اقتصادسنجی و بورس

تأثیرپذیری شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران از شاخص صنعت، شاخص مالی و متغیرهای کلان اقتصادی: رویکرد چرخشی مارکوف

هدف این پژوهش بررسی عوامل مؤثر بر شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران از جمله شاخص صنعت، شاخص مالی، نقدینگی، نرخ بهره واقعی و نرخ تورم برای دوره­ی زمانی 5/1388 تا 12/1395 بر اساس اطلاعات بانک مرکزی و با استفاده از رویکرد چرخشی مارکوف است. با توجه به تخمین و بررسی مدل­های مختلف مارکوف سویچینگ، مدل پارامترهای اتورگرسیو چرخشی مارکوف سه­رژیمه (MSA(3)) به عنوان مدل بهینه انتخاب شده است. نتایج به دست آمده نشان می­دهد که متغیرهای نرخ بهره واقعی و تورم با 2 وقفه منفی تأثیر مثبت و معنی‏داری بر شاخص کل سهام می­گذارند. شاخص صنعت و شاخص مالی در هر سه رژیم تأثیر مثبت و معنی­داری بر شاخص کل دارند. همچنین شاخص صنعت در هر سه رژیم نسبت به شاخص مالی تأثیر بیشتری بر شاخص کل می­گذارد. علاوه بر این، نتایج پایداری رژیم­ها حاکی از آن است که پایداری در رژیم یک نسبت به دو رژیم دیگر بیشتر است.

کلیدواژه‌ها

• شاخص صنعت
• شاخص قیمت سهام
• شاخص مالی
• متغیرهای کلان اقتصادی
• مدل مارکوف سویچینگ

موضوعات

عنوان مقاله [English]

The Impacts of Industrial Index, Financial Index and Macroeconomic Variables on Tehran Stock Exchange: Markov-Switching Approach

نویسندگان [English]

• Ali Fegheh Majidi 1
• Fariba Shahidi 2

1 Assistant Professor of Economics and Researcher at Kurdistan Studies Institute of the University of Kurdistan

The purpose of this study is the investigation of effective parameters on total Tehran stock exchange index such as industrial index, financial index, M2, Real interest rate and inflation rate, during 2009/8 until 2017/3 based on Central Bank database by using Markov switching approach. Considering the estimation and evaluation of different Markov switching models, Markov switching autoregressive parameters (MSA (3)) model is selected. The results show that real interest rate and inflation with two negative lag have a positive and significant effect on the total stock index. The industrial index and financial index in all three regimes have a positive and significant effect on the total index. The most effective factors are industry index in regime 2 and financial index in regime 0, respectively. Also, industry index in all three regimes has a higher impact on the overall index than the financial index. Moreover, the results of sustainability of regime show that sustainability in regime 1 is more than the other two regimes.

بررسی میزان اثرپذیری نوسانات شاخص قیمت بورس اوراق بهادار تهران و دوبی از نوسانات قیمت جهانی نفت خام (WTI)

یکی از اجزای مهم بازارهای مالی بورس اوراق بهادار است که یک بازار متشکل رسمی خرید و فروش سهام تحت قوانین خاص است. نوسان به‌عنوان یک عامل مؤثر در تعیین ریسک سرمایه ­ گذاری، می ­ تواند نقش مهمی در تصمیم ­ گیری سرمایه ­ گذاران ایفا کند. یک تخمین مناسب از نوسانات قیمت سهام در یک دوره سرمایه ­ گذاری نقطه آغازین بسیار مهمی در کنترل ریسک سرمایه ­ گذاری است. یکی از عوامل اثرگذار بر شاخص قیمت سهام قیمت نفت و نوسانات نفتی است. نفت و فرآورده ­ های آن به‌عنوان مهمترین منبع انرژی در فرآیندهای تولیدی در جهان مورد استفاده قرار می­گیرد، از این رو نوسان ­ ها در قیمت نفت می ­ تواند بر هزینه تولید و سودآوری شرکت ­ های تولیدی اثرگذار باشد. نفت برای برخی کشورهای صادرکننده مهمترین منبع درآمدی است و قیمت نفت و نوسان ­ های آن می ­ تواند بر بازار سرمایه اثر بگذارد، به‌طوری‌که در بسیاری از کشورها که مدیریت درآمد نفتی مناسبی ندارند افزایش قیمت نفت با افزایش درآمد دولت و افزایش پایه پولی همراه شده که آثار تورمی دارد. بنابراین در این مقاله ، به بررسی میزان اثرپذیری نوسانات شاخص قیمت سهام تهران و شاخص سهام دوبی از قیمت جهانی نفت خام با استفاده از داده­های ماهانه طی دوره زمانی 2004-2016 و همچنین روش اقتصادسنجی گارچ چندمتغیره است. براسـاس نتایج پژوهش نوسانات قیمت جهـانی نفت خام اثر مثبت و معنی ­ داری بر نوسانات شاخص بورس دوبی دارد، همچنین نوسانات قیمت جهانی نفت خام اثر مثبت و معنی ‌ داری بر نوسانات شاخص بورس اوراق بهادار تهران دارد. از سویی نوسانات شاخص بورس دوبی اثر مثبت و معنی‌داری بر نوسانات شاخص بورس اوراق بهادار تهران دارد .

