست، زیرا بسیاری از عملیات به استثنای تسویه‌ی وجوه توسط یک مرجع مرکزی کنترل می‌شود. با این وجود، طراحی روان و نقدینگی بالایی دارد و همچنان بسیار امن‌تر از صرافی‌های متمرکز است. شبه‌متمرکز بودن تنها مشکل آیدکس نیست، این صرافی قوانین احراز هویت KYC را به شکل سختگیرانه‌ای به اجرا درآورده است. همچنین کارمزد 0.1% از میکرها و 0.2% از تیکرها دریافت می‌کند که نسبتا بالاست.

بنکور (Bancor)

صرافی غیرمتمرکز بنکور نه تنها از بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز بلکه یک نمونه‌ی منحصر به‌فرد است. هیچ شخص ثالثی برای انجام معاملات وجود ندارد. روش کار چنین است؛ کاربران باید توکن‌های خود را به توکن بنکور (BNT) تبدیل و سپس آن را با سایر توکن‌های شبکه‌ی اتریوم (ERC20) مبادله کنند.

به عنوان مثال‌، تصور کنید که یک کاربر به دنبال تبادل Tron با XRP است. در برنامه‌ی Bancor، کاربران می‌توانند این دو سکه را انتخاب کرده و معامله را به کیف پول متصل کنند. پروتکل Bancor قراردهای هوشمند مختلف را جستجو و طرف دوم معامله را پیدا می‌کند. پس از تبدیل ترون به BNT، معامله از طریق معاوضه BNT و XRP تکمیل می‌شود.

از آنجایی که BNT با اتریوم سازگار است، ارزش آن به طور خودکار و متناسب با دیگر توکن‌های اتریوم تعیین می‌شود. به همین دلیل کاربران از بابت نوسانات شدید قیمتی BNT نگرانی نخواهند داشت. هدف نهایی این شیوه، افزایش نقدینگی برای توکن‌های کوچک است که به ندرت در صرافی‌های متمرکز وضعیت مناسبی دارند.

جالب است بدانید دامنه‌ی پروژه‌ی بنکور فراتر از یک صرافی است. بنکور دارای یک برنامه‌ی پاداش برای توسعه‌دهندگان است. همچنین به دنبال توسعه‌ی Cross-chain Bridge یا پل بین‌زنجیره‌ای BancorX برای ارتباط بین بلاکچین‌های مختلف است.

شبکه‌ی Kyber

شبکه Kyber مجموعه‌ای از قراردادهای هوشمند است که بر روی هر بلاکچینی کار می‌کند. بر‌خلاف دیگر موارد لیست ما، کایبر یک صرافی نیست و به شکل کاملا متفاوتی معاملات را انجام می‌دهد. این پلتفرم علاوه بر استخرهای نقدینگی از ویژگی ذخیره‌ی داینامیک بهره می‌برد.

در پروتکل Kyber ارائه دهندگان، جفت‌ ارزها را به عنوان ذخیره وارد می‌کنند. پس از ذخیره شدن، این توکن‌ها در اختیار گیرندگان قرار می‌گیرند. این ذخایر یک تفاوت اساسی با استخرهای رایج دارند؛ قرار گیری جفت ارزها در چند ذخیره‌ی مختلف. در نتیجه تیکرها می‌توانند ذخایر مختلف را جستجو و با بهترین نرخ آن را خریداری کنند.

یک مثال ماجرا را روشن می‌کند. فرض کنید یک تیکر به دنبال مبادله‌ی اتریوم با BAT است. او از ذخیره‌های مختلف درخواست بهترین قیمت را می‌کند و کایبر به صورت خودکار بهترین قیمت را پیشنهاد می‌دهد. این صرافی همه‌ی شبکه‌های دارای قرارداد هوشمند را پشتیبانی می‌کند.

یونی‌سواپ (Uniswap)

یونی‌سوآپ محبوب‌ترین صرافی غیرمتمرکز است، اما درک نحوه‌ی کار آن کمی پیچیده است. مثلا می‌دانیم در صرافی‌های دیگر، دفتر سفارشات به وسیله‎‌ی نقاط مختلف قیمت و تقاضا‌های هر نقطه‌ی قیمتی تنظیم می‌شود. به زبان ساده با وجود صدها سفارش، قیمت در آن دوره‌ی معاملاتی رقمی بین بالاترین و کمترین پیشنهاد است. اما در یونی‌سواپ، همه این سفارش‌ها ترکیب شده و قیمت توسط بازار ساز خودکار (Automated Market Maker) یا AMM تعیین می‌شود.

