چرا پول فیات با ارزش است؟

یکی از مخاطرات اصلی که پول های کاغذی مانند دلار دارند این است که کشورها در چاپ و عرضه آن ها زیاده روی کرده و باعث ایجاد تورم در اقتصاد شوند.

پول یا ارز فیات چیست؟ چه تفاوتی با ارزدیجیتال دارد؟

این اصطلاح برای تمام اَرزهایی مانند یورو، دلار آمریکا، ین ژاپن، و حتی ریال ایران به کار می‌رود. به زبان ساده‌تر، اَرزهای فیات به اَرزهایی گفته می‌شود که قابلیت تبدیل شدن دارند و تورم در آن‌ها امکان‌پذیر است.

برعکس، در کریپتو، البته به استثنای دوج‌کوین و یکی-دو مورد دیگر، تورم بی‌معنی است؛ زیرا تعداد محدودی از این رمزاَرزها وجود دارد. دولت‌ها نمی‌توانند مانند اَرزهای فیات، به رمزاَرزها اضافه کنند.

اما به اصل مطلب برگردیم…

تفاوت‌های اساسی بین رمزاَرزها و اَرزهای فیات وجود دارد. اگر بخواهیم دقیق‌تر نگاه کنیم، به احتمال زیاد، رمزاَرزها آینده‌ی پولی ما را می‌سازند.

با گذشت زمان، پول‌ کم‌کم ارزش خود را از دست می‌دهد. اما چرا؟ دلیل آن تورم است. و البته، کشورهایی هستند که بسته به نیاز خودشان، اقدام به چاپ هرچه بیشتر پول می‌کنند.

مشکل ارزهای فیات در برابر رمزاَرزها

مشکلی که اینجا وجود دارد این است که شما در واقع چیزی تولید نمی‌کنید، و یا کاری نمی‌کنید ولی پول چاپ می‌کنید. مثل این است که با یک کشتی دور دنیا را در حال گشتن باشید ولی چیزی تولید نکنید، یا کار خاصی انجام ندهید.

این کار ارزش پول را روز به روز کمتر و کمتر می‌کند.

ما این مورد را در فدرال رزرو دیده‌ایم. برای همین، اگر به ارزش ۳۰ یا ۴۰ سال پیش دلار نگاه کنید… با امروز قابل مقایسه نیست! در حالی که ارزهای فیات و بیت‌کوین را اگر با هم مقایسه کنیم… برای مثال بیت‌کوین را در نظر بگیرید. البته، مدت زمان کمی از ظهور این اَرز دیجیتال گذشته است، اما در ابتدا شما با بیت‌کوین می‌توانستید سبد کوچکی از اقلام خوراکی را خریداری کنید، اما امروز حقیقتاً می‌توانید یک خودروی مناسب، البته نه خیلی گران، را خریداری کنید.

در واقع نکته‌ی عالی رمزاَرز ها همینجاست! از آنجایی که عرضه‌ی رمزاَرزها محدود است، مردم تمایل دارند بیشتر آن‌ها را نگه دارند، یا اینکه از آن‌ها به‌عنوان اَبزاری برای تبادل استفاده کنند. همین کار باعث بالا رفتن ارزش رمزاَرزها می‌شود. شما نمی‌توانید رمزاَرزها را برخلاف اَرزهای فیات، چاپ کنید!

این موضوع ضد تورم است! دیگر خبری از چاپ سرسام‌آور پول نیست! بیت‌کوین محدود است. فقط ۲۱ میلیون بیت‌کوین داریم.

اجازه بدهید این موضوع را کمی ریزتر ببینیم. اگر میلیونرها هر کدام بخشی از بیت‌کوین را به اشتراک بگذارند، آنگاه هر کس ۰٫۲۸ بیت‌کوین خواهد داشت.

تصور کنید حتی با وجود رمزاَرزهای دیگر، بیت‌کوین تا کجا پیش خواهد رفت. اینکه همه‌ی مردم بیت‌کوین داشته باشند. موضوع فقط این نیست.

کافیست تصور کنید ضد تورم در برابر تورم چقدر می‌تواند همه‌چیز را تغییر دهد.

رمزارزها در برابر فیات

ابتدا با رمزاَرزها شروع می‌کنیم. رمزاَرزها واسطه‌ی دیجیتال تبادل هستند. پس، به‌جای اینکه دلار داشته باشیم یا از هر نوع اَرز فیات دیگری برای تبادل استفاده کنیم، می‌توانیم از یک اَرز دیجیتال در هر جای دنیا استفاده کنیم. البته به این شرط که اَرزهای دیجیتال همه‌جا پذیرفته شده باشند.

پس دیگر نیازی نیست که هنگام مسافرت اقدام به تبدیل اَرز به اَرز کشور مقصد کنیم. علاوه بر این، کلیدهای خصوصی و کلیدهای عمومی را در اختیار داریم. این کلیدها تعیین می‌کنند که با استفاده از کلید عمومی (Public Keys) اقدام به دریافت یا ارسال اَرزهای دیجیتال کنیم. و اینکه تمام اطلاعات ما در کلید خصوصی نگهداری می‌شوند و در اختیار ما هستند و معمولاً این کلید را در جای بسیار امنی حفظ می‌کنیم.

البته در حفظ و نگهداری کلیدهای خصوصی باید بسیار دقت کنیم، زیرا این کلیدها در واقع راه دسترسی ما به سرمایه‌‌مان هستند.

تقریباً ۹۰ درصد یا شاید ۹۹ درصد اَرزهای دیجیتال محدود هستند. در واقع عرضۀ آن‌ها محدود است و همین موضوع باعث کمیاب شدن آن‌ها می‌شود. برای داشتن این اَرزهای دیجیتال باید اقدام به ماینینگ یا استخراج آن‌ها کنید که کاری فوق‌العاده است! اما چرا فوق‌العاده؟

عرضه‌ی محدود و استفادۀ مردم از اَرزهای دیجیتال به مرور زمان باعث می‌شود ارزش این اَرزها بالاتر و بالاتر برود. البته باز هم قصد نصیحت کردن نداریم، زیرا این اتفاق با این روند حتماً رخ خواهد داد. در واقع سیستم عرضه و تقاضا همینطور عمل می‌کند. هرچه تقاضا بیشتر باشد، ارزش بالاتر می‌رود.

فیات و رمزارزها

حقیقت این است که بیت‌کوین و سایر اَرزهای دیجیتال در برابر اَرزهای فیات، ارزش خود را از عرضه و تقاضا می‌گیرند، و نه از بازار. نکته‌ی جالب همینجاست.

ما رمزاَرزها را با کمک کامپیوترها درست کردیم. برای آن‌ها قوانین خاصی وضع کردیم. الگوریتم‌ها را ساختیم، سپس، با همه‌ی داستان‌های شبکه، این رمزاَرزها را غیرمتمرکز ساختیم، تا کامپیوترهای زیادی به ما تایید بدهند که: «بله، درسته، این تراکنش خوبه!».