کلیدواژه‌ها

• نوسانات قیمت جهانی نفت خام
• نوسانات شاخص بورس تهران
• شاخص سهام دبی
• گارچ چند متغیره

20.1001.1.23222530.1396.6.22.8.7

عنوان مقاله [English]

The amount of influence fluctuations in the price index of Tehran Stock Exchange and Dubai fluctuations in oil prices (WTI)

نویسندگان [English]

• mohammad hasan fotros 1
• maryam hoshidari 2

One of the most important markets in each economy is capital markets. Undoubtedly, the conditions of these markets are influenced by other sectors and can affect other sectors of the economy. The stock market is one of the components of the capital market, and as part of the economy, its function is that if this market does not have a logical relationship with other sectors, then problems and deficiencies will arise in its operation. In the capital market, widespread fluctuations lead to the arrival and departure of a massive amount of capital. The Stock Exchange, an officially organized market for the purchase and sale of shares of companies under certain terms and conditions. The oil industry has always had a financial role in the economy, and its main function is to provide the currency needed by the countries. The economies of countries that rely heavily on oil revenues and foreign exchange earnings, the oil price fluctuations that originate from exogenous developments and the control of outside economic policymakers, are the largest source of disruption to the economies of the countries. Oil revenues are fluctuating. Therefore, fluctuation is one of the most important issues in the financial markets of the world. Oscillation, as an effective factor in determining the risk of investment, can play an important role in the decision making of investors. An appropriate estimation of stock price fluctuations or arbitrage transactions in an investment period is a very important starting point in controlling investment risk. One of the factors influencing the stock price index is oil prices and oil price fluctuations. Oil and its products are used as the most important source of energy in world production processes. Fluctuations in oil prices can affect the cost of production and profitability of manufacturing companies. Oil is considered to be the most important source of income for some of the exporting countries, and the price of oil and its fluctuations from this channel can also affect the real sector as well as the capital market, so that in many countries that do not have a good oil revenue management the price of oil has been accompanied by an increase in government revenues and an increase in the monetary base that has an impact on inflation. Increasing inflation also has a positive impact on stock prices; the World Oil Index is one of the most important indicators affecting economic factors and political factors in each country. The global oil price, as a powerful exogenous variable, is influenced by many macroeconomic variables, including the stock price index. The explanation of such a relationship is the policy makers' guideline in monetary and foreign policy directives. Therefore, the main focus of this paper is to examine the impact of the Tehran Stock Price Index (TEPIX) and the Dubai Dollar Index (DFM) Crude oil using monthly data over the period of 2004-2016 as well as the multivariate GARCH method. To do this, we first performed the Dickey-Fuller and Phillips-Peron stacking tests to check the variance of the variables, which is based on the results of this test at the root level of the unit, so that from all three variables, once the difference was made, and therefore all three variables with a load Mana differentiation, then we performed an ARCH test, which results in the existence of an Arch effect on the model remainders, and finally we estimated the multivariate GARCH model with the BEKK approach. According to research results, global oil price fluctuations have a positive and significant effect on the fluctuations of the Dubai stock exchange index, and the global oil price volatility has a positive and significant effect on Tehran Stock Exchange index fluctuations. On the other hand, Dubai Stock Exchange fluctuations (DFM) have a positive and significant effect on Tehran Stock Exchange Index (TEPIX) fluctuations.

کلیدواژه‌ها [English]

• World crude oil price fluctuations
• fluctuations in the Tehran stock index
• stock index Dubai
• GARCH multivariate

مراجع

ابراهیمی، محسن و شکری، نوشین (1391). «بررسی اثرات نامتقارن تکانه ی قیمتی نفت بر شاخص قیمت سهام: تشکیل و مقایسه فواصل اطمینان خود راه انداز در توابع واکنش آنی»، فصلنامه مطالعات اقتصادی کاربردی ایران، 1(2): 144-115.