بازارسازهای خودکار قیمت را توسط یک فرمول ریاضی تعیین می‌کنند. نمی‌خواهیم وارد مسائل تخصصی شویم. به زبان ساده، در هنگام معامله شما به صورت مستقیم با طرف دوم معامله نمی‌کنید. یک استخر نقدینگی وجود دارد که همه می‌توانند نقدینگی آن را تامین کنند و در ازای آن سود دریافت کنند. در هنگام معامله به جای ترید با نفر دوم، تبادل از طریق استخر انجام می‌شود؛ قیمت را نیز AMM مشخص می‌کند. مزیت بزرگ استخر عمق بخشیدن به نقدینگی برای معاملات بزرگ است.

بایننس دکس (Binance Dex)

صرافی بایننس به عنوان بزرگترین صرافی ارز دیجیتال، پس از راه‌اندازی بلاکچین بومی (Binance Smart Chain) خود از صرافی‌های غیرمتمرکز غافل نماند و به این جنبش پیوست. بسیاری از دکس‌ها به دلیل انعطاف‌پذیری بر بستر اتریوم کار می‌کنند، اما بایننس از شبکه‌ی بومی خود استفاده می‌کند. در شبکه‌ی بایننس تعداد گره‌های بسیار کمتری نسبت به اتریوم وجود دارد، به همین دلیل تراکنش‌ها در صرافی بایننس دکس بسیار سریع‌تر انجام می‌شود.

صرافی بایننس دکس متمرکزتر از صرافی‌های اتریوم است. در عوض نقدینگی Binance DEX از اکثر دکس‌ها بیشتر است. این حجم نقدینگی بیشتر بخاطر شهرت بالای نسخه‌ی متمرکز بایننس است. بایننس دکس منتقدان فراوانی دارد اما همچنان جزو بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز است.

سوشی‌سواپ (Sushiswap)

سوشی‌سواپ نیز برنامه‌ای است که روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شود. مشابه اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز، از استخرهای نقدینگی استفاده می‌کند. کاربران دارایی‌های خود را در قراردادهای هوشمند قفل می‌کنند و سپس از خریداران از این استخرها برای تبادل استفاده می‌کنند. کاربرانی که توکن بومی SUSHI را داشته باشند، علاوه بر اختیار تصمیم‌گیری از پاداش‌ها بهره‌مند می‌شوند.

این صرافی کاملا غیرمتمرکز است و مسئولیت کامل دارایی‌ها با شماست. به یاد داشته باشید که در صورت فراموش کردن پسورد و یا از دست دادن داده‌ها هیچگونه پشتیبانی وجود ندارد. با اینکه سوشی‌سواپ جزو بهترین صرافی‌های غیرمتمرکز است اما باید بسیار مراقب اطلاعات و دارایی‌های خود باشید، هیچ شخص ثالثی برای کمک به شما وجود ندارد.

پروتکل نقدینگی وان‌اینچ (1inch Liquidity Protocol)

صرافی وان‌اینچ، یک صرافی منحصر به‌فرد و بر اساس بازارساز خودکار کار می‎‌کند. این صرافی نقدینگی بسیار مناسبی ارائه می‎‌دهد. امن است و به خوبی از دارایی کاربران در برابر حملات محافظت می‌کند. مهم‌تر از همه چیز، تضمین می‌کند که تریدرها توکن‌های شبکه ERC20 را در یک بازار باثبات معامله کنند. وان‌اینچ یک صرافی در حال رشد است و می‌توان آن را در لیست بهترین صرافی غیرمتمرکز قرار داد.