پس به‌جای اینکه دولت‌ها تایید بدهند یا اینکه بانک‌ها تراکنش‌ها را تایید کنند، این کامپیوترها هستند که در شبکه با هم صحبت می‌کنند و تقاضای خرید و فروش را با هم در میان می‌گذارند و در نهایت تمام کامپیوترها تراکنش را تایید می‌کنند و بله! این تراکنش قابل انجام است!

اگر هم کسی بخواهد تقلب کند و در واقع به‌جای فرستادن ۲ بیت‌کوین، برای مثال، ۱ بیت‌کوین بفرستد و یا هر قصد دیگری داشته باشد، این کامپیوترها جلوی او را می‌گیرند و این تراکنش قابل انجام نیست!

این یعنی شبکۀ غیرمتمرکز رمزاَرزها.

اما اَرزها فیات… در واقع این اَرزها فیزیکی هستند. شما می‌توانید در دستان خودتان آن‌ها را حس کنید. عرضۀ آن‌ها نامحدود است و دولت‌ها کنترل کامل بر این اَرزها دارند. این اَرزها متمرکز هستند.

نکته‌ی بسیار مهم

قانون و بانک‌ها این اَرزها را کنترل می‌کنند. نکته‌ی منفی اینجاست که حتی اگر شما شهروند خوب و مطیعی باشید، اما ناخودآگاه درگیر ماجرایی شوید، دولت و بانک‌ها می‌توانند حساب‌های شما را مسدود کنند. در حالی که هیچ اشتباهی نکرده‌اید. در واقع دولت به آدم اشتباه شلیک کرده است!

اما برعکس فیات، در رمزاَرزها این اتفاق نمی‌اُفتد. مگر اینکه ۵۱ درصد افراد به نادرست بودن تراکنش رای دهند تا لغو شود.

اما بانک‌ها نمی‌توانند رمزاَرزهای شما را مسدود کنند. خیلی از افراد این موضوع را می‌پسندند، زیرا مسدود شدن حساب بدون ارتکاب اشتباه واقعاً ناعادلانه است! اینکه نتوانیم به پول خودمان دسترسی داشته باشیم!

یکی از دلایل دیگری که بیت‌کوین نسبت به اَرزهای فیات برتری دارد این است که برای چاپ و در واقع تولید اَرزهای فیات باید هزینه پرداخت شود. چاپ پول هزینه‌بر است! انتقال پول هزینه دارد. در حالی که رمزاَرزها غیر از هزینه‌های استخراج، هیچ هزینه‌ی دیگری ندارند.

مسئله‌ی بعدی این است که با رمزاَرزها می‌توانید به سرتاسر دنیا سفر کنید و با بیت‌کوین پرداخت داشته باشید و دیگر درگیر پول‌های ملی نیستید. این موضوع قطعاً به اقتصاد دنیا کمک می‌کند.

سرنوشت ارزهای فیات چه می‌شود؟

پاسخ کامل و قطعی نمی‌توان داد. باید حداقل ۱۰ سال دیگر صبر کنیم تا سرنوشت اَرزهای فیات را ببینیم. در واقع مردم در کشورهایی مانند چین کم‌کم پول نقد را کنار گذاشته‌اند و سراغ رمزاَرزها می‌روند. آینده همه‌چیز را مشخص می‌کند. به نظر شما در جنگ فیات و رمزاَرزها، در نهایت برنده کدام طرف است؟

ارز فیات یا پول فیات چیست؟ 15 ارز فیات مشهور

ارز فیات (currency Fiat) یکی از مهم‌ترین مفاهیم در حوزه پول و بانکداری است. این عبارت امروزه اصطلاحا به پول‌های مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته می‌شود. این مفهوم در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا در دنیا بوده است. تاریخچه پول و انواع مختلف آن در تاریخ بشر نشان داده است که انسان همواره به دنبال بهبود این ابزار برای تسهیل مبادلات تجاری، کالایی و خدماتی خود بوده است.

در روند تاریخی تغییر ابزار مورد استفاده بشر به عنوان پول، عوامل زیادی از جمله دسترس‌پذیری، کم‌هزینه‌بودن تولید، اعتبار با توجه به موقعیت مکانی و ارزش مالی پول تأثیر زیادی داشته‌اند. همچنین محدودیت‌های فیزیکی و کمبود برخی منابع مانند طلا و نقره نیز نقش جدی در تغییر شکل پول داشته‌اند.

در این مقاله ابتدا معنا و مفهوم پول فیات بررسی می‌شود. سپس تاریخچه پول فیات و پیدایش آن‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد. در ادامه مطلب نیز به مزایا و معایب مدل از پول پرداخته می‌شود. کاربردها و تفاوت‌های نوع مذکور از ارز نیز در قیاس با ارزهای دیجیتال بررسی خواهد شد.

فهرست عناوین مقاله

ارز فیات چیست؟

پول فیات یا پول بدون پشتوانه نوعی ارز کاغذی است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد. تمام ارزش و اعتبار این پول به قدرت، اعتبار و سیاست‌های صادرکننده آن مربوط می‌شود. بنابراین هرچه کشور صادرکننده ارز اعتبار و قدرت بیشتری داشته باشد، ارزش ارز آن نیز بیشتر خواهد بود. مثلا پول فیات کشور ایالات متحده آمریکا، دلار آمریکا است که با نماد USD شناخته می‌شود. این ارز تمام اعتبار و قدرت خود را مدیون نفوذ و قدرت صادرکننده‌اش است؛ ابرقدرتی به نام آمریکا!

پول فیات چیست؟

در پاسخ باید بیان کنیم که پول و ارز فیات در کاربرد بازار مفهوم مشابهی دارند و بیانگر پول‌های کاغذی هر کشور هستند که با پشتوانه سیاسی کشورها ایجاد حمایت می‌شوند. تفاوت پول و ارز فیات در واقع یک مسئله علمی در اقتصاد است که در میان عموم مردم جایگاهی ندارد. در تعریف علم اقتصاد پول یک مفهوم عددی، شمارشی و غیرقابل‌لمس است. اما ارز به همین پول‌های سکه‌ای و کاغذی قابل‌لمس گفته می‌شود.

عموم مردم پول را از ارز جدا نمی‌دانند. آن‌ها تصور می‌کنند که هرنوع پول خارجی ارز است. این درحالی است که پول رایج و رسمی کشور ایران نیز یک ارز به حساب می‌آید. در واقع هر پول رسمی یک کشور به نوعی یک ارز است.

البته نکته مهمی درباره ارزش برخی ارزهای فیات در جهان وجود دارد. بعضی کشورها مانند چین، با وجود قدرت بسیار بالا از نظر اقتصادی و سیاسی، اما در مقایسه با دلار فیات آمریکا، یورو یا پوند، ارز کم‌ارزشی دارند. دلیل اصلی این امر سیاست‌های اقتصادی و پولی کشور چین است. چینی‌ها با نگه‌داشتن ارزش یوان (پول فیات چین) در یک محدوده پایین در مقایسه با ارزهای معتبر جهانی، به دنبال جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی هستند.