ابونوری، اسمعیل؛ عبداللهی، محمدرضا و حمزه، مصطفی (1391). «مدلسازی نوسانات بخش­های مختلف بازار سهام ایران با استفاده از مدل گارچ چند متغیره»، فصلنامه تحقیقات مالی، 14(1): 16-1.

پیرائی، خسرو و شهسوار، محمدرضا (1388). «تاثیر متغیرهای کلان اقتصادی بر بازار بورس ایران»، پژوهش­های اقتصادی، 9(1): 38-21.

جعفر عبدی، اکبر (1389). بررسی ارتباط میان بازارهای سهام تهران و دبی. پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد، دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف.

حسینی، سید محمد و ابراهیمی، سید بابک (1392). «مدل‌سازی و سنجش سرایت تلاطم با استفاده از مدل‌های گارچ چند متغیره»، فصلنامه بورس اوراق بهادار، 21: 157-137.

حسن زاده، علی و کیانوند، مهران (1393). «اثر شوک‏‏ های متقارن و نامتقارن نفتی بر شاخص کل قیمتی در بازار بورس اوراق بهادار تهران»، پژوهش های اقتصاد پولی-مالی، 21(8): 61-21.

سلیمی­فر،مصطفی و فلاحی، محمد و سیدمحمد میرهاشمی دهنوی (1394). «بررسی آثار نامتقارن شوکهای قیمت نفت بر شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار ایران»، اقتصاد پولی، مالی، 22(9): 56-29.

صمدی، سعید و خرمی­پور، علی و مصدقی، انسیه و میرمهدی، سیده اکرم (1393). «تحلیل سرایت نوسان های قیمت جهانی نفت به بازار سهام (مورد مطالعه: منتخبی از کشورهای عضو اوپک)»، فصلنامه تحقیقات اقتصادی، 49(3): 574-555.

صمدی، سعید؛ شیروانی مفرد، زهرا و داورزاده، مهتاب (1386). «بررسی میزان اثرپذیری شاخص قیمت سهام بورس اوراق بهادار تهران از قیمت جهانی نفت و طلا»، فصلنامه بررسی­های اقتصادی، 4(2): 51-21.

موسایی، میثم و مهرگان، نادر و امیری حسین (1389). «رابطه بازار سهام و متغیرهای کلان اقتصادی در ایران»، فصلنامه پژوهش­ها و سیاست­های اقتصادی، 18(54): 94-73.

Arouri, M. E. H., & Fouquau, J. (2009). On the short-term influence of oil price changes on stock markets in GCC countries: linear and nonlinear analyses. ArXiv preprint arXiv: 0905.3870.‏

Baba, Y.; Engle, R.F.; Kraft, D. and Kroner, K. (1990); Multivariate Simultaneous Generalized ARCH. Unpublished Manuscript, University of California, and San Diego.

Bollerslev, T. (1986); “Generalized Autoregressive Conditional Hetero-skedasticity”. Journal of Econometrics, 31: 307-327.

Bollerslev, T. (1990); “Modelling the Coherence in Short-Run Nominal Exchange Rates: A Multivariate Generalized ARCH Model”. The Review of Economics and Statistics, 72(3): 498-505.

Bollerslev, T.; Engle, R.F. and Wooldridge, J.M. (1988); “A Capital Asset Pricing Model with Time-Varying Covariances”. Journal of Political Economy, 96(1): 116-131.

Brooks, C., & Henry, Ó. T. (2000). Linear and Non-Linear Transmission of Equity Return Volatility: Evidence from the US, Japan and Australia. Economic Modelling, 17(4), 497-513. Doi: http://dx.doi.org/10.1016/S0264-9993 (99)00035-8

Chaibi, A. and Gomes, M. (2013). “Volatility Spillovers between Oil Prices and Stock Returns: A Focus on Frontier Markets, Working Paper”, IPAG Business School, 34: 1-17.

Chou, R. Y., Lin, J., & Wu, C. (1999). Modeling the Taiwan Stock Market and International linkages. Pacific Economic Review, 4(3), 305-320.