پنکیک‌سواپ (PancakeSwap)

پنکیک‌سواپ نیز مانند اکثر سواپ‌ها برای تعیین قیمت از بازارساز خودکار یا AMM استفاده می‌کند. این صرافی کاملا غیرمتمرکز است و از دفتر سفارشات استفاده نمی‌کند. کاربران همانند وان اینچ معامله را در استخرهای نقدینگی انجام می‌دهند. پس از اتمام معامله، نقدینگی مجددا متعادل می‌شود. تعادل نقدینگی با کسر نقدینگی از یک طرف استخر و افزودن به طرف دیگر انجام می‌شود. پنکیک‌سواپ یک صرافی غیرمتمرکز معتبر و محبوب است. از این رو آن را در لیست بهترین صرافی غیرمتمرکز قرار داده‌ایم.

کِرو (Curve)

صرافی کرو نیز یک صرافی مبتنی بر AMM است که از استخرهای نقدینگی برای تسهیل مبادله بین استیبل کوین و توکن‌ها استفاده می‌کند. همه‌ی ویژگی‌های استاندارد سایر بازارسازهای خودکار را دارد به علاوه چند ویژگی پیشرفته‌تر. این صرفه از بهینه‌سازی مسیریابی سفارش و کارمزد استفاده می‌کند. اینجا نیز همه‌ی معاملات از طریق کیف پول DeFi انجام می‌شود.

رنگو اکسچنج (Rango Exchange)

پیش از این گفتیم که مشکل صرافی‌های غیرمتمرکز نقدینگی جزیره‌ای است. با صرافی‌های تجمیع‌کننده بر اساس استخرهای نقدینگی تا حدی این مشکل برطرف شده است. با این حال این صرافی‌ها نقدینگی را تنها در یک شبکه‌ی بلاکچین خاص گردآوری می‌کنند و همچنان نسبت به صرافی‌های متمرکز از کمبود نقدینگی رنج می‌برند. صرافی‌های تجمیع‌کننده‌ی میان‌زنجیره‌ای (Cross-chain Aggregator) برای حل این مشکل متولد شده‌اند.

صرافی صرافی‌های غیر متمرکز غیرمتمرکز رنگو یکی از این صرافی‌هاست. Rango Exchange اولین و در حال حاضر بهترین صرافی تجمیع کننده‌ی میان‌زنجیره‌ای است. رنگو پل ارتباطی میان‌زنجیره‌ای بین تمام دکس‌ها در سراسر جهان کریپتو خواهد بود. مهم نیست کاربر چه چیزی را به چه چیزی تبدیل کند، رنگو یک پلتفرم امن برای تبادل بین شبکه‌های مختلف است. از این رو ما آن را بهترین صرافی غیرمتمرکز و یک رقیب قدرتمند برای صرافی‌های متمرکز می‌دانیم.

سوالات متداول

در صرافی غیرمتمرکز یا DEX نقدینگی و سفارش‌ها توسط یک مرجع مرکزی کنترل نمی‌شود. دارایی‌ها از طریق قرارداد هوشمند جمع‌آوری شده و با استفاده از یک پایگاه داده معاملات انجام می‌شود.

با توجه به اینکه صرافی غیرمتمرکز رنگو از همه صرافی‌های دیگر و بلاکچین‌های مختلف پشتیبانی می‌کند و بهترین مسیر را در بین همه بلاکچین‌ها از بین صرافی‌های مختلف و پل‌ها (بریج‌ها) پیدا می‌کند، رنگو بهترین صرافی غیرمتمرکز است.

صرافی‌های غیرمتمرکز نسبتا جدید هستند. از آنجایی که کلید خصوصی و در اصل دارایی در کنترل شماست، تا حد زیادی این صرافی‌های امن هستند. در حالت کلی صرافی DEX امن‌تر از صرافی متمرکز است.

بسیاری از دکس‌ها مانند یونی‌سواپ معامله را نه صورت کاملا همتا به همتا بلکه در استخرهای نقدینگی انجام می‌دهند. شما می‌توانید تامین‌کننده‌ی دارایی استخر باشید و در ازای آن بخشی از کارمزد به شما تعلق می‌گیرد.

میزان کارمزد و سرعت پایین معاملات مهم‌ترین معایب صرافی غیرمتمرکز هستند. اما در عوض امن هستند و حریم خصوصی را رعایت می‌کنند.

از آنجایی که معامله در اکثر صرافی‌های غیرمتمرکز به صورت ناشناس است و نیازی به احراز هویت ندارند، شما می‌توانید از هر جای دنیا از آنها استفاده کنید. در مجموع به نسبت صرافی‌های متمرکز محدودیت کمتری دارند.