بنابراین ارزهای فیات انواعی از پول هستند که ارزش دستوری و وابسته به صادرکننده دارند. به همین دلیل است که با تضعیف یا بحران اقتصادی در یک کشور، ارز آن کشور نیز کم‌ارزش می‌شود و سقوط می‌کند. مثال بارز از سقوط ارزش پول فیات یک کشور در اثر بحران اقتصادی، ایران است. پول کاغذی ایران هرساله به دلایل اقتصادی و سیاسی در مقایسه با سایر پول‌های فیات جهان مانند دلار آمریکا کم‌ارزش‌تر می‌شود.

بنابراین می‌توان موارد زیر را از این قسمت نتیجه گرفت:

• پول فیات، همان پول کاغذی مرسوم هر کشور است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارد. البته برخی پول‌های کاغذی به دلیل تفاوت‌هایی که در پشتوانه دارند، در مجموعه ارزهای فیات قرار نمی‌گیرند.
• این ارز به بانک‌های مرکزی در هر کشور امکان تسلط و احاطه فوق‌العاده به بازارهای مالی را می‌دهد. زیرا کنترل میزان چاپ آن در اختیار دولت‌ها است.
• اکثر ارزهای مشهور کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یوان چین، یورو و پوند انگلیس پول فیات هستند.
• یکی از معایب بزرگ این پول این است که دولت‌ها ممکن است برای جبران کسری بودجه، اقدام به چاپ گسترده این ارزها کنند که منجر به رشد فوق‌العاده تورم می‌شود.

تاریخچه پیدایش و تکامل پول فیات

چین را می‌توان اولین خاستگاه ارز فیات دانست. سلسله‌های یوآن، تانگ، سونگ و مینگ اولین قدرت‌های سیاسی بوده‌اند که پول فیات در آن‌ها رواج داشته است. در سلسله تانگ (سال‌های 618 تا 907 میلادی) در یک دوره زمانی، تقاضا برای ارز و پول فلزی (سکه‌ای) شدیدا افزایش یافت. این میزان تقاضا اختلاف فاحش و قابل‌توجهی با میزان عرضه فلزات مورد نظر در آن مقطع داشت.

در این مقطع مردم با مفهوم اولیه اسکناس و اعتبار کاغذ به عنوان پول آشنا شدند. بنابراین تکه‌های پیش‌نویس شده کاغذ به جای اسکناس‌های معتبر به راحتی رد و بدل می‌شد. اما به صورت رسمی و قانونی، اولین بار سلسله یوآن (سال‌های 1276 تا 1367 میلادی) اقدام به رواج پول‌های بدون پشتوانه کاغذی کرد. در زمان سلسله مینگ (سال‌های 1344 تا 1668 میلادی) نیز مالکیت انحصاری چاپ و صدور این پول‌ها به وزارت دارایی واگذار شد.

اما در جهان غرب، استفاده از این نوع ارز در قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی خصوصا در زمان جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده می‌کردند. برای مثال در آمریکا و همزمان با جنگ‌های داخلی این کشور، دولت قابلیت تبدیل پول کاغذی آن زمان یعنی Greenbacks به طلا و نقره را لغو کرد. این در حالی بود که مبادلات عادی در کشور با پول کاغذی انجام می‌شد. با این روش، ذخایر فلزات گرانبهای این کشور، سخت‌تر در دسترس قرار می‌گرفت.

بعدها برای ایجاد ارتباط بین پول و فلزات گرانبها و تسهیل تبادل آن‌ها، در توافقنامه برتون وودز (Bretton Woods) قیمت هر اونس طلا معادل 35 دلار فیات آمریکا تعیین شد. اما در سال 1971 و در دوران ریاست جمهوری نیکسون، به دلیل کاهش ذخایر فلزات گرانبها در کشور، قابلیت تبدیل مستقیم دلار به طلا مجددا لغو شد. از این زمان به بعد، کشورهای بزرگ و مشهور دنیا سعی کردند انواعی از ارزهای فیات را ارائه کنند که قابلیت تبدیل‌کردن آن‌ها در سراسر دنیا به یکدیگر وجود داشته باشد. امروزه صرافی‌ها مرجع اصلی مبادلات ارزی در جهان هستند.

نحوه تأثیرگذاری و عملکرد ارز فیات

همانطور که گفتیم هیچ کالای فیزیکی پشتیبان این مدل از پول نیست. اعتبار این پول به صادرکننده و قدرت آن است. پول فیات به عنوان یک جایگزین برای سیستم مبادله کالا با کالا طراحی شده است. این پول بسته به محدوده جغرافیایی که در آن به رسمیت شناخته می‌شود، قدرت خرید و ارزش ایجاد می‌کند. بنابراین با استفاده از پول‌های بی‌پشتوانه می‌توان بدون نیاز به مبادله کالا، هر محصولی را خریداری کرد.

با استفاده از مدل مذکور از پول، قدرت خرید برای مردم ذخیره می‌شود. آن‌ها می‌توانند بدون درنظرداشتن محدودیت زمانی، برای خریدها و کالاهای مد نظر خود برنامه‌ریزی زمانی انجام دهند. همچنین پرداخت دستمزدها و هزینه خدمات با استفاده از ارزهای فیات، شفاف می‌شود و به راحتی امکان‌پذیر است.

ارزش پول فیات به سیاست‌های پولی و مالی کشورها، نرخ بهره و روش اداره کشور بستگی دارد. کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ثبات نداشته باشند، تورم بیشتری خواهند داشت. طبیعی است که در چنین شرایطی ارزش پول فیات کاهش داشته باشد و قیمت کالاها و خدمات افزایش یابد. بنابراین قدرت خرید کاهش می‌یابد و فشار اقتصادی مضاعفی به مردم وارد می‌شود. مثال روشن این شرایط، ریال ایران و شرایط اقتصادی چندساله اخیر ایران است.

به طور کلی یک ارز بدون پشتوانه زمانی عملکرد مناسبی خواهد داشت که بتواند قدرت خرید و اطمینان برای اکثریت جامعه در تأمین کالاهای مورد نیاز ایجاد کند. همچنین دولت‌ها باید با اتخاذ سیاست‌های درست اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکرشده، به دنبال افزایش قدرت خرید مردم از این راه باشند.

انواع ارز فیات

ارزهای فیات انواع مختلفی دارند که در قسمت زیر تعداد 15 ارز مشهور را همراه با نماد رسمی آن‌ها و صادرکننده آورده‌ایم:

ارز فیات	نماد	صادرکننده
دلار آمریکا	USD	ایالات متحده آمریکا
پوند	GBP	بریتانیا (انگلستان)
ین	JPY	ژاپن
یوان	CNY	جمهوری خلق چین
ریال ایران	IRR	جمهوری اسلامی ایران
یورو	EUR	اتحادیه اروپا
دینار کویت	KWD	کویت
دلار کانادا	CAD	کانادا
ریال عمان	OMR	ریال عمان
فرانک سوئیس	CHF	سوئیس
درهم امارات	AED	امارات متحده عربی
روپیه هند	INR	هندوستان
کرون نروژ	NOK	نروژ
روبل روسیه	RUB	روسیه
لیره ترکیه	TRY	ترکیه

نکته مهم: برای برخی واحدهای پولی در ستون اول نام کشور ذکر شده است. این امر به دلیل وجود واحدهای پولی در کشورهای دیگر با نام متفاوت است. مثلا واحد پول دانمارک و نروژ هردو کرون است. اما ارزش کرون دانمارک با کرون نروژ و همینطور نمادهای آن‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین با دو نوع ارز مواجه هستیم.