Cong, R. G., Wei, Y. M., Jiao, J. L., & Fan, Y. (2008). Relationships between oil price shocks and stock market: An empirical analysis from China. Energy Policy, 36(9), 3544-3553.‏

Engle, R. F., Ng, V. K., & Rothschild, M. (1990). Asset pricing with a factor-ARCH covariance structure: Empirical estimates for treasury bills. Journal of Econometrics, 45(1-2), 213-237.‏‏

Fayyad, A. and Daly, K. (2011); “The impact of oil price shocks on stock market returns: comparing GCC countries with the UK and USA”. Emerging Markets Review, 12(1): 61-78.‏

Filis, G.; Degiannakis, S. and Floros, Ch. (2011); “Dynamic Correlation between Stock Market and oil Prices: The Case of oil-importing and oil-exporting countries”. International Review of Financial Analysis, 20: 152-164.

Golob, J., (1994), "Does Inflation Uncertainty Increase with Inflation?"Federal Reserve Bank of Kansas City Economic Review 79:pp. 27-38.

Ibrahim, M.H. (1999), "Macroeconomic Variables and Stock Prices in Malaysia: An Empirical Analysis", Asian Economic Journal, Vol. 13, PP. 219-231.

Joo, Y. C., & Park, S. Y. (2017). Oil prices and stock markets: Does the effect of uncertainty change over time?. Energy Economics, 61, 42-51.‏

Khalfaoui, R.; Boutahar, M. and Boubaker, H. (2015); “Analyzing volatility spillovers and hedging between oil and stock markets: Evidence from wavelet analysis”. Energy Economics, 49: 540-549.‏

Li H. (2007). International Linkages of the Chinese Stock Exchanges: A Multivariate GARCH Analysis. Applied Financial Economics, 17, 285-297.

Miller, J. I., & Ratti, R. A. (2009). Crude oil and stock markets: Stability, instability, and bubbles. Energy Economics, 31(4), 559-568.‏

Miller, K. & G. Show Fang (2001), "Is There a Long-Run Relationship beween Stock Returns and Monetary Variables: Evidence from an Emerging Market", Applied Financial Economics, Vol. 11, PP. 641-649

Morley, B., & Pentecost, E. J. (2000). Common trends and cycles in G-7 countries exchange rates and stock prices. Applied Economics Letters, 7(1), 7-10.‏

Rault, C.; Arouri M. (2009); Oil Prices and Stock Markets: What Drives What in the Gulf Corporation Council Countries, William Davidson Institute Working Papers Series wp960, William Davidson Institute at the University of Michigan.

Valdés, A. L., Fraire, L. A., & Vázquez, R. D. (2016). A copula-TGARCH approach of conditional dependence between oil price and stock market index: the case of Mexico. Estudios económicos, 31(1), 47-63.‏

بررسی بازار رقابتی محصول و معیارهای گوناگون کیفیت سود (مورد مطالعه : شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران)

هدف این پژوهش بررسی بازار رقابتی محصول و معیارهای گوناگون کیفیت سود مبتنی بر شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. دوره زمانی پژوهش، 1381-1391 بوده و 230 شرکت به عنوان نمونه انتخاب شده است. به دلیل ماهیت متغیرهای پژوهش، دوره زمانی نهایی پژوهش منوط به سال‌های 1387 الی 1391 گردید. برای تجزیه و تحلیل دادههای پژوهش در حالت تلفیقی(ترکیبی)، از مدل‌های رگرسیونی چند متغیره در نرم‌افزار اقتصادسنجی EViews 6 استفاده شده است. در این پژوهش، معیارهای مختلف کیفیت سود مبتنی بر اصول فعالیت بازار شامل مربوط بودن ارزش، زمانبندی سود و ضریب واکنش سود، متغیر وابسته و رقابت بازار محصول، متغیر مستقل بوده و اقتصادسنجی و بورس از متغیرهای کنترلی مؤثر بر کیفیت سود شامل نوع حسابرس، به موقع بودن گزارشگری مالی، شاخص سودآوری، اندازه شرکت، نسبت اهرمی، گزارش زیان توسط شرکت، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری و نوسان‌پذیری فروش نیز استفاده شده است.

یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که رقابت بازار محصول بر روی معیارهای مختلف کیفیت سود مبتنی بر اصول فعالیت بازار، تأثیر نداشته است. دیگر نتایج حاکی از تأثیر مثبت سودآوری و تأثیر منفی نوسان‌پذیری فروش بر معیار معکوسِ زمانبندی سود، همچنین تأثیر مثبت سودآوری و تأثیر منفی گزارش زیان توسط شرکت بر معیار معکوسِ ضریب واکنش سود می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

• رقابت بازار محصول.مربوط بودن ارزش
• زمانبندی سود
• ضریب واکنش سود

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Investigate the competitive product market and various profit quality criteria (Case study: companies listed on the Tehran Stock Exchange)

نویسنده [English]

The aim of this research is to investigate the effect of product market competition on market-based earnings quality criteria in listed companies of Tehran Stock Exchange. Study during was 2001-2011 and 230 companies were selected as sample. Study during limited to 2007-2011 based on nature of research variables. Multi-variables regression models in EViews 6 software were used to analyze of data in pooled/panel state. In this study, earnings quality criteria contain value relevance (RELEV), earnings timeliness (TIMEL), and earnings response coefficients (ERC) are dependent variables, and product market competition is independent variable. Control variables are audit type (اقتصادسنجی و بورس AT), LAG, ROA, SIZE, Leverage (LEV), LOSS, Market to Book value (MTB), and Sale Volatility (SV).

Findings indicate that product market competition earnings quality criteria. Other results showing positive effect of ROA, and negative effect of SV on adverse criteria of TIMEL, & positive effect of ROA, and negative effect of LOSS on adverse criteria of ERC, too.

اقتصادسنجی و بورس

عوامل مؤثر بر رفتار بازار بورس یکی از مهم‌ترین المان‌هایی است که فعالان بازار سرمایه علاقه‌مندند درباره آن‌ها اطلاعات دقیق و کاملی کسب کنند. در واقع آینده بازار‌ سرمایه و رفتارهای احتمالی آن، اهمیت قابل‌توجهی برای سرمایه‌گذاران دارد. مناسبات اقتصاد بین‌الملل و مناقشات سیاسی منطقه‌ای، قیمت نفت و کالاهای جهانی، عوامل تاثیرگذار بر اقتصاد کلان ازجمله نرخ ارز، سود بانکی و تعرفه بازرگانی، تحولات صنایع و اقتصاد شرکت‌ها ازجمله موارد مؤثر بر رفتار بازار بورس هستند. با تمام این تفاسیر این موارد آنچنان گسترده و متغیر هستند که هرکسی نمی‌تواند به تفسیری دقیق درباره آن‌ها دست یابد؛ فقط تحلیلگران خبره آن‌هم با استفاده از ابزارهایی نظیر «تحلیل بنیادی» و «تحلیل تکنیکال» در کنار توجه به رویکرد «مالی-رفتاری»، قادر خواهند اقتصادسنجی و بورس بود به تفسیری قابل استناد درباره عوامل موثر بر رفتار بازار بورس دست یابند.

عوامل بنیادی

نخستین ابزاری که برای بررسی رفتار بازار بورس و عوامل تاثیرگذار بر آن باید مد نظر قرار دهید، تحلیل بنیادی است. در تحلیل بنیادی از اطلاعات وسیعی مانند اطلاعات اقتصاد جهانی، اقتصاد کلان داخلی، تحلیل صنایع، اطلاعات درون شرکت، طرح‌های توسعه و. استفاده می‌شود.

در این بین نخستین مسئله‌ای که هر سرمایه‌گذار در تحلیل بنیادی باید حل کند، انتخاب صنعت است.

برای درک بهتر موضوع به این مثال توجه کنید. اگر در بحران اقتصادی باشیم و میزان بیکاری نیز زیاد باشد و تمام سعی مردم تنها پرداخت بدهی‌هایشان باشد، احتمالاً صنایعی از قبیل صنایع غذایی و خرده‌فروشی مورد توجه قرار می‌گیرد و هرگاه که اوضاع اقتصادی کشور رونق داشته و نرخ بیکاری کاهش یابد، صنایعی تکنولوژیک که بر اوضاع کشور تأثیرگذار هستند، برای سرمایه‌گذاری بررسی می‌شوند. پس از انتخاب نوع صنعت، باید شرکت‌هایی را برای سرمایه‌گذاری انتخاب کرد که نسبت به رقبایشان سودآوری بیشتری دارند.

روش‌های دیگری مانند مدل‌های اقتصادسنجی مالی، مدل‌های دینامیکی با محوریت شبکه‌های عصبی و نظریه آشوب، مدل‌های نظری سقوط بازار سهام (نظریه رویدادهای ناگهانی) شاخص‌های پیشرو، روش‌های پیش‌بینی نقاط برگشت، مدل‌های نوسان، تحلیل روانشناسی بازار، تحلیل زیرساخت‌های بازار به‌طور کامل در دوطبقه قرار نگرفته‌اند و از جهت‌هایی شبیه به تحلیل بنیادی و از نظرهایی در گستره روش‌های تکنیکی قرار می‌گیرند.

لازم است بدانید هر چند در تحلیل بنیادی اقتصاد صنعت و شرکت کاملاً مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد -به‌طوری‌که سود سال‌های آتی نیز برای آن پیش‌بینی می‌شود- ولی درباره نتایج آن عدم قطعیت وجود دارد، به این صورت که ممکن است نرخ فروش و هزینه‌ها برای محصولات تغییر یابد یا اینکه تغییرات نرخ دلار ممکن است بر روی درآمد و هزینه‌های سال‌های آتی شرکت‌ تأثیرات قابل‌توجهی داشته باشد. از همین رو هر چند به استفاده از تحلیل بنیادی توصیه می‌شود، اما به‌دلایل گفته شده، استناد به نتایج تحلیل بنیادی قطعیت کامل ندارد؛ بنابراین بررسی عوامل مؤثر بر رفتار بازار بورس نباید صرفاً به تحلیل بنیادی اتکا کنیم.

تحلیل تکنیکال

تحلیل تکنیکال ابزاری است که به‌کرات توسط کارشناسان بازار سرمایه برای بررسی رفتار بازار بورس استفاده می‌شود. همان‌طور که می‌دانید در این تحلیل فقط از نمودار قیمت‌ها، حجم معاملات و مقادیر محاسبه‌ شده از قیمت‌ها استفاده می‌شود و محتوای اطلاعات فقط قیمت و حجم معاملات است.

لازم است بدانید تجزیه‌وتحلیل تکنیکی به‌هیچ‌وجه به بررسی نقاط ضعف یا قوت ساختار شرکت یا صنعت نمی‌پردازد؛ بلکه هدفش بررسی رفتار سرمایه‌گذار و روند تغییرات قیمت است. به‌عبارتی‌دیگر، تحلیل تکنیکی، مطالعه رفتارهای بازار با استفاده از نمودارها و باهدف پیش‌بینی آینده روند قیمت‌ها است.

تحلیل تكنیكال به شما این امكان را می‌دهد تا با استفاده از روش‌ها و تکنیک‌هایی كه شامل یكسری ابزار، نمودار، اندیكاتور و. است، به پیش‌بینی قیمت‌ها بپردازید و مهم‌تر از آن این است كه در این نوع تحلیل به این مرحله می‌رسید كه اگر این اتفاقی برای سهم یا شاخصی رخ بدهد، انتظار بازار برای آن سهم یا شاخص چه خواهد بود. نکته‌ای كه اینجا مطرح می‌شود، این است كه تحلیل تکنیکال و تحلیل نموداری نه‌تنها در بازارهای مالی همچون بازار سرمایه به کار می‌رود، بلكه در سایر بازارها ازجمله بازار مسکن، بازار ارز و بازار‌های کالایی همچون فلزات رنگی و محصولات کشاورزی و. نیز استفاده می‌شود؛ بنابراین شما با تحلیل تكنیكال می‌توانید تنها با تکیه‌بر دانش تكنیكی و نموداری خود و بدون توجه به اخبار، شایعات و عوامل بنیادی به بررسی رفتار بازار و خریدوفروش در آن بپردازید. یادآوری می‌شود که براساس آموزه‌های تحلیل تکنیکال همه اطلاعات مهم بازار در قیمت‌ها و حجم معاملات منعکس ‌شده است.

رویکرد مالی رفتاری

علوم رفتاری ازجمله دانش‌های کاربردی است که در قالب رشته تخصصی بنام روانشناسی به حوزه علم ورود پیداکرده است. زیربنای اساسی این دانش، انسان و پیچیدگی‌های ذاتی، رفتاری و شخصیتی است که مستلزم درك و شناخت آن در چارچوبی علمی تحت عنوان روانشناسی مورد پژوهش و بررسی قرار گرفته است. بررسی تاریخی دانش روانشناسی این واقعیت را آشکار کرده است که در تعامل با سایر علوم، ضمن پاسخ کاربردی به مسائل فرا روی انسان، موجب ارتقاء دانش روان‌شناسی ازیک‌طرف و زمینه تعامل با سایر علوم انسانی را نیز از طرف دیگر فراهم کرده است. مالی رفتاری شاخه‌ای از علوم رفتاری است که به بررسی مسائل مالی از یک نگاه علمی اجتماعی وسیع‌تر، شامل توجه به روانشناسی و جامعه‌شناسی و نیز حذف چارچوب‌های عقلی و منطقی صرف می‌پردازد. بر همین اساس در دو دهه اخیر تمرکز بسیاری از مباحث مالی از تحلیل‌های آماری و اقتصادسنجی بر روی قیمت‌ها و سودها به سمت روانشناسی انسانی تغییر کرده و با نگاهی بازتر و با استفاده از مفروضات واقعی‌تر نسبت به مدیریت مالی نوین به تبیین و توضیح رفتار بازارهای مالی می‌پردازند. مکتب یا دیدگاه مالی رفتاری که از تلفیق روانشناسی و مالی به وجود آمده، اظهار می‌دارد که روانشناسی در تصمیم‌گیری مالی نقش ایفا می‌کند.