مزایا ارز فیات

مهم‌ترین ویژگی پول فیات، ثبات ارزش آن است؛ دقیقا مخالف با آنچه در پول‌های کالایی طلا، مس و نقره وجود دارد. استفاده از ارزهای فیات به صورت گسترده در سراسر جهان در قرن بیستم رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم به جای استفاده از پول‌های کالایی و سکه‌ای توجیه‌های اقتصادی بیشتری داشت. همچنین با استفاده از پول‌های کاغذی، ذخایر فلزات گرانبها در کشورها حفظ می‌شود و خروج آن‌ها از مرزهای کشور سخت‌تر خواهد بود.

مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که امکان کنترل گسترده سیستم مالی و بانکی کشور را با کنترل میزان چاپ پول، نقدینگی و نرخ بهره به دولت‌ها می‌دهد. مثلا استفاده از این سیستم باعث شد تا در بحران مالی جهانی سال 2008، صدمات وارده به ایالات متحده مدیریت شود و به حداقل برسد.

معایب ارز فیات

اما کارشناسان این پول را نیز بی عیب و نقص نمی‌دانند. ارز فیات هیچ محدودیتی ندارد و بنابراین می‌تواند در میلیون‌ها یا میلیاردها نسخه حتی در روز چاپ شود. همین امر می‌تواند عاملی باشد که ارزش این مدل از پول کاهش پیدا کند. اما فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به دلیل محدودیت موجودی و عرضه، چنین نقصی ندارند.

از سوی دیگر، جعل و تقلب در پول‌های فیات بسیار ساده و آسان بوده است. هرچند امروزه از روش‌های مختلفی برای هوشمندسازی اسکناس‌ها و جلوگیری از کپی آن‌ها استفاده می‌شود. اما استفاده از این روش‌ها نیز هزینه تولید چاپ پول را به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. همچنین دیگر نقص مدل مذکور از پول این است که با تغییر نظام‌های حاکم بر کشورها ممکن است کاملا دگرگون شود.

تفاوت‌های ارز دیجیتال با ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟

پول فیات و ارز دیجیتال دو مفهوم کاملا مستقل و جدای از هم هستند. بنابراین اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بی‌معنا است. ارز دیجیتال یا رمزنگاری‌شده، نوع جدیدی از سرمایه مالی است که می‌تواند تا سال‌های آینده جایگزین پول‌های فعلی شود. اما راه پر فراز و نشیبی در این مسیر وجود دارد. زیرا جایگزینی ارزهای فیات با رمزارزها مستلزم یک پذیرش و مقبولیت جهانی و اجماعی از سوی اکثریت مردم، شرکت‌های بزرگ و کوچک جهان است.

ارزهای رمزنگاری‌شده مانند بیت‌ کوین نیز مشابه دلار فیات و سایر ارزهای فیات، شکلی از پول هستند. تفاوت این دو در روش عملکرد و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها است. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده می‌گیرند این در حالی است که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیما از بلاکچین خود می‌گیرند. بنابراین هرچه بلاکچین قدرتمند، بروز و پیشرو در ارائه پاسخ به نیازها باشد، ارز دیجیتال آن نیز قدرتمندتر خواهدبود.

نظارت بر ارزهای فیات بر عهده بانک‌های مرکزی و نهادهای بالادستی حوزه اقتصادی هر کشور است. اما بلاکچین‌ها با پروتکل‌های مخصوص، اجماع کاربران و رأی‌گیری اداره می‌شوند. همچنین دیگر تفاوت این دو ارز در توزیع آن‌ها است. ارز فیات برای توزیع نیاز به واسطه دارد. اما ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکه‌های غیرمتمرکز هستند که با ساختاری خاص امکان برقراری معاملات ناشناس را فراهم می‌کنند.

سؤالات متداول

ارز فیات یعنی چی؟

ارز فیات یعنی پولی که در حالت عادی و بدون پشتوانه سیاسی هیچ ارزش و اعتباری نداره و کل ارزشش رو مدیون صادرکننده خودشه. هرچی صادرکننده از نظر سیاسی و اقتصادی قوی‌تر باشه، ارز تحت حمایتش هم میتونه قوی‌تر بشه.

ارزهای فیات کدامند؟

ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستن که با همدیگه فرق دارن. مثلا دلار آمریکا، ریال ایران، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و…

فیات در بایننس چیست؟

فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدیل ارزهای دیجیتال به پول فیات در صرافی بایننس. مثلا تبدیل بیت‌کوین به دلار آمریکا در صرافی یادشده.

فیات در ارز دیجیتال چیست یا ارز دیجیتال فیات چیست؟

چیزی به اسم ارز دیجیتال فیات نداریم. ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستن که تفاوت‌های زیادی با پول فیات دارن. اما اینارو میشه به هم دیگه تبدیل کرد. یعنی تو صرافی‌ها و بروکرهای بزرگی مثل بایننس با استفاده از جفت‌های ارزی میشه ارزهای دیجیتال رو به پول فیات یا برعکس تبدیل کرد. اینو بعضیا اصطلاحا بهش میگن فیات ارز دیجیتال.

فرق رمز ارز با ارز دیجیتال چیه؟

هیچ فرقی ندارن و دوتاشون یکین. ارز دیجیتال ترجمه برگردان واژه انگلیسی Digital currency هست و رمزارز هم ترجمه برگردان واژه cryptocurrency. اما در کاربرد و مفهوم این دوتا یکین و فرقی ندارن.

نتیجه‌گیری؛ پول فیات یک ارز قدیمی است

بررسی تاریخچه پول و اشکال مختلف آن در سراسر جهان نشان می‌دهد که با پیدایش نیازهای جدید، اشکال قدیمی منسوخ می‌شوند و جای خود را به جدیدترها می‌دهند. این دقیقا همان دلیلی است که باعث رونق ارز فیات و از رونق افتادن پول‌های مبتنی بر کالا ( مانند طلا، نقره و مس) شد.

امروزه تمایل به انجام معاملات سریع، مطمئن و بدون نیاز به احراز هویت در جهان شدیدا افزایش یافته است. ارزهای فیات، کارت‌های اعتباری، پرداخت موبایلی و حتی استفاده از سیستم‌های سریع بین‌المللی بانکی جهانی امروزه دیگر پاسخگوی این نیاز نیستند. اما یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاری‌شده یا همان ارز دیجیتال در حال ارائه بستری با سرعت خیره‌کننده برای انجام چنین معاملاتی به صورت ناشناس است.