ازآنجاکه خطاهای شناختی و انحرافات بر نظریات سرمایه‌گذاری اثر می‌گذارند، بنابراین بر گزینه‌های مالی نیز اثرگذارند. مالی رفتاری، مطالعه‌ی نحوه‌ی تحلیل و تفسیر افراد از اطلاعات برای اتخاذ تصمیم‌های سرمایه‌گذاری آگاهانه است. به‌عبارت‌دیگر مالی رفتاری به دنبال تأثیر فرآیندهای روان‌شناختی در تصمیم‌گیری است.

امروزه ایده‌ی رفتار کاملاً عقلایی سرمایه‌گذاران که همواره به دنبال حداکثر کردن مطلوبیتشان هستند، در راستای توجیه رفتار و واکنش بازارها کافی نیست، بنابراین مالی رفتاری را می‌توان پارادایمی دانست که با توجه اقتصادسنجی و بورس به آن، بازارهای مالی با استفاده از مدل‌هایی مورد مطالعه قرار می‌گیرند که دو فرض اصلی و محدودکننده‌ی پارادایم سنتی یعنی بیشینه‌سازی مطلوبیت مورد انتظار و عقلانیت کامل را کنار می‌گذارد.

در مالی رفتاری این ادعا مطرح می‌شود که برخی اوقات به‌منظور یافتن پاسخی برای معماهای تجربی موجود در حوزه‌ی مالی، ضروری است تا این احتمال را بپذیریم که گاهی برخی از عوامل اقتصادی کاملاً منطقی رفتار نمی‌کنند.

طرفداران رویکرد مالی رفتاری اعتقاد راسخی دارند که آگاهی از تمایلات روان‌شناختی در عرصه سرمایه‌گذاری، کاملاً ضروری و نیازمند توسعه جدی دامنه مطالعاتی است و برای کسانی که نقش روانشناسی در دانش مالی را به‌عنوان عاملی اثرگذار بر بازارهای اوراق بهادار و تصمیمات سرمایه‌گذاران بدیهی می‌دانند، قبول وجود تردید در مورد اعتبار مالی رفتاری دشوار است.

محاسبـه شاخص کیفیت حـاکمیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بازار بورس اوراق بهادار تهران

این مقاله به محاسبه شاخص کیفیت حاکمیت شرکتی برای 110 شرکت و نه صنعت بورسی منتخب طـی سـال‌های 1380-1389 می‌پردازد. اهداف این مطالعه عبارتند از: 1- بررسی وضعیت و محاسبه شاخص کیفیت حاکمیت شرکتی برای نمونه منتخب؛ 2- بررسی اثر کیفیت حاکمیت شرکتی بر ارتقاء عملکرد شرکت‌ها؛ 3- فراهم آوردن توصیه‌های سیاستی برای مقامات و شرکت‌‌های منتخب بورس در زمینه حاکمیت شرکتی. این تحقیق بر اساس روش تحلیلی با استفاده از تکنیک‌های اقتصاد‌سنجی و اطلاعات آماری سازمان بورس اوراق بهادار تهران می‌باشد. یافته‌های تجربی بیانگر آن می‌باشد اقتصادسنجی و بورس که شاخص کیفیت حاکمیت شرکتی در اکثر شرکت‌های مورد بررسی بسیار پایین می‌باشد. از سوی دیگر با توجه به اینکه شاخص کیفیت حاکمیت شرکتی حاوی اطلاعات بسیار مفیدی در مورد تغییرات حاکمیت شرکتی در بخش شرکتی می‌باشد توجه به این شاخص و بهبود آن می‌تواند تأثیرات بسیار ژرفی بر فعالیت‌های کلان اقتصادی داشته باشد.