با در نظر گرفتن این نیازها و همچنین محدودیت‌های فیزیکی، امنیتی و دسترسی ارزهای فیات، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود. پول‌های جدیدی که بتوانند دغدغه‌ها را در این زمینه‌ها برطرف کنند. امروزه ارز دیجیتال پیشروترین و جدیدترین نوع پول در پوشش این نیازها و دغدغه‌ها است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.

ارز فیات Fiat چیست؟

ارز فیات(Fiat) یا پول فیات به عنوان پول قانونی شناخته می شود که ارزشش را از دولتی که آن را صادر کرده است می گیرد. پول فیات شامل پول کاغذی و سکه بوده و ارزش ان همانطور که گفته شد توسط دولتی که آن را چاپ می کند مشخص می شود. واژه فیات از یک واژه لاتین به همین نام گرفته شده است. کشورهای جهان از پول فیات به جای مبادلات پایاپای و کالای فیزیکی برای ارائه خدمات خرید کالا، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می نمایند. ارز فیات را می توان جایگزین مناسبی برای استاندارد طلا و پول کالایی در نظر گرفت.

درواقع fiat یک ارز دولتی است که توسط کالای فیزیکی مانند طلا یا نقره پشتیبانی نشده، بلکه ارزشش از طریق رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت صادرکننده، نشأت می گیرد. اکثر ارزهای کاغذی مدرن ارزهای فیات هستند، از جمله دلار آمریکا، یورو، پوند و دیگر ارزهای مهم جهانی. ارز فیات به بانک های مرکزی کشورها امکان کنترل بیشتری بر اقتصادشان می دهد، چرا پول فیات با ارزش است؟ زیرا آن ها می توانند مقدار چاپ پول را کنترل کنند. ارزهای فیات فقط دارای ارزش هستند و دولت این ارزش را حفظ می کند. هیچ ابزاری برای تأمین پول به خودی خود وجود ندارد.

یکی از مخاطرات اصلی که پول های کاغذی مانند دلار دارند این است که کشورها در چاپ و عرضه آن ها زیاده روی کرده و باعث ایجاد تورم در اقتصاد شوند.

منشأ پیدایش پول فیات

انسان ها قبل از آن که سیستم اقتصاد به صورت امروزی و به طور پیچیده ای شکل گرفته باشد، در ابتدا چیزی به عنوان پول نداشتند. برای تبادل بین یکدیگر از کالا استفاده کرده و کالایی را با کالای دیگر بدون در نظر گرفتن ارزش کالا و تنها براساس نیازشان، مبادله می کردند. به این سیستم مبادله کالا با کالا یا پایاپای گفته می شد. با گذشت زمان و آزمون و خطای سیستم های مختلف مبادله، انسان ها به سیستم سکه طلا و نقره روی آوردند. اولین نمونه سکه ضرب شده در تاریخ ۶۴۰ پیش از میلاد در آناتولی غربی ضرب و مورد استفاده قرار گرفت. با گذشت زمان مردم به مبادله با سکه های طلا و نقره اعتماد کرده و از آن برای داد و ستد استفاده کردند.

اما سابقه اولین چاپ پول فیات به کشور چین باز می گردد که در آن زمان قابل تبدیل به واحدهای پولی دیگر از جمله نقره، طلا و ابریشم بود. در قرن 13 سیستم ارز فیات توسط امپراطوری مغول راه اندازی شد، سیستم پول فیات در قرن 17 وارد قاره اروپا شده و در کشورهای دیگری همچون هلند و سوئد مورد استفاده قرار گرفت. اما از آنجا که سیستم فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد، استاندارد نقره را جایگزین آن کردند. کم کم سیستم ارز فیات به فرانسه نو و همچنین مستعمرات آمریکای شمالی رسید و از این سیستم ارزی برای مبادلات و انتقال دارایی در معاملات استفاده شد. ایالات متحده آمریکا که در ابتدای قرن بیستم مجددا سیستم کالایی را جایگزین پول فیات کرده بود و از سال 1933 به بعد مبادله طلا با پول های کاغذی را متوقف کرده بود، نهایتا در سال 1972 میلادی، (همزمان با ریاست جمهوری ریچارد نیکسون)، با کنارگذاشتن استاندارد طلا از پول فیات برای سیستم پولی خود استفاده کرد.

آنچه که باعث اهمیت ارزهای فیات در جهان شد این بود که دولت ها و بانک های مرکزی به واسطه این ارزها سعی کردند اقتصاد خود را از بدترین اثرات طبیعی توسعه و رکودهای چرخه تجاری محافظت کنند.

تفاوت پول کالایی با پول فیات در ارزش ذاتی آن هاست. پول کالایی دارای ارزش ذاتی بوده و ارزش ذاتی خود را از موادی که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره می گیرد. در مقابل پول Fiat فاقد ارزش ذاتی است. ارزش پول فیات از وعده دولت صادرکننده اش نشات می گیرد.

دلیل شکل گیری ارز فیات بدون پشتوانه چه بود؟

با اینکه سیستم استاندارد طلا توانسته بود بسیاری از مشکلات معاملات تجاری را حل کند و از سوی دیگر هر کسی نیز می توانست به راحتی پول های خود را به طلا تبدیل کند و تجار و بازرگانان از آن برای مبادلات بین المللی استفاده می کردند و با تمام مزیت های دیگر سیستم استاندارد طلا، این سیستم نتوانست ماندگاری خود را حفظ کند. آنچه که به عنوان دلایل عدم ماندگاری سیتم استاندارد طلا عنوان می شود، عبارتند از:

• معدن های جدید طلا به شدت کمیاب شدند.
• مردم طلاهای خود را احتکار کردند و به کمبود آن دامن زدند.
• نرخ طلا که در ابتدا به صورت نرخ ثابتی تعریف شده بود اجرا نشد و به این دلیل نرخ طلا به صورت محاسبه ای باقی ماند.
• با شروع جنگ جهانی ذخایر مالی کشورها با کمبود مواجه شد.

در کنار این عوامل از آنجا که کار با این سیستم نیز به مرور سخت شد، سیستم استاندارد طلا در دهه 80 میلادی از بین رفته و پول های بدون پشتوانه جایگزین آن شد.

مزایای استفاده از پول فیات چیست؟

1. مقرون به صرفه بودن و نیاز به هزینه کمتر برای تولید پول فیات
2. کمبود و نبود ذخایر طلا روی آن اثر ندارد
3. انعطاف پذیری پول فیات در بحران های اقتصادی
4. در اختیار قراردادن قدرت زیاد به دولت ها و بانک های مرکزی در ارزهای فیات با اقتصاد قوی
5. پول فیات اگر بتواند نقش های مورد نیاز اقتصاد یک کشور (یعنی نقش ذخیره ارزش، ارائه حساب عددی و تسهیل مبادله)، را در واحد پولی خود ذخیره کند، می تواند به عنوان یک ارز خوب عمل کند.
6. از پول فیات می توان در مبادلات بین المللی استفاده کرد. چراکه تبدیل به واحد پول تجاری شده است.
7. عرضه پول فیات توسط بانک های مرکزی و دولت ها کنترل می شود (برعکس ارزهای دیجیتال)و دلیل آن هم این است که پول فیات مانند طلا یک منبع کمیاب یا ثابت نیست. این کنترل عرضه به دولت ها امکان می دهد تا قدرت مدیریت متغیرهای اقتصادی مانند عرضه اعتبار، نقدینگی، نرخ بهره و سرعت پول را داشته باشند.

معایب استفاده از پول فیات چیست؟

1. تورم: تورم همزمان با تولد پول فیات با آن همراه شد. به همین دلیل تورم موجب شد که آمار افراد فقیر در جامعه افزایش یابد. چرا که تورم به افرادی که حقوق ثابت دارند، ضرر زده و موجب کاهش قدرت خرید آنها می شود.
2. افزایش بیش از حد نقدینگی: زمانی که حجم نقدینگی با میزان تولید کالا و خدمات متناسب نباشد، اعتبار پول های بدون پشتوانه ضرر می کند. چرا که با افزایش نقدینگی، تقاضا نیز افزایش می یابد و اگرعرضه مناسبی برای تأمین این تقاضاها نباشد، تورم افزایش می یابد.
3. از بین رفتن دولت ها: با از بین رفتن دولت ها، پول های بدون پشتوانه در خطر هستند. چون دولت ها هستند که به اعتبار و ارزش پول های بدون پشتوانه کمک می کند. پس اگر دولتی در میان نباشد، ارزش پول ملی از بین خواهد رفت.
4. ایجاد حباب در پول فیات: با توجه به عرضه نامحدود آن توسط دولت ها، فرصت های بیشتری برای ایجاد حباب با پول فیات وجود دارد.
5. وابسته بودن ارزش ارز فیات به سیاست: ارزش پول فیات بستگی به سیاست های مالی و مقررات دولتی توسط دولت صادرکننده اش دارد. سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم، حتی تورم بیش از حد یک ارز فیات شود.

چرا اقتصادهای مدرن از پول فیات حمایت می کنند؟

دلیل استفاده اقتصادهای مدرن از fiat انعطاف پذیری و ارائه قدرت مدیریت به دولتمردان کشورهاست که به واسطه این انعطاف پذیری می توانند ارزهای خود را مدیریت کرده، سیاست های پولی را تعیین کرده و بازارهای جهانی باثباتی را ایجاد نمایند.همچنین امکان بانکداری جزء به جزء وجود دارد. به این معنا که به بانک های تجاری اجازه می دهد مقدار پول موجود را برای پاسخگویی به تقاضای وام گیرندگان چند برابر کنند.

چه جایگزینی برای ارز فیات وجود دارد؟

امروزه تقریبا همه کشورها دارای پول قانونی (ارز فیات) هستند. با وجود اینکه شما می توانید طلا و سکه بخرید و بفروشید، اما این سکه ها به ندرت برای خریدهای روزمره استفاده می شوند و بیشتر به عنوان یک دارایی که قابلیت ذخیره سازی دارد استفاده می شوند.

حتی ارزهای دیجیتالی مانند بیت کوین در دهه گذشته به عنوان چالشی برای ماهیت تورمی ارزهای فیات ظاهر شده و مورد علاقه و پذیرش قرار گرفته و از اقبال خوبی هم برخوردار بودند، نیز معنای سنتی پول و ارز فیات را ندارند.

ارز فیات و ارز دیجیتال با یکدیگر چه ارتباطی دارند؟

هر دو ارز دیجیتال و فیات، هیچ گونه پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارند. کنترل این ارز توسط دولت صادرکننده اش انجام می شود، در صورتی که ارز دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارد.

از جمله تفاوت های موجود بین این دو ارز، نحوه تولید پول های جدید در هر یک از این دو سیستم است. به عنوان مثال بیت کوین یا اتریوم نمونه هایی از ارزهای دیجیتال هستند که در مقایسه با پول فیات که هیچ گونه محدودیتی ندارد، تولید و عرضه محدودی در سکه دارد.

تراکنش در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر بوده، در صورتی که در ارزهای فیات این‌ چنین نیست.

از دیگر تفاوت های ارز فیات با ارز دیجیتال این است که سیستم ارز فیات قابلیت مبادلات ارزی بزرگتر با نوسان کمتری را دارد. در صورتی که در بازار ارز دیجیتال این شرایط کاملاً برعکس است. این بازار بسیار پر نوسان است.

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد رمزارزها مقاله پشتوانه ارز دیجیتال را نیز مطالعه نمایید.

نتیجه گیری

سابقه پول فیات به قرن ها قبل باز میگردد. کشور چین اولین کشوری بود که پول فیات را چاپ و از آن برای مبادلات استفاده کرد. سیستم پول فیات در کنار تمام مزایایی که برای اقتصاد جوامع ایجاد کرد، از جمله مقرون به صرفه بودن و هزینه تولید پایین، اما دارای معایبی نیز هست که مهمترین آن تورم است. ارز فیات با ارز دیجیتال تفاوت های بسیاری دارد. از جمله اینکه ماهیت ارزهای دیجیتال غیرمتمرکز بوده و توسط هیچ نهاد ثالث و یا دولتی کنترل نمی شوند.

تفاوت فیات با استیبل کوین ها

تکنیک خرج کردن پول با تغییر زمان تغییر می کند. دنیای اطراف ما در حال توسعه درمسیر رسیدن به یک اقتصاد رایانه ای است که در آن تنها بخش کوچکی از پول جهانی به عنوان اشکال فیزیکی ارزها نشان داده می شود در حالی که بخش باقیمانده پول نقد به صورت الکترونیکی با استفاده از برنامه های پرداخت آنلاین یا توسط کارت های پرداختی مبادله می شود. همین موضوع باعث شده تا ارز دیجیتال در سراسر دنیا در حال ظهور و گسترش باشد. طرفداران سیستم ارز دیجیتال معتقدند در آینده ارز دیجیتال جایگزین ارز فیات خواهد شد. ارز فیات یا پول فیات همان پول ملی کشورهاست که توسط دولت ها یا بانک های مرکزی چاپ می شود. استیبل کوین ها رمزارزهایی هستند که سعی می کنند ارزش بازار خود را به برخی منابع خارجی مانند دلار متصل کنند. قبل از آنکه به تفاوت فیات با استیبل کوین ها بپردازیم بهتر است درمورد هرکدام از این اصطلاحات بیشتر بدانیم.

ارز فیات چیست؟

پول فیات شامل پول کاغذی و سکه بوده و ارزش آن توسط دولتی که آن را چاپ می کند مشخص می شود. پول هایی مانند دلار، ریال، پوند و یورو همه در زمره ارزهای فیات قرار می گیرند.

ارزش ارز فیات توسط کالای فیزیکی مانند طلا و نقره پشتیبانی نمی شود بلکه از رابطه بین عرضه و تقاضا و ثبات دولتی که آن را صادر می کند ناشی می شود.

دولت ها به واسطه ارز فیات امکان کنترل اقتصاد خود را خواهند داشت چرا که این دولت ها هستند که اقدام به چاپ پول فیات می کنند. البته همین موضوع ممکن است باعث چاپ بی رویه پول و در نتیجه تورم شود.

استیبل کوین چیست؟

در حالی که بیت کوین (BTC) همچنان محبوب ترین ارز در میان ارزهای رمزنگاری شده است اما همچنان از نوسانات زیادی در ارزش گذاری‌های چرا پول فیات با ارزش است؟ خود رنج می برد. به عنوان مثال، از سطح 4000 دلار در اوج همه گیری ویروس کرونا در مارس 2020 به تقریبا 65000 دلار در آوریل 2021 رسید و در ژوئن 2021 به حدود 30،000 دلار رسید.

نوسانات بیت کوین به گذشت چندین ماه مربوط نمی شود بلکه ممکن است نوسانات قیمت به صورت روزانه نیز بسیار زیاد باشد. به طوری که معمولا مشاهده می شود که این رمزارز در عرض چند ساعت بیش از 10 درصد در جهت کاهش یا افزایش قیمت حرکت می کند.

ماهیت بی ثبات ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین یکی از دلایلی است که باعث می شود بیت کوین و سایر رمزارزها چندان با اقبال عمومی مواجه نشوند. اساسا، یک ارز باید به عنوان وسیله مبادله پولی و شیوه ذخیره ارزش پولی عمل کند و ارزش آن نیز باید در افق های طولانی مدت نسبتا ثابت بماند.

به عبارت دیگر در حالت ایده آل، یک کوین ارز دیجیتال باید قدرت خرید خود را حفظ کند و کمترین تورم ممکن را داشته باشد. این موضوع فلسفه شکل گیری استیبل کوین ها شد چرا که استیبل کوین ها راه حلی برای دستیابی به این رفتار ایده آل ارائه می دهند.

استیبل کوین ها درواقع ارزهای رمزنگاری شده ای هستند که در طول زمان دارای ارزش ثابتی هستند برخلاف سایر ارزهای دیجیتالی که دارای نوسانات زیادی هستند استیبل کوین ها برای اینکه بتوانند به این ارزش پایدار دست پیدا کنند خود را با با پول‌ های فیات همسو می کنند. به طوری که استیبل ‌کوین ها به تعداد سکه هایی که در گردش دارند،‌ توسط دارایی ‌های ذخیره شده پشتیبانی می‌ شوند.

مزیت مهم استیبل کوین ها این است که به واسطه پشتیبانی ارزهای فیات از استیبل کوین ها، دارندگان آن ها می توانند از ضررهای احتمالی جلوگیری کرده و سود خود را در بازار خرسی حفظ کنند. به عنوان مثال هنگامی که بازار بیت کوین روند نزولی دارد می توانند با تبدیل تمام بیت کوین ها به استیبل کوین، خود را از این نوسانات در امان نگاه دارند. استیبل کوین ها از نوسانات قیمت یا در امان هستند یا تاثیر کمی از نوسانات بازار داشته اند.

عرضه استیبل کوین ها به چه صورت است؟

با توجه به شرایط بازار عرضه استیبل کوین ها تنظیم می شود. اغلب استیبل کوین ها توسط شرکت ها و توسعه دهندگان توکن های اصلی مانند اتریوم و بایننس عرضه می شوند.

انواع استیبل کوین ها

استیبل کوین ها فقط با پشتوانه ارز فیاتی مانند دلار ایجاد نمی شوند بلکه برخی از آن ها به واسطه دارایی های دیگری مانند طلا ایجاد و پشتیبانی می شوند. به طور کلی انواع استیبل کوین ها عبارتند از:

• استیبل کوین با پشتوانه ارز سنتی: رایج ترین نوع استیبل کوین ها هستند که توسط ارزهای سنتی مانند دلار پشتیبانی می شوند.
• استیبل کوین با پشتوانه دارایی: توسط کالاهایی پشتیبانی می شوند که قابل تبدیل شدن به پول هستند.
• استیبل کوین با پشتوانه رمزارز: این نوع استیبل کوین ها توسط سایر رمزارزها پشتیبانی می شوند.
• استیبل کوین بدون پشتوانه: هیچ دارای به عنوان پشتیبان برای این نوع استیبل کوین ها وجود ندارد.

نمونه هایی از استیبل کوین های معروف با پشتوانه ارز سنتی

یکی از استیبل کوین های معروف، تتر است. این ارز دیجیتال از ارزش دلار آمریکا تقلید و تبعیت می کند. به طوری که هر واحد آن همیشه 1 دلار قیمت دارد. تتر در بین فعالان اکوسیستم بلاک چین از محبوبیت بسیار زیادی برخوردار است و مالک آن شرکت Thether Limited است.

از آنجا که دلار آمریکا پشتوانه تتر است، دارندگان ارزهای دیجیتال می توانند دارایی خود را به تتر که نماینده‌ ارزش دلار آمریکا است، تبدیل کنند. در این صورت و در زمان بحران های مالی و نوسانات اقتصادی دارندگان تتر نیازی به نقد کردن دارایی خود نخواهند داشت چرا که مالک دارایی هستند که برابر با دلار است.

ترو یو‌ اس‌ دی TUSD (TrueUSD): یکی دیگر از استیبل های کوین هایی است که در بازار ارزهای دیجیتال مطرح شده است. هر کاربر ارز دیجیتال در سیستم ترو می‌تواند TUSD را از طریق حساب سرمایه ‌گذاری به دلار آمریکا تبدیل کند.

استیبل جمینی Gemini (GUSD): این استیبل کوین توسط دوقولوهای وینکلوز ایجاد شده که از طرفداران پر و پا قرص سیستم ارزهای دیجیتال هستند. دلار آمریکا از استیبل کوین جمینی پشتیبانی می کند. در صورت تمایل به خرید این استیبل کوین باید این سکه را با دلار آمریکا از صرافی جمینی خریداری کنید.

نمونه هایی از استیبل کوین ها با پشتوانه دارایی

DGX: یکی از معروفترین استیبل کوین ها با پشتوانه دارایی توکن‌های دیجیکس (DGX) است. این توکن ها به ‌صورت توکن ERC-20 و با پشتوانه‌ دارایی طلا عرضه می شوند.

صندوقی که برای نگهداری از دیجیکس استفاده می شود The Safe House نام دارد. کاربران توکن دیجیکس هرموقع که دوست داشته باشند می توانند توکن های خود را نقد کنند.

Tiberius Coin: استیبل کوین معروف دیگر با پشتوانه دارایی، تیبریوس است. این سکه توسط هفت نوع فلز پشتیبانی می شود که شامل پلاتینیم، طلا، کبالت، نیکل، قلع، س و آلومینیوم هستند.

نمونه هایی از استیبل کوین هایی با پشتوانه رمزارز

DAI: میکردائو دو توکن به نام‌های MKR و DAI عرضه می ند که هردو توسط اتریوم پشتیبانی می شوند.

Synthetix: نمونه دیگری از استیبل کوین با پشتوانه رمزارز سینتتیکس است.

نمونه هایی ازاستیبل کوین های بدون پشتوانه

Carbon: کربن دو استیبل کوین دارد به نام های Carbon Stablecoin و Carbon Credits.

Kowala: کوالا که ارزشی برابر با دلار آمریکا دارد با توکن kUSD شناخته می‌ شود.

تفاوت ارزهای فیات با استیبل کوین ها

هر دو پول فیات و استیبل کوین های ارزهای دیجیتال، به عنوان وسیله مبادله، ذخیره ارزش و معیار معامله استفاده می شوند. ارزهای فیات قابل اعتماد هستند اما استثنائات زیادی وجود دارد که نشان می دهد تحت تورم ارز و سیاست پولی ناکارآمد قرار می گیرند.

از سوی دیگر مهم ترین تفاوت فیات با استیبل کوین ها در این است که صادرکننده و گیرنده معاملات ارز فیات را می توان به راحتی ردیابی و شناسایی کرد چرا که تراکنش ها در سیستم سنتی بانکی صورت می گیرد، در حالی که در دنیای ارزهای دیجیتال و استیبل کوین ها تراکنش ها معاملات کامپیوتری، رمزگذاری شده و شناسایی ناشر و دریافت کننده پول نقد قابل شناسایی نیست.

مورد دیگر در تفاوت فیات با استیبل کوین ها این است که ارزهای فیات به طور رسمی ارزهای قانونی هستند که به صورت کاغذ معمولی چاپ می شوند و نقش مهمی در اقتصاد جوامع داشته، به عنوان یک مناقصه قانونی عمل کرده و از یک کالا یا شیء جامد مانند طلا پشتیبانی نمی شوند، بلکه در عوض توسط دولت که آن را وضع کرده است یا توسط یک مرکز متمرکز اداره می شود (به عنوان مثال: بانک های فدرال رزرو یا بانک های مرکزی). پول فیات مانند پوند، دلار آمریکا، یورو، ین و سایر ارزهای مهم جهانی از طریق تقاضا و عرضه بازار به ارزش پولی خود می رسند.

استیبل کوین ها جایگزینی برای روش های متداول پرداخت مانند پول، کارت های اصلی و چک های بانکی است. این رمزارزها توسط دولت پشتیبانی نشده یا توسط هیچ مرجع مرکزی تنظیم نمی شود بلکه بر اساس مکانیزم رمزنگاری ایجاد می شود تا به انجام معاملات مطمئن و معتبر کمک کند.

جمع بندی

ارزهای فیات که به واسطه دولت ها چاپ و عرضه می شوند نقش مهمی در اقتصاد کشورها ایفا می کنند. اما به واسطه سیاست های دولت ها و شرایط سیاسی حاکم بر آن ها ممکن است ناکارآمد باشند. از سوی دیگر استیبل کوین ها رمزارزهایی هستند که ارزش خود را به یک منبع خارجی متصل می کنند و هدف از ایجاد آن ها حفظ ارزش آن ها در طول زمان است.

یکی از مهم ترین تفاوت فیات با استیبل کوین ها در این است که در معاملاتی که با فیات انجام می شود فرستنده و گیرنده مشخص است اما استیبل کوین ها که مبتنی بر سیستم های غیرمتمرکزی مانند بلاک چین هستند هرکس می تواند دارایی خود را مدیریت کند.

پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟

ارز فیات یا پول بی‌پشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکننده‌اش می‌گیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده‌ است. دولتی که پول فیات را چاپ می‌کند، عامل تعیین‌کننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای چرا پول فیات با ارزش است؟ خرید کالا، خدمات، سرمایه‌گذاری و سپرده‌گذاری استفاده می‌کنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.

پیدایش پول فیات

منشا پیدایش پول فیات به قرن‌ها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن ۱۱ چاپ کند، برمی‌گردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن ۱۳ به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینه‌کردن‌های بی‌رویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری می‌دانند.

در قرن ۱۷ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزده‌‌گانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.

در قرن ۲۰ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پول‌های کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیس‌جمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.

ارزهای فیات و استاندارد طلا

استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را می‌داد. در واقع پشتوانه تمامی پول‌های کاغذی منابع محدود طلا بود که توسط دولت نگهداری می‌شد. تحت سیستم ارزی با پشتوانه طلا، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا، قادر به معرفی مقدار برابری از ارز جدید به اقتصاد بودند. این سیستم پولی، جلوی دولت را از خلق پول و افزایش ارزش آن تنها بر مبانی فاکتورهای اقتصادی می‌گرفت.

در سوی دیگر، تحت سیستم ارز فیات پول دیگر به دارایی یا کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. دولتمردان با پول‌های فیات، به طور مستقیم می‌توانند بر روی ارزش ارزهای ملی تاثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور پیوند زنند. در این سیستم پولی، دولت و بانک‌های مرکزی اساسی‌ترین نقش را در مواجهه با رویدادهای مالی مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری یا تسهیلات کمی ایفا می‌کنند.

طرفداران استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی به دلیل پشتیبانی شدن توسط یک دارایی فیزیکی و باارزش، از ثبات بیشتری برخوردار است. در مقابل طرفدران پول‌های فیات عقیده دارند که قیمت طلا به خودی خود بی‌ثبات است. در قالب این مفهوم، ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوسان خواهد داشت. اما در سیستم ارزی فیات، دولت در دوران اضطرار اقتصادی انعطاف بیشتری در اقدامات ضروری خواهد داشت.

مزایا و معایب پول‌ فیات

متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح می‌کنند:

کمیابی (Scarcity): پول‌ فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمی‌پذیرد.

هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی به‌صرفه‌تر است.

واکنش‌پذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می‌دهد که نسبت به بحران‌های اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.

مبادلات بین‌المللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.

راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینه‌زا باشد، نیست.

نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولت‌ها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را می‌دهد که می‌تواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.

سابقه تاریک: از نظر نمونه‌های تاریخی، پیاده‌سازی سیستم‌ ارزی فیات معمولاً به سقوط نظام‌های مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.

ارز فیات و ارز دیجیتال

تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آن‌هاست. در حالی که ارز فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.

تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پول‌های جدید در هر یک از آن‌هاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پول‌های فیات که در کنترل بانک‌هاست و اساساً می‌توانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.

به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی‌شوند. علاوه بر این، تراکنش‌‌ها در ارزهای دیجیتال برگشت‌ناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.

لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسان‌تر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بین‌المللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.

نتیجه‌گیری

آینده هیچ یک از سیستم‌های ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه‌ زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیب‌پذیر بودن این نوع از پول بوده است.

این از دلایل اصلی حرکت برخی از مردم به سوی سیستم ارز دیجیتال و استفاده از آن‌ها در تراکنش‌های مالی است.

یکی از تفکرات اصلی بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول بر روی شبکه‌ای توزیع شده‌ و همتا به همتا بوده است. بیت کوین می‌تواند به عنوان یک شبکه‌ی اقتصادیِ جایگزین نقش مهمی در آینده اقتصاد جهانی ایفا کند.