کلیدواژه‌ها

• حاکمیت شرکتی
• بورس اوراق بهادار تهران
• شاخص کیفیت حاکمیت شرکتی
• شفافیت

عنوان مقاله [English]

Calculating the Quality Index of Corporate Governance of Companies in Tehran Capital Market

نویسندگان [English]

• fatemeh mehrabani 1
• Yadollah dadgar 2

1 PhD student, Faculty of Economics and Management, Islamic Azad University, Science and Research Branch, Tehran

2 Associate Professor, Faculty of Economics, Shahid Beheshti University

چکیده [English]

This article is calculating the quality index of corporate governance, QICG, for 110 companies in Tehran capital market. It is analyzing a) the situation and b) the calculating of those indices and c) providing policy implications for officials and companies in question. This is based on analytical and econometric methods. The empirical findings indicate that QICG in majority cases is low. Due to the significance of QICG, improving those indices can have influential pay off on macroeconomic activities in Iran.

کلیدواژه‌ها [English]

• Corporate Governance
• Tehran Capital Market
• Quality Index Corporate Governance

مراجع

الف- فارسی

1. اسماعیل زاده مقری، علی؛ جلیلی، محمد؛ زندعباس آبادی، عباس؛ «بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی بر کیفیت سود در بورس اوراق بهادار تهران». مجله حسابداری اقتصادسنجی و بورس مدیریت، 1389، شماره 7.
2. ستایش محمدحسین؛ قربانی، اصغر؛ گل محمدی، مریم؛ «بررسی تأثیر حاکمیت شرکتی بر هموارسازی سود شرکت­های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». تحقیقات حسابداری، 1389.
3. فخاری، حسین؛ یوسفعلی­تبار، نصیبه؛ «بررسی رابطه بین سیاست تقسیم سود و حاکمیت شرکتی در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران». مجله بررسی­های حسابداری و حسابرسی دوره 17، 1389، شماره 62.
4. مشایخی، بیتا؛ محمد آبادی، مهدی؛ «رابطه حاکمیت شرکتی با کیفیت سود». مجله پژوهش­های حسابداری مالی، 1390، شماره 2.
5. مهربانی، فاطمه؛ «تحلیل اثر حاکمیت شرکتی بر بهره­وری کل عوامل تولید شرکت­های منتخب در بورس اوراق بهادار تهران»، رساله دوره دکتری، رشته اقتصاد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، 1390.

ب- لاتین

Alford A., and P. Berger; 1999, A simultaneous equation analysis of forecast accuracy, analyst following, and trading volume, Journal of Accounting, Auditing & Finance, 219-246.

Attiya, A and Robina I, external quality, Pakistan development review 46(4), 2007, 449-64.

Chan, K; 1993, Imperfect information and cross-autocorrelation among stock returns, Journal of Finance 48, 1211-1230.

Cheung, Stephen Y. L., and Hasung, Jang; 2005, PECC Macro Corporate Governance Scorecard Project: Evaluation of Corporate Governancein East Asian Economies, (unpublished, Singapore: Pacific Economic Cooperation Council).

Comin, Diego, and Sunil Mulani; 2005, A Theory of Growth and Volatility at the Aggregate and Firm Level, NBER Working Paper No. 11503 (Cambridge, Massachusetts: National Bureau of Economic Research).

Dadgar, Yadollah. and Naderi, Mahmud; 2010, Corporate governance in capital market of Muslim countries, Amicus™ Books, p156-188. http://WWW.SSRN.com

Javad, A.Y, and Iqbal, R; 2007, Relationship between corporate governance indicators and form value: acase study of Karachi stock exchange, اقتصادسنجی و بورس Online at http://mpra.ub.uni-muenchen.de/2225/

Mehrabani, fatemeh; 2012, The effect of corporate governance on Iran stock market and economic growth, 2nd International Conference on Financial Management and Economics, Singapore.

Mehrabani, fatemeh; 2012, Corporate Governance, External Market Discipline and Firm productivity: case study IRAN Stock market, 8th European Conference on Management Leadership and Governance, Neapolis University Pafos, Cyprus.

Morck, Randall, Bernard Yeung, and Wayne Yu; 2000, The Information Content of Stock Markets: Why do Emerging Markets Have Synchronous Price Movements?, Journal of Financial Economics, Vol. 58, pp. 215-60.اقتصادسنجی و بورس

Rogers, Pablo., Riberiro, Karem. C. S., and securato, Jose. Roberto; 2008,. Corporate governance, Stock market and economic growth, Corporate ownership & control/ volume 6, Issue 2.

Tiwari, A. K; 2010, Corporate governance and economic growth, Economics Bulletin, Vol. 30: no.4: pp2825-2